Od starożytności po klasycyzm

Jeszcze zanim powstała fotografia, ludzie pragnęli utrwalać swój wygląd w postaci obrazu. W starożytności wizerunki te wykuwano z kamienia w postaci popiersia, posągu lub pomnika w formie obelisku. Istniały również inne formy (np. malowidła ścienne), jednak niewiele z nich się zachowało. Kamienne rzeźby przedstawiały władców, a jeszcze częściej mitologicznych bogów, czczonych w starożytnej Grecji i Rzymie. Epoka antyku przeminęła wraz z V wiekiem. Z jej wzorów, ok. tysiąc lat później, bardzo chętnie korzystali twórcy renesansu, a po upływie kolejnych trzech stuleci – klasycyzmu. Jeszcze na początku XIX wieku tylko władcy tacy jak królowie i bogaci książęta mogli zatrudnić malarzy, którzy przez wiele dni malowali dla nich portretyPortretportrety i inne obrazy. Dzięki temu więcej wiemy o ich wyglądzie i o tym, co chcieli w nim podkreślić. Z ich dzieł możemy także wyczytać, co interesowało malarza i jemu współczesnych, czyli jaki stylStylstyl obowiązywał. W czasie, gdy królem Polski był Stanisław August Poniatowski, artyści wzorowali się na starożytnej harmonii, umiarze i szlachetnych proporcjach. Ten styl nazwano klasycyzmem. Włoski malarz Marcello Bacciarelli (czyt. marczello Bacciarelli) wykonywał dla polskiego króla liczne portrety i inne dzieła, pomógł założyć Malarnię Królewską.

RFOEhEf7qpXGI

Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Marcello Baciarellego "Portret Stanisława Augusta Poniatowskiego w stroju koronacyjnym". Król ukazany jest w całej postaci, w uroczystym stroju – Monarcha ubrany jest w srebrzysty kaftan, spodnie, czerwony płaszcz, a na szyi ma zawieszony Order Orła Białego. U jego lewego boku zawieszony jest miecz. Lewą ręką podpiera się pod bok, a prawą położoną ma na regimencie, znajdującym się na stole, na którym leżą także atrybuty władcy - korona i królewskie jabłko. W tle po lewej znajduje się kolumna a po prawej w górnym rogu przewieszona jest ciemnozielona kotara. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją: Punkt 1: Marcello Bacciarelli herbu własnego (ur. 16 lutego 1731 w Rzymie, zm. 5 stycznia 1818 w Warszawie) – włoski malarz, przedstawiciel baroku i klasycyzmu, od 1756 czynny w Polsce, od 1766 nadworny malarz Stanisława Augusta Poniatowskiego, profesor Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego.

Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Marcello Baciarellego "Portret Stanisława Augusta Poniatowskiego w stroju koronacyjnym". Król ukazany jest w całej postaci, w uroczystym stroju – Monarcha ubrany jest w srebrzysty kaftan, spodnie, czerwony płaszcz, a na szyi ma zawieszony Order Orła Białego. U jego lewego boku zawieszony jest miecz. Lewą ręką podpiera się pod bok, a prawą położoną ma na regimencie, znajdującym się na stole, na którym leżą także atrybuty władcy - korona i królewskie jabłko. W tle po lewej znajduje się kolumna a po prawej w górnym rogu przewieszona jest ciemnozielona kotara. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją: Punkt 1: Marcello Bacciarelli herbu własnego (ur. 16 lutego 1731 w Rzymie, zm. 5 stycznia 1818 w Warszawie) – włoski malarz, przedstawiciel baroku i klasycyzmu, od 1756 czynny w Polsce, od 1766 nadworny malarz Stanisława Augusta Poniatowskiego, profesor Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego.

1

1. Marcello Bacciarelli herbu własnego (ur. 16 lutego 1731 w Rzymie, zm. 5 stycznia 1818 w Warszawie) – włoski malarz, przedstawiciel baroku i klasycyzmu, od 1756 czynny w Polsce, od 1766 nadworny malarz Stanisława Augusta Poniatowskiego, profesor Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego.

RT2IeWVnDaUpV

Ilustracja interaktywna 1. Na polecenie króla wykonał Bacciarelli szereg scen z historii Polski oraz poczet królów polskich do Pokoju Marmurowego na Zamku Królewskim w Warszawie. Najbardziej jednak interesowało go malarstwo portretowe. Samych portretów króla Stanisława Augusta pozostawił ponad 30. Sportretował także członków najbliższej rodziny królewskiej i polskiej arystokracji.

Ilustracja interaktywna 1. Na polecenie króla wykonał Bacciarelli szereg scen z historii Polski oraz poczet królów polskich do Pokoju Marmurowego na Zamku Królewskim w Warszawie. Najbardziej jednak interesowało go malarstwo portretowe. Samych portretów króla Stanisława Augusta pozostawił ponad 30. Sportretował także członków najbliższej rodziny królewskiej i polskiej arystokracji.

1

1. Na polecenie króla wykonał Bacciarelli szereg scen z historii Polski oraz poczet królów polskich do Pokoju Marmurowego na Zamku Królewskim w Warszawie. Najbardziej jednak interesowało go malarstwo portretowe. Samych portretów króla Stanisława Augusta pozostawił ponad 30. Sportretował także członków najbliższej rodziny królewskiej i polskiej arystokracji.

RqN5KVH61TMCl

Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Jeana-Augusta-Dominiqua Ingresa "Apoteoza Homera". Poeta Homer jest przedstawiany jako bóg, siedzący przed świątynią. Zostaje koronowany laurami przez alegorię Zwycięstwa. Dwie kobiety siedzące u jego stóp uosabiają skomponowane przez niego epiki. Kobieta z mieczem reprezentuje Iliadę, a kobieta z wiosłem - Odyseję. Poecie składa hołd czterdzieści sześć wielkich postaci starożytności i współczesności. Postacie antyczne stoją na całej szerokości obrazu i znajdują się najbliżej Homera. Świątynia w tle dekorowana jest kolumnadą na której spoczywa przyczółek z trójkątnym tympanonem. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją: Punkt 1: Francuski malarz historyczny i portrecista, jeden z najwybitniejszych artystów francuskich XIX wieku. Ingres powszechnie uznawany jest za malarza klasycystycznego i stawiany w opozycji do romantycznego Delacroix. Na dorobek malarski Ingres'a składają się obrazy historyczne, portrety i akty.

Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Jeana-Augusta-Dominiqua Ingresa "Apoteoza Homera". Poeta Homer jest przedstawiany jako bóg, siedzący przed świątynią. Zostaje koronowany laurami przez alegorię Zwycięstwa. Dwie kobiety siedzące u jego stóp uosabiają skomponowane przez niego epiki. Kobieta z mieczem reprezentuje Iliadę, a kobieta z wiosłem - Odyseję. Poecie składa hołd czterdzieści sześć wielkich postaci starożytności i współczesności. Postacie antyczne stoją na całej szerokości obrazu i znajdują się najbliżej Homera. Świątynia w tle dekorowana jest kolumnadą na której spoczywa przyczółek z trójkątnym tympanonem. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją: Punkt 1: Francuski malarz historyczny i portrecista, jeden z najwybitniejszych artystów francuskich XIX wieku. Ingres powszechnie uznawany jest za malarza klasycystycznego i stawiany w opozycji do romantycznego Delacroix. Na dorobek malarski Ingres'a składają się obrazy historyczne, portrety i akty.

1

1. Francuski malarz historyczny i portrecista, jeden z najwybitniejszych artystów francuskich XIX wieku. Ingres powszechnie uznawany jest za malarza klasycystycznego i stawiany w opozycji do romantycznego Delacroix. Na dorobek malarski Ingres'a składają się obrazy historyczne, portrety i akty.

RHwX77NzKOuyZ

Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Jeana-Augusta-Dominiqua Ingresa "Napoleon I na tronie cesarskim". Ukazuje mężczyznę w bogatym stroju, obszytym gronostajami, siedzącego na tronie. Ma na sobie czerwoną szatę wyszywaną złotymi nićmi. Na futrze z gronostaja zawieszony jest Order Legii Honorowej. Na głowie ma złoty wieniec laurowy. W prawej ręce trzyma berło, w lewej wykonaną z kości słoniowej rękę sprawiedliwości. W pochwie u jego boku przypięty jest miecz koronacyjny. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją: Punkt 1: Portret olejny Jeana-Auguste'a-Dominique'a Ingres'a z 1806, przedstawiający Napoleona I w stroju koronacyjnym. Jean Auguste Dominique Ingres odszedł od barokowej tradycji królewskiego portretu i powrócił do starożytnego sposobu prezentacji wizerunku. Obraz przedstawia Napoleona Bonaparte jako cesarza, siedzącego na tronie. W prawej ręce trzyma berło, zwieńczone na szczycie statuetką średniowiecznego cesarza Karola Wielkiego. W lewej dłoni trzyma wykonaną z kości słoniowej "rękę sprawiedliwości", która miała należeć do Karola Wielkiego oraz zamknięty w pochwie miecz koronacyjny. Na jego głowie spoczywa złoty wieniec z liści laurowych. Przedstawione elementy miały na celu przyrównanie osoby Napoleona do wielkich francuskich władców z przeszłości.

Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Jeana-Augusta-Dominiqua Ingresa "Napoleon I na tronie cesarskim". Ukazuje mężczyznę w bogatym stroju, obszytym gronostajami, siedzącego na tronie. Ma na sobie czerwoną szatę wyszywaną złotymi nićmi. Na futrze z gronostaja zawieszony jest Order Legii Honorowej. Na głowie ma złoty wieniec laurowy. W prawej ręce trzyma berło, w lewej wykonaną z kości słoniowej rękę sprawiedliwości. W pochwie u jego boku przypięty jest miecz koronacyjny. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją: Punkt 1: Portret olejny Jeana-Auguste'a-Dominique'a Ingres'a z 1806, przedstawiający Napoleona I w stroju koronacyjnym. Jean Auguste Dominique Ingres odszedł od barokowej tradycji królewskiego portretu i powrócił do starożytnego sposobu prezentacji wizerunku. Obraz przedstawia Napoleona Bonaparte jako cesarza, siedzącego na tronie. W prawej ręce trzyma berło, zwieńczone na szczycie statuetką średniowiecznego cesarza Karola Wielkiego. W lewej dłoni trzyma wykonaną z kości słoniowej "rękę sprawiedliwości", która miała należeć do Karola Wielkiego oraz zamknięty w pochwie miecz koronacyjny. Na jego głowie spoczywa złoty wieniec z liści laurowych. Przedstawione elementy miały na celu przyrównanie osoby Napoleona do wielkich francuskich władców z przeszłości.

1

1. Portret olejny Jeana-Auguste'a-Dominique'a Ingres'a z 1806, przedstawiający Napoleona I w stroju koronacyjnym. Jean Auguste Dominique Ingres odszedł od barokowej tradycji królewskiego portretu i powrócił do starożytnego sposobu prezentacji wizerunku. Obraz przedstawia Napoleona Bonaparte jako cesarza, siedzącego na tronie. W prawej ręce trzyma berło, zwieńczone na szczycie statuetką średniowiecznego cesarza Karola Wielkiego. W lewej dłoni trzyma wykonaną z kości słoniowej "rękę sprawiedliwości", która miała należeć do Karola Wielkiego oraz zamknięty w pochwie miecz koronacyjny. Na jego głowie spoczywa złoty wieniec z liści laurowych. Przedstawione elementy miały na celu przyrównanie osoby Napoleona do wielkich francuskich władców z przeszłości.

R1AmnCNcQnSN8

Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Jacques'a-Louis Davida "Koronacja Napoleona" Ukazuje podniosłą scenę koronacji. Bonaparte nakłada koronę swojej żonie Józefinie, wcześniej koronując się sam. Scena ma miejsce w Katedrze Notre Dame w Paryżu. Wysokie wnętrze kościoła dodaje patosu. Koronacji towarzyszy tłum zebranych w odświętnych strojach. Wśród nich na tronie zasiada papież. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją: Punkt 1: Francuski malarz, główny reprezentant klasycyzmu, nadworny malarz Napoleona Bonaparte. Uważany za filar sztuki oświecenia, oficjalny artysta rewolucji francuskiej. W roku 1774 otrzymał Prix de Rome (francuska nagroda dla wybitnych młodych malarzy, rzeźbiarzy, architektów, grafików i muzyków). apoleon mianował go w roku 1804 swym nadwornym malarzem i z tego okresu pochodzą główne dzieła Davida: Portret konny Napoleona na górze św. Bernarda, Le sacre zwany Koronacją Napoleona (1805–1807), portret Napoleona w stroju koronacyjnym i Rozdanie orłów w 1810 roku. Po upadku Napoleona musiał uchodzić z Francji jako „królobójca”; w roku 1816 osiadł w Brukseli gdzie nadal malował.

Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Jacques'a-Louis Davida "Koronacja Napoleona" Ukazuje podniosłą scenę koronacji. Bonaparte nakłada koronę swojej żonie Józefinie, wcześniej koronując się sam. Scena ma miejsce w Katedrze Notre Dame w Paryżu. Wysokie wnętrze kościoła dodaje patosu. Koronacji towarzyszy tłum zebranych w odświętnych strojach. Wśród nich na tronie zasiada papież. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją: Punkt 1: Francuski malarz, główny reprezentant klasycyzmu, nadworny malarz Napoleona Bonaparte. Uważany za filar sztuki oświecenia, oficjalny artysta rewolucji francuskiej. W roku 1774 otrzymał Prix de Rome (francuska nagroda dla wybitnych młodych malarzy, rzeźbiarzy, architektów, grafików i muzyków). apoleon mianował go w roku 1804 swym nadwornym malarzem i z tego okresu pochodzą główne dzieła Davida: Portret konny Napoleona na górze św. Bernarda, Le sacre zwany Koronacją Napoleona (1805–1807), portret Napoleona w stroju koronacyjnym i Rozdanie orłów w 1810 roku. Po upadku Napoleona musiał uchodzić z Francji jako „królobójca”; w roku 1816 osiadł w Brukseli gdzie nadal malował.

1

1. Francuski malarz, główny reprezentant klasycyzmu, nadworny malarz Napoleona Bonaparte. Uważany za filar sztuki oświecenia, oficjalny artysta rewolucji francuskiej. W roku 1774 otrzymał Prix de Rome (francuska nagroda dla wybitnych młodych malarzy, rzeźbiarzy, architektów, grafików i muzyków). apoleon mianował go w roku 1804 swym nadwornym malarzem i z tego okresu pochodzą główne dzieła Davida: Portret konny Napoleona na górze św. Bernarda, Le sacre zwany Koronacją Napoleona (1805–1807), portret Napoleona w stroju koronacyjnym i Rozdanie orłów w 1810 roku. Po upadku Napoleona musiał uchodzić z Francji jako „królobójca”; w roku 1816 osiadł w Brukseli gdzie nadal malował.

RmdAyMBCornGQ1

Ilustracja przedstawia obraz „Portret Stanisława Augusta z klepsydrą” Marcella Bacciarellego w formacie pionowego prostokąta. Król przedstawiony jest w szlafroku w prywatnej komnacie. Siedzi zamyślony przy biurku, na którym znajduje się korona, w którą wstawiona jest klepsydra. Na niej spoczywa dłoń Poniatowskiego. Z lewej strony w tle znajduje się ciemnoczerwona kotara, a z prawej okno, za którym widoczny jest pejzaż z ciemnymi chmurami i prześwitującymi przez nie promieniami słonecznymi.

R7MAsldSMpU4om62497dacaad34ddb_00000000000071

Obiekt interaktywny - audiobook poświęcony technice wykonywania zdjęć Selfie.

Obiekt interaktywny - audiobook poświęcony technice wykonywania zdjęć Selfie.

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DyfJgP3Ad

Malarze klasycyzmu i kultura antyczna

Twórcy końca XVIII i początków XIX wieku uznawali wzorce plastyczne i architektoniczne, wypracowane przez starożytnych Rzymian i Greków, za idealne. Antyczne rzeźby, budowle i mityczne metafory (przenośnie) bardzo ich inspirowały. Na obrazach pojawiały się elementy architektoniczne, np. fragment kolumny lub cały budynek w tle, który przypomina grecką świątynię. Kojarzy się z Partenonem, świątynią Ateny – bogini mądrości i sztuki.

Francuski malarz Jacques‑Louis David [czytaj: żak lui dawid] będąc nadwornym malarzem Napoleona stworzył kilka wersji obrazu Napoleon przekraczający Przełęcz Świętego Bernarda. Malując kolejne dzieła, różniące się głównie kolorystyką, chciał osiągnąć ideał piękna. Piękna, do którego dążyli jego starożytni poprzednicy. W portrecie władcy artysta ukrył przesłanie, dlatego odstąpił od typowego w klasycyzmie statycznego ujęcia na rzecz dynamicznego (dającego wrażenie ruchu). Umieszczając Napoleona na koniu stającym dęba, odwołał się do starożytnego symbolu władzy.

RbGX0Y44n8Kqg1

Ilustracja przedstawia obraz Jacquesa Louisa Davida „Przysięga Horacjuszy”. Ukazuje trzy grupy postaci we wnętrzu. Młodzi mężczyźni po lewej stoją jeden za drugim. Są odziani w tuniki, a na ramiona mają zarzucone płaszcze, na głowach mają hełmy z pióropuszami. Są zwróceni w stronę mężczyzny stojącego pośrodku. Wyciągają ręce i przysięgają na trzymane przez ojca trzy miecze. Mężczyzna z siwą brodą jest ubrany w tunikę do kolan i czerwony płaszcz. Po prawej stronie siedzą trzy kobiety. Jedna z nich trzyma dwoje. Tłem sceny jest wnętrze z kolumnami i trzema arkadami.

RlerKLszRVlQQ1

Ilustracja przedstawia obraz Jacquesa Louisa Davida „Napoleon przekraczający Przełęcz Świętego Bernarda w 1800 roku”. Ukazuje siedzącego na koniu stającym dęba cesarza. Koń i mężczyzna skierowani są w lewo. Napoleon ma mundur, wykończony drobnym haftem. Na lewej ręce ma założoną rękawicę. Mundur zakrywa pomarańczowy, rozwiany płaszcz. Po jego lewej stronie wisi miecz. Lewą ręką trzyma wodze białego konia. Prawą, wyciągnięta w górę przed siebie ręką wskazuje kierunek. W tle jego żołnierze wyciągają armaty z przełęczy. Za nimi idzie piechota z bagnetami. Tłem sceny są stoki gór oraz błękitne niebo ze złocistymi chmurami. U dołu na skałach znajdują się napisy.

Sceny historyczne, mityczne i wzniosłe

Tematyka historyczna i mitologiczna służyła czasem celom umoralniającym i propagandowym. Jacques‑Louis David stworzył dzieło Przysięga Horacjuszy. Przywołał w nim Rzymską legendę o braciach Horacjuszach, którzy zginęli, broniąc Rzymu. W ten sposób nawoływał do patriotyzmu i wsparcia Wielkiej Rewolucji Francuskiej.

Ten sam autor namalował obraz inspirowany wydarzeniem historycznym, jakim była śmierć Sokratesa. Prawdopodobnie chciał pokazać, że człowiek wierny swoim ideałom jest gotów oddać za nie życie. Okoliczności śmierci Sokratesa nie są do końca jasne, jednak wiadomo, że wybrał dobrowolne wypicie śmiertelnej trucizny, zamiast przyznać się do stawianych mu zarzutów.

Uczniem Jacques’a‑Louisa Davida był Jean‑Auguste‑Dominique Ingres [czytaj: żą ogust domink ęgr]. Podobnie, jak jego mistrz był zafascynowany antykiem i dążył do perfekcji w każdym szczególe. Na obrazie Apoteoza Homera umieścił wiele przemyślanych symboli i postaci związanych z mitologią, jak n.p. Iliada i Odyseja. Te dwie kobiety siedzące u jego stóp symbolizują najbardziej znane utwory Homera, człowieka, którego życie również owiane jest tajemnicą i legendami.

R10vhPsbTA3Rf1

Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Jacquesa Louisa Davida „Śmierć Sokratesa". Ukazuje scenę zbiorową we wnętrzu. Pośrodku pierwszego planu na łożu siedzi do połowy rozebrany Sokrates. Towarzyszą mu inne osoby ubrane w greckie stroje. Sokrates prawą ręką sięga po naczynie trzymane przez odwróconego mężczyznę. Siedzący przed nim Platon kładzie rękę na jego kolanie. Grupa po prawej gestykuluje oraz przedstawiona jest w dramatycznych pozach. Po lewej stronie znajduje się zakończone łukiem przejście do dalszego, ciemnego pomieszczenia. Widać w nim schody, po których wchodzi grupa ludzi. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją:

Apoteoza czyli otaczanie kogoś czcią

W renesansie artyści umiejętnie łączyli sceny mitologiczneMitologiczna scenasceny mitologiczne z biblijnymi. Jednak w klasycyzmie brakowało miejsca dla tematyki chrześcijańskiej, a bogowie starożytni byli potrzebni malarzom głównie do podkreślenia potęgi człowieka. Wyrażali to w postaci hołdu oddawanego władcy, który zdobywał świat i serca poddanych dzięki swoim zdolnościom i przywódczym umiejętnościom, a nie łaskawości bogów. Miało to związek z wyzwoleniem rozumu – tylko to się liczy, co może wytłumaczyć ludzki umysł.

Na obrazie Apoteoza Homera Jean‑Auguste‑Dominique Ingres przedstawił scenę złożenia hołdu Homerowi. Homer był tak znanym i wielbionym poetą‑pieśniarzem wędrownym, że w starożytnej Grecji stawiano mu pomniki i świątynie w miejscach, gdzie czczono bogów. Ingres umieścił na obrazie nie tylko symbole mityczne i wielkich ludzi Grecji oraz Rzymu. Na pierwszym planie widzimy osoby współczesne artyście. Jest wśród nich Wolfgang Amadeus Mozart , jeden z najwybitniejszych kompozytorów okresu klasycyzmu.

Zamożni władcy zapewniali malarzom klasycyzmu dostatnie życie. Pomagali rozwijać talenty. Warto jednak zauważyć, że nie to było dla twórców najważniejsze. Oni pragnęli w swych dziełach wyrazić potęgę władcy, jego mądrość i wyjątkową rolę. Można odnieść wrażenie, że malarze klasycystyczni czcili panujących w taki sposób, jak starożytni swych bogów.

R18IgwMq0dITu1

Ilustracja przedstawia obraz Jeana-Augusta-Dominiqua Ingresa "Apoteoza Homera". Poeta Homer jest przedstawiany jako bóg, siedzący przed świątynią. Zostaje koronowany laurami przez alegorię Zwycięstwa. Dwie kobiety siedzące u jego stóp uosabiają skomponowane przez niego epiki. Kobieta z mieczem reprezentuje Iliadę, a kobieta z wiosłem - Odyseję. Poecie składa hołd czterdzieści sześć wielkich postaci starożytności i współczesności. Postacie antyczne stoją na całej szerokości obrazu i znajdują się najbliżej Homera. Świątynia w tle dekorowana jest kolumnadą na której spoczywa przyczółek z trójkątnym tympanonem.

RlerKLszRVlQQ1

Ilustracja przedstawia obraz Jacquesa Louisa Davida „Napoleon przekraczający Przełęcz Świętego Bernarda w 1800 roku”. Ukazuje siedzącego na koniu stającym dęba cesarza. Koń i mężczyzna skierowani są w lewo. Napoleon ma mundur, wykończony drobnym haftem. Na lewej ręce ma założoną rękawicę. Mundur zakrywa pomarańczowy, rozwiany płaszcz. Po jego lewej stronie wisi miecz. Lewą ręką trzyma wodze białego konia. Prawą, wyciągnięta w górę przed siebie ręką wskazuje kierunek. W tle jego żołnierze wyciągają armaty z przełęczy. Za nimi idzie piechota z bagnetami. Tłem sceny są stoki gór oraz błękitne niebo ze złocistymi chmurami. U dołu na skałach znajdują się napisy.

RGWYoqc3UtEmq1

Ilustracja przedstawia obraz Jeana-Augusta-Dominiqua Ingresa "Napoleon I na tronie cesarskim". Ukazuje mężczyznę w bogatym stroju, obszytym gronostajami, siedzącego na tronie. Ma na sobie czerwoną szatę wyszywaną złotymi nićmi. Na futrze z gronostaja zawieszony jest Order Legii Honorowej. Na głowie ma złoty wieniec laurowy. W prawej ręce trzyma berło, w lewej wykonaną z kości słoniowej rękę sprawiedliwości. W pochwie u jego boku przypięty jest miecz koronacyjny.

Podsumowanie

W klasycyzmie nastąpił zwrot ku antycznemu umiarowi i harmonii. Uznano, że tylko umysł potrafi wyjaśnić świat. Malarze‑portreciści, a wśród nich Marcello Bacciarelli, Jacques‑Louis David, Jean‑Auguste‑Dominique Ingres, tworzyli dzieła o wzniosłej tematyce i idealnych proporcjach. Na obrazie dominuje statyka, brak wyrazistych kontrastów. Kształt jest ważniejszy od koloru. Twórcy często podejmują tematy mitologiczne, historyczne, czasem umoralniające i propagandowe.

Zadania

classicmobile

Ćwiczenie 6

RkGPZHd7pSv5g1

Określ rodzaj sceny w wymienionych dziełach: "Śmierć Sokratesa". Możliwe odpowiedzi: 1. Portret, 2. Scena Historyczna, 3. Scena Mitologiczna. "Apoteoza Homera". Możliwe odpowiedzi: 1. Portret, 2. Scena Historyczna, 3. Scena Mitologiczna. „Napoleon przekraczający Przełęcz Świętego Bernarda w 1800 roku”. Możliwe odpowiedzi: 1. Portret, 2. Scena Historyczna, 3. Scena Mitologiczna.

Określ rodzaj sceny w wymienionych dziełach: "Śmierć Sokratesa". Możliwe odpowiedzi: 1. Portret, 2. Scena Historyczna, 3. Scena Mitologiczna. "Apoteoza Homera". Możliwe odpowiedzi: 1. Portret, 2. Scena Historyczna, 3. Scena Mitologiczna. „Napoleon przekraczający Przełęcz Świętego Bernarda w 1800 roku”. Możliwe odpowiedzi: 1. Portret, 2. Scena Historyczna, 3. Scena Mitologiczna.

static

Ćwiczenie 6

Połącz dzieło z rodzajem sceny.

R1Q3z7kQzwHSU1

Ilustracja do zadania

1 - Scena mitologiczna
2 - Portret
3 - Scena historyczna

Pokaż rozwiązanie

C‑1,A‑2,B‑3

classicmobile

Ćwiczenie 8

R1MT3jvNt81Ej1

Do dzieł dobierz autora. "Portret Stanisława Augusta z klepsydrą". Możliwe odpowiedzi: 1. Marcello Bacciarelli, 2. Jean‑Auguste‑Dominique Ingres, 3. Jacques‑Louis David. "Napoleon I na tronie cesarskim". Możliwe odpowiedzi: 1. Marcello Bacciarelli, 2. Jean‑Auguste‑Dominique Ingres, 3. Jacques‑Louis David. "Napoleon przekraczający Przełęcz Świętego Bernarda w 1800 roku". Możliwe odpowiedzi: 1. Marcello Bacciarelli, 2. Jean‑Auguste‑Dominique Ingres, 3. Jacques‑Louis David.

Do dzieł dobierz autora. "Portret Stanisława Augusta z klepsydrą". Możliwe odpowiedzi: 1. Marcello Bacciarelli, 2. Jean‑Auguste‑Dominique Ingres, 3. Jacques‑Louis David. "Napoleon I na tronie cesarskim". Możliwe odpowiedzi: 1. Marcello Bacciarelli, 2. Jean‑Auguste‑Dominique Ingres, 3. Jacques‑Louis David. "Napoleon przekraczający Przełęcz Świętego Bernarda w 1800 roku". Możliwe odpowiedzi: 1. Marcello Bacciarelli, 2. Jean‑Auguste‑Dominique Ingres, 3. Jacques‑Louis David.

static

Ćwiczenie 8

Znasz już kilku przedstawicieli malarstwa klasycystycznego. Połącz dzieła z nazwiskami.

Rp4D5nssgCwAR1

Ilustracja do zadania

1 - Portret Stanisława Augusta z klepsydrą; Marcello Bacciarelli
2 - Napoleon I na tronie cesarskim; Jean‑Auguste‑Dominique Ingres
3 - Napoleon przekraczający Przełęcz Świętego Bernarda w 1800 roku; Jacques‑Louis David

Pokaż rozwiązanie

B‑1,C‑2,A‑3

m62497dacaad34ddb_0000000000008

m62497dacaad34ddb_0000000000008

Połącz dzieło z rodzajem sceny.

R1BSLIazCjkZz1

Ilustracja do zadania

Pytania:
(fot.1) - ................
(fot.2) - ................
(fot.3) - ................

Odpowiedzi:
A - Scena historyczna
B - Portret
C - Scena mityczna

Rozwiązanie:
1‑A 2‑B 3‑C

m62497dacaad34ddb_0000000000009

m62497dacaad34ddb_0000000000009

Znasz już kilku przedstawicieli malarstwa klasycystycznego. Połącz dzieła z nazwiskami.

RACT1W3nzhU3b1

Ilustracja do zadania

Pytania:
(fot.1) - ................
(fot.2) - ................
(fot.3) - ................

Odpowiedzi:
A - Napoleon przekraczający Przełęcz Świętego Bernarda w 1800 roku; Jacques‑Louis David
B - Portret Stanisława Augusta z klepsydrą; Marcello Bacciarelli
C - Napoleon I na tronie cesarskim; Jean‑Auguste‑Dominique Ingres

Rozwiązanie:
1‑A 2‑C 3‑B

Słownik pojęć

Słownik pojęć został opracowany na podstawie:

sjp.pwn.pl

Galeria dzieł sztuki

RmNt9YftbowaP1

Ilustracja przedstawia obraz Marcello Baciarellego "Portret Stanisława Augusta Poniatowskiego w stroju koronacyjnym". Król ukazany jest w całej postaci, w uroczystym stroju – Monarcha ubrany jest w srebrzysty kaftan, spodnie, czerwony płaszcz, a na szyi ma zawieszony Order Orła Białego. U jego lewego boku zawieszony jest miecz. Lewą ręką podpiera się pod bok, a prawą położoną ma na regimencie, znajdującym się na stole, na którym leżą także atrybuty władcy - korona i królewskie jabłko. W tle po lewej znajduje się kolumna a po prawej w górnym rogu przewieszona jest ciemnozielona kotara.

RmdAyMBCornGQ1

Ilustracja przedstawia obraz „Portret Stanisława Augusta z klepsydrą” Marcella Bacciarellego w formacie pionowego prostokąta. Król przedstawiony jest w szlafroku w prywatnej komnacie. Siedzi zamyślony przy biurku, na którym znajduje się korona, w którą wstawiona jest klepsydra. Na niej spoczywa dłoń Poniatowskiego. Z lewej strony w tle znajduje się ciemnoczerwona kotara, a z prawej okno, za którym widoczny jest pejzaż z ciemnymi chmurami i prześwitującymi przez nie promieniami słonecznymi.

RbGX0Y44n8Kqg1

Ilustracja przedstawia obraz Jacquesa Louisa Davida „Przysięga Horacjuszy”. Ukazuje trzy grupy postaci we wnętrzu. Młodzi mężczyźni po lewej stoją jeden za drugim. Są odziani w tuniki, a na ramiona mają zarzucone płaszcze, na głowach mają hełmy z pióropuszami. Są zwróceni w stronę mężczyzny stojącego pośrodku. Wyciągają ręce i przysięgają na trzymane przez ojca trzy miecze. Mężczyzna z siwą brodą jest ubrany w tunikę do kolan i czerwony płaszcz. Po prawej stronie siedzą trzy kobiety. Jedna z nich trzyma dwoje. Tłem sceny jest wnętrze z kolumnami i trzema arkadami.

R10vhPsbTA3Rf1

Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Jacquesa Louisa Davida „Śmierć Sokratesa". Ukazuje scenę zbiorową we wnętrzu. Pośrodku pierwszego planu na łożu siedzi do połowy rozebrany Sokrates. Towarzyszą mu inne osoby ubrane w greckie stroje. Sokrates prawą ręką sięga po naczynie trzymane przez odwróconego mężczyznę. Siedzący przed nim Platon kładzie rękę na jego kolanie. Grupa po prawej gestykuluje oraz przedstawiona jest w dramatycznych pozach. Po lewej stronie znajduje się zakończone łukiem przejście do dalszego, ciemnego pomieszczenia. Widać w nim schody, po których wchodzi grupa ludzi. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją:

R18IgwMq0dITu1

Ilustracja przedstawia obraz Jeana-Augusta-Dominiqua Ingresa "Apoteoza Homera". Poeta Homer jest przedstawiany jako bóg, siedzący przed świątynią. Zostaje koronowany laurami przez alegorię Zwycięstwa. Dwie kobiety siedzące u jego stóp uosabiają skomponowane przez niego epiki. Kobieta z mieczem reprezentuje Iliadę, a kobieta z wiosłem - Odyseję. Poecie składa hołd czterdzieści sześć wielkich postaci starożytności i współczesności. Postacie antyczne stoją na całej szerokości obrazu i znajdują się najbliżej Homera. Świątynia w tle dekorowana jest kolumnadą na której spoczywa przyczółek z trójkątnym tympanonem.

RlerKLszRVlQQ1

Ilustracja przedstawia obraz Jacquesa Louisa Davida „Napoleon przekraczający Przełęcz Świętego Bernarda w 1800 roku”. Ukazuje siedzącego na koniu stającym dęba cesarza. Koń i mężczyzna skierowani są w lewo. Napoleon ma mundur, wykończony drobnym haftem. Na lewej ręce ma założoną rękawicę. Mundur zakrywa pomarańczowy, rozwiany płaszcz. Po jego lewej stronie wisi miecz. Lewą ręką trzyma wodze białego konia. Prawą, wyciągnięta w górę przed siebie ręką wskazuje kierunek. W tle jego żołnierze wyciągają armaty z przełęczy. Za nimi idzie piechota z bagnetami. Tłem sceny są stoki gór oraz błękitne niebo ze złocistymi chmurami. U dołu na skałach znajdują się napisy.

RGWYoqc3UtEmq1

Ilustracja przedstawia obraz Jeana-Augusta-Dominiqua Ingresa "Napoleon I na tronie cesarskim". Ukazuje mężczyznę w bogatym stroju, obszytym gronostajami, siedzącego na tronie. Ma na sobie czerwoną szatę wyszywaną złotymi nićmi. Na futrze z gronostaja zawieszony jest Order Legii Honorowej. Na głowie ma złoty wieniec laurowy. W prawej ręce trzyma berło, w lewej wykonaną z kości słoniowej rękę sprawiedliwości. W pochwie u jego boku przypięty jest miecz koronacyjny.

Bibliografia

Ilaria Ciseri, Romantyzm: 1780‑1860 narodziny nowej wrażliwości, Arkady, Warszawa 2010

Pierre Cabanne, Sztuka baroku i klasycyzmu, Hański Publishing Services, Warszawa 2007.

Silvestra Bietoletti, Klasycyzm i romantyzm 1770‑1840, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.