Barok – epoka przepychu

Scenariusz lekcji

Barok – epoka przepychu

Cele lekcji

Wiadomości

Zapoznanie uczniów z podstawowymi zagadnieniami związanymi z epoką baroku. Wyjaśnienie pojęcia „barok” oraz wskazanie najważniejszych cech stylistycznych omawianej epoki. Wskazanie tła historycznego oraz ram czasowych wyznaczających epokę baroku. Przedstawienie zabytków kultury baroku oraz miejsc, ośrodków, w których styl barokowy odgrywał ważną rolę. Zapoznanie uczniów z pracami malarskimi Rubensa i cechami stylistycznymi jego obrazów. Wskazanie najważniejszych gatunków muzycznych oraz przedstawienie wpływu władzy na rozwój kultury i sztuki muzycznej i nie tylko. Rozpoznanie otaczających nas zabytków i elementów kultury będących świadectwami epoki baroku.

b) Umiejętności

Uczeń potrafi:

1. Wyjaśnić pojęcie baroku.

2. Wskazać cechy stylistyczne sztuki baroku.

3. Przedstawić ramy czasowe epoki baroku.

4. W aspekcie historycznym wyjaśnić wpływ Ludwika XIV na rozwój sztuki i kultury epoki baroku.

5. Przedstawić najważniejsze zabytki będące świadectwem epoki baroku.

6. Wskazać przedstawicieli oraz najważniejsze dzieła sztuki plastycznej i muzycznej epoki baroku.

7. Przedstawić najważniejsze gatunki muzyczne rozwijające się w baroku

8. Rozpoznawać sztukę baroku w otaczającej rzeczywistości.

Metoda i forma pracy

Metoda pogadanki z elementami opisu. Słuchanie wybranych utworów epoki baroku.

3. 1. Podręcznik: Panek W., Świat muzyki. Podręcznik dla klas 1‑3 gimnazjum, WSiP, Warszawa 2004.

   2. Stanowisko do odtwarzania muzyki.

   3. Nagrania utworów: J. Pachelbell, Kanon.

   4. Jan Sebastian Bach, Toccata i fuga d‑moll.

   5. Karta pracy ucznia.

   6. Plansze lub zdjęcia związane z architekturą, sztuką baroku. Katalog obrazów Rubensa.

4. 1. 1. Sprawdzenie obecności.

      2. Powtórzenie wiadomości poprzez odpytanie jednej osoby z trzech ostatnich lekcji.

      3. Wspólne zaśpiewanie przy akompaniamencie pianina lub gitary ostatnio poznanej piosenki.

      4. Podanie tematu do zeszytu.

(10 min.)

2. 5. Wprowadzenie uczniów metodą opisu do podstawowych zagadnień związanych z tematem lekcji. Wyjaśnienie pojęcia baroku i wskazanie najważniejszych cech stylistycznych omawianej epoki. Przedstawienie sztuk, w  których barok odegrał bardzo ważną rolę. Odwołanie się do wiedzy przez uczniów już posiadanej z  innych przedmiotów humanistycznych i  zapisanie podstawowych elementów baroku na tablicy a następnie do zeszytu.

• Notatka:

  1. Barocco – dziwaczny, bezładny, nieprawidłowy. Początkowo słowem „barok” oznaczano dekorację, ozdoby o nieregularnym i dziwacznym kształcie, potem objęło ono architekturę, literaturę, malarstwo, muzykę.

  2. Cechy baroku:

- ozdoby o nieregularnych, dziwacznych kształtach,

- monumentalne formy,

- zdobnictwo,

- przepych,

- charakterystyczne krągłe kształty (Rubens),

- rozmach architektoniczny,

- przesadna wielkość.

6. Metodą pogadanki przedstawienie postaci Ludwika XIV i jego wpływu na sztukę i kulturę baroku. Wskazanie zabytków kultury będących świadectwem działania Ludwika XIV. Opierając się na wiedzy wcześniej zdobytej przez uczniów, wskazanie otaczających nas zabytków kultury powstałych w stylu barokowym (pałac w Wersalu, Wilanów pod Warszawą).

7. Wzorując się na twórczości Petera Rubensa przedstawienie metodą opisu cech charakterystycznych malarstwa w stylu barokowym. Omówienie prac metodą pogadanki.

8. Wysłuchanie utworu Jana Sebastiana Bacha Toccata i fuga d‑moll. Wprowadzenie uczniów do muzyki baroku poprzez wskazanie najważniejszego kompozytora tej epoki – Jana Sebastiana Bacha. Wskazanie przez uczniów charakterystycznych cech wysłuchanego utworu.

9. Wskazanie ram czasowych epoki baroku muzycznego, wyznaczonych przez gatunek muzyczny, jakim jest opera, oraz twórczość Jana Sebastiana Bacha (1600 – 1750).

(25 min.)

Faza podsumowująca

Zapisanie kolejnych punktów notatki do zeszytu a następnie wysłuchanie Kanonu Pachelbella.

• Notatka:

  3. Muzyka baroku:

Ramy czasowe wyznaczają nowy gatunek sztuki muzycznej i teatralnej, jakim jest opera (1600), a zamyka śmierć Jana Sebastiana Bacha (1750).

Barok odnowił wyobrażenie antycznej harmonii, wywodzące się od Pitagorejczyków.

(10 min.)

Bibliografia

1. Panek W., Świat muzyki. Podręcznik dla klas 1‑3 gimnazjum, WSiP, Warszawa 2004.

Najważniejsze zagadnienia związane z tematem lekcji Barok – epoka przepychu.

Zadanie domowe

Przedstaw przynajmniej dwa przykłady architektury i sztuki baroku, znanej ci i występującej w twoim mieście.

Opracowała:

Arleta Dzitko