We Francji grzywna za znieważenie symboli narodowych wynosi do 1500 euro. Jeszcze wyższa kara grozi za to samo w Izraelu. Spalenie flagi nie jest karalne w USA, gdzie czyn ten dopuszcza się w ramach „wolności słowa”, a w Danii – zgodnie z tradycją – palenie flagi jest poprawnym sposobem zniszczenia zużytej flagi narodowej. W Polsce za znieważenie symbolu państwowego grozi kara grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. O tym jednak, co jest znieważeniem, a co artystyczną interpretacją czy happeningiem, niejednokrotnie decydować musi sąd.

8 lipca 2018 roku w Częstochowie, podczas Marszu Równości pod Jasną Górą, jeden z uczestników niósł orła na tęczowym tle, co wywołało sprzeciw niektórych i otworzyło spór prawny. Anna Wójcik w artykule OKO PRESS z dnia 9 lipca 2018 opisuje tę sytuację następująco:

„Szef MSWiA Joachim Brudziński zawiadamia prokuraturę. (…) »To profanacja symboli narodowych«. Nie ma jednak racji: symbole narodowe należą do wszystkich obywateli Rzeczypospolitej. Również do tych, którzy mają inne poglądy od Brudzińskiego. (…) Jeśli sprawa trafi przed sąd, to ten będzie musiał ocenić, czy taka modyfikacja flagi z elementami godła znieważa chroniony symbol narodowy. (…) Tęczowy wzór nie ma charakteru powszechnie uznawanego za obelżywy. Wkomponowanie go we flagę z godłem nie sprawia, że symbolowi narodowemu nadawane są jednoznacznie negatywne skojarzenia. Wygląda zatem na to, że minister Brudziński chce wykluczyć ze wspólnoty osoby o innych poglądach. A przecież flaga i godło należą do wszystkich obywateli Rzeczypospolitej. Wszystko zależy od tego, czy sąd uzna za ubliżające zestawienie tęczowego wzoru z flagą z elementami godła”.

Ta sprawa nie zaszła jednak aż tak daleko. Częstochowska prokuratura zdecydowała o umorzeniu śledztwa w sprawie znieważenia narodowych symboli przez uczestników Marszu Równości, przychylając się do opinii heraldyków, że transparent z białym orłem na tęczowym tle to jedynie „aluzyjna interpretacja symboliczno-weksylologiczna”.

Znamy jednak przypadki, gdy spór o symbole narodowe zakończył się wyrokiem sądu. Tak było w sprawie z października 2017 roku dotyczącej publicznego eksponowania transparentu ze znakiem Polski Walczącej, zmodyfikowanym poprzez dodanie obok niego symboli płci (Mars i Wenus), co miało miejsce w Warszawie podczas Marszu Godności – zgromadzenia w obronie praw kobiet. Sąd apelacyjny w Warszawie ocenił wówczas, że symbol historyczny nie został znieważony. W uzasadnieniu wyroku stwierdzono: „W ocenie Sądu, nie sposób doszukiwać się w zachowaniu i intencjach obwinionych chęci pomniejszania wagi tego symbolu i kwestionowania wartości, które są z nim utożsamiane. Chodzić tutaj raczej może o próbę podniesienia wartości i wagi własnych, aktualnie podejmowanych działań w sferze publicznej i stworzenie przekazu o walce (…) o wartości równouprawnienia i praw kobiet, bowiem walkę i opór symbolizuje znak Polski Walczącej. Nieproporcjonalność takich porównań nie może jednak świadczyć o znieważaniu symbolu, a co najwyżej o zbyt pochopnym odwoływaniu się do niezwykle silnego symbolu patriotycznego”.

Inna sprawa dotyczyła znieważenia godła Rzeczpospolitej poprzez wykorzystane motywu białego orła na plakacie reklamującym trasę koncertową zespołu Behemot. Sąd Okręgowy w Gdańsku w kwietniu 2018 roku uniewinnił członków zespołu, stwierdzając, że ich działanie „nie było ukierunkowane na znieważenie państwa polskiego”, a sam plakat był „przedmiotem sztuki”.

Jednak orzeczenia mogą też być odmienne. Jak podaje Anna Wójcik w cytowanym już artykule: „odnotowano kilka przypadków, w których osoby używające symboli narodowych zostały skazane na grzywnę. (…) W 2016 roku sąd w Szczecinie orzekł karę 1000 złotych grzywny (zmienioną w II instancji na 500 zł grzywny) producentowi kijów bejsbolowych ze znakiem Polski Walczącej; (…) W uzasadnieniu wyroku sąd stwierdził, że umieszczenie chronionego prawem znaku na kijach imitujących bejsbolowe, lecz mogących służyć de facto jako broń zagrażająca życiu i zdrowiu, oraz umieszczenie ich fotografii w internecie, stanowi publiczne znieważenie znaku Polski Walczącej.

W 2016 roku sąd w Kielcach orzekł karę 2000 złotych grzywny (zamienioną w II instancji na 500 zł grzywny) dla organizatorki „Czarnego Protestu”; (…) uczestnicy protestu nosili przypinki ze znakiem Polki Walczącej. Do znaku Polski Walczącej celowo dorysowano warkocz i kropki symbolizujące kobiece piersi, co zdaniem sądu stanowiło dowód, iż celowo i w sposób zaplanowany dokonano znieważenia. Ponadto oskarżonej jako organizatorce protestu zarzucono, że nie podjęła „środków niezbędnych dla zapobieżenia powstaniu szkód z winy uczestników zgromadzenia” – chodzi o osoby, które tego dnia nosiły przypinkę ze znakiem Polki Walczącej.

(…) W 2018 roku sąd orzekł karę grzywny za przerobienie przez Jana Kapelę słów Mazurka Dąbrowskiego w Mazurku Kapeli, nawołującym do przyjęcia przez Polskę uchodźców”. Było to zdaniem sądu demonstracyjne okazanie lekceważenia narodowi polskiemu i Rzeczypospolitej Polskiej. Rzecznik praw obywatelskich złożył kasację do Sądu Najwyższego, ten zaś Kapelę w wyroku z 14 października 2019 roku uniewinnił, stwierdzając, że ochrona symboli narodowych powinna pozostawać w równowadze z koniecznością ochrony innych wartości, w tym z prawem do wolności artystycznej.