Tekst oryginalny: Liber Genesis 23; 1‑20, Nova Vulgāta, Bibliōrum Sacrōrum Ēditiō
Abraham wybiera jaskinię Makpela na miejsce pochówku dla żony Sary.
23 1
Vīxit autem Sarā centum vīgintī septem annīs 2 et mortua est in Cariatharbe, quae est Hebrōn, in terrā Chanaan; venitque Abraham, ut plangeretm4c1c7ee28f0d73c3_0000000000026plangeret et flēret eam. 3 Cumque surrēxissetm4c1c7ee28f0d73c3_0000000000025surrēxisset ab officiō fūnerism4c1c7ee28f0d73c3_0000000000024fūneris, locūtus estm4c1c7ee28f0d73c3_0000000000023locūtus est ad fīliōs Heth dīcēns: 4 “Advenam4c1c7ee28f0d73c3_0000000000022Advena sum et inquilīnus apud vōs; date mihi possessiōnem sepulcrīm4c1c7ee28f0d73c3_0000000000021sepulcrī vōbīscum, ut sepeliamm4c1c7ee28f0d73c3_0000000000020sepeliam mortuum meum”. […] 7 Surrēxit Abraham et adōrāvit populum terrae, fīliōs vidēlicet Heth, 8 dīxitque ad eōs: “Sī placet animae vestrae, ut sepeliam mortuum meum, audītē mē et intercēditem4c1c7ee28f0d73c3_0000000000019intercēdite prō mē apud Ephron fīlium Seor, 9 ut det mihi spēluncam Machpelam4c1c7ee28f0d73c3_0000000000018Machpela, quam habet in extrēmā parte agrī suī. Pecūnia digna trādat eam mihi cōram vōbīs in possessiōnem sepulcrī”. […]16 Auscultāvitm4c1c7ee28f0d73c3_0000000000017Auscultāvit Abraham Ephron et appenditm4c1c7ee28f0d73c3_0000000000016appendit pecūniam, quam Ephrōn postulāverat, audientibus fīliīs Heth, quadringentōs siclōsm4c1c7ee28f0d73c3_0000000000015siclōsargentīm4c1c7ee28f0d73c3_0000000000014argentī, sīcut mōs erat apud negōtiātōrēs. […]19 Deinde sepelīvit Abraham Saram uxōremm4c1c7ee28f0d73c3_0000000000013uxōrem suam in spēluncā agrī Machpela, quī respiciēbat Mambre haec est Hebrōn in terrā Chanaan. 20 Et cōnfirmātusm4c1c7ee28f0d73c3_0000000000012cōnfirmātus est ager et antrumm4c1c7ee28f0d73c3_0000000000011antrum, quod erat in eō, Abrahae in possessiōnem sepulcrī ā fīliīs Heth.
surgō, surgere, surrēxī - corpus ā lectō vel sellā corripere
m4c1c7ee28f0d73c3_0000000000026
plangō, plangere – plōrāre, quia aliquis familiae tuae mortuus est.
R2k2cy2sMUb1y1
m4c1c7ee28f0d73c3_0000000000027
1 Sara doczekała się stu dwudziestu siedmiu lat życia. 2 Zmarła ona w Kiriat‑Arba, czyli w Hebronie, w kraju Kanaan. Abraham rozpoczął więc obrzędową żałobę po Sarze, aby ją opłakać. 3 A potem powstawszy odszedł od swej zmarłej i zwrócił się do Chetytów z taką prośbą: 4 «Choć mieszkam wśród was jako przybysz, sprzedajcie mi tu u was grób na własność, abym mógł pochować moją zmarłą».[…] 7 Wtedy Abraham powstał i, oddawszy pokłon zgromadzonym Chetytom, zaczął do nich tak mówić: 8 «Jeśli godzicie się, abym pochował moją zmarłą, posłuchajcie mnie! Proście za mną Efrona, syna Sochara, 9 żeby mi sprzedał pieczarę Makpela, która znajduje się na krańcu jego pola; za odpowiednią cenę niechaj mi ją sprzeda, abym miał wśród was grób na własność». […]16 Abraham przystał na żądanie Efrona. Odważył więc Efronowi sumę, którą ten wymienił w obecności Chetytów: czterysta syklów srebra, jakie były wówczas w obiegu. 17 Tak więc posiadłość Efrona w Makpela, w pobliżu Mamre, czyli pole i znajdująca się na nim pieczara, oraz wszystkie drzewa wzdłuż jego granicy stały się 18 własnością Abrahama w obecności Chetytów i wszystkich, którzy wchodzili w bramę ich miasta. 19 A potem Abraham pochował swoją żonę Sarę w pieczarze na polu [zwanym] Makpela w pobliżu Mamre, czyli Hebronu, w kraju Kanaan. 20 Odtąd pole i znajdująca się na nim pieczara przeszły od Chetytów do Abrahama jako tytuł własności grobu.
Jaskinia Makpela
RAmMh4hiRRswE1
RF6p6uVVM9CDM
Ćwiczenie 1
Pogrupuj poniższe wyrazy pochodzące z tekstu interaktywnego do tej lekcji na słowa i wyrażenia związane z czasownikiem sepelīre, słowa i wyrażenia związane z czasownikiem vēndere i z rzeczownikiem locus. Następnie wstaw je we właściwe miejsce tabeli. Sepelīre Możliwe odpowiedzi: 1. spēluncam Machpela, 2. fūneris, 3. possessiōnem, 4. negōtiātōrēs, 5. flēret, 6. sepeliam, 7. pecūnia, 8. argentī, 9. quadringentōs siclōs, 10. plangeret, 11. in extrēmā parte agrī, 12. terrā, 13. antrum, 14. Hebrōn, 15. sepulcrī Vēndere Możliwe odpowiedzi: 1. spēluncam Machpela, 2. fūneris, 3. possessiōnem, 4. negōtiātōrēs, 5. flēret, 6. sepeliam, 7. pecūnia, 8. argentī, 9. quadringentōs siclōs, 10. plangeret, 11. in extrēmā parte agrī, 12. terrā, 13. antrum, 14. Hebrōn, 15. sepulcrī Locus Możliwe odpowiedzi: 1. spēluncam Machpela, 2. fūneris, 3. possessiōnem, 4. negōtiātōrēs, 5. flēret, 6. sepeliam, 7. pecūnia, 8. argentī, 9. quadringentōs siclōs, 10. plangeret, 11. in extrēmā parte agrī, 12. terrā, 13. antrum, 14. Hebrōn, 15. sepulcrī
Pogrupuj poniższe wyrazy pochodzące z tekstu interaktywnego do tej lekcji na słowa i wyrażenia związane z czasownikiem sepelīre, słowa i wyrażenia związane z czasownikiem vēndere i z rzeczownikiem locus. Następnie wstaw je we właściwe miejsce tabeli. Sepelīre Możliwe odpowiedzi: 1. spēluncam Machpela, 2. fūneris, 3. possessiōnem, 4. negōtiātōrēs, 5. flēret, 6. sepeliam, 7. pecūnia, 8. argentī, 9. quadringentōs siclōs, 10. plangeret, 11. in extrēmā parte agrī, 12. terrā, 13. antrum, 14. Hebrōn, 15. sepulcrī Vēndere Możliwe odpowiedzi: 1. spēluncam Machpela, 2. fūneris, 3. possessiōnem, 4. negōtiātōrēs, 5. flēret, 6. sepeliam, 7. pecūnia, 8. argentī, 9. quadringentōs siclōs, 10. plangeret, 11. in extrēmā parte agrī, 12. terrā, 13. antrum, 14. Hebrōn, 15. sepulcrī Locus Możliwe odpowiedzi: 1. spēluncam Machpela, 2. fūneris, 3. possessiōnem, 4. negōtiātōrēs, 5. flēret, 6. sepeliam, 7. pecūnia, 8. argentī, 9. quadringentōs siclōs, 10. plangeret, 11. in extrēmā parte agrī, 12. terrā, 13. antrum, 14. Hebrōn, 15. sepulcrī
Pogrupuj poniższe wyrazy pochodzące z tekstu interaktywnego do tej lekcji na słowa i wyrażenia związane z czasownikiem sepelīre, słowa i wyrażenia związane z czasownikiem vēndere i z rzeczownikiem locus. Następnie wstaw je we właściwe miejsce tabeli.
pecūnia, Hebrōn, spēluncam Machpela, fūneris, antrum, flēret, terrā, quadringentōs siclōs, plangeret, possessiōnem, sepulcrī, sepeliam, in extrēmā parte agrī, negōtiātōrēs, argentī
Sepelīre
Vēndere
Locus
RtZd3ISk56U35
Ćwiczenie 2
Połącz w pary fragmenty tekstu interaktywnego Liber Genesis 23; 1-20 z ich łacińskimi parafrazami. Vīxit autem [....] centum vīgintī septem annīs et mortua est. Możliwe odpowiedzi: 1. Tum in antrō coniugem suam in sepulcrō condidit. 2. Ex terrā aliēnā advēnio et peregrīnus sum in terrā vestrā. 3. Ut vēndat mihi antrum in ultimā parte terrae suae positum. 4. CXXVII annōs nāta animam ēgit. 5. Sī vōbīs placet, ut uxōrem meam sepeliam, mē auscultātē. Advena sum et inquilīnus apud vōs. Możliwe odpowiedzi: 1. Tum in antrō coniugem suam in sepulcrō condidit. 2. Ex terrā aliēnā advēnio et peregrīnus sum in terrā vestrā. 3. Ut vēndat mihi antrum in ultimā parte terrae suae positum. 4. CXXVII annōs nāta animam ēgit. 5. Sī vōbīs placet, ut uxōrem meam sepeliam, mē auscultātē. Ut det mihi spēluncam […], quam habet in extrēmā parte agrī suī. Możliwe odpowiedzi: 1. Tum in antrō coniugem suam in sepulcrō condidit. 2. Ex terrā aliēnā advēnio et peregrīnus sum in terrā vestrā. 3. Ut vēndat mihi antrum in ultimā parte terrae suae positum. 4. CXXVII annōs nāta animam ēgit. 5. Sī vōbīs placet, ut uxōrem meam sepeliam, mē auscultātē. Deinde sepelīvit […] uxōrem suam in spēluncā . Możliwe odpowiedzi: 1. Tum in antrō coniugem suam in sepulcrō condidit. 2. Ex terrā aliēnā advēnio et peregrīnus sum in terrā vestrā. 3. Ut vēndat mihi antrum in ultimā parte terrae suae positum. 4. CXXVII annōs nāta animam ēgit. 5. Sī vōbīs placet, ut uxōrem meam sepeliam, mē auscultātē. Sī placet animae vestrae, ut sepeliam mortuam fēminam meam, audītē mē. Możliwe odpowiedzi: 1. Tum in antrō coniugem suam in sepulcrō condidit. 2. Ex terrā aliēnā advēnio et peregrīnus sum in terrā vestrā. 3. Ut vēndat mihi antrum in ultimā parte terrae suae positum. 4. CXXVII annōs nāta animam ēgit. 5. Sī vōbīs placet, ut uxōrem meam sepeliam, mē auscultātē.
Połącz w pary fragmenty tekstu interaktywnego Liber Genesis 23; 1-20 z ich łacińskimi parafrazami. Vīxit autem [....] centum vīgintī septem annīs et mortua est. Możliwe odpowiedzi: 1. Tum in antrō coniugem suam in sepulcrō condidit. 2. Ex terrā aliēnā advēnio et peregrīnus sum in terrā vestrā. 3. Ut vēndat mihi antrum in ultimā parte terrae suae positum. 4. CXXVII annōs nāta animam ēgit. 5. Sī vōbīs placet, ut uxōrem meam sepeliam, mē auscultātē. Advena sum et inquilīnus apud vōs. Możliwe odpowiedzi: 1. Tum in antrō coniugem suam in sepulcrō condidit. 2. Ex terrā aliēnā advēnio et peregrīnus sum in terrā vestrā. 3. Ut vēndat mihi antrum in ultimā parte terrae suae positum. 4. CXXVII annōs nāta animam ēgit. 5. Sī vōbīs placet, ut uxōrem meam sepeliam, mē auscultātē. Ut det mihi spēluncam […], quam habet in extrēmā parte agrī suī. Możliwe odpowiedzi: 1. Tum in antrō coniugem suam in sepulcrō condidit. 2. Ex terrā aliēnā advēnio et peregrīnus sum in terrā vestrā. 3. Ut vēndat mihi antrum in ultimā parte terrae suae positum. 4. CXXVII annōs nāta animam ēgit. 5. Sī vōbīs placet, ut uxōrem meam sepeliam, mē auscultātē. Deinde sepelīvit […] uxōrem suam in spēluncā . Możliwe odpowiedzi: 1. Tum in antrō coniugem suam in sepulcrō condidit. 2. Ex terrā aliēnā advēnio et peregrīnus sum in terrā vestrā. 3. Ut vēndat mihi antrum in ultimā parte terrae suae positum. 4. CXXVII annōs nāta animam ēgit. 5. Sī vōbīs placet, ut uxōrem meam sepeliam, mē auscultātē. Sī placet animae vestrae, ut sepeliam mortuam fēminam meam, audītē mē. Możliwe odpowiedzi: 1. Tum in antrō coniugem suam in sepulcrō condidit. 2. Ex terrā aliēnā advēnio et peregrīnus sum in terrā vestrā. 3. Ut vēndat mihi antrum in ultimā parte terrae suae positum. 4. CXXVII annōs nāta animam ēgit. 5. Sī vōbīs placet, ut uxōrem meam sepeliam, mē auscultātē.
Połącz w pary fragmenty tekstu interaktywnego Liber Genesis 23; 1-20 z ich łacińskimi parafrazami.
Tum in antrō coniugem suam in sepulcrō condidit., Sī vōbīs placet, ut uxōrem meam sepeliam, mē auscultātē., CXXVII annōs nāta animam ēgit., Ex terrā aliēnā advēnio et peregrīnus sum in terrā vestrā., Ut vēndat mihi antrum in ultimā parte terrae suae positum.
Vīxit autem [....] centum vīgintī septem annīs et mortua est.
Advena sum et inquilīnus apud vōs.
Ut det mihi spēluncam […], quam habet in extrēmā parte agrī suī.
Na jaki język zostały przełożone poniższe wersje Biblii? Dopasuj nazwę wersji Pisma Świętego do języka przekładu: Język grecki Możliwe odpowiedzi: 1. Biblia Króla Jakuba, 2. Biblia Leopolity, 3. Biblia Marcina Lutra, 4. Septuāgintā, 5. Vulgāta Język łaciński Możliwe odpowiedzi: 1. Biblia Króla Jakuba, 2. Biblia Leopolity, 3. Biblia Marcina Lutra, 4. Septuāgintā, 5. Vulgāta Język angielski Możliwe odpowiedzi: 1. Biblia Króla Jakuba, 2. Biblia Leopolity, 3. Biblia Marcina Lutra, 4. Septuāgintā, 5. Vulgāta Język niemiecki Możliwe odpowiedzi: 1. Biblia Króla Jakuba, 2. Biblia Leopolity, 3. Biblia Marcina Lutra, 4. Septuāgintā, 5. Vulgāta Język polski Możliwe odpowiedzi: 1. Biblia Króla Jakuba, 2. Biblia Leopolity, 3. Biblia Marcina Lutra, 4. Septuāgintā, 5. Vulgāta
Na jaki język zostały przełożone poniższe wersje Biblii? Dopasuj nazwę wersji Pisma Świętego do języka przekładu: Język grecki Możliwe odpowiedzi: 1. Biblia Króla Jakuba, 2. Biblia Leopolity, 3. Biblia Marcina Lutra, 4. Septuāgintā, 5. Vulgāta Język łaciński Możliwe odpowiedzi: 1. Biblia Króla Jakuba, 2. Biblia Leopolity, 3. Biblia Marcina Lutra, 4. Septuāgintā, 5. Vulgāta Język angielski Możliwe odpowiedzi: 1. Biblia Króla Jakuba, 2. Biblia Leopolity, 3. Biblia Marcina Lutra, 4. Septuāgintā, 5. Vulgāta Język niemiecki Możliwe odpowiedzi: 1. Biblia Króla Jakuba, 2. Biblia Leopolity, 3. Biblia Marcina Lutra, 4. Septuāgintā, 5. Vulgāta Język polski Możliwe odpowiedzi: 1. Biblia Króla Jakuba, 2. Biblia Leopolity, 3. Biblia Marcina Lutra, 4. Septuāgintā, 5. Vulgāta
Na jaki język zostały przełożone poniższe wersje Biblii? Dopasuj nazwę wersji Pisma Świętego do języka przekładu:
Biblia Marcina Lutra, Vulgāta, Septuāgintā, Biblia Leopolity, Biblia Króla Jakuba
Język grecki
Język łaciński
Język angielski
Język niemiecki
Język polski
Zadania otwarte
Polecenie 1
Zapoznaj się ze słownikiem pojęć zawierającym opis poszczególnych gatunków biblijnych. Następnie wybierz 5 gatunków i przygotuj na ich temat prezentację multimedialną, zawierającą najważniejsze cechy danego gatunku, przykłady ich użycia w Biblii oraz związane z nimi ilustracje.
Rduwq22W3p0D7
Polecenie 2
Wybierz 3 ulubione cytaty z Biblii i zilustruj je za pomocą wykonanych przez siebie zdjęć. Opatrz zdjęcia Twoimi cytatami tak, by utworzyć swoiste kartki pocztowe inspirowane Biblią.
R1OgTMuTCeSUE
Słowniki
Słownik pojęć
Aforyzmy
Aforyzmy
(gr. aphorismos ) krótkie zdanie, zawierające mądrość życiową, łączące odkrywczość spojrzenia z wyrazistością stylu. W Biblii Księga Przysłów.
Apokalipsa
Apokalipsa
(gr. apokalyptein – odkrywać, ujawniać) gatunek, przedstawiający idee religijne w formie objawienia od Boga, podyktowanego ludziom lub przekazanego przez obrazy. W apokalipsach oprócz postaci ze Starego Testamentu występują anioły, zwierzęta, liczby symboliczne, ciała i zjawiska niebieskie. Apokalipsa mówiła w języku wizji symbolicznych o sensie dziejów i zwycięstwie Boga nad złem. W Biblii wizje apokaliptyczne objawiają się w Apokalipsie Św. Jana, 4 Księdze Ezdrasza i apokryficznych 3 Księgach Henocha, nie włączonych do Kanonu Starego Testamentu.
Cenotaf
Cenotaf
w starożytności pusty grobowiec bez zwłok zmarłego, którego ciała nie odnaleziono lub którego faktyczny grobowiec znajdował się w innym miejscu.
Epos narodowy
Epos narodowy
(gr.epos – słowo, opowieść) dłuższy utwór, którego tematem są dzieje bohaterów narodowych na tle ważnych i przełomowych wydarzeń historycznych. Biblia zawiera m.in. szereg ksiąg historycznych, które przedstawiają dzieje ludu Izraela, nie skupiają się jednak dokładnie na wydarzeniach historycznych, lecz na spotkaniach tego ludu z Bogiem. Elementy eposu w Biblii zawiera np. Pięcioksiąg, Księga Rut, 1 i 2 Księga Samuela.
Kazanie
Kazanie
głoszenie i wyjaśnianie prawd wiary oraz zasad moralności. Najsłynniejszym kazaniem zawartym w Biblii jest Kazanie na Górze, czyli mowa Jezusa, zawierająca jego najistotniejsze nauki (rozdziały 5‑7 Ewangelii Św. Mateusza)
Kronika
Kronika
(od gr. chronos – czas) gatunek historiograficzny zawierający zapis dziejów przeszłych lub współczesnych, trzymający się na ogół chronologicznego porządku wydarzeń. W Biblii kronika pojawia się w Księgach Kronik, dwuczęściowym utworze historycznym, na który składają się genealogie od Adama do powrotu Judejczyków z wygnania do Babilonii, dzieje rządów Dawida i Salomona i kronika królestwa judzkiego do wygnania.
Listy
Listy
związki listu z literaturą są bardzo ścisłe, gdyż jego tworzywem jest także język. Już w starożytności pojawił się list poetycki, w którym forma listu służyła do wyrażenia problematyki literackiej. Listy mogą być też wykorzystywane jako część powieści. W Biblii listy należą do kanonu Nowego Testamentu, są to: listy Św. Pawła, listy pasterskie, List do Hebrajczyków, listy powszechne. Powstały w 2 połowie I w n.e. Nagłówki listów wymieniają jako autorów niektórych apostołów oraz Braci Pańskich, w części jednak przypisano im te listy. Pod względem formy są one bliskie listom grecko‑rzymskim, choć niektóre z nich przypominają bardziej traktat teologiczny niż list.
Pieśń
Pieśń
najstarszy i najbardziej powszechny gatunek poezji lirycznej, związany genetycznie z muzyką. W tradycji antycznej występowała jako składnik zbiorowych obrzędów. Najbardziej znaną pieśnią z Biblii, prócz licznie występujących hymnów, jest Pieśń nad pieśniami, hebrajski poemat miłosny z IV‑III w p.n.e. zaliczany do ksiąg dydaktycznych Starego Testamentu. Składa się z piesni oblubienicy, oblubieńca i chóru i interpretowana jest przeważnie alegorycznie (oblubieńcy to np. Jahwe i Izrael, Bóg i człowiek).
Przypowieść
Przypowieść
(gr. parabole –porównanie) rozbudowany utwór narracyjny o pouczającej treści. Zdarzenia i sytuacje przedstawione w przypowieści nie są istotne same przez się, lecz jako wykładniki jakiejś ogólnej prawdy moralno – wychowawczej czy religijnej. Właściwa interpretacja paraboli polega na przejściu od znaczenia dosłownego opowiedzianej anegdoty do jej znaczenia alegorycznego. Przypowieści można znaleźć zarówno w Starym (Księga Przysłów), jak i Nowym Testamencie. Najbardziej znane przypowieści biblijne to: o synu marnotrawnym, o Łazarzu i bogaczu, o siewcy czy o miłosiernym Samarytaninie.
Psalm
Psalm
(gr. psalmos – pieśń śpiewana przy akompaniamencie harfy) liryczny utwór modlitewny, typ pieśni religijnej wywodzącej się z tradycji hebrajskiej. Zachowany w Starym Testamencie zbiór 150 psalmów powstawał prawdopodobnie stopniowo w XI – III w p.n.e. Obejmuje utwory o charakterze pochwalnym, dziękczynnym, błagalnym, pokutnym, żałobnym i prorockim, złożone z wersetów wiązanych zasadą paralelizmu. Tradycja przypisuje autorstwo znacznej części psalmów królowi Dawidowi.
Słownik łacińsko - polski
RB9Y32QtxI9z51
Galeria dzieł sztuki
RbJDYRXf0d58g1
RKTPQpsLhjcoz1
R1cnxD5TuCM5t1
R1IIjzEILQowJ1
RgIEUxak2L4BS1
Bibliografia
Encyclopaedia Britannica – wydanie internetowe
Nowa Encyklopedia Powszechna, Warszawa 1995.
N.Miller, Patriarchal Burial Site Explored for First Time in 700 Years, Biblical Archaeology Society, 1985.
Stephen M. Miller, Robert V. Huber, Historia Biblii; Dzieje powstania i odczytywania Pisma Świętego, Warszawa 2005.