E-materiały do kształcenia zawodowego

Sprzedaż, asortyment – klient. Stanowisko kasowe

HAN.01. Prowadzenie sprzedaży – sprzedawca 522301, technik handlowiec 522305, technik księgarstwa 522306

bg‑cyan

Asortyment

GRAFIKA INTERAKTYWNA

R1PYQJeWj5l5X1
Grafika interaktywna o tytule ,,Asortyment towarowy’’.

1. Asortyment towarowy to zestawienie wszystkich typów, rodzajów oraz odmian produktów, które są oferowane do sprzedaży.

2. Asortyment produkcyjny to celowo dobrany zestaw towarów, który powstaje w danej firmie wytwórczej specjalizującej się w jego produkcji. Przykładowo asortymentem produkcyjnym piekarni są różne rodzaje pieczywa, asortymentem produkcyjnym szwalni są ubrania, a asortymentem produkcyjnym fabryki samochodów są auta.

3. Asortyment handlowy to asortyment produkcyjny, który trafia do sklepu detalicznego lub do hurtowni w celu zaspokojenia potrzeb konsumentów. Asortyment handlowy powstaje w wyniku zamierzonego zakupu oraz kompletowania towarów, które pochodzą od różnych jego producentów. Asortyment handlowy składa się z towarów tworzących: branżę towarową, grupę towarową, podgrupę towarową, artykuły.

4. Asortyment branżowy to zestaw towarów określonej branży, np. branży odzieżowej czy branży spożywczej. Poszczególne elementy składające się na asortyment to tzw. sortymenty.

5. Branża towarowa to towary, które mają podobne pochodzenie z tej samej gałęzi produkcji, zaspokajają te same potrzeby, a także mają zbieżne cechy technologiczne, np. branża przemysłu mięsnego, branża kosmetyczna.
Branża odzieżowa dzieli się na dwie podbranże: Ubrania i dodatki oraz Odzież specjalną. Podbranża Ubrania i dodatki dzieli się na: Odzież wierzchnią, w której wyróżnia się dwie podgrupy towarowe: Palta (w tym artykuły: peleryny, płaszcze, kurtki) i Odzież przeciwdeszczową (w tym artykuły: odzież nieprzemakalną, kurtki przeciwdeszczowe); Części garderoby, w której wyróżnia się dwie podgrupy towarowe: Bieliznę (w tym artykuły: slipy, majtki, rajstopy) i Koszule (w tym artykuły: koszulki i koszule). Podbranża Odzież specjalna dzieli się na: Odzież niemowlęcą, Odzież sportową.
Branża artykułów żywnościowych, czasem określana jako branża spożywcza, to gałąź wytwarzająca artykuły żywnościowe, np. wędliny, nabiał, pieczywo.
Artykuły żywnościowe w obrocie handlowym klasyfikuje się według różnych kryteriów w celu usprawnienia obrotu towarowego, łatwiejszej identyfikacji towarów oraz pełniejszej informacji związanej z grupami asortymentowymi. Najczęściej stosowana klasyfikacja to podział na grupy artykułów o podobnej wartości odżywczej: produkty zbożowe, mleko i jego przetwory, mięso, ryby i ich przetwory, tłuszcze roślinne i zwierzęce, drób i jego przetwory, jaja, ziemniaki, owoce, warzywa, grzyby, cukier, miód, wyroby cukiernicze, koncentraty spożywcze, używki i przyprawy, produkty przemysłu fermentacyjnego i napoje bezalkoholowe, żywność specjalnego przeznaczenia.
Branża artykułów nieżywnościowych. Do towarów nieżywnościowych zalicza się produkty, które służą zaspokojeniu potrzeb konsumentów i nie są związane z konsumpcją pokarmów i napojów. Do takich potrzeb należą m.in. urządzanie i wyposażenie mieszkania, higiena osobista i ochrona zdrowia, kultura, oświata, wypoczynek, transport.
Towary nieżywnościowe dzielimy na: wyroby włókiennicze, zabawki, wyroby elektrotechniczne, sprzęt elektroniczny i AGD, skóra i wyroby skórzane, artykuły chemii gospodarczej, wyroby kosmetyczno-perfumeryjne.
Branża artykułów związana z wyposażeniem mieszkań. Do artykułów związanych z wyposażeniem mieszkań zaliczyć można: oświetlenie, meble, wyroby włókiennicze, w tym zasłony i firany, chodniki i dywany, wyroby elektrotechniczne, sprzęt elektroniczny i AGD.
Branża artykułów związanych ze sportem. Do artykułów związanych ze sportem zaliczyć można: sprzęt i akcesoria do ćwiczeń, np. rowery, hantle, skakanki, kajaki, odzież sportowa, obuwie sportowe, odżywki.

6. Grupa towarowa to specjalnie dobrane zestawy towarów: mających podobne przeznaczenie, np. pralki, suszarki, zmywarki; wykonanych z tego samego surowca, np. pieczywo, słodycze. Dzieli się na towary spożywcze i towary niespożywcze. Towary spożywcze dzielimy na:
a) Produkty zbożowe - to towary, które powstały w wyniku obróbki ziarna zbóż i różnią się od siebie stopniem rozdrobnienia. Do tej grupy towarowej zaliczamy: zboża, mąkę, kaszę, makarony, pieczywo.
Pod względem użytkowym zboża uprawiane możemy podzielić na: przemysłowe – wykorzystywane do produkcji, np. chleba, kaszy, mąki, piwa; paszowe – zboża przeznaczone na pasze, np. owies, kukurydza; nasienne – produkowane z przeznaczeniem na materiał siewny.
Przechowywanie produktów zbożowych w magazynach wymaga wilgotności nieprzekraczającej 75% oraz stałej temperatury (w okolicach 15℃). Pomieszczenia muszą być czyste, wolne od owadów oraz szkodników, jak również dobrze wentylowane.
W warunkach domowych kaszę, mąkę czy płatki powinno się przechowywać w plastikowych pojemnikach lub słojach w szafkach. Pieczywo powinno być trzymane w chlebakach drewnianych lub plastikowych. Pieczywo jest produktem zbożowym, które można przechowywać w zamrażalniku do kilku miesięcy.
b) Mleko i jego przetwory - do tej grupy towarowej zaliczamy: mleko, śmietanę i śmietankę; napoje mleczne fermentowane i niefermentowane, sery.
Mleko jest źródłem wapnia, natomiast jego wyroby zawierają dodatkowo fosfor, magnez, witaminę A i B2.
Aby utrzymać świeżość oraz wysoką jakość żywności, w magazynie powinna być zapewniona temperatura w granicach od 2 do 4℃, zaś wilgotność powietrza na poziomie 80-85%. W celu monitorowania parametrów, problemów lub jakichkolwiek odstępstw od odpowiedniej wilgotności i temperatury w magazynach montowane są odpowiednie systemy rejestrujące z czujnikami zintegrowanymi z systemem WMS.
Nabiał powinien być przechowywany w komorach chłodniczych. Warunki przechowywania nabiału: mleko pasteryzowane – maksymalnie 10℃, od 1 do 3 dni; mleko sterylizowane – temperatura pokojowa, od 6 do 12 miesięcy (nieotwarte opakowanie), producent określa datę przydatności; sery podpuszczkowe – od 2 do 10℃, przechowywać je można w suchych i czystych magazynach do 14 dni; sery twarogowe – od 2 do 10℃, zdatne do spożycia w ciągu 1-2 dni; sery topione – od 5 do 20℃, do 30 dni od daty produkcji; desery mleczne – od 2 do 8℃.
c) Mięso, drób, ryby i podroby, jaja - produktami mięsnymi są przetwory (m.in. wędliny, konserwy mięsne, przetwory mięsne paczkowane), które uzyskuje się z przerobu mięsa, podrobów i tłuszczów zwierzęcych, do których dodawane są inne składniki, a także ryby, jadalne części skorupiaków i mięczaków oraz przygotowywane na ich bazie wszelkie przetwory i konserwy.
Czas przechowywania mięsa i jego wyrobów zależy od rodzaju mięsa, które wymaga przechowywania w czystych i przewiewnych pomieszczeniach, najlepiej komorach chłodniczych z niskimi temperaturami. Towar w komorach chłodniczych powinien być układany tak, aby zapewniony był swobodny przepływ powietrza. Nie można dopuścić do pojawienia się owadów oraz szkodników.
Warunki przechowywania mięsa: plasterkowane przetwory – w temperaturze od 2 do 10℃, do 3 dni; przetwory paczkowane – w temperaturze od 2 do 10℃, do 6 dni; mięsa mrożone – w temperaturze maks. -18℃, nawet do 3 miesięcy; świeże ryby powinny być przechowywane w temperaturze od -1 do 5℃, przy czym trzeba zwrócić dużą uwagę, aby nie przerwać łańcucha chłodniczego od połowu ryb do czasu sprzedaży. Aby przedłużyć trwałość ryb, należy je poddać zamrożeniu, dzięki temu mogą być przechowywane do 8 miesięcy. Natomiast jaja wymagają w okresie przechowywania specjalnych opakowań i niskich temperatur. Pomieszczenia muszą być suche, czyste, zacienione oraz bez obcych zapachów.
d) Oleje i tłuszcze - tłuszcze dzielimy na: roślinne (np. oleje, margaryna), które pochodzą z nasion oraz owoców roślin oleistych, np. rzepaku, słonecznika, kukurydzy, maku, soi, lnu, sezamu, winogron, oraz owoców, np. oliwek; zwierzęce, pozyskiwane są z tkanki tłuszczowej podskórnej (boczek, słonina) lub okołonarządowej (smalec, łój) zwierząt lub z mleka i przetwarzane na np. smalec, masło lub słoninę.
Oleje powinny być przechowywane w czystych, przewiewnych i suchych pomieszczeniach bez pleśni oraz obcych zapachów maksymalnie, w temperaturze 10℃ (optymalna temperatura to 6-7℃). Na każdym towarze producent powinien podać termin przydatności. Tłuszcze w stałej formie powinno się trzymać w kamionkowych bądź szklanych pojemnikach.
e) Warzywa, owoce - do tej grypy artykułów zaliczyć można: świeże warzywa i owoce, warzywa i owoce suszone, kandyzowane, liofilizowane, przetwory warzywne, np. przecier pomidorowy, warzywa kiszone i kwaszone, np. kapusta kiszona, konserwy, np. kukurydza w puszce, grzyby.
Przechowywanie owoców i warzyw w magazynach wymaga odpowiedniego dostosowania ich, aby zapewnić odpowiednie warunki przechowywania i eksponowania. Warzywa i owoce powinny być przechowywane w stałej temperaturze od 4 do 10℃. Należy zadbać o odpowiednią wilgotność i przewiewność pomieszczenia. Wiele roślin korzeniowych oraz ziemniaki są warzywami, które wymagają suchych i wentylowanych pomieszczeń, w których panuje temperatura od 1 do 4℃. Warzywa i owoce można przechowywać w zamrażarce nawet przez rok. Nie należy mrozić warzyw kapustnych.
f) Cukier, wyroby cukiernicze i miód - do tej kategorii produktów zaliczyć można: cukier, np. trzcinowy sypki, biały w kostkach, wyroby cukiernicze, np. cukierki, czekolady, miód. Cukier powinno się przechowywać w papierowych workach, w pomieszczeniach suchych, w temperaturze od 15 do 20℃, o wilgotności 55-65%. W pomieszczeniach o zbyt dużej wilgotności cukier będzie się zbrylać. Wyroby cukiernicze wymagają suchych oraz przewiewnych, zaciemnionych pomieszczeń. W zależności od wyrobu wymagają innych czynników, np.: czekolada i wyroby czekoladopodobne powinny być przechowywane w temperaturze od 12 do 16℃, wilgotność w pomieszczeniu 50-60%; herbatniki i wafle w temperaturze poniżej 28℃, wilgotność w pomieszczeniu 30-55%; pierniki w temperaturze od 16 do 18℃, wilgotność w pomieszczeniu 55-70%; chałwa w temperaturze poniżej 10℃, wilgotność w pomieszczeniu 75%. Miód powinien być przechowywany w szklanych opakowaniach, w temperaturze od 8 do 10℃, wilgotność w pomieszczeniu 60-80 %. Należy unikać miejsc nasłonecznionych. Wyroby cukiernicze, które zawierają bitą śmietanę można przechowywać maksymalnie do 5 dni.
g) Napoje alkoholowe i bezalkoholowe - ta kategoria artykułów dzieli się na napoje: alkoholowe, np. wódka, spirytus, miód pitny, piwo, wino, bezalkoholowe, np. woda gazowana i niegazowana, soki, napoje gazowane i niegazowane, nektary.
Większość wyrobów alkoholowych podczas przechowywania nie ulega starzeniu, wyjątek stanowi piwo, dlatego producenci określają okres przydatności do spożycia. Napoje alkoholowe są najczęściej pakowane w szklane butelki i należy je przechowywać następująco: wódkę oraz spirytus w temperaturze od 3 do 10℃, chronić przed promieniami słonecznymi; wina w temperaturze 10℃, chronić przed światłem dziennym; piwa w temperaturze od 2 do 10℃, chronić przed promieniami słonecznymi. Natomiast napoje bezalkoholowe przechowuje się w kartonach, butelkach szklanych oraz butelkach ze sztucznych tworzyw, na ogół w temperaturze do 15℃.
h) Przyprawy i używki - do tej kategorii artykułów zaliczamy: przyprawy roślinne, używki.
W obrocie handlowym można spotkać bogaty wybór przypraw roślinnych wraz z opisem wykorzystania, który znajduje się na opakowaniu. Wyróżniamy przyprawy: ziołowe, np. bazylia, estragon, cynamon, goździki, kminek zwyczajny, kolendra; warzywne – produkowane z warzyw, np. cebula, chrzan, czosnek, nać pietruszki, szczypiorek, chili; inne – będące mieszanką ziół lub warzyw z innymi substancjami spożywczymi, np. curry, majonez, ocet balsamiczny, sos sojowy; mieszanki ziołowe, np. zioła prowansalskie, przyprawa pięciu smaków.
Przyprawy ziołowe cechuje intensywny aromat, powinny być przechowywane w szczelnie zamkniętych opakowaniach, w pomieszczeniach suchych i przewiewnych.
Natomiast używki to substancje pochodzenia roślinnego przeznaczone do konsumpcji, oddziaływujące na układ nerwowy, np. kawa, herbata, kakao, alkohol, wino, tytoń, afrodyzjaki (imbir, cynamon, owoce morza, morele). Przechowywanie używek: przyprawy – pakowane w laminowane torebki papierowe, wymagają suchych, ciemnych i chłodnych pomieszczeń; kawa – pakowana w próżniowe, wielowarstwowe opakowania szklane lub metalowe, wymaga chłodnych oraz suchych pomieszczeń; herbata – najczęściej pakowana w pergaminowe torebki lub foliowe woreczki, a później w kartonowe pudełka, wymaga suchych pomieszczeń bez intensywnych zapachów; kakao – wymaga suchych pomieszczeń bez intensywnych zapachów, jest pakowane w zamykane hermetycznie torebki i tekturowe pudełka; papierosy – przechowuje się je w suchych pomieszczeniach, w temperaturze od 5 do 16℃, wilgotność 65-75%. Pakowane są w twarde lub miękkie opakowania.

Towary niespożywcze dzielimy na:
a) Wyroby włókiennicze produkowane są z włókien i zaliczamy do nich materiały i tkaniny odzieżowe. Włókna dzielimy na:< naturalne roślinne, np. wełna i len, naturalne zwierzęce, np. kaszmir, jedwab i wełna owcza, naturalne syntetyczne, np. azbest, włókna sztuczne, np. kauczukowe, chemiczne syntetyczne, np. poliester i poliamid, włókna szklane i przędze.
Wyroby włókiennicze to: nitka, tkanina, dzianina.
Wyroby włókiennicze, przede wszystkim naturalne, powinny być przechowywane w suchych, przewiewnych, ogrzewanych pomieszczeniach, w temperaturze około 18-20℃, wilgotność 60-65%.
b) Zabawki - to artykuły przeznaczone przede wszystkim dla dzieci oraz zwierząt, które służą do zabawy, ewentualnie również do edukacji. Powinna charakteryzować je funkcjonalność oraz bezpieczeństwo użytkowania.
Zabawki dzielimy na: przeznaczone dla dzieci, przeznaczone dla zwierząt. Zabawki powinny być przechowywane w temperaturze od -5 do maksymalnie 45℃, w suchych i niezapylonych pomieszczeniach, bez narażenia na szkodliwe oddziaływanie promieni słonecznych.
c) Wyroby elektrotechniczne, sprzęt elektroniczny i AGD - do artykułów elektrotechnicznych zalicza się: kable, przewody, żarówki.
Urządzenia elektrotechniczne muszą być oznaczone znakami informacyjnymi. Do sprzętu elektrotechnicznego należą m.in.: telefony komórkowe, radia, telewizory, sprzęt komputerowy i muzyczny.
Sprzęt elektroniczny należy chronić przed kurzem, przechowywać w zamkniętych pojemnikach lub workach na regałach, a pomieszczenie powinno mieć niską wilgotność i optymalną temperaturę.
Do artykułów AGD zaliczamy m.in.: pralki, zmywarki, ekspresy do kawy, lodówki, sokowirówki. Sprzęt AGD należy chronić przed kurzem, pomieszczenie powinno mieć niską wilgotność i optymalną temperaturę.
d) Artykuły chemii gospodarczej - to wyroby, które pomagają w utrzymywaniu czystości, np. środki do czyszczenia i mycia naczyń i urządzeń sanitarnych, oraz służą do prania, np. wybielacze, środki piorące, środki do zmiękczania i płukania tkanin.
Artykuły chemii gospodarczej mają duże właściwości higroskopijne, dlatego należy przechowywać je w stałej temperaturze, w pomieszczeniach suchych i zarazem dobrze wentylowanych w związku z wydzielaniem intensywnych zapachów.
e) Skóra i wyroby skórzane - skóra, która została poddana wyprawianiu jest półfabrykatem służącym do produkcji wyrobów skórzanych, czyli tzw. skóry gotowej. Skóra może być wykorzystana z okrywą włosową (skóry futerkowe) lub bez niej (skóry licowe). Do wyrobów skórzanych zaliczyć można: obuwie skórzane, galanterię skórzaną, np. paski, portfele, etui, zawieszki, torby i torebki, plecaki, odzież skórzaną, np. kurtki, sukienki, spódnice, spodnie. Wyroby skórzane należy przechowywać w stałej temperaturze od 5 do 20℃, o wilgotności powietrza 50-60%. Wyroby skórzane nie mogą być narażone na działanie bezpośredniego światła słonecznego. W miejscach przechowywania wyrobów skórzanych nie można dopuścić do obecności owadów oraz gryzoni.
f) Wyroby kosmetyczne i perfumy wytwarzane są z różnych surowce pochodzenia mineralnego, organicznego oraz nieorganicznego. Rozróżnia się kosmetyki: do utrzymania higieny: ciała (np. mydła i żele do kąpieli, do higieny intymnej), jamy ustnej (np. pasty, żele, płyny do mycia i płukania zębów, intymnej (np. płyny, żele), głowy (włosów) (np. szampony, odżywki); pielęgnacyjne: do twarzy i ciała (np. kremy, balsamy, emulsje, mleczka, maseczki, toniki, oliwki), do włosów (np. odżywki, maseczki, pianki); upiększające: do twarzy (np. pudry, kredki, pomadki, tusze, błyszczyki, cienie), do ciała (np. balsamy, samoopalacze), do włosów (np. żele, farby); do usuwania owłosienia i łagodzące (np. balsamy, toniki, kremy); do pielęgnacji paznokci (np. lakiery, preparaty do zmywania, preparaty do zmiękczania i odżywiania skórek wokół paznokci.
Do wyrobów perfumeryjnych zaliczamy: perfumy (środki o zawartości kompozycji zapachowych o stężeniu od 5–20%); wody kwiatowe (2–5% substancji zapachowych, trwałość zapachu powinna wynosić ponad 2 godziny); wody kolońskie (2–5% substancji zapachowych, trwałość zapachu powinna wynosić około 1 godziny); dezodoranty (artykuły zmniejszające ilość wydzielanego potu oraz usuwające zapach, pod postacią aerozoli, sztyftów). Wszystkie wyroby kosmetyczne i perfumy należy przechowywać w optymalnych temperaturach, w suchych i czystych pomieszczeniach.

7. Podgrupa towarowa to towary wyodrębnione z danej grupy towarowej w oparciu o różnice wynikające z surowca, którego użyto do ich produkcji albo ich przeznaczenia. Przykładowo kosmetyki można podzielić na: kosmetyki pielęgnacyjne i upiększające.

8. Artykuł towarowy - jest najmniejszym elementem asortymentu handlowego. To jedna, określona rzecz/produkt, który jest przeznaczony do zaspokojenia potrzeb konsumentów. Artykuły mogą się różnić między sobą, np. modelami, rozmiarami, kolorami czy marką.
Asortyment towarowy
Źródło: Eduexpert Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Powiązane ćwiczenia