Biblia i antyk źródłami związków frazeologicznych

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń:

• zna definicję związku frazeologicznego,

• wie, skąd pochodzi dany frazeologizm,

• zna kontekst, z którego wywodzą się omawiane frazeologizmy.

b) Umiejętności

Uczeń potrafi:

• wyszukać i wskazać związki frazeologiczne wywodzące się z antyku i Biblii,

• prawidłowo posługiwać się frazeologizmami,

• swobodnie korzystać ze słownika frazeologicznego.

c) Postawy

Uczeń potrafi współpracować w grupie.

2. Metoda i forma pracy

Poszukująca, praca ze słownikiem, praca w grupach.

3. Środki dydaktyczne

1. Podręcznik do kształcenia literackiego.

2. Słownik frazeologiczny.

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Nauczyciel prosi wyznaczonego wcześniej ucznia o przypomnienie na forum klasy wiadomości na temat związków frazeologicznych. Uczniowie w trakcie odpowiedzi zapisują w zeszytach definicję pojęcia.

b) Faza realizacyjna

Nauczyciel dzieli klasę na cztery grupy i rozdaje przygotowane przez siebie karty pracy. Zadaniem każdego zespołu jest wyjaśnienie czterech podanych związków frazeologicznych (ważne, by każda grupa miała inny zestaw). Uczniowie mogą korzystać z podręcznika do kształcenia literackiego oraz słownika frazeologicznego.

c) Faza podsumowująca

Reprezentant każdej z grup objaśnia frazeologizmy, pozostali uczniowie wypełniają tabelę.

Kolejni uczniowie czytają zdania zawierające podane frazeologizmy. Nauczyciel weryfikuje ewentualne błędy, zadaje dodatkowe pytania, wyjaśnia wątpliwości.

5. Bibliografia

1. Bąba S., Liberek S., Słownik frazeologiczny współczesnej polszczyzny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.

2. Maćkiewicz J., Frazeologia, [w:] Nauka o języku polskim w reformowanej szkole, pod red. A. Mikołajczuk, J. Puzyniny, Nowa Era, Warszawa 2002, s 79‑82.

6. Załączniki

a) Karta pracy ucznia

Zadanie 1. Wypełnij tabelę. W razie problemów skorzystaj ze Słownika frazeologicznego współczesnej polszczyzny.

Zadanie 2. Ułóż po jednym zdaniu z każdym z podanych w tabeli związków frazeologicznych:

1. ...............................................................................................................................................

2. ...............................................................................................................................................

3. ...............................................................................................................................................

4. ...............................................................................................................................................

5. ...............................................................................................................................................

6. ...............................................................................................................................................

7. ...............................................................................................................................................

8. ...............................................................................................................................................

9. ...............................................................................................................................................

10. ...............................................................................................................................................

11. ...............................................................................................................................................

12. ...............................................................................................................................................

13. ...............................................................................................................................................

14. ...............................................................................................................................................

15. ...............................................................................................................................................

16. ...............................................................................................................................................

Przykładowo wypełniona tabela:

7. Czas trwania lekcji

2 x 45 minut

8. Uwagi do scenariusza

Lekcja ta może stanowić jedną z form powtórzenia wiedzy o literaturze antycznej i Biblii. Może być również wstępem do zajęć poświęconych frazeologizmom w ogóle.