E-materiały do kształcenia zawodowego

Automatyka bram

BUD.10. Wykonywanie robót związanych z montażem stolarki budowlanej - Monter stolarki budowlanej 712906

bg‑green

Bramo – otwórz się – systemy automatyki bram

PLANSZA INTERAKTYWNA

Spis treści

s

1. Automatyka bram

1
R18IbhxFUXnxM
Nagranie tożsame z treścią opisu zamieszczonego poniżej.

Podstawowe zadanie systemów automatyki do bram to zapewnienie możliwości łatwego otwierania i zamykania bram wjazdowych, bez konieczności wychodzenia z samochodu/domu. Napędy można zainstalować do bram garażowych: uchylnych, segmentowych i rolowanych oraz wjazdowych: przesuwnych i skrzydłowych. Automatyka do bram dzieli się na: automatykę do bram skrzydłowych, automatykę do bram przesuwnych oraz automatykę do bram garażowych.

R1pvKAZuEZPuc1
Automatyka bram
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY 3.0.

2. Automatyka do bram przesuwnych

2
RSZBUVJtTYV04
Nagranie tożsame z treścią opisu zamieszczonego poniżej.

Instalacje automatyki do bram przesuwnych składają się z silnika, przekładni ślimakowej oraz modułu sterującego. Automatyka do bram przesuwnych jest tworzona głównie w oparciu o silniki zasilane napięciem zmiennym 230V, zdarzają się instalacje budowane na bazie silników z zasilaniem napięciem stałym 24V. W większości przypadków silniki zasilane niskim napięciem charakteryzują się większą intensywnością pracy od silników tradycyjnych (zasilanie 230V).

Wykorzystywane do bram przesuwnych przekładnie ślimakowe należą do grupy urządzeń samoblokujących, bez odblokowania silnika, nie pozwalają na ręczne przesunięcie bramy. Niektóre z siłowników do bram przesuwnych posiadają przekładnie pracujące w kąpieli olejowej. Ze względu na wyższe koszty zakupu oraz utrzymania tego typu siłowników (konieczność okresowego uzupełniania oleju, wymiana simmeringów – gumowych pierścieni usztywnionych metalową wkładką, stosowanych do uszczelniania elementów obrotowych pracujących w smarze, oleju itp.) nie należy do powszechnie stosowanych.

Elementem automatyki do bram przesuwnych jest moduł sterujący, który składa się z nadajnika (pilota) i odbiornika radiowego. Do podstawowych zadań modułu sterującego należy zdalne otwieranie i zamykanie bram przesuwnych. Sterowanie automatyki bram przesuwnych związane jest z funkcjami dodatkowymi, zwiększającymi wygodę użytkowania. Najczęściej stosowane funkcje dodatkowe sterowania automatyki do bram przesuwnych:

RnssiyM7Md6qY1
Druga plansza zatytułowana „Automatyka do bram przesuwnych” przedstawia informacje na temat funkcji dodatkowych tego typu bram. Plansza została wzbogacona o cyfrowe znaczniki, które umożliwiają wyświetlenie dodatkowych treści. Znaczniki znajdują się przy hasłach zamieszczonych na planszy. Po kliknięciu znacznika wyświetla się ramka z tekstem oraz paskiem odtwarzania audio. Nagrania są tożsame z treścią opisów. W niektórych ramkach znajdują się również grafiki.
1. Funkcja furtki Tekst Opcja pozwalająca na częściowe otwarcie bramy na wcześniej ustaloną szerokość, zapewniającą przejście dla pieszych. Przeważnie jest to szerokość w granicach 1,2 – 1,5m. Po wciśnięciu przycisku na pilocie radiowym lub panelu sterującym bramą (umieszczony w budynku), następuje częściowe otwarcie i samodzielne zatrzymanie bramy na ustalonej szerokości, a następnie jeśli dana instalacja pracuje w trybie automatycznym brama się zamyka (po upływie określonego czasu).
2. Podłączenie urządzeń bezpieczeństwa Tekst Jeden z elementów zapewniających bezpieczne użytkowanie bramy. Urządzenia działają na zasadzie fotokomórki lub listwy krawędziowej (listwy gumowej z wbudowanym czujnikiem ciśnienia). Listwy krawędziowe zapewniają wyższy poziom bezpieczeństwa, ponieważ amortyzują uderzenie bramy w przeszkodę oraz po wykryciu przez czujnik wzrostu ciśnienia przesyłają sygnał zatrzymania bramy i odwrócenia kierunku ruchu.
Pod tekstem znajduje się grafika ukazująca schemat instalacji automatyki bramy. W centralnym miejscu przedstawiono rysunek zamkniętej bramy, na lewo gniazdko elektryczne z wtyczką podpisane jako zasilanie. Nad bramą znajduje się prowadnica zakończona niewielką skrzynką zawieszoną pod sufitem. Nad bramą na ścianie widoczna jest belka, od której poprowadzono strzałkę w kierunku bardziej szczegółowego rysunku, na którym zaznaczono drzwi garażowe, a nad nimi czujnik z kablem i kabel czujnika. Po prawej stronie bramy znajduje się przycisk podpisany jako ręczne sterowanie bramy.
3. Wejścia „Otwórz/Zamknij” Tekst Pozwalają na sterowanie ruchem bramy z przycisków umieszczonych w budynku oraz z pilota radiowego, czytnika kart magnetycznych, stacyjki kluczykowej, klawiatury kodowej oraz innych tego typu urządzeń. Tryb pracy krokowej może oznaczać sygnał: otwórz-stop-zamknij-stop lub otwórz-zamknij-otwórz-zamknij.
4. Automatyczne zamykanie Tekst Funkcja zwiększająca komfort użytkowania bram z systemami automatyki. Automatyczne zamknięcie bramy najczęściej następuje po upływie 180 sekund. Funkcja automatycznego zamykania sprawia, że ruch zamykania nie rozpocznie się jeżeli pomiędzy fotokomórkami pojawia się przeszkoda, co zapewnia bezpieczne użytkowanie bramy (brama nie zgniecie przejeżdżającego przez nią samochodu, ani nie potrąci przechodzącego pieszego).
5. Zliczanie ilości cykli Tekst Funkcja ułatwiająca określanie terminów przeglądów okresowych i konserwacji (np. co 10 000 cykli lampa ostrzegawcza odpowiednim miganiem informuje o konieczności wykonania przeglądu).
6. Funkcja master-slave Tekst Opcja służąca do ustawiania dwóch siłowników pracujących jednocześnie dla dwóch bram przesuwnych. Główny automat (master) wysyła sygnały 'start' - 'stop' do drugiego siłownika (slave). Również czas automatycznego zamykania oraz sposób reakcji na sygnały urządzeń bezpieczeństwa, np. fotokomórki, zależą dla dwóch bram od ustawień w siłowniku 'master'. Funkcja master-slave jest stosowana w większych systemach automatyki do bram przesuwnych.
7. Montaż bramy przesuwnej Rysunek przedstawia bramę przesuwną wraz z jej wszystkimi elementami, które zostały oznaczone i podpisane. Brama znajduje się między dwoma murowanymi słupkami. Od wewnętrznej strony ogrodzenia tuż przy słupku znajduje się niewielka skrzynka, jest to napęd. Na dole bramy mieści się listwa zębata, a tuż przed drugim słupkiem blokada końcowa bramy. W słupku umieszczono fotokomórki, a na słupku lampkę ostrzegawczą. Narysowano również niewielki nadajnik i klawiaturę kodową.
Nie wymaga wolnej przestrzeni na podjeździe, jednak potrzebne jest miejsce wzdłuż ogrodzenia, by skrzydło mogło się schować podczas otwierania. Montaż bramy przesuwnej zaleca się na działkach płytkich. Bramy przesuwne mogą być szynowe oraz samonośne. Bramy szynowe wymagają zamontowania szyny umożliwiającej przesuwanie się skrzydła. Bramy samonośne nie dotykają podłoża, gdyż montowane są na wysięgnikach.
  • 1. Wybór siłownika
Siłownik powinien być dopasowany do wymiarów, wagi oraz warunków pracy bramy. Należy pamiętać, by zachować około 20% zapasu, tzn. siłowniki powinny mieć większą moc niż wartość bazowa, by mechanizm nie pracował przy maksymalnym obciążeniu.
  • 2. Sprawdzenie instalacji elektrycznej pod względem wytycznych producenta napędu i dostosowanie parametrów zasilania.
Przewody powinny być zabezpieczone przed uszkodzeniem; w tym celu należy je umieścić w dwóch rurkach PCV – oddzielnie przewód zasilający i przewody sterujące.
  • 3. Sprawdzenie stanu technicznego i działania bramy – przy ręcznej obsłudze powinna płynnie się przesuwać.
  • 4. Wyznaczenie miejsca montażu automatu bramy przesuwnej.
Automat powinien znajdować się jak najbliżej słupka, ponad gruntem. Najlepiej przygotować betonową podstawę o głębokości ok. 20 cm i wymiarach dostosowanych do bramy.
  • 5. Mocowanie napędu.
Napęd powinien być usytuowany w pionie i przytwierdzony do podłoża zgodnie ze schematem zamieszczonym w instrukcji. Przewód zasilający (3 żyły o przekroju 1,5 mm2) powinien być przeprowadzony przez płytkę montażową do napędu. Przed instalacją należy odblokować silnik napędu – przy użyciu specjalnego kluczyka – a następnie sprawdzić, czy koło się obraca.
  • 6. Instalacja listwy zębatej.
Listwę zębatą należy umieścić na kole zębatym, dopasować i przymocować śruby montażowe do bramy (przyspawać). Zanim wszystkie elementy bramy przesuwnej zostaną podłączone do zasilania należy sprawdzić i w razie potrzeby skorygować ich działanie. Listwy zębate powinny być zamontowane w linii prostej. Na końcach listwy należy zamontować blokady, które uniemożliwią wypadanie bramy. Samo podłączenie powinno odbywać się przy odłączonym zasilaniu.
  • 7. Montaż i sprawdzenie fotokomórek.
Zadaniem fotokomórek jest zablokowanie działania bramy w przypadku, gdy podczas zamykania na linii jej działania znajdzie się przeszkoda.
  • 8. Uruchomienie i zaprogramowanie.
Po podłączeniu mechanizmu i włączeniu zasilania, należy wyregulować mechanizm, a następnie zamocować osłonę chroniącą przed wilgocią i zabrudzeniem. Kolejnym krokiem jest regulacja parametrów napędu oraz zaprogramowanie nadajnika.
Automatyka do bram przesuwnych
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY 3.0.
R7Hx9aCaNRBwE
Nagranie tożsame z treścią opisu zamieszczonego poniżej.

Montaż automatyki do bramy przesuwnej wiąże się ze zwróceniem szczególnej uwagi na miejsce mocowania siłownika. Przy bramach samonośnych oraz modelach poruszających się na szynie, siłownik powinien być umieszczony na betonowym lub stalowym podwyższeniu, które chroni napęd przez zalaniem. Należy w tym celu wykonać fundament betonowy lub konstrukcję stalową. W przypadku bram samonośnych napęd należy zamontować tak, by koło zębate siłownika znalazło się między wózkami bramy. Jeśli stosowana jest automatyka do bramy szynowej, siłownik powinien zostać umiejscowiony blisko słupka. Model wyposażony w system cichego zamykania zwalnia skrzydło tuż przed jego domknięciem.

3. Automaty do bram skrzydłowych

3
RkWzzyMhC2885
Nagranie tożsame z treścią opisu zamieszczonego poniżej.

Napędy do bram skrzydłowych można podzielić na siłowniki elektromechaniczne oraz hydrauliczne. Wyróżnia się trzy podstawowe typu napędów: siłowniki śrubowe, siłowniki z ramieniem łamanym (przystosowane do montażu na szerokich słupkach) oraz siłowniki podziemne.

RZVGnHOHPxDvB1
Trzecia plansza nosi tytuł „Automaty do bram skrzydłowych” i przedstawia informacje na temat trzech rodzajów siłowników. Przy każdej nazwie znajduje się cyfrowy znacznik. Po kliknięciu znacznika wyświetla się ramka z tekstem oraz paskiem odtwarzania audio. Nagrania są tożsame z treścią opisów. 1. Siłowniki śrubowe Tekst Automaty do bram skrzydłowych. Ich podstawową zaletą jest duża siła pociągowa i pchania, dzięki czemu dobrze współpracują z dużymi i ciężkimi bramami. Ze względu na konstrukcję nadają się do bram osadzonych na słupkach metalowych. Wadą tej grupy napędów do bram skrzydłowych są ograniczenia w wymiarach montażowych, dlatego ich montaż na standardowych słupkach klinkierowych (szerokość w zakresie od 18 do 36cm) bez niszczenia słupów jest niemożliwy (konieczne wycięcie w słupku miejsca na mocowanie siłownika, które obniża estetykę bramy). Zapewniają szybki i łatwy montaż, duże bezpieczeństwo użytkowania oraz odporność na trudy eksploatacji.
2. Siłowniki z ramieniem łamanym Tekst Jeden z najlepszych typów automatyki do bram skrzydłowych. Ich podstawową zaleta jest płynna praca oraz niewielki wpływ na estetykę bramy. Niektóre urządzenia posiadają mechanizm samoblokujący, co sprawia, że nadają się do furtek (w dowolnej chwili można ręcznie otworzyć furtkę, a następnie za pomocą pilota zamknąć). Zaletą tego typu siłowników do bram skrzydłowych jest możliwość montażu na szerokich słupach (głębokość osadzenia bramy może wynosić do 36cm).
3. Siłowniki podziemne Rodzaj automatyki do bram skrzydłowych będący najdroższym rozwiązaniem. Ze względu na konstrukcję techniczną, siłowniki podziemne przeznaczone są do współpracy z największymi i najcięższymi bramami. Niektóre z urządzeń tego typu mogą efektywnie i bezawaryjnie pracować z bramami, w których jedno skrzydło może ważyć nawet 3 tony. Dodatkowo po zastosowaniu odpowiednich adapterów pozwalają na otwieranie skrzydeł bramy aż o 180o. Napędy podziemne do bram skrzydłowych są praktycznie niezauważalne, dlatego też idealnie nadają się do zastosowania w miejscach, w których duży nacisk kładzie się na estetykę bramy (często stosowane w przypadku bram kutych).
Automatyka do bram skrzydłowych
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY 3.0.

4. Automatyka do bram skrzydłowych

4
R1XtajxfJuVzW
Nagranie tożsame z treścią opisu zamieszczonego poniżej.

Automatyka do bram skrzydłowych posiada znacznie większą ilość funkcji sterowania niż automatyka do bram przesuwnych. Oprócz funkcji sterowania z jakimi możemy się spotkać w instalacjach automatyki bram przesuwnych, posiadają kilka opcji dodatkowych. Do funkcji dodatkowych sterowania automatyki do bram skrzydłowych należą:

R1X05pkIeLLUg1
Czwarta plansza zatytułowana „Automatyka do bram skrzydłowych” przedstawia informacje na ten temat. Plansza została wzbogacona o cyfrowe znaczniki, które umożliwiają wyświetlenie dodatkowych treści. Znaczniki znajdują się przy hasłach zamieszczonych na planszy. Po kliknięciu znacznika wyświetla się ramka z tekstem oraz paskiem odtwarzania audio. Nagrania są tożsame z treścią opisów. W niektórych ramkach znajdują się również grafiki.
1. Funkcja opóźnienia otwierania drugiego skrzydła Tekst Rozwiązanie pozwalające na otwarcie drugiego skrzydła bramy z opóźnieniem np. dwóch sekund. Funkcja opóźnienia otwierania drugiego skrzydła ma przede wszystkim na celu zabezpieczenie przed najściem na siebie skrzydeł bramy. Ponadto, opcja ta pilnuje aby w pierwszej kolejności zamknęło się skrzydło z zakładką.
2. Wyjście na elektrozaczep Tekst Przydatna opcja w przypadku automatyki dla dużych bram skrzydłowych (przeważnie gdy długość skrzydła jest większe od 3 metrów), w których siły oddziaływujące na końcach skrzydła mogą doprowadzić do uszkodzenia siłownika (w pozycji zamkniętej brama zostaje zablokowana za pomocą elektrozaczepu, który nie pozwala na jej odchylenie).
3. Funkcja spowalniania przy końcach Tekst Opcja, która sprawia, że skrzydła bramy zostają łagodnie domknięte bez uderzenia i hałasu (zwiększa komfort użytkowania).
4. Wyłączniki krańcowe (przy otwieraniu lub przy otwieraniu i zamykaniu) Tekst Instalacje do bram skrzydłowych muszą być wyposażone w ograniczniki mechaniczne lub elektryczne (elektroniczne), by zabezpieczyć bramy przed otworzeniem się ponad możliwy kąt otwarcia, co może doprowadzić do jej uszkodzenia. Wyłączniki krańcowe eliminują konieczność stosowania odbojników wystających z ziemi.
5. Montaż bramy dwuskrzydłowej Grafika przedstawia bramę dwuskrzydłową wraz z jej wszystkimi elementami, które zostały oznaczone i podpisane. Brama składa się z dwóch skrzydeł zamocowanych na słupkach. Nad dolną krawędzią skrzydeł w pozycji poziomej umieszczone są siłowniki mające postać podłużnych walcy, Na słupkach znajdują się również fotokomórki, a na jednym lampa sygnalizacyjna. Niedaleko jednego słupka mieści się centrala sterująca.
Montaż tego typu bramy wymaga miejsca zapewniającego możliwość swobodnego jej otwierania i zamykania, zalecany jest na działkach wąskich, na których nie ma miejsca na schowanie się skrzydła przesuwnego.
  • 1. Wybór napędu.
W doborze napędu do bramy dwuskrzydłowej należy wziąć pod uwagę wagę i wielkość skrzydeł oraz częstotliwość użytkowania.
  • 2. Przymocowanie dybli do słupków.
Tylne mocowanie siłownika można zamontować za pomocą śrub samogwintujących lub przyspawać.
  • 3. Montaż wsporników.
Wsporniki należy przymocować do słupków i do skrzydeł bramy zgodnie z instrukcją. Należy pamiętać, by przewód zasilający oraz otwory odpowietrzające znalazły się na dole.
  • 4. Sprawdzenie siłownika.
Należy dopasować siłownik do zamontowanych wsporników przy zamkniętej bramie, a następnie po osadzeniu przeprowadzić próbę zamknięcia i otwarcia bramy.
  • 5. Podłączenie zasilania.
Siłowniki należy podłączyć do zasilania, a następnie zamocować programator sterujący pracą siłowników oraz całego mechanizmu. Należy również wykonać test ruchu bramy, a jeśli wszystko działa płynnie, należy dokręcić wszystkie elementy mocowań.
  • 6. Instalacja fotokomórek.
Zadaniem fotokomórek jest zablokowanie działania bramy w przypadku, gdy podczas zamykania w jej świetle znajdzie się przeszkoda.
  • 7. Montaż włącznika awaryjnego.
  • 8. Połączenie z centralą i programowanie.
Centrala sterująca powinna być zamocowana jak najbliżej bramy i zabezpieczona obudową chroniącą przed działaniem czynników atmosferycznych.
Automatyka do bram skrzydłowych funkcje dodatkowe sterowania
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY 3.0.
R1XY8wst28EKK
Nagranie tożsame z treścią zamieszczoną poniżej.

Modele z napędem śrubowym możemy zastosować przy wszystkim w bramach skrzydłowych, podobnie jak te częściowo ukryte w gruncie, które wymagają wykonania dodatkowego drenażu w zabudowie siłownika. Elementy z ramieniem łamanym nadają się wyłącznie do bram na słupkach murowanych – betonowych, ceglanych lub kamiennych. Siłowniki montowane są dwuczęściowo – do bocznego słupka oraz bezpośrednio do skrzydła.

5. Rodzaje bram

5
R1cdmNMOsPL3Y1
Piąta plansza zatytułowana „Rodzaje bram” przedstawia informacje na temat czterech typów bram. Plansza została wzbogacona o cyfrowe znaczniki, które umożliwiają wyświetlenie dodatkowych treści. Znaczniki znajdują się przy hasłach zamieszczonych na planszy. Po kliknięciu znacznika wyświetla się ramka z tekstem oraz paskiem odtwarzania audio. Nagrania są tożsame z treścią opisów. W niektórych ramkach znajdują się również grafiki.
1. Bramy garażowe uchylne Tekst Rodzaj bram zwanych płytowymi. Brama stanowi tutaj integralną całość, gdyż jako płyta jest odchylana ukosem do przodu. To rozwiązanie idealne dla dużych podjazdów, w których istnieje możliwość pozostawienia wolnego miejsca na otwarcie dolnej części bramy.
2. Bramy garażowe segmentowe Tekst Konstrukcje sekcyjne, które dzielimy na górne i boczne, które będą zwijane odpowiednio w górnej, lub bocznej części garażu. Można je zabudować tam, gdzie wyjazd z garażu musi być zaaranżowany bezpośrednio przy ulicy. Wariant ten zapewnia dobrą szczelność. Można go wybrać w przypadku garaży ogrzewanych. Zaletą bram segmentowych jest możliwość instalacji ich bezpośrednio na różnych rodzajach garaży, w tym posiadających łukowe nadproża.
3. Bramy garażowe rolowane Tekst To konstrukcje przypominające żaluzję. Zajmują mniej miejsca, niż bramy segmentowe. Koszt bram rolowanych jest stosunkowo niski, gdyż kupuje się je wraz z napędem. Są łatwe w obsłudze i generują niewielkie koszty eksploatacji.
4. Bramy garażowe rozwieralne Tekst To najstarsza forma bram. W wariancie tym drzwi rozwierane są na boki. Montaż mechanizmu otwierającego jest w przypadku tego typu bram utrudniony. Dotyczy to zwłaszcza okresu zimy, śnieg mógłby doprowadzić do uszkodzenia drzwi a nawet samego napędu.
5. Montaż bramy uchylnej Tekst 1. Sprawdzenie pracy bramy.Zanim zostanie zamontowany automat, należy sprawdzić, czy brama płynnie się otwiera i zamyka.
  • 2. Wyznaczenie miejsca montażu wspornika.
Wspornik powinien być zamocowany w punkcie środkowym nad bramą.
  • 3. Mocowanie siłownika na prowadnicy.
Ilustracja przedstawia prowadnicę. Jest to szyna z elementami mocującymi. Pod szyną znajduje się siłownik, do którego doprowadzone jest zasilanie 230 V.
  • 4. Mocowanie wspornika oraz prowadnicy z siłownikiem jednym końcem do ściany.
Grafika przedstawia trzy rysunki szczegółów montażowych bramy, nad którą zaznaczono linię środka drzwi. Dwa kolejne rysunki ukazują opcje montażu wspornika prowadnicy. Może być zamocowany na ścianie nad bramą lub na suficie.
  • 5.Montaż automatu.
Grafika ukazuje dwa rysunki przedstawiające sposób montażu prowadnicy z automatem. Na pierwszym rysunku jeden koniec prowadnicy został zamocowany do elementu mocującego znajdującego się nad bramą, drugi koniec, na którym znajduje się automat, został oparty na pudełku. Na drugim rysunku automat jest uniesiony do sufitu i oparty na konstrukcji. Na suficie zaznaczono element – uchwyt cięgna bramy ze sprzęgłem otwierania ręcznego, a pomiędzy otwartym skrzydłem a prowadnicą klocek drewniany o grubości dwudziestu pięciu milimetrów.
Napęd należy podnieść i oprzeć na wysokości w taki sposób, aby prowadnica pasowała do linii centralnej i była ustawiona w pozycji poziomej. Podczas montażu między prowadnicą a skrzydłem należy umieścić element dystansujący (ok 25 mm), następnie można przykręcić prowadnicę do sufitu.
  • 6. Montaż cięgna bramy.
Ilustracja przedstawia szczegóły montażowe, elementy mocujące oraz cięgno bramy i jego uchwyt ze sprzęgłem otwierania ręcznego. Pomiędzy bramą a prowadnicą znajduje się płaskownik cięgna bramy zamocowany na zgiętej dźwigni cięgna bramy.
Po usunięciu dystansu należy zamknąć bramę garażową i w jej górnej części na środku zamocować element cięgna. Następnie przesunąć uchwyt cięgna i sprzęgło otwierania ręcznego w kierunku skrzydła bramy przy zwolnionym sprzęgle otwierania. W kolejnym kroku konieczne jest skręcenie płaskownika cięgna bramy z jego zgiętą dźwignią, a następnie przymocowanie do elementów cięgna na skrzydle bramy oraz do uchwytu cięgna na prowadnicy.
  • 7. Podłączenie zasilania i zaprogramowanie.
Rodzaje bram
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY 3.0.

Powiązane ćwiczenia: