Bez przyimka ani rusz
Uzupełnij przyimkami.
Apollo mieszka ............ górze zwanej Parnas.
Atena ............ pełnej zbroi wyskoczyła ............ głowy Zeusa.
Afrodyta wyłoniła się ............ piany morskiej ............ pobliżu Cypru.
............ brzegiem morza, ............ kwiecistej łące bawiła się ............ otoczeniu nimf Kora.
Praca Syzyfa ma trwać ............ końca, ............ całą wieczność.
Przyimek jest nieodmienną i niesamodzielną częścią mowy.
Wskazuje na zależności w zdaniu – np. przestrzenne (obok szkoły), czasowe
(od jutra) czy przyczynowe (przez roztargnienie) i inne.
Przyimek w zdaniu łączy się z rzeczownikiem lub zaimkiem, tworząc wyrażenie przyimkowe.
Poszedł do sklepu.
Przez Kaśkę spóźniłem się do szkoły.
Założył spodnie w kratkę.
Przyimek rządzi przypadkiem rzeczownika, czyli narzuca mu określoną formę.
Bawili się w berka. (w + biernik)
Bawili się nad rzeką. (nad + narzędnik)
Bawili się na plaży. (na + miejscownik)
Ze względu na budowę przyimki dzieli się na:
– proste, czyli niepodzielne, np. z, pod, w, do, od, po, na, za, przy, w, między, przez, – złożone, czyli składające się z przyimków prostych, np. zza (z + za), ponad (po + nad), poprzez (po + przez).
Do podanych wyrazów dodaj przyimki i utwórz powiedzenia. Nie zapomnij zmienić formy rzeczowników. Zapisz obok poprawne powiedzenia. Wyjaśnij ustnie znaczenie związków wyrazowych.
dojść nitka kłębek – ........................................................
przeczytać deska deska – ..........................................................
przewracać się bok bok – ..............................................................
pójść rozum głowa – ......................................................
porywać się motyka słońce – ........................................................................
chodzić Annasz Kajfasz – ..............................................................
Dopasuj znaczenia do związków wyrazowych z wyrażeniami przyimkowymi.
walka z czymś urojonym; bezsensowna walka, o czymś, czego nie można niczym zapełnić, na co nie można nastarczyć środków, rzecz spóźniona, już nieaktualna, przeszkoda, zawada, ciężar, nieład, nieporządek, bałagan, chaos, coś ostatecznie pogarszającego sytuację, czynnik decydujący, rozstrzygający w sprawie, bezpośrednio; twarzą w twarz, o lekkiej pracy, łatwej sprawie
| musztarda po obiedzie | |
| kula u nogi | |
| oko w oko | |
| gwóźdź do trumny | |
| języczek u wagi | |
| walka z wiatrakami | |
| studnia bez dna | |
| groch z kapustą | |
| kaszka z mlekiem |
Zastosuj związki wyrazowe z poprzedniego ćwiczenia w zdaniach.
oko w oko, kula u nogi, groch z kapustą, studnia bez dna, kaszka z mlekiem, gwóźdź do trumny, musztarda po obiedzie
Przegrany mecz w kosza to był mój ...........................................
Pisanie wypracowań to dla mnie ...........................................
Staś stanął .......................................... z lwem.
Nie uporządkowałeś zdjęć w albumie, jest tam ...........................................
Stary samochód to .........................................., cały czas trzeba coś naprawiać i płacić.
Dopasuj wyrażenia przyimkowe do czasowników.
za dwóch, za złe, na zwłokę, po polsku, na dno, do syta, za ciosem, w opałach, z torbami, na bruku, na nosie, na głowie, przez zęby, na oku, z ręki, w kropce, od rzeczy, na nerwach
| Jeść | |
|---|---|
| Pójść | |
| Mówić | |
| Mieć | |
| Grać | |
| Znaleźć się |
Ułóż trzy zdania z przyimkami złożonymi: pomiędzy, zza, naprzeciw.
Z poniższych zdań wypisz wyrażenia przyimkowe.
Ręka wyłania się spoza kadru.
Woda wewnątrz szklanki pełna jest bąbelków powietrza.
Wędkarz płynie w łódce.
Nad horyzontem panuje ciemność.
Ryba została złapana na haczyk.
Zapisz po jednym synonimie do podanych przyimków: spoza, spośród, ku.