R1THSeGK25eCk
Ilustracja przedstawia kobietę na strzelnicy celującą do tarczy z karabinu.

Bezpieczne szkolenie strzeleckie

Strzelnica
Źródło: pixaby, domena publiczna.

Broń palna jest środkiem przymusu służącym do wspomagania działań wybranych formacji powołanych do utrzymania bezpieczeństwa i porządku publicznego wewnątrz kraju, a także obrony terytorium Polski i państw sojuszniczych przed agresją zbrojną.

Poprawna obsługa broni, oraz stosowanie się do fundamentalnych zasad bezpiecznego posługiwania się nią, stanowi zabezpieczenie przed wypadkiem.

Nauczysz się
  • opisywać zasady bezpiecznego wykonywania strzelań;

  • rozróżniać strzelanie z wykorzystaniem: broni kulowej, pneumatycznej, replik broni strzeleckiej (ASG), strzelnic wirtualnych albo laserowych

  • posługiwać się bronią w sposób bezpieczny; składać i rozkładać broń.

1. Treningi strzeleckie

RKij4HcMkV6Fq
Strzelnica
Źródło: Karolina Grabowska, dostępny w internecie: Pexel, domena publiczna.

W trakcie treningów strzeleckich, należy wykonywać wszelkie polecenia instruktora. Prowadzący ćwiczenia jest obyty z bezpiecznym użytkowaniem broni, dzięki czemu należycie zadba o bezpieczeństwo wszystkich uczestników.

Podczas nabywania umiejętności obsługi broni palnej, bardzo często stosuje się jej repliki, czyli odwzorowania, pod pewnymi aspektami możliwie najwierniejsze oryginałowi, jednakże bez zdolności bojowej. Dzięki zastosowaniu takiego sprzętu, względnie bezpiecznie można posiąść podstawowe umiejętności związane z magazynowaniem, transportowaniem oraz używaniem broni. Oczywiście, żadna, nawet najwierniejsza replika nigdy nie zastąpi oryginału, z uwagi na brak możliwości oddania strzału prawdziwą amunicją, niemniej jednak repliki umożliwiają zapoznanie się z funkcjonowaniem broni.

Można wyszczególnić następujące rodzaje replik:

  1. Repliki ciężkie – to gumowe konstrukcje, które imitują jedynie ogólny zarys kształtu oraz wagę broni. Ćwiczenia z takimi replikami pozwalają na przyzwyczajenie się do ciężaru broni.

  2. Repliki ASG – wiernie imitują wygląd oraz zewnętrzny sposób działania prawdziwej broni. Przy ich wykorzystaniu, łatwiej opanować sztukę przyjmowania postawy strzeleckiej oraz celowania. Z replik takich można strzelać kulkami, najczęściej z tworzywa sztucznego, o średnicy 6 mm, wypychanymi poprzez sprężone powietrze lub inny nietoksyczny dla użytkownika gaz.

  3. Pneumatyczne repliki broni – tak zwane „wiatrówki”, które można zastosować do tych samych celów co repliki ASG, jednakże należy uwzględnić różnice. Podstawową jest strzelanie śrutem, najczęściej o mniejszym rozmiarze niż plastikowe kulki oraz zwykle o spiczastym kształcie.

  4. Laserowe strzelnice – narzędzie treningu strzeleckiego używane w celu wyćwiczenia zręczności oraz sprawności ręka oko.

  5. Repliki pozbawione możliwości bojowych – ostatnim, często spotykanym rodzajem replik, są to pierwotnie wykonane jako bojowe, jednakże technologicznie pozbawione zdolności bojowych jednostki broni w 100% imitujące oryginał. Oznacza to, iż taka broń będzie wyglądać, ważyć oraz mechanicznie funkcjonować jak oryginał, jednakże bez możliwości wystrzelenia z niej prawdziwej amunicji.

Podczas treningów siłowych, które obejmują zarówno rozwój ogólny, jak i symulację rzeczywistych sytuacji bojowych, takich jak obsługa pojazdów czy rozbrajanie min, często używa się gumowych odlewów broni palnej, które są obciążane metalem. To ma na celu zachowanie zbliżonej do oryginalnej broni masy oraz odporności na uszkodzenia. W tym kontekście niezbyt istotne jest dokładne odwzorowanie funkcjonalności broni, a raczej symulacja obciążenia oporządzenia, które żołnierz musi nosić. Najwierniejsze repliki broni są konstruowane w niemalże pełnej zgodności z oryginałami. Wykorzystywane są do ich produkcji elementy ich pierwowzorów, dzięki czemu nauka składania oraz rozkładania, może być efektywna. Jedyną różnicą względem prawdziwej broni, jest brak zdolności bojowej, np. polegający na braku iglicy oraz zaczopowanej lufie. Osobnym rodzajem ćwiczeń z bronią, są tak zwane laserowe strzelnice, na których w bezpieczny sposób można opanować umiejętności celowania z broni oraz rozpoznawania celów, przy wykorzystaniu bezpiecznych replik.

Bardzo ważnym jest, aby podczas korzystania z broni palnej posiadać świadomość zasad bezpieczeństwa. Uczestnicy wyszkolenia strzeleckiego powinni stale kontrolować cel, otoczenie oraz pracę broni. Język spustowy wymaga wyraźnego oporu, co pozwala na świadome i precyzyjne oddanie strzału. Podczas strzału, iglica powoduje eksplozję naboju, co skutkuje hukiem, błyskiem, dymem oraz odrzutem broni. Dlatego ważne jest, aby strzelec był przygotowany zarówno fizycznie, jak i  psychicznie na te wydarzenia, aby uniknąć niekontrolowanego oddania kolejnego strzału.

Zachowania nawykowe, które nabywa się w trakcie szkolenia strzeleckiego to  podstawa prawidłowego i bezpiecznego korzystania z broni. Zautomatyzowane czynności, sposoby zachowania lub reagowania kształtuje się w wyniku ćwiczenia przez powtarzanie. Bardzo ważne dla zachowania bezpieczeństwa jest przypominanie zasad bezpiecznego posługiwania się bronią.

2. Bezpieczne posługiwanie się bronią

Posługiwanie się bronią palną może być bezpieczne jeśli przestrzega się zasad. Zapoznaj się z filmami poniżej by się z nimi zapoznać.

R1Y9FjLUMoP35
Film omawia elementy, z jakich składa się broń krótka. Ukazuje również prawidłowy sposób korzystania z pistoletów.
Polecenie 1

Wymień elementy pistoletu Glock.

RwLXu2efCJTtn
(Uzupełnij).
Polecenie 2

Wymień elementy pistoletu VIS 100 M1

RhAzo5pClbdIi
(Uzupełnij).
Polecenie 3

Podaj na co należy zwrócić uwagę by prawidłowo oddać celny i skuteczny strzał z broni krótkiej.

R14D60DjkR3qi
(Uzupełnij).
R5xarYopGS3ht
Film omawia elementy, z jakich składa się broń długa. Ukazuje również prawidłowy sposób korzystania z broni.
Polecenie 4

Opisz budowę broni długiej na podstawie broni AKM‑S.

R1YiUNsBIxNnb
(Uzupełnij).
Polecenie 5

Wyjaśnij co oznacza litera S przy nazwie broni np. AKM‑S.

R1YiUNsBIxNnb
(Uzupełnij).
Polecenie 6

Scharakteryzuj trzy podstawowe postawy strzeleckie przyjmowane podczas strzelania bronią długą.

R1YiUNsBIxNnb
(Uzupełnij).
  • Traktuj broń jako załadowaną do strzału.

Zasada ograniczonego zaufania to w strzelectwie podstawa. Dla zachowania bezpieczeństwa nie wolno wykonać żadnej czynności z użyciem broni bez jej sprawdzenia. Dotyczy to sytuacji przekazywania broni przed rozpoczęciem treningu. Należy pamiętać, aby nie kierować broni w stronę innych osób a w zamkniętym pomieszczeniu w kierunku drzwi, okien czy w głąb korytarza.

Sprawdzenie broni według bezpiecznego schematu:

  • skieruj lufę w bezpieczną stronę,

  • nie kładź palca na języku spustowym, jeśli nie zamierzasz oddać strzału,

  • zawsze zabezpieczaj broń,

  • nie zostawiaj broni bez nadzoru,

  • nigdy nie przechowuj broni załadowanej,

  • utrzymuj broń w czystości i dobrym stanie technicznym,

  • używaj odpowiedniej amunicji do danej broni.

Do podstawowych obowiązków osoby strzelającej należy:

  • bezwzględne przestrzeganie zasad posługiwania się bronią,

  • wykonywanie poleceń i komend trenera,

  • kierowanie broni w stronę kulochwytu,

  • pokwitowanie odbioru amunicji jeśli wykorzystywana jest broń palna,

  • rozpoczęcie strzelania na komendę trenera,

  • po strzelaniu pokazanie broni do przejrzenia przez trenera i oddanie strzału kontrolnego w kierunku kulochwytu,

  • samodzielne rozpoznanie zacięcia broni , usunięcie go, chyba że warunki strzelania są inaczej określone,

  • zgłoszenie zacięcia broni do trenera w przypadku braku umiejętności jego rozpoznania i usunięcia,

  • dostosowanie się do komendy przerwania ognia: natychmiast przerwać strzelanie, zdjąć palec z języka spustowego i ułożyć go wzdłuż zamka, zabezpieczyć broń, przyjąć postawę bezpieczną określoną przez trenera.

Kolejność czynności przy rozkładaniu i składaniu pistoletu VIS 100

Rozkładanie:

  1. Skieruj pistolet VIS 100 w bezpiecznym kierunku.

  2. Wypnij magazynek oraz nie kładź palca na spuście.

  3. Zarepetujrepetować brońZarepetuj pistolet w celu usunięcia naboju z komory nabojowej pistoletu VIS100 lub w celu upewnienia się, iż takowy się tam nie znajduje.

  4. Kierując broń w bezpiecznym kierunku oddaj strzał kontrolny.

  5. Po odciągnięciu dźwigni blokady, ściągnij zamek pistoletu ruchem w kierunku wylotu lufy.

  6. Usuń sprężynę oporopowrotną z zamka.

  7. Wyjmij lufę z zamka, odciągając ją pod kątem do zewnątrz.

  8. Rozładuj magazynek.

Składanie:

  1. Umieść lufę pod kątem w zamku, poprzez wepchnięcie jej w odpowiedni otwór.

  2. Osadź sprężynę oporopowrotną w zamku pod lufą poprzez wciśnięcie jej.

  3. Nasuń zmontowany zamek na prowadnice szkieletu pistoletu VIS100 i dociągnij do położenia odpowiadającego repetowaniu broni.

  4. Zablokuj dźwignię blokującą zamek.

  5. Zarapetuj pistolet bez osadzania magazynka.

  6. Kierując broń w bezpiecznym kierunku oddaj strzał kontrolny.

3. Podsumowanie

  • Pierwszą i najważniejszą zasadą podczas posługiwania się  bronią palną oraz jej replikami, jest traktowanie jej ZAWSZE jakby była naładowana.

  • Broń palna jest podstawowym wyposażeniem służb mundurowych takich jak wojsko, policja czy służby ochrony w ważnych obiektach i instytucjach.

  • Znajdując się na strzelnicy, niezależnie czy trening przeprowadza się z bronią palną czy jej repliką, należy traktować ją cały czas jako źródło zagrożenia i bezwzględnie wykonywać polecenia instruktora.

  • Amunicja do broni palnej stanowi nie mniejsze zagrożenie niż sama broń. Nigdy nie należy zostawiać amunicji bez należytej opieki ani w żaden sposób się nią bawić.

  • Podczas strzelania na strzelnicy, niezależnie czy z prawdziwej broni palnej czy jej repliki, podczas celowania do tarczy należy bezwzględnie skupić się na tej czynności.

4. Słownik

amunicja
amunicja

naboje przeznaczone do strzelania z broni palnej

broń kulowa
broń kulowa

jest to rodzaj broni, która działa na zasadzie wystrzelenia pocisków za pomocą ładunku prochowego. Broń kulowa jest zaliczana do broni palnej

broń palna
broń palna

każda przenośna broń lufowa, która miota, jest przeznaczona do miotania lub może być przystosowana do miotania jednego lub większej liczby pocisków lub substancji w wyniku działania materiału miotającego

broń pneumatyczna
broń pneumatyczna

jest to rodzaj broni, która działa na zasadzie sprężonego powietrza lub gazu, który wypycha pocisk z lufy. Broń pneumatyczna jest zaliczana do broni niepalnej

repetować broń
repetować broń

przygotowywać broń do strzału, wprowadzając pocisk do komory nabojowej

replika
replika

jest to wierna kopia oryginalnej broni lub przedmiotu, zazwyczaj wykonana z innego materiału niż oryginał. Repliki broni kulowej i pneumatycznej są często stosowane w celach kolekcjonerskich, rekonstrukcji historycznych lub w filmach. Warto zauważyć, że w Polsce repliki broni mogą być traktowane jak broń, jeśli spełniają określone kryteria i nie są odpowiednio oznaczone

5. Zadania

Ćwiczenie 1

Zaznacz element zbijający iglicę pistoletu VIS 100 M1.

R1pDKdxMhoYBb
Mapa interaktywna: Pistolet Vis 100 M1. Lista elementów: zamek, język spustowy, kabłąk spustowy, muszka, kurek, sprężyna, lufa, magazynek, szkielet
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.

Ilustracja interaktywna

Ilustracja przedstawia szarą broń krótką. Z prawej strony znajduje się lista, u góry której znajduje się napis „Pistolet Vis 100 M1”. Poniżej lista elementów, które po naciśnięciu, rozsuwają się, ukazując tekst oraz podświetlając na ilustracji właściwy element.

  • zamek – zamek jest elementem konstrukcyjnym służącym do zamykania i otwierania przewodu lufy od strony tylnej (wlotowej), w celu załadowania naboju. W zależności od konstrukcji, pełni funkcje: odpalenia naboju, ryglowania lufy, wyciągnięcia łuski, przeładowania broni.

  • język spustowy – za pomocą języka spustowego, w kształcie dźwigni przystosowanej do palca wskazującego, uruchamia się mechanizm uderzeniowy w celu oddania strzału. Przed przypadkowym naciśnięciem jest zabezpieczony osłoną w postaci kabłąka.

  • kabłąk spustowy  element konstrukcyjny wygięty w łuk pełniący funkcję osłony języka spustowego, zabezpieczając go przed przypadkowym naciśnięciem lub uszkodzeniem.

  • muszka i szczerbinka
    Muszka – element mechanicznego celownika strzeleckiego mający postać prostego występu umieszczonego w przedniej części broni (najczęściej w okolicach zakończenia lufy).
    Szczerbinka – element mechanicznego celownika strzeleckiego, który jest położony najbliżej oka strzelca.
    Celowanie odbywa się poprzez zgranie przyrządów celowniczych w taki sposób aby muszka znalazła się pośrodku wycięcia szczerbinki.

  • kurek  element mechanizmu uderzeniowego zwalniany po naciśnięciu spustu, który poprzez uderzenie ruchem obrotowym doprowadza pośrednio do zapalenia ładunku miotającego.

  • sprężyna uderzeniowa – wchodząca w skład mechanizmu uderzeniowego sprężyna, która magazynuje energię konieczną do zbicia spłonki (element naboju). Napięta sprężyna uderzeniowa po zwolnieniu spustu napędza kurek (sprężyna kurka) uderzające w iglicę (część mechanizmu uderzeniowego broni palnej w postaci wąskiego pręta, który uderzając w spłonkę inicjuje zapłon ładunku miotającego), ewentualnie działa bezpośrednio na iglicę (sprężyna iglicy).

  • lufa  zasadnicza część broni palnej, umożliwiająca nadanie pociskowi jednocześnie ruchu postępowego i obrotowego.

  • magazynek  część składowa broni palnej stanowiąca wewnętrzny zasobnik zapasowych nabojów. Podczas przeładowania kolejne naboje dosyłane są z magazynka do komory nabojowej. Umożliwia to prowadzenie ognia bez konieczności każdorazowego ładowania broni pojedynczymi nabojami. W pistoletach VIS 100 zastosowano magazynek wymienny, pudełkowy, o pojemności 15‑naboi, dwurzędowy, z jednorzędowym wyprowadzeniem. Jako opcje proponuje się zastosowanie magazynków o pojemności 10‑nabojowych z przewężeniem na bocznych powierzchniach pudełka magazynka oraz 20 nabojowych, które wystają z chwytu pistoletowego.

  • szkielet  podstawowa część pistoletu zintegrowana z chwytem służąca do połączenia pozostałych mechanizmów i zespołów broni (lufy, zamka, sprężyny powrotnej, mechanizmu spustowo‑uderzeniowego, bębna, zatrzasku magazynka itp.).

R1Z0qjLfyj2M8
Możliwe odpowiedzi: 1. kurek, 2. kabłąk spustowy, 3. szczerbinka
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 2

Zaznacz element pozwalający na cofnięcie się zamka w pistolecie Glock.

R160NN9sDEFNu
Mapa interaktywna: Glock. Lista elementów: muszka i szczerbinka, język spustowy oraz kabłąk spustowy, sprężyna, magazynek, zamek, zamek z blokadą sprężyny powrotnej, szkielet
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.

Ilustracja interaktywna

Ilustracja przedstawia szarą broń krótką. Z prawej strony ilustracji znajduje się lista, na górze której znajduje się napis „Glock”. Poniżej lista elementów, które, po ich naciśnięciu, podświetlają właściwy element na ilustracji interaktywnej.

  • muszka i szczerbinka,

  • język spustowy oraz kabłąk spustowy,

  • sprężyna,

  • magazynek,

  • zamek,

  • zamek z blokadą sprężyny powrotnej,

  • szkielet.

RaFpVCgfxv9XT
Możliwe odpowiedzi: 1. kurek, 2. kabłąk spustowy, 3. szczerbinka
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 3

Zaznacz element podający naboje w karabinie AKM.

R18rko40ZvlRm
Mapa interaktywna: AKM. Lista elementów: muszka i szczerbinka, język spustowy oraz kabłąk spustowy, lufa, pokrywa, magazynek, sprężyna, tłok wraz z suwadłem, szkielet
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.

Ilustracja interaktywna

Ilustracja przedstawia szaro‑brązową broń długą. Z prawej strony ilustracji znajduje się lista, na górze której znajduje się napis „AKM”. Poniżej lista elementów, które, po ich naciśnięciu, podświetlają właściwy element na ilustracji interaktywnej.

  • muszka i szczerbinka,

  • język spustowy oraz kabłąk spustowy,

  • lufa,

  • pokrywa,

  • magazynek,

  • sprężyna,

  • tłok wraz z suwadłem,

  • szkielet.

ReaDB6sG62tii
Możliwe odpowiedzi: 1. kurek, 2. kabłąk spustowy, 3. szczerbinka
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 4

Uporządkuj we właściwej kolejności etapy rozkładania broni.

R1K0BHz277S2M
Elementy do uszeregowania: 1. wyjąć magazynek, 2. odłączyć mechanizm powrotny, 3. odłączyć suwadło z zamkiem, 4. odłączyć zamek od suwadła, 5. odłączyć pokrywę komory zamkowej, 6. wyjąć przybornik z przyborami i otworzyć go, 7. sprawdzić, czy w komorze nabojowej nie ma naboju, 8. odłączyć rurę gazową z nakładką, 9. odłączyć wycior
Ćwiczenie 5

Jakie czynności należy wykonać aby sprawdzić czy broń nie jest gotowa do strzału? Zaznacz prawidłowe odpowiedzi.

Rky5zk3jJiwV8
Możliwe odpowiedzi: 1. odpiąć magazynek, 2. sprawdzić komorę nabojową, 3. załadować nabój do komory, 4. odbezpieczyć broń
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
R1803VthNdB74
Ćwiczenie 6
Wskaż które z wymienionych urządzeń można wykorzystać do wykonania strzelań. Możliwe odpowiedzi: 1. broni kulowa, 2. broń pneumatyczna, 3. repliki broni strzeleckiej (ASG), 4. strzelnice wirtualne, 5. strzelnice laserowe
Ćwiczenie 7

Podaj podstawową zasadę bezpieczeństwa związana z korzystaniem z broni palnej.

R1AU08JI1Tvqa
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 8

Opisz w jaki sposób należy przygotować pistolet do oddania strzału.

RJvFxPpmKAJqQ
(Uzupełnij).

Notatki

R1XsGK0MFYB5r
(Uzupełnij).

Bibliografia

Kaliber Sp. z o.o., Instrukcja obsługi i bezpieczeństwa M&P 15 Karabiny centralnego zapłonu, dostępny w internecie: https://kaliber.pl/img/cms/public/instrukcje/instrukcja%20Ar_druk2.pdf [dostęp dn. 28.06.2022].

Ministerstwo Obrony Narodowej, (2014), Poradnik metodyczny do szkolenia ogniowego, Bydgoszcz.

Schulz W., (2011), 1000 ręcznej broni strzeleckiej, Ożarów Mazowiecki: Olesiejuk.