Bohaterowie naszych lektur – czy chcielibyśmy mieć takich przyjaciół?
Scenariusz zajęć
II etap edukacyjny, język polski
Temat: Bohaterowie naszych lektur – czy chcielibyśmy mieć takich przyjaciół?
Treści kształcenia:
II. Analiza i interpretacja tekstów kultury. Uczeń zna teksty literackie i inne teksty kultury wskazane przez nauczyciela.
2. Analiza. Uczeń:
10) charakteryzuje i ocenia bohaterów.
Cele operacyjne:
Uczeń:
Analizuje postępowanie bohaterów,
Nazywa cechy charakteru,
Ocenia bohaterów i potrafi uzasadnić swoją ocenę,
Uczy się formułować opinie na temat postaci literackich.
Nabywane umiejętności:
Uczeń:
Nazywa cechy charakteru,
Umie analizować postępowanie bohaterów,
Ocenia bohaterów i potrafi uzasadnić swoją opinię.
Kompetencje kluczowe:
Porozumiewanie się w języku ojczystym,
Umiejętność uczenia się,
Świadomość i ekspresja kulturalna.
Środki dydaktyczne:
Zasób multimedialny: film „Kim jest Mary?”,
Sprzęt multimedialny: komputer, ewentualnie podłączony do telewizora projektor multimedialny/tablica interaktywna,
Materiały do pracy grupowej z informacjami o bohaterze literackim (nauczyciel przygotowuje listę bohaterów i ich opisy, fragmenty tekstów itp.).
Metody nauczania:
Praktyczna: metoda przewodniego tekstu,
Eksponująca: film,
Problemowe aktywizujące: rozmowa kierowana, inscenizacja.
Formy pracy:
Grupowa zróżnicowana,
Zbiorowa.
Przebieg zajęć:
Etap przygotowawczy
Na wcześniejszych zajęciach uczniowie w ramach zadania domowego mają sobie przypomnieć dziecięcych bohaterów dotychczas omówionych lektur (nauczyciel przygotowuje odpowiednią listę, w klasie V mogą to być np. Tomek Sawyer, Mary Lennox, Staś Tarkowski) – jacy byli, co robili, co się z nimi działo? Młodzież przypomina sobie danych bohaterów, przeglądając notatki w zeszytach, artykuły w prasie dla dzieci („Victor Junior”) i samą lekturę. Każdy z uczniów ma się zastanowić, który z bohaterów najbardziej mu się podobał, którego mógłby polubić i dlaczego.
Ważne: na wcześniejszych zajęciach dzieci powinny obejrzeć „Tajemniczy ogród” w reżyserii Agnieszki Holland.
Etap wstępny
Rozpoczynając lekcję, nauczyciel pyta uczniów o ich doświadczenia związane z nawiązywaniem znajomości, o to, czy zastanawiali się czasem, dlaczego jakaś osoba im się podoba lub nie. Zadaje również pytanie, po czym możemy poznać, jaki jest człowiek, którego spotykamy; na podstawie czego możemy wnioskować o jego cechach charakteru (sugerowane wnioski: po tym, co robi, jak zachowuje się wobec innych, jak postępuje w codziennym życiu). Następnie podaje temat lekcji i prosi o zapisanie go do zeszytu.
Etap realizacji
Nauczyciel proponuje uczniom, aby przyjrzeli się swoim „literackim rówieśnikom”. Każde z dzieci podaje ulubionego bohatera lektury. Uczniowie, którzy wybrali tę samą postać, będą tworzyć jedną grupę (w przypadku, gdy wiele osób wybierze to samo, można utworzyć więcej grup „tego samego bohatera”).
Grupy otrzymują kartki z :
Cechami charakteru postaci literackiej,
Dokonaniami, działaniami bohaterów lektury, zdarzeniami, w których biorą udział,
Fragmentami tekstów odzwierciedlającymi cechę charakteru, wadę lub zaletę postaci literackiej.
Grupy mają do wykonania trzy zadania:
Uczniowie przyporządkowują informacje z otrzymanych materiałów do swojej postaci – pracują wspólnie, ale każdy notuje wnioski w swoim zeszycie,
Każdy z członków grupy zapisuje tę cechę bohatera, którą ceni u niego najbardziej,
Grupy przygotowują i pokazują scenkę dramową, która ilustruje jedną z cech bohatera (może to być np. inscenizacja jednego z otrzymanych fragmentów lektury).
W przypadku wątpliwości lub trudności uczniowie mogą korzystać z pomocy nauczyciela, koordynującego pracę.
Po zakończeniu pracy zespoły prezentują scenki. Prowadzący zajęcia pyta uczniów z każdej grupy, za co najbardziej cenią postać, którą wybrali i przedstawili. Dzieci mają teraz szansę na swobodne wypowiedzi o swoich sympatiach i preferencjach.
Następnie nauczyciel zaprasza do obejrzenia filmu i posłuchania, jak o jednej z omawianych postaci, Mary Lennox z „Tajemniczego ogrodu”, i grającej ją aktorce opowiada reżyserka filmu – Agnieszka Holland (dzieci powinny zanotować wskazane przez mówiącą cechy, nauczyciel powinien poprosić o to przed projekcją, aby aktywować uważne słuchanie i oglądanie).
Etap końcowy
Nauczyciel sprawdza pracę grup, koryguje ewentualne błędy. Na zakończenie lekcji zaprasza dzieci do zastanowienia się i rozmowy na temat, czy bohaterowie lekcji mogliby zostać ich przyjaciółmi i dlaczego. Każdy z uczniów powinien mieć szansę wypowiedzenia się.
Dodatkowo:
Praca domowa:
1. Wklej kartę pracy do zeszytu.
2. Napisz, dlaczego podoba ci się bohater, którym zajmowałeś się na lekcji.
Dla uczniów chętnych:
3. Napisz opowiadanie opisujące przygodę, jaką mógłbyś przeżyć ze swoim ulubionym bohaterem (wybranej książki lub komiksu).
