Bawiąc, uczyć – tajemnica fraszek Jana Kochanowskiego
Bawiąc, uczyć – tajemnica fraszek Jana Kochanowskiego
1. Cele lekcji
a) Wiadomości
Uczeń:
zna co najmniej dwie fraszki J. Kochanowskiego,
zna definicję fraszki,
potrafi podać cechy charakterystyczne fraszki,
rozumie rolę i funkcję społeczną fraszek.
b) Umiejętności
Uczeń:
doskonali umiejętność prezentowania wyników swojej pracy,
doskonali umiejętność czytania ze zrozumieniem.
2. Metoda i forma pracy
Przekład intersemiotyczny, rundka, praca zbiorowa, praca indywidualna.
3. Środki dydaktyczne
Przyniesione przez uczniów egzemplarze Fraszek J. Kochanowskiego
Podręczny słownik terminów literackich
Kartoniki z numerami 1- 5
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Powitanie. Sprawdzenie listy obecności. Nauczyciel podaje temat lekcji: Bawiąc, uczyć – tajemnica fraszek Jana Kochanowskiego.
b) Faza realizacyjna
Nauczyciel prosi uczniów o przypomnienie, czym jest fraszka (w razie problemów uczeń czyta definicję ze słownika). Podsumowanie – czego można spodziewać się po utworze, który jest fraszką (krótkość, pointa, żartobliwość, zabawny pomysł). Notatka do zeszytu.
Nauczyciel przydziela rzędom wybrane fraszki (załącznik 1), dając do wyboru formę przekazania ich treści w postaci rysunku (każdy w rzędzie coś dorysowuje), który trzeba będzie omówić i wykazać podobieństwo do treści fraszki.
Uczniowie mogą spróbować też przekazać treść fraszki w postaci scenki, której towarzyszyć ma narrator czytający treść fraszki.
Uczniowie prezentują wyniki swojej pracy, pozostałe rzędy oceniają atrakcyjność prezentacji, podnosząc tabliczki z numerami od 1 do 5, co później muszą uzasadnić.
Uczniowie próbują podać mądrość przekazaną w danej fraszce. Podczas gdy jeden rząd prezentuje swoją hipotezę, pozostałe rzędy sporządzają notatkę.
Rozmowa na temat tego, czy zdaniem uczniów Kochanowskiemu udało się połączyć w jednym zabawę i naukę, umieszczenie zabiegów poety na tle założeń epoki.
c) Faza podsumowująca
Nauczyciel prosi uczniów o dokończenie zdania: Na dzisiejszych zajęciach dowiedziałem (dowiedziałam) się...
Nauczyciel zadaje pracę domową.
5. Bibliografia
Kochanowski J., Fraszki, Ossolineum, Wrocław 1991.
Polonista w szkole. Podstawy kształcenia nauczyciela polonisty, red. A. Janus‑Sitarz, Universitas, Kraków 2004.
Sławiński J., Głowiński M., Podręczny słownik terminów literackich, Open, Warszawa 1994.
Uryga Z., Godziny polskiego. Z zagadnień kształcenia literackiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996.
6. Załączniki
a) Wybrane fraszki
załącznik 1.
O koźle
Kozieł, kto go zna, piwszy do północy,
Nie mógł do domu trafić o swej mocy;
Ujźrzawszy kogoś: „Słuchaj, panie młody,
Proszę cię, nie wiesz ty mojej gospody?”
A ten: „Niech cię znam, tedy się dowiewa.”
„Jam - pry - jest Kozieł.” „Idźże spać do chlewa!”
Raki
Folgujmy paniom nie sobie, ma rada;
Miłujmy wiernie nie jest w nich przysada.
Godności trzeba nie za nic tu cnota,
Miłości pragną nie pragną tu złota.
Miłują z serca nie patrzają zdrady,
Pilnują prawdy nie kłamają rady.
Wiarę uprzejmą nie dar sobie ważą,
W miarę nie nazbyt ciągnąć rzemień każą.
Wiecznie wam służę nie służę na chwilę,
Bezpiecznie wierzcie nierad ja omylę.
Człowiek Boże igrzysko
Nie rzekł jako żyw żaden więtszej prawdy z wieka,
Jako kto nazwał bożym igrzyskiem człowieka.
Bo co kiedy tak mądrze człowiek począł sobie,
Żeby się Bóg nie musiał jego śmiać osobie?
On, Boga nie widziawszy, taką dumę w głowie
Uprządł sobie, że Bogu podobnym się zowie.
On miłością samego siebie zaślepiony,
Rozumie, że dla niego świat jest postawiony;
On pierwej był, niżli był; on, chocia nie będzie,
Przed się będzie; próżno to, błaznów pełno wszędzie.
b) Zadanie domowe
Napiszę własną fraszkę.
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
brak