Piszemy coraz mniej i coraz krócej. Czy jest to znak czasu? Z pewnością tak. Wysyłamy e‑maile i SMS‑y, umieszczamy komentarze na forach, korespondujemy na portalach społecznościowych. Wszyscy wiemy, jakiego języka używa się w komunikacji internetowej. A może dla przeciwwagi napisać wiersz, poszukać magii i ulotnego piękna w języku poetyckim? Niejeden człowiek w powstałym spontanicznie wierszu zawarł cząstkę siebie, opowiadając o swoim smutku, marzeniach czy szczęściu. Materiał do lekcji zawiera utwory młodych poetów – uczniów, dla których twórczość jest sposobem na oswojenie się z własnym dorastaniem, wszystkimi problemami, które niesie ze sobą dorosłość.
Wyjaśnij, co dla ciebie oznacza bycie dorosłym.
Niezwykła rozmowa
Siedzę na łóżkuSiedzę na łóżku
Smucę się.
Wnet słyszę:
'Wkurzasz mnie, rozchmurz się!'
Co to było, czy to sen?
Pełna obaw odwracam się.
A tam pluszak, czy to żart?
Pytam się, co nie tak?
'Całe łóżko chcę dla siebie,
Niepotrzebna tutaj jesteś!
Masz swój świat
Dorosły tak.
Idź już stąd!
Uśmiechnij się,
Pogódź się!
Zapadam w sen'.
Po przeczytaniu wiersza Nicole Jurek – uczennicy I klasy liceum – pt. Siedzę na łóżku
wykonaj ćwiczenia.
Opisz sytuację liryczną w wierszu Siedzę na łóżku.
Ustal, kim jest podmiot liryczny w wierszu Siedzę na łóżku. Wskaż formy wyrazów, które o tym świadczą.
Rozstrzygnij prawdziwość podanych poniżej określeń opisujących sposób wypowiadania się pluszaka.
radosny, kategoryczny, żartobliwy, serdeczny, przyjazny, zdecydowany, stanowczy
Pasujące do stylu wypowiedzi pluszaka | |
---|---|
Pozostałe |
Niepokojąca wizja
Życie kręci się jak kula ziemska…Życie kręci się jak kula ziemska
Ciągle wokół.
Chcesz coś osiągnąć w nim,
Mieć ten święty spokój.
Walczysz z przeciwnościami losu,
Śmierci wciąż plujesz w twarz,
Chcesz mieć przy sobie wiele,
Lecz tracisz to, co masz.
Krótkie spojrzenie na ból
W oczach tej bliskiej osoby.
Wyprute żyły tylko po to,
By móc coś zdobyć.
Uśmiechasz się, jednak pod oczami
Masz fioletu cień.
Noce bezsenne, na barkach
Ciężar ludzkiej egzystencji w dzień.
Cmentarz rozbitych dusz
Słyszysz stłumiony głos?
On wydziera się z ciemności.
Ty rzucony na ten stos
Weź jeden oddech
Z drugim będzie już problem.
Kiedy ból krzyczy z wnętrza
Twoje płuca nie zatrzymują
Przesiąkniętego truchłemtruchłem powietrza.
Po przeczytaniu wiersza Adrianny Żurek – uczennicy III klasy gimnazjum – wykonaj ćwiczenia.
Ustal, co sądzi na temat życia człowieka podmiot liryczny z wiersza Adrianny Żurek. Swoją wypowiedź poprzyj przykładami z tekstu.
Podaj po dwa synonimy do wyrażenia i wyrazów wskazanych poniżej.
kula ziemska, egzystencja, los
Wyjaśnij, jak rozumiesz tytuł wiersza Życie kręci się jak kula ziemska...
Do wymienionych pragnień dopasuj ich metaforyczne konsekwencje.
„tracisz to, co masz”, „walczysz z przeciwnościami losu”, „wyprute żyły”, „śmierci wciąż plujesz w twarz”
„coś osiągnąć” | |
„święty spokój” | |
„chcesz mieć przy sobie wiele” | |
„coś zdobyć” |
Uzupełnij poniższą tabelę według wzoru:
WZÓR: epitetepitet: cień fioletu; zabarwienie emocjonalne epitetu (pozytywne, negatywne, neutralne): neutralne; część mowy: rzeczownik
Ustal, kto jest adresatem wiersza Życie kręci się jak kula ziemska... i określ jego stan emocjonalny. Uzasadnij swoją odpowiedź.
Dokończ zdanie.
Wiersz jest poetyckim obrazem...
Młodzieńczy świat
Przeczytaj wiersz SmotherSmother Aleksandry Gałdy – uczennicy II klasy liceum – i wykonaj do niego ćwiczenia.
SmotherTo jest mój świat,
Ściany moich słów,
Okna moich myśli.To jest mój dom,
Ścieżki niespełnionych marzeń…Deszcz moich łez…
To jest moje niebo,
Którego codziennie dotykam ręką,
Któremu potrafię wyczuć tętno.To jest moje Wyobrażenie,
Tego, co mogło być Kiedyś,
Lecz bardziej tego, czego nigdy nie będzie.(To jest moje ciche narzekanie)
Mówienie tak,
Mówienie nie,
Nie wiem.
Pod moją nieobecność…I to jest ten Środek ciężkości,
Wszystko, czego nie zdołam uchwycić.
Wyjaśnij, jak rozumiesz metaforę: 'wyczuć tętno nieba'.
Wyjaśnij, jak w kontekście całego utworu i tematu lekcji rozumiesz tytuł wiersza.
Nasze dorastanie
Słodkie dorastanieNie chcę udawać dorosłej
Nie chcę nią być.
Chcę siedzieć w domu
Z nudów herbatę pić.
Ale czas się nie cofa
A magii znam tyle, co nic.
Idę do przodu coraz starsza i starsza
A przez te obowiązki czasem nie da się żyć.
Więc po pocieszenie chcę do cukierni iść
Bo zostało mi tylko rosnąć, uczyć się i tyć.
Po przeczytaniu wiersza Słodkie dorastanie wykonaj ćwiczenia.
Wypisz z wiersza Słodkie dorastanie wyraz, który wiąże się z dzieciństwem oraz wyraz, z którym kojarzymy dorosłość.
Podaj dosłowne i przenośne znaczenie tytułu utworu Słodkie dorastanie. Wytłumacz, które z nich decyduje o jego ironicznym charakterze.
Znajdź w tekście trzy bezokoliczniki, które odnoszą się do dorastania. Następnie podaj trzy inne, które, twoim zdaniem, wyrażają sposób na pogodzenie się z dorosłością.
W formie podsumowania dopasuj do tytułów cytowanych wierszy pojęcia odnoszące się do ich treści.
etap między dzieciństwem a dojrzewaniem, u progu dorosłości, „ciche narzekanie”, gorzka skarga, ból istnienia, marzenia i łzy, smutek, zmaganie z życiem, dojrzałość i otyłość, egzystencja i śmierć, słodycze jako lek na dorastanie, faza buntu, pluszak
Siedzę na łóżku | |
---|---|
Życie | |
Smother | |
Słodkie dorastanie |
Zadaniowo
Napisz opowiadanie z elementami dialogu, w którym przedstawisz dalsze losy podmiotu lirycznego z wiersza Siedzę na łóżku Nicole Jurek.
Zaproponuj własną kolejność słów kluczy do tego tematu. Możesz kierować się tym, co cię zaciekawiło, poruszyło, zaskoczyło itp. Przygotuj krótkie uzasadnienie swojej propozycji.
Proponowane słowa klucze: dorastanie, świat wewnętrzny, pragnienia, smutek.