Badanie właściwości materiałów
Scenariusz zajęć „Badanie właściwości materiałów”
Przyroda, II etap edukacyjny
Temat: Badanie właściwości materiałów.
Treści kształcenia
Podstawa programowa: Punkt (6.4) [uczeń] podaje przykłady przedmiotów wykonanych z substancji kruchych, sprężystych i plastycznych;
Cele zoperacjonalizowane
UCZEŃ | wie na jakie rodzaje dzielimy ciała stałe; |
wie czym charakteryzują się ciała sprężyste, kruche, i plastyczne; | |
rozumie termin odkształcenie/odkształcenie sprężyste; | |
zna praktyczne zastosowanie ciał stałych; | |
wie, że zmiana kształtu nie ma wpływu na zmianę objętości ciała stałego. |
Nabywane umiejętności:
UCZEŃ | podaje przykłady ciał kruchych, sprężystych i plastycznych; |
potrafi wymienić cechy ciał stałych: kruchych, sprężystych i plastycznych; | |
wyjaśnia i opisuje właściwości fizyczne ciał stałych. |
Kompetencje kluczowe:
Umiejętność uczenia się
Kompetencje społeczne i obywatelskie
Porozumiewanie się w języku ojczystym
Etapy lekcji:
Wstęp:
Powitanie uczniów przez nauczyciela
Czynności organizacyjne (sprawdzenie obecności).
Przebieg zajęć:
Pogadanka – zapoznanie uczniów z tematem lekcji - Badanie właściwości materiałów. Inicjuje rozmowę.
Nauczyciel zadaje pytania:
Co różni od siebie plastelinę, porcelanę i gumkę do włosów?
Jeżeli użyjemy siły do wymienionych przedmiotów, co się z nimi stanie?
Co się stanie z porcelanowa filiżanką, jeżeli użyjemy do niej siły?
Co się stanie z plasteliną, jeżeli zmienimy jej kształt, czy wpływa to na zmianę jej objętości?
Nauczyciel prezentuje filmy - zależności dwóch substancji (szkła i gumy) od temperatury. Komentuje i uzupełnia informacje przekazane w filmach.
Doświadczenie.
Eksperyment:
1. Opis teoretyczny omawianego zjawiska: Ciała stałe mogą mieć różne właściwości fizyczne. Sprężystość jest właściwością fizyczną odzyskiwania pierwotnego kształtu. Ciała kruche pękają pod wpływem działającej na nie siły zewnętrznej. Ciała plastyczne ulegają nieodwracalnym odkształceniom (plastycznym) wskutek działającej na nie siły zewnętrznej.
2. Ustalenie celu i obiektu prowadzonych badań: Celem eksperymentu jest zapoznanie uczniów z właściwościami fizycznymi materiałów plastycznych, kruchych i sprężystych.
3. Sposób przygotowania eksperymentu (czas, miejsce itd.): Eksperyment prowadzony jest podczas zajęć lekcyjnych w klasie przez nauczyciela. Potrzebne sprzęty – kawałek modeliny, kreda, sprężyna.
4. Sposób przeprowadzenia eksperymentu: Nauczyciel demonstruje 3 przedmioty: modelinę, kredę i sprężynę. Prosi uczniów, aby obserwowali wykonywane czynności. Nauczyciel zmienia kształt modeliny- informuje, iż jest to właściwość materiału plastycznego i omawia termin ciało plastyczne. Następnie łamie kredę, omawia termin- ciało kruche, rozciąga sprężynę- omawia termin ciało sprężyste.
5.Inne informacje, np. analiza obserwacji, sposób wyciągania wniosków, karta pracy, drzewka decyzyjne, formularze itd.: Na podstawie obserwacji eksperymentu oraz korzystając z podręcznika i/lub encyklopedii uczniowie notują właściwości wymienionych rodzajów ciał. Uczniowie zapisują notatki.
Nauczyciel prosi, aby uczniowie podali przykłady ciał:
Kruchych (kreda, porcelana, szkło, cegła, wapno, tabletka)
Plastycznych (plastelina, modelina, masa solna, guma do żucia)
Sprężystych (sprężyna, gąbka, gumka)
Uczniowie aktywnie uczestniczą w zajęciach
Nauczyciel zadaje pytanie:
Jak nazywamy zjawisko, podczas którego ciało wraca z powrotem do pierwotnej formy?
Nauczyciel wyjaśnia termin odkształcenie/odkształcenie sprężyste.
Nauczyciel prosi uczniów, aby wymienili praktyczne zastosowanie omawianych ciał stałych. Uczniowie podają przykłady:
Kruche, np. kredki, zeszyt
Plastyczne, np. glina, tubka od pasty
Sprężyste, np. amortyzator, gumka do włosów (powtórzenie wiadomości)
Podsumowanie:
Powtórzenie wiadomości omawianych na lekcji.
Ocena zaangażowania uczniów, ich aktywności na lekcji.
Uporządkowanie miejsca pracy.
Zadanie domowe
Do jakiego rodzaju ciał stałych zaliczamy miedziany drut? Odpowiedz i uzasadnij odpowiedź.
Środki dydaktyczne
Podręcznik
Encyklopedia
Komputer
Rzutnik
Ekran projekcyjny
Plastelina
Kreda
Sprężyna
Filmy
Metody nauczania
Pogawędka
Rozmowa kierowana
Praca z podręcznikiem
Ćwiczenie
Obserwacja
Formy pracy
Praca indywidualna
Praca z całą klasą
Zadanie dla chętnych:
Napisz jaka cecha ciała stałego pozwala na:
Wyrwanie kartki z zeszytu
Odłamanie kawałka czekolady
Owiniecie folią jedzenia
Nadmuchanie balona
Związanie gumką włosów
Skakanie na trampolinie
Lub:
Wyjaśnij co oznacza termin CIAŁA BEZPOSTACIOWE.