Budowa atomu
SCENARIUSZ ZAJĘĆ „Budowa atomu”
Chemia, III etap edukacyjny
Temat: Budowa atomu.
Treści kształcenia
Podstawa programowa: Punkt (2.2) [uczeń] opisuje i charakteryzuje skład atomu (jądro: protony i neutrony, elektrony); definiuje elektrony walencyjne.
Cele zoperacjonalizowane
UCZEŃ: | Potrafi wymienić założenia teorii atomistyczno – cząsteczkowej Daltona oraz zna historię powstawania teorii atomu |
Definiuje pojęcia: atom, jądro atomu, protony, neutrony, elektrony, elektrony walencyjne, nukleony, liczba masowa, liczba atomowa | |
Wie, jaki jest symbol, masa, ładunek i miejsce w atomie cząstek elementarnych | |
Potrafi określić liczby protonów, elektronów i neutronów w atomie znając jego liczbę atomową i masową | |
Wie, jaka jest maksymalna liczba elektronów w powłokach |
Nabywane umiejętności
UCZEŃ: | Posługuje się teorią atomistyczno – cząsteczkową Daltona |
Wymienia symbole, ładunki, masy i miejsce w atomie cząstek elementarnych | |
Rysuje schemat budowy atomu dowolnego pierwiastka | |
Zapisuje się liczbę atomową i masową przy symbolu pierwiastka | |
Określa i zapisuje liczbę protonów, elektronów i neutronów dowolnego pierwiastka, znając jego liczbę atomową i masową | |
Stosuje zdobytą wiedzę do rozwiązywania zadań problemowych |
Kompetencje kluczowe
Kompetencje naukowe
Porozumiewanie się w języku ojczystym
Umiejętność uczenia się
Etapy lekcji
Wstęp:
Nauczyciel podaje temat lekcji i sprawdza wiadomości uczniów z poprzednich zajęć.
Wprowadza uczniów do lekcji opowiadając krótko historię powstania teorii atomu.
Następnie uczniowie zastanawiają się nad definicjami: atomu, jądra atomu, elektronu, protonu, neutronu i powłoki walencyjnej. Podczas omawiania nauczyciel wyznacza ucznia, który wykonuje na tablicy schematyczne rysunki budowy atomu, posługując się ilustracjami w podręcznikach/encyklopedii.
Uczniowie zapisują w zeszytach poznane definicje i rysują schemat budowy atomu.
Nauczyciel w celu utrwalenia wiadomości wyświetla film animowany „Jak zbudowany jest atom”.
Aby uzmysłowić uczniom jak mały jest atom, nauczyciel wyświetla i omawia prezentację multimedialną „Odległości i wielkości w atomowym świecie”. Każdy uczeń samodzielnie pisze notatkę podsumowującą wiadomości umieszczone w prezentacji do zeszytu.
Przebieg zajęć:
Przypomnienie wiadomości o układzie okresowym i położeniu w nim pierwiastka. W formie rozmowy kierowanej nauczyciel wraz z uczniami omawiają pojęcia: liczba atomowa, masowa. Uczą się odczytywania liczby atomowej z układu okresowego pierwiastków, obliczania liczby masowej i atomowej oraz poznają, jaka jest maksymalna liczba elektronów w powłokach elektronowych.
Uczniowie dzielą się na zespoły dwuosobowe. Nauczyciel rozdaje karty z ćwiczeniami. Uczniowie pracują z układem okresowym. Po wykonaniu ćwiczeń nauczyciel prosi wyznaczonych uczniów o wpisanie wyników w tabeli na tablicy.
Instrukcja przeprowadzenia obserwacji
1. Opis teoretyczny omawianego zjawiska:
Praca z układem okresowym pierwiastków chemicznych. Określanie numeru grupy, numeru okresu, liczby atomowej, masowej, liczby elektronów, liczby protonów, liczby neutronów oraz liczby powłok elektronowych i liczby elektronów walencyjnych
2. Ustalenie celu i obiektu prowadzonych badań:
Pisanie informacji odczytanych z układu okresowego pierwiastków i na podstawie posiadanych dotychczas wiadomości.
3. Sposób przygotowania obserwacji (czas, miejsce itd.):
Ćwiczenie jest prowadzone podczas zajęć w klasie. Uczniowie mają do dyspozycji podręcznik, encyklopedię komputer połączony z Internetem oraz układ okresowy pierwiastków.
4. Sposób przeprowadzenia obserwacji:
Uczniowie pracują w parach. Zapisują numer grupy, numer okresu, określają liczbę atomową, masową, liczbę elektronów, liczbę protonów, liczbę neutronów oraz liczbę powłok elektronowych i liczbę elektronów walencyjnych. Po ćwiczeniach w parach wyznaczeni uczniowie wypełniają tabelę przygotowaną przez nauczyciela na tablicy.
Nazwa pierwiastka | Wapń | Potas | Żelazo | Węgiel | Tlen | Jod |
Symbol | ||||||
Numer grupy | ||||||
Numer okresu | ||||||
Liczb atomowa | ||||||
Liczba masowa | ||||||
Liczba elektronów | ||||||
Liczba protonów | ||||||
Liczba neutronów | ||||||
Liczba powłok elektronowych | ||||||
Liczba elektronów walencyjnych |
Podsumowanie:
Wyjaśnienie ewentualnych wątpliwości uczniów.
Ocena pracy uczniów podczas zajęć. Podanie i omówienie pracy domowej.
Środki dydaktyczne
Podręcznik, encyklopedia
Układ okresowy pierwiastków
Film animowany „Jak zbudowany jest atom?”
Prezentacja multimedialna „Odległości i wielkości w atomowym świecie”
Metody nauczania
Ćwiczenia
Pogadanka
Rozmowa kierowana
Formy pracy
Praca w parach
Praca indywidualna
Praca domowa
Podaj numer grupy i okresu oraz określ liczbę protonów, elektronów, neutronów i nukleonów dla następujących pierwiastków:
Wodoru
Magnezu
Glinu
Chloru
Zadanie dla chętnych
Wykonaj z papieru, sznurka i kartonu model budowy atomu.
Lista załączników multimedialnych
Film animowany „Jak zbudowany jest atom?”
Prezentacja multimedialna „Odległości i wielkości w atomowym świecie”