Układ ruchu, definicja. Zamieszczono tu schemat podziału elementów układu ruchu.

Układ kostny. Grafika interaktywna. Zamieszczono tu schemat budowy układu kostnego człowieka w widoku z przodu i z tyłu. Na grafice znajduje się punkt interaktywny. Kliknięcie w ten punkt powoduje, że pojawia się ramka z tekstem.

1. Układ kostny. Podział kości:

• kości długie, na przykład kość udowa. Kości, których jeden wymiar (długość) jest większy od pozostałych wymiarów;

• kości płaskie, na przykład łopatka. Kości, których jeden wymiar jest krótszy od pozostałych wymiarów;

• kości krótkie, na przykład kości nadgarstka. Kości, których wszystkie wymiary są do siebie podobne;

• kości pneumatyczne, na przykład kość szczękowa. Kości, które zawierają jamy powietrzne, czyli zatoki.

Szkielet człowieka można podzielić na cztery podstawowe części:

• szkielet osiowy, czyli kręgosłup, żebra i mostek,

• kości czaszki, czyli kości mózgoczaszki i twarzoczaszki,

• miednica,

• kości kończyn górnych i dolnych.

Kości czaszki, część mózgowa i twarzowa. Grafika interaktywna. Zamieszczono tu schemat budowy czaszki człowieka w widoku z przodu i z tyłu. Na schemacie zaznaczono elementy kostne, takie jak: kość czołowa, ciemieniowa, skroniowa, sitowa, klinowa, jarzmowa, nosowa, potyliczna, szczęka i żuchwa. Na grafice znajduje się punkt interaktywny. Kliknięcie w ten punkt powoduje, że pojawia się ramka z tekstem.

1. Kości czaszki, część mózgowa i twarzowa. Czaszka zbudowana jest z kości czołowej, ciemieniowej, skroniowej, potylicznej, klinowej, sitowej, nosowej, jarzmowej oraz szczęki i żuchwy. Wstrząśnienie mózgu jest najczystszym skutkiem urazu głowy. Aż siedemdziesiąt pięć procent urazów głowy doznanych jest w wyniku wypadków komunikacyjnych. Dodatkowo podczas urazu głowy może dojść do powstania krwiaka śródczaszkowego lub złamania kości czaszki.

Klatka piersiowa. Grafika interaktywna. Zamieszczono tu schemat budowy klatki piersiowej człowieka. Na schemacie zaznaczono elementy kostne, takie jak: rękojeść mostka, żebra prawdziwe, chrząstki żebrowe, trzon mostka, wyrostek mieczykowaty, żebra rzekome, żebra wolne i odcinek piersiowy kręgosłupa.

Na grafice znajdują się punkty interaktywne. Kliknięcie w nie powoduje, że pojawia się ramka z tekstem.

1. Klatka piersiowa. Klatka piersiowa składa się z mostka, dwunastu par żeber oraz dwunastu kręgów piersiowych. Otacza ona i chroni główne narządy oddechowe i krążenia. Siedem górnych par żeber łączy się bezpośrednio z mostkiem (tak zwane żebra prawdziwe), natomiast kolejne trzy pary (tak zwane żebra rzekome) przez żebra siódmej pary łączą się pośrednio z mostkiem. Dwie ostatnie pary żeber są żebrami wolnymi, czyli nie łączą się z mostkiem i innymi żebrami.
   Można wyróżnić dwie wady klatki piersiowej, klatkę piersiową kurzą i lejkowatą.
   Klatka piersiowa kurza powstaje w wyniku przesunięcia się ku przodowi mostka oraz przymostkowych części żeber (mostek tworzy tak zwany dziobi kształt). Wada ta nie wpływa na ograniczenie pojemności płuc.
   Klatka piersiowa lejkowata powstaje w wyniku przesunięcia się ku tyłowi mostka oraz przymostkowych części żeber. To ustawienie powoduje zmniejszenie pojemności klatki piersiowej.

2. Złamanie żebra. Grafika: Schematyczne przedstawienie złamania żebra. Żebra od pary pierwszej do trzeciej są najtrudniejsze do złamania. Ich urazy skutkują znacznymi uszkodzeniami. Żebra od pary czwartej do dziesiątej są zwykle najbardziej wrażliwe, podczas gdy żebra pary jedenastej i dwunastej są bardziej ruchome, a zatem trudniejsze do złamania. U osób starszych upadki są częstą przyczyną złamań żeber i wiążą się z wyższą śmiertelnością i chorobowością niż u młodszych pacjentów. Ze względu na bardziej elastyczny kościec dzieci rzadziej doznają złamań żeber niż dorośli.

Segment ruchowy. Grafika interaktywna. Zamieszczono tu schemat segmentu ruchowego kręgosłupa. Na schemacie zaznaczono elementy budowy tego segmentu, takie jak: trzon, wyrostek poprzeczny, otwór międzykręgowy, krążek międzykręgowy, wyrostek stawowy górny, wyrostek stawowy dolny i wyrostek kolczysty.

Na grafice znajdują się punkty interaktywne. Kliknięcie w nie powoduje, że pojawia się ramka z tekstem.

1. Segment ruchowy. Jest on najmniejszą jednostką funkcjonalną kręgosłupa. Segment ruchowy składa się z dwóch leżących obok siebie kręgów, ze stawów międzywyrostkowych oraz z kanału kręgowego, otworów międzykręgowych oraz krążka międzykręgowego.

2. Dyskopatia. Grafika: Schematyczne przedstawienie poszczególnych etapów dyskopatii. Choroba zwyrodnieniowa krążka międzykręgowego związana jest ze zmniejszonym uwodnieniem i postępującym obniżaniem wysokości krążka międzykręgowego. Dochodzi do stopniowego uszkodzenia pierścienia włóknistego, który otacza jądro miażdżyste. W literaturze wyróżniamy trzy stadia dyskopatii:

   • protruzja. W wyniku osłabienia pierścienia włóknistego jądro miażdżyste przemieszcza się w kierunku kanału kręgowego. Pierścień włóknisty ma zachowaną ciągłość;

   • ekstruzja. Jądro miażdżyste w wyniku przemieszczenia uszkadza pierścień włóknisty;

   • sekwentracja. Fragment jądra miażdżystego trafia do światła kanału kręgowego.

Odcinki kręgosłupa i ich charakterystyka. Grafika interaktywna. Zamieszczono tu schemat kręgosłupa człowieka. Na grafice zostały zaznaczone odcinki, do których należą:

• odcinek szyjny kręgosłupa, oznaczany literą C, składający się z siedmiu kręgów,

• odcinek piersiowy kręgosłupa, oznaczany literami Th, składający się z dwunastu kręgów,

• odcinek lędźwiowy kręgosłupa, oznaczany literą L, składający się z pięciu kręgów,

• kość krzyżowa, oznaczana literą S, składająca się z pięciu kręgów,

• kość guziczna, oznaczana literami Co, składająca się z trzech, czterech lub pięciu kręgów.
  Na grafice znajdują się punkty interaktywne. Kliknięcie w nie powoduje, że pojawia się ramka z tekstem.

1. Odcinki kręgosłupa i ich charakterystyka. Kręgosłup pełni kilka funkcji w naszym organizmie. Po pierwsze pełni funkcję ochronną dla układu nerwowego. Po drugie stanowi rusztowanie dla układu nerwowego i narządów wewnętrznych klatki piersiowej i brzucha oraz jest miejscem przyczepu dla struktur więzadłowych i ścięgnistych. Zapewnia równocześnie mobilność i stabilność tułowia, a co ważne, absorbuje siły zewnętrzne poprzez krążki międzykręgowe.

2. Skolioza. Grafika: Schematyczne przedstawienie skoliozy piersiowej, piersiowo‑lędźwiowej, lędźwiowej i dwułukowej. Skolioza, potocznie nazywana bocznym skrzywieniem kręgosłupa, nie jest traktowana jako jednostka chorobowa, ale jako objaw. W literaturze wyróżniane są dwa typy skolioz:

   • skolioza funkcjonalna. Jest to skrzywienie o znanej przyczynie (na przykład przykurcz w stawie biodrowym, skrócenie kończyny dolnej czy występowanie asymetrycznego napięcia mięśniowego). Usunięcie określonej przyczyny wpływa na całkowite zniwelowanie patologii w obrębie kręgosłupa;

   • skolioza strukturalna. Mówimy o niej wtedy, gdy dzięki diagnostyce kręgosłupa stwierdzane są utrwalone nieprawidłowe ustawienia kręgów. Wyróżnia się skoliozę idiopatyczną, która jest najczęstsza, skoliozę wrodzoną, neurogenną lub syndromalną.

Przyczyny powstania skoliozy idiopatycznej nie są znane. Charakteryzuje się ona ustawieniem skrzywienia w trzech płaszczyznach. W okresie szybkiego wzrostu obserwuje się największy progres skrzywienia. W zależności od lokalizacji wyróżniamy skoliozę piersiową, lędźwiową, piersiowo‑lędźwiową lub dwułukową.

Złamanie w obrębie kręgosłupa może obejmować jeden kręg lub wiele kręgów. Rozległość zmian pourazowych zależna jest od przyczyny, którą może być na przykład upadek z wysokości, wypadek komunikacyjny czy pobicie. Samemu złamaniu kręgosłupa może również towarzyszyć uszkodzenie struktur więzadłowych, rdzenia kręgowego, korzeni rdzeniowych lub nerwów obwodowych. Chorzy na osteoporozę często doświadczają złamania kręgosłupa, jednak u tych pacjentów nie zawsze daje ono objawy kliniczne.

Kręgozmyk to przesunięcie kręgu leżącego powyżej w kierunku do przodu względem kręgu leżącego poniżej. U osób do pięćdziesiątego roku życia powstaje najczęściej między kręgiem L5 a S1. Po pięćdziesiątym roku życia występuje w segmencie ruchowym L4‑L5. Główną przyczyną kręgozmyku jest uraz kręgu lub choroba zwyrodnieniowa. Kręgozmyk może też być wadą wrodzoną.

3. Odcinek szyjny kręgosłupa, symbol C. Grafika: Schematyczne przedstawienie kręgu z odcinka szyjnego kręgosłupa. Odcinek szyjny kręgosłupa składa się z siedmiu kręgów szyjnych. Pierwsze dwa kręgi różnią się budową anatomiczną od pozostałych. Pierwszy kręg, tak zwany kręg szczytowy lub atlas, nie ma trzonu kręgowego oraz wyrostka kolczystego. Jego dwa łuki: przedni i tylny są ze sobą połączone. Drugi kręg odcinka szyjnego to kręg obrotowy lub po łacinie axis. Ma on masywny trzon wraz z zębem, tak zwanym zębem obrotnika. Pozostałe elementy anatomiczne tego kręgu są podobne do kręgów szyi leżących poniżej. Dalsze kręgi odcinka szyjnego mają trzon, wyrostek kolczysty, wyrostki stawowe dolne i górne oraz wyrostki poprzeczne. Tylko w wyrostkach poprzecznych kręgów odcinka szyjnego znajdują się otwory, przez które przebiegają tętnice szyjne. Kręgi odcinka szyjnego są najmniejsze, ale najbardziej ruchome.

4. Odcinek piersiowy kręgosłupa, symbol Th. Grafika: Schematyczne przedstawienie kręgu z odcinka piersiowego kręgosłupa. Odcinek piersiowy kręgosłupa składa się z dwunastu kręgów. Budowa samego kręgu nie odbiega znacząco od budowy pozostałych kręgów w kręgosłupie. Charakterystyczny element anatomiczny wyróżniający ten odcinek to wyrostki kolczyste, które są bardzo długie i biegną skośnie w dół. Kręgi mają również powierzchnie stawowe dla żeber, dołek żebrowy dolny i górny oraz dołek żebrowy wyrostka poprzecznego.

5. Odcinek lędźwiowy kręgosłupa, symbol L. Grafika: Schematyczne przedstawienie kręgu z odcinka lędźwiowego kręgosłupa. Odcinek lędźwiowy kręgosłupa składa się z pięciu kręgów. Budowa samego kręgu nie odbiega od budowy pozostałych kręgów w kręgosłupie. Kręg lędźwiowy ma masywny trzon, wyrostek kolczysty, wyrostki poprzeczne oraz wyrostek stawowy górny i dolny. Kręgi odcinka lędźwiowego są największe i zarazem najmniej ruchome.

6. Kość krzyżowa kręgosłupa, symbol S. Grafika: Schematyczne przedstawienie kości krzyżowej. Kość krzyżowa jest gruba i szeroka na górze, a cienka i wąska na dole. Powstała w wyniku zrośnięcia się pięciu kręgów. Kość krzyżowa łączy się z piątym kręgiem lędźwiowym poprzez swą podstawę, natomiast z kością guziczną poprzez wierzchołek. Po bocznych stronach ma powierzchnie uchowate, które łączą się stawowo z kością biodrową.

7. Kość guziczna, symbol Co. Grafika: Schematyczne przedstawienie kości guzicznej. Kość guziczna składa się z trzech lub czterech połączonych ze sobą szczątkowych kręgów. Kość ta jest bezpośrednio połączona z wierzchołkiem kości krzyżowej.

Kończyna górna. Grafika interaktywna. Zamieszczono tu schemat szkieletu człowieka. Na grafice zaznaczono rejony i elementy kończyny górnej. Kończyna górna składa się z:

• obręczy, w skład której wchodzi obojczyk i łopatka z wyrostkiem barkowym i kruczym;

• ramienia, w skład którego wchodzi kość ramienna z guzkiem większym, głową i guzkiem mniejszym na bliższym końcu oraz nadkłykciem przyśrodkowym, dołem dziobastym, dołem promieniowym, główką, nadkłykciem bocznym i bloczkiem na dalszym końcu;

• przedramienia, składającego się z kości promieniowej, z wyrostkiem rylcowatym na dalszym końcu i dziobastym na bliższym końcu, oraz z kości łokciowej, z głową na bliższym końcu i wyrostkiem rylcowatym na dalszym końcu;

• ręki, składającej się z nadgarstka, śródręcza i paliczków.

Na grafice znajduje się punkt interaktywny. Kliknięcie w ten punkt powoduje, że pojawia się ramka z tekstem.

1. Kończyna górna. Kończyna górna podzielona jest na bark, ramię, przedramię, nadgarstek i rękę.

Bark. Grafika interaktywna. Zamieszczono tu schemat budowy klatki piersiowej z wyszczególnieniem obojczyka, łopatki, mostka i żeber. Na grafice znajduje się również schemat budowy łopatki. Zaznaczono na nim następujące elementy tej kości: brzeg górny, kąt górny, dół podłopatkowy, powierzchnię żebrową, brzeg przyśrodkowy, kresy żebrowe, brzeg boczny, kąt dolny, powierzchnię stawową barkową, wyrostek barkowy, wycięcie łopatki, wyrostek kruczy, wydrążenie panewkowe, szyjkę łopatki i guzek podpanewkowy.

Na grafice znajdują się punkty interaktywne. Kliknięcie w nie powoduje, że pojawia się ramka z tekstem.

1. Bark. Bark tworzą: łopatka, obojczyk oraz koniec bliższy kości ramiennej.
   Łopatka jest płaską, trójkątną kością, której trzy brzegi, przyśrodkowy, boczny i górny, łączą się ze sobą za pomocą trzech kątów: dolnego, bocznego i górnego. Łopatka ma dwie powierzchnie: przednią oraz tylną podzieloną grzebieniem łopatki na mniejszy dół nadgrzebieniowy i większy dół podgrzebieniowy. Grzebień łopatki kończy się wyniosłą strukturą, wyrostkiem barkowym łopatki. Na brzegu bocznym łopatki znajduje się panewka będąca wydrążeniem stawowym. Na jej brzegu górnym znajduje się guzek nadpanewkowy, a poniżej podpanewkowy. Ponad wyrostkiem barkowym znajduje się wyrostek kruczy.
   Obojczyk jest kością długą składającą się z trzonu i dwóch końców, barkowego i mostkowego.

2. Złamanie obojczyka. Grafika: Schemat szkieletu klatki piersiowej z zaznaczonym złamaniem obojczyka. Zdjęcie rentgenowskie złamanego obojczyka. Tekst: Złamanie trzonu obojczyka jest jedną z najczęstszych zmian pourazowych w obrębie barku.

Kość ramienna. Grafika interaktywna. Zamieszczono tu schemat szkieletu kończyny górnej oraz schemat budowy kości ramiennej z przodu i z tyłu. Na schemacie wyszczególniono elementy budowy kości ramiennej: guzek większy, głowę, szyjkę anatomiczną, guzek mniejszy, bruzdę międzyguzkową, szyjkę chirurgiczną, guzowatość naramienną, dół wyrostka dziobiastego, dół wyrostka łokciowego, nadkłykieć przyśrodkowy, nadkłykieć boczny i główkę kości ramiennej.

Na grafice znajduje się punkt interaktywny. Kliknięcie w ten punkt powoduje, że pojawia się ramka z tekstem.

1. Kość ramienna. Ramię tworzone jest przez kość ramienną. Kość ramienna należy do kości długich. Jedną z najczęstszych patologii tej kości, oprócz złamań, są zmiany zwyrodnieniowe, które doprowadzają ostatecznie do ograniczenia ruchomości i nasilenia bólu, co skłania chorego do poddania się operacji endoprotezoplastyki stawu.

Przedramię. Grafika interaktywna. Zamieszczono tu schemat szkieletu kończyny górnej oraz schemat budowy kości przedramienia z przodu. Na schemacie wyróżniono elementy budowy kości przedramienia: wyrostek łokciowy, wcięcie bloczkowe, wyrostek dziobiasty, szyjkę kości łokciowej, guzowatość kości łokciowej, trzon kości łokciowej, głowę kości łokciowej, obwód stawowy głowy kości łokciowej, dołek głowy kości promieniowej, obwód stawowy głowy kości promieniowej, szyjkę kości promieniowej, guzowatość kości promieniowej, trzon kości promieniowej, wcięcie łokciowe kości promieniowej, wyrostek rylcowaty boczny.
Na grafice znajduje się punkt interaktywny. Kliknięcie w ten punkt powoduje, że pojawia się ramka z tekstem.

1. Przedramię. Przedramię tworzone jest przez kość promieniową i łokciową.

Nadgarstek. Grafika interaktywna. Zamieszczono tu schemat szkieletu kończyny górnej oraz schemat budowy nadgarstka. Na schemacie wyróżniono kości nadgarstka: haczykowatą, główkowatą, czworoboczną większą, czworoboczną mniejszą, łódeczkowatą, księżycowatą, trójgraniastą i grochowatą.
Na grafice znajduje się punkt interaktywny. Kliknięcie w ten punkt powoduje, że pojawia się ramka z tekstem.

1. Nadgarstek. Nadgarstek zbudowany jest z ośmiu kości ułożonych w dwóch szeregach. Szereg bliższy: kość łódeczkowata, księżycowata, trójgraniasta, grochowata. Szereg dalszy: kość czworoboczna większa, czworoboczna mniejsza, główkowata, haczykowata.

Ręka. Grafika interaktywna. Zamieszczono tu schemat szkieletu kończyny górnej oraz schemat budowy ręki. Na schemacie wyróżniono:

• kości palców, inaczej paliczki dystalne, środkowe i proksymalne, zbudowane z głowy, trzonu i podstawy;

• kości śródręcza;

• kości nadgarstka, w tym kość haczykowatą, główkowatą, czworoboczną, łódeczkowatą, księżycowatą, trójgraniastą, grochowatą;

• kość łokciową i promieniową.
  Na grafice znajduje się punkt interaktywny. Kliknięcie w ten punkt powoduje, że pojawia się ramka z tekstem.

1. Ręka. Ręka tworzona jest przez pięć kości śródręcza oraz kości składające się na kciuk, paliczek bliższy i dalszy oraz kości palców, paliczki bliższe, środkowe i dalsze.

Miednica. Grafika interaktywna. Zamieszczono tu schemat miednicy. Na schemacie zaznaczono elementy jej budowy: kość krzyżową, biodrową, guziczną, łonową, talerz kości biodrowej, panewkę kości biodrowej, otwór zasłonowy i spojenie łonowe.
Na grafice znajduje się punkt interaktywny. Kliknięcie w ten punkt powoduje, że pojawia się ramka z tekstem.

1. Miednica zbudowana jest z kości miednicznej - zbudowanej z połączenia kości biodrowej, kulszowej i łonowej. W ciele człowieka kości miedniczne znajdujące się po prawej i lewej stronie ciała połączone są od tyłu za pomocą kości krzyżowej i guzicznej, a od przodu za pomocą spojenia łonowego. Miednica jest niezwykle istotnym elementem ciała ludzkiego - stanowi nie tylko miejsce przyczepu mięśni i więzadeł odpowiadających za utrzymanie narządów wewnętrznych oraz ruch w stawach biodrowych, ale jest również kluczowym elementem zapewniającym prawidłowe przenoszenie sił i utrzymywanie pozycji stojącej. Urazy miednicy - złamania w obrębie miednicy. Jednym z najczęstszych urazów miednicy są złamania w obrębie talerza kości biodrowej lub panewki stawu biodrowego do których dochodzi w wyniku urazów lub wypadków komunikacyjnych.

Kość udowa. Grafika interaktywna. Zamieszczono tu schemat kości udowej z przodu i z tyłu. Na schemacie zaznaczono elementy budowy tej kości: głowę i szyjkę, krętarz większy i mniejszy na końcu bliższym, kresę chropawą na trzonie oraz kłykcie kości udowej na końcu dalszym.

Na grafice znajduje się punkt interaktywny. Kliknięcie w ten punkt powoduje, że pojawia się ramka z tekstem.

1. Kość udowa. Złamanie szyjki kości udowej dotyczy głównie osób w podeszłym wieku (od siódmej do dziewiątej dekady życia) i jednocześnie jest jedną z najtrudniejszych do leczenia dolegliwością tego typu. Mechanizm powodujący złamanie to najczęściej upadek z tak zwanej własnej wysokości. Złamanie szyjki kości udowej częściej dotyczy kobiet oraz osób chorujących na osteoporozę. Objawia się ono silnym bólem w pachwinie, ograniczeniem ruchomości biodra, a często skróceniem kończyny.

Rzepka. Grafika interaktywna. Zamieszczono tu schemat rzepki z przodu i z tyłu. Na schemacie zaznaczono elementy jej budowy: powierzchnię stawową, podstawę rzepki i szczyt rzepki.

Na grafice znajduje się punkt interaktywny. Kliknięcie w ten punkt powoduje, że pojawia się ramka z tekstem.

1. Rzepka jest zaokrągloną kością płaską znajdującą się na przedniej powierzchni stawu kolanowego. Spełnia ona wiele funkcji pośród których do najważniejszych należą: ochrona stawu kolanowego od strony przedniej, przenoszenie obciążeń kompresyjnych w obrębie stawu kolanowego, regulowanie napięcia torebki stawowej, wydłużenie ramienia dźwigni mięśnia czworogłowego uda podczas ruchu wyprostu stawu kolanowego.

Kości podudzia, kość piszczelowa. Grafika interaktywna. Zamieszczono tu schemat kości piszczelowej z przodu i z tyłu. Na schemacie zaznaczono elementy jej budowy: kłykcie kości piszczelowej przyśrodkowy i boczny, guzowatość piszczelową, kresę mięśnia płaszczkowatego, trzon piszczeli i kostkę przyśrodkową.

Na grafice znajdują się punkty interaktywne. Kliknięcie w nie powoduje, że pojawia się ramka z tekstem.

1. Kości podudzia, kość piszczelowa. Złamanie kości piszczelowej stanowi najczęstsze złamanie w obrębie kości długich u człowieka.

2. Grafika: Lokalizacja miejsca złamań kości piszczelowej w kończynie dolnej. Tekst: Złamanie kości piszczelowej. Do złamania prowadzi uraz bezpośredni, uderzenie, kopnięcie w piszczel, upadek, ale też przewlekłe obciążenie. Wyróżniamy złamanie nasady bliższej i dalszej kości piszczelowej oraz złamanie trzonu kości.

Kości podudzia, kość strzałkowa. Grafika interaktywna. Zamieszczono tu schemat kości strzałkowej w widoku z przodu. Na schemacie zaznaczono elementy jej budowy: głowę, trzon i kostkę boczną strzałki.

Na grafice znajduje się punkt interaktywny. Kliknięcie w ten punkt powoduje, że pojawia się ramka z tekstem.

1. Grafika: Lokalizacja miejsca złamań kości strzałkowej w kończynie dolnej. Zdjęcie rentgenowskie złamania. Tekst: Złamanie kości strzałkowej. Do złamania prowadzi najczęściej uraz bezpośredni - upadek, kopnięcie. Wyróżniamy złamanie nasady bliższej i dalszej oraz złamanie trzonu.

Kości stępu, śródstopia i palców. Grafika interaktywna. Zamieszczono tu schemat śródstopia i palców. Na schemacie zaznaczono elementy budowy: kość piętową, skokową, łódkowatą, sześcienną, kości klinowate, śródstopia oraz paliczków.

Na grafice znajdują się punkty interaktywne. Kliknięcie w nie powoduje, że pojawia się ramka z tekstem.

1. Kości stępu, śródstopia i palców. Do kości stępu zaliczamy kość skokową, piętową, łódkowatą, sześcienną i trzy kości klinowate.

2. Złamanie w obrębie śródstopia. Grafika: Schemat przedstawiający lokalizację najczęstszych złamań kości śródstopia. Tekst: Ponad połowa przypadków złamania w obrębie śródstopia dotyczy piątej kości śródstopia. Wyróżnia się tutaj trzy rodzaje złamania kości. Najczęściej diagnozowane jest tzw. złamanie Jonesa, na granicy nasady i przynasady kości, w miejscu słabszego ukrwienia kości. Z tego powodu gojenie jest trudniejsze niż w pozostałych typach złamania. Do złamania dochodzi najczęściej podczas intensywnego wysiłku fizycznego, szczególnie na twardym podłożu, czy po upadku z wysokości. Może też dojść do złamania zmęczeniowego, wynikającego z przewlekłego przeciążenia.

3. Ostroga piętowa. Grafika: Schemat przedstawiający lokalizację ostrogi piętowej. Ostroga piętowa to narośl kostna powstająca na skutek przewlekłej entezopatii przeciążeniowej bliższego przyczepu rozcięgna podeszwowego. Zmiana ta powoduje dolegliwości bólowe pięty. Problem ten dotyczy najczęściej osób z nadwagą oraz osób przebywających długotrwale w pozycji stojącej.

Stawy. Grafika interaktywna. Zamieszczono tu schemat stawu. Na schemacie zaznaczono elementy budowy: mięsień, jamę stawową, torebkę stawową, więzadło, ścięgno, przyczep ścięgna, nasadę kości, chrząstkę stawową oraz przyczep więzadła.

Na grafice znajduje się punkt interaktywny. Kliknięcie w ten punkt powoduje, że pojawia się ramka z tekstem.

1. Stawy. W stawach, będących połączeniami kości, są obecne trzy elementy:

   • powierzchnie stawowe, czyli pokryte chrząstką stawową miejsca, którymi kości stykają się ze sobą;

   • jama stawowa, czyli przestrzeń pomiędzy powierzchniami stawowymi wypełniona mazią stawową;

   • torebka stawowa, czyli tkanka otaczająca staw, która ściśle przylega do powierzchni stawowych. Jej zadaniem jest ochrona stawu oraz produkowanie mazi stawowej.

Podział stawów. Grafika interaktywna. Przedstawia ona symbole odpowiadające kryteriom klasyfikacji stawów, liczbie powierzchni, kształtowi i liczbie osi ruchu.

Na grafice znajdują się punkty interaktywne. Kliknięcie w nie powoduje, że pojawia się ramka z tekstem.

1. Liczba powierzchni:

   • stawy proste, czyli tworzone przez dwie powierzchnie. Takim stawem jest na przykład staw ramienny;

   • stawy złożone, czyli mające więcej niż dwie powierzchnie stawowe lub dodatkowe elementy, na przykład krążek stawowy. Takimi stawami są staw łokciowy i kolanowy.

2. Kształt. Grafika: Schematyczne przedstawienie kształtów i przykładowych lokalizacji różnych rodzajów stawów. Tekst:

   • staw kulisty. Jedna z powierzchni ma kształt głowy, a druga panewki. Na przykład staw ramienny;

   • staw kulisto‑panewkowy. Pogłębienie panewki. Na przykład staw biodrowy;

   • staw kłykciowy. Powierzchnie mają kształt elipsy;

   • staw siodełkowy. Powierzchnie mają kształt siodła;

   • staw zawiasowy. Powierzchnie tworzą zawias;

   • staw obrotowy. Powierzchnie mają kształt walca osadzonego we wklęsłym wydrążeniu;

   • staw płaski. Powierzchnie są płaskie i przylegają do siebie. Na przykład połączenie łopatki z klatką piersiową.

3. Liczba osi ruchów:

   • stawy wieloosiowe. Trzy osie ruchu. Na przykład staw biodrowy;

   • stawy dwuosiowe. Dwie osie ruchu. Na przykład staw łokciowy; stawy jednoosiowe. Jedna oś ruchu. Na przykład stawy międzypaliczkowe.

Układ stawowy, szkielet osiowy. Grafika interaktywna. Zamieszczono tu schemat szkieletu człowieka. Na schemacie zaznaczono przykłady stawów w szkielecie osiowym.

Na grafice znajdują się punkty interaktywne. Kliknięcie w nie powoduje, że pojawia się ramka z tekstem.

1. Staw skroniowo‑żuchwowy. Poszczególne kości czaszki są połączone ze sobą nieruchomo za pomocą więzozrostów lub chrząstkozrostów. Tylko żuchwa łączy się z kością skroniową połączeniem stawowym. Staw tworzy głowa żuchwy wraz z dołem żuchwowym z guzkiem kości skroniowej. Staw ten umożliwia otwieranie i zamykanie ust oraz ruchy boczne żuchwy podczas żucia.

2. Staw szczytowo‑potyliczny. Zbudowany jest z kłykcia potylicznego leżącego na kości potylicznej oraz z powierzchni stawowej górnej pierwszego kręgu szyjnego. Staw ten mieści się po prawej i lewej stronie ciała. Główny ruch w tym stawie to zgięcie i wyprost głowy.

3. Staw szczytowo‑obrotowy. Jest to połączenie pierwszego kręgu szyjnego z drugim. Staw ten ma parzyste stawy boczne oraz stawy przyśrodkowe (tylni i przedni). Staw boczny tworzy powierzchnia stawowa dolna kręgu szczytowego i powierzchnia stawowa górna kręgu obrotowego. Staw przyśrodkowy przedni to połączenie zęba obrotnika z łukiem przednim kręgu szczytowego, natomiast staw przyśrodkowy tylny to połączenie zęba obrotnika z więzadłem poprzecznym kręgu szczytowego. Główny ruch zachodzący w tym stawie to rotacja.

4. Staw międzykręgowy Th7‑Th8. Stawy międzykręgowe występują w odcinku szyjnym, piersiowym i lędźwiowym (z wyjątkiem pierwszego kręgu szyjnego). Jest to połączenie pomiędzy wyrostkiem stawowym dolnym wyżej leżącego kręgu a wyrostkiem stawowym górnym kręgu niżej leżącego. Zadaniem tych stawów jest absorbowanie i przenoszenie sił kompresyjnych. W wyniku gromadzonych przeciążeń może dochodzić po pojawienia się zmian zwyrodnieniowych w tych stawach.

5. Stawy żebrowo‑kręgowe. W tym miejscu dołki żebrowe dolne i górny sąsiednich kręgów wraz z krążkiem międzykręgowym łączą się z głową żebra. Stawy żebrowo‑poprzeczne. Tutaj dołek żebrowy wyrostka poprzecznego kręgu na tym samym poziomie łączy się z dołkiem stawowym guzków żebrowych żebra.

6. Staw krzyżowo‑biodrowy. Zbudowany jest z powierzchni uchowatej kości krzyżowej i powierzchni uchowatej kości biodrowej. Zachodzą tu ruchy nutacji (podstawa kości krzyżowej kieruje się do przodu i w dół, a wierzchołek do tyłu i w górę) oraz kontrnutacji (podstawa kości krzyżowej kieruje się do tyłu i w górę, a wierzchołek do przodu i w dół).

7. Staw mostkowo‑obojczykowy. Składa się z końca mostkowego obojczyka i wcięcia obojczykowego rękojeści mostka. Jama stawu jest podzielona na dwie części przez krążek stawowy. Staw ten pozwala na ruchy obojczyka w płaszczyźnie pionowej i przednio‑tylnej oraz na ruchy rotacyjne.

8. Stawy mostkowo‑żebrowe. Występują w siedmiu pierwszych parach żeber. Pierwsze żebro połączone jest z rękojeścią mostka chrząstkozrostem, natomiast chrząstki żeber od pary drugiej do siódmej łączą się z wcięciem żebrowym mostka połączeniem maziowym, mają cienkie torebki stawowe i otoczone są więzadłami mostkowo‑żebrowymi.

Układ stawowy, kończyna górna. Grafika interaktywna. Zamieszczono tu schemat szkieletu człowieka. Na schemacie zaznaczono przykładowe stawy w kończynie górnej.

Na grafice znajdują się punkty interaktywne. Kliknięcie w nie powoduje, że pojawia się ramka z tekstem.

1. Bark tworzony jest przez trzy stawy:

   • staw ramienny łączący głowę kości ramiennej z panewką łopatki,

   • staw barkowo‑obojczykowy łączący koniec barkowy obojczyka z wyrostkiem barkowym łopatki,

   • połączenie stawowe łopatki z klatką piersiową.

Bark jest stawem kulistym, w którym zachodzą ruchy w trzech płaszczyznach, zgięcia i wyprostu, odwiedzenia i przywiedzenia oraz rotacji wewnętrznej i zewnętrznej. Jednym z najczęstszych pourazowych uszkodzeń barku jest zwichnięcie przednie. Dochodzi do niego, gdy głowa kości ramiennej traci kontakt z powierzchnią stawową panewki łopatki.

2. Staw łokciowy jest stawem składającym się z trzech połączeń:

   • stawu ramienno‑łokciowego,

   • stawu ramienno‑promieniowego,

   • stawu promieniowo‑łokciowego bliższego.

W stawie ramienno‑łokciowym i ramienno‑promieniowym zachodzą ruchy zgięcia i wyprostu, natomiast w stawie promieniowo‑łokciowym bliższym wspólnie z promieniowo‑łokciowym dalszym zachodzą ruchy pronacji i supinacji, czyli nawrócenia i odwrócenia. Jedną z częstszych patologii tego stawu jest zapalenie kaletki łokciowej znajdującej się za wyrostkiem łokciowym. W wyniku zmian przeciążeniowych znacząco zwiększa ona swoją objętość, co ogranicza codzienne funkcjonowanie chorego.

3. Nadgarstek ma liczne połączenia stawowe. Staw promieniowo‑nadgarstkowy jest elipsoidalnym stawem zbudowanym przez koniec dalszy kości promieniowej oraz szereg bliższy kości nadgarstka. W stawie tym zachodzą ruchy zgięcia grzbietowego i dłoniowego nadgarstka, odwiedzenia promieniowego i łokciowego oraz obwodzenia.
   Najczęstszą patologią w obrębie stawu nadgarstkowego jest zespół kanału nadgarstka, czyli tak zwana cieśń nadgarstka. Jest to uwięźnięcie nerwu pośrodkowego między więzadłem poprzecznym a stawem nadgarstkowym, co doprowadza do zaburzeń czucia palców od pierwszego do piątego oraz powstania silnych dolegliwości bólowych w tym obszarze. Pacjenci z uwagi na drętwienia i mrowienia w obrębie palców, nasilające się szczególnie w nocy, cierpią z powodu deprywacji snu i ograniczenia czynności życia codziennego. Staw śródnadgarstkowy jest stawem łączącym oba szeregi nadgarstka. W stawie tym zachodzi głównie ruch zgięcia grzbietowego nadgarstka oraz pośrednio zgięcia dłoniowego, odwiedzenia promieniowego i łokciowego oraz obwodzenia.
   Staw nadgarstkowo‑śródręczny kciuka jest stawem siodełkowym umożliwiającym wykonywanie ruchów odwodzenia i przywodzenia kciuka, obwodzenia oraz ruchu przeciwstawienia kciuka.
   Najczęstszą patologią tego stawu są zmiany zwyrodnieniowe, które przez silne dolegliwości bólowe doprowadzają do znacznego ograniczenia funkcji ręki oraz zmniejszenia aktywności i ograniczenia codziennego funkcjonowania chorego.

4. Stawy śródręczno‑paliczkowe są to małe stawy kuliste znajdujące się pomiędzy kośćmi śródręcza a paliczkami bliższymi. Ruchy zachodzące w tych stawach to zginanie i prostowanie oraz odwodzenie i przywodzenie.

5. Stawy międzypaliczkowe są to małe stawy znajdujące się pomiędzy paliczkami palców. Z uwagi na swoją budowę są stawami zawiasowymi jednoosiowymi, co oznacza, że zachodzi w nich ruch zgięcia i wyprostu. Najczęstszą patologią w obrębie tych stawów są zmiany zwyrodnieniowe i obrzęki towarzyszące na przykład chorobom reumatycznym.

Układ stawowy, kończyna dolna. Grafika interaktywna. Zamieszczono tu schemat szkieletu człowieka. Na schemacie zaznaczono przykładowe stawy w kończynie dolnej.
Na grafice znajdują się punkty interaktywne. Kliknięcie w nie powoduje, że pojawia się ramka z tekstem.

1. Staw biodrowy zbudowany jest z głowy kości udowej oraz panewki kości biodrowej. Zachodzące ruchy: zgięcie, wyprost, przywodzenie, odwodzenie, rotacje, obwodzenie. Choroba zwyrodnieniowa stawu biodrowego, koksartroza, jest procesem niszczenia chrząstki, warstwy podchrzęstnej kości, torebki stawowej i innych struktur tworzących staw. Powstają wyrośla kostne zmniejszające ruchomość stawu. Częstość występowania koksartrozy w Polsce to mniej więcej osiem procent. Na rozwój zmian zwyrodnieniowych wpływ mają czynniki genetyczne i środowiskowe, między innymi podeszły wiek, otyłość, płeć żeńska, zaburzenia czucia głębokiego i konflikt udowo‑panewkowy. Choroba zwyrodnieniowa prowadzi do pojawienia się dolegliwości bólowych oraz ograniczenia zakresu ruchu w stawie biodrowym.

2. Staw kolanowy zbudowany jest z kłykci kości udowej, kłykci kości piszczelowej oraz powierzchni stawowej rzepki. Zachodzące ruchy: zgięcie, wyprost oraz rotacje przy zgiętym kolanie. Choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego, gonartroza, to jedna z najczęstszych postaci choroby zwyrodnieniowej. Mniej więcej jedna trzecia przypadków to zmiany zachodzące obustronnie. Ból stawów kolanowych pojawia się zazwyczaj w zaawansowanym stadium choroby. W populacji europejskiej objawy choroby zwyrodnieniowej kolan dotyczą około piętnastu procent kobiet i dziesięciu procent mężczyzn powyżej sześćdziesiątego roku życia. Do objawów zaliczamy ból, sztywność, ograniczenie ruchomości oraz utratę stabilności kolan. Możemy zaobserwować zniekształcenie osi kończyny oraz zmianę obrysu stawów.

3. Staw skokowo‑goleniowy (górny) zbudowany jest z dalszego końca kości piszczelowej, kości strzałkowej oraz bloczka kości skokowej. Zachodzące ruchy: zgięcie grzbietowe i podeszwowe.

4. Staw skokowo‑piętowo‑łódkowy (dolny) zbudowany jest z kości skokowej, piętowej i łódkowatej. Zachodzące ruchy: odwracanie i nawracanie stopy.

5. Stawy stępowo‑śródstopne to połączenie trzech kości klinowatych i kości sześciennej z kośćmi śródstopia od pierwszej do piątej.

6. Stawy śródstopno‑paliczkowe to połączenie piątej kości śródstopia z kośćmi paliczków bliższych od pierwszego do piątego. Paluch koślawy, po łacinie hallux valgus, jest to koślawe ustawienie palucha oraz szpotawe ustawienie pierwszej kości śródstopia. Wielkość kąta między osią kości śródstopia a palucha jest większa niż dziesięć, piętnaście stopni. Zniekształcenie występuje częściej u kobiet, dotyka od dwóch do czterech procent populacji. Deformacja może występować obustronnie. Do przyczyn zalicza się osłabienie układu statycznego stopy, genetykę, nieprawidłowe obuwie, nadwagę, stojący lub siedzący tryb życia i choroby reumatyczne.

7. Stawy międzypaliczkowe, utworzone między kośćmi paliczków stopy palców od pierwszego do piątego.

Mięśnie głowy i szyi. Grafika interaktywna. Zawiera ona zdjęcia głowy człowieka z przodu i z tyłu. Na grafice zaznaczono lokalizacje mięśni: potyliczno‑czołowego, skroniowego, żwacza, okrężnego ust, podpotylicznych oraz mostkowo‑obojczykowo‑sutkowego.

Na grafice znajdują się punkty interaktywne. Kliknięcie w nie powoduje, że pojawia się ramka z tekstem.

1. Mięsień potyliczno‑czołowy. Biegnie od skóry brwi przez czepiec ścięgnisty i przyczepia się do kresy karkowej górnej kości potylicznej i wyrostka sutkowatego kości skroniowej. Mięsień potyliczno‑czołowy jest unerwiony przez nerw twarzowy, a unaczyniony przez tętnicę potyliczną, nadoczodołową, nadbloczkową oraz skroniową powierzchowną. Mięsień ten odpowiada za marszczenie czoła, unoszenie brwi i pociąganie skóry głowy do tyłu.

2. Mięsień skroniowy. Biegnie od dołu skroniowego i przyczepia się do wyrostka dziobiastego żuchwy i gałęzi żuchwy. Mięsień skroniowy jest unerwiony przez nerwy skroniowe, a unaczyniony przez tętnice skroniowe głębokie, tętnicę szczękową i skroniową środkową. Mięsień ten odpowiada za ruch uniesienia i cofania żuchwy.

3. Mięsień żwacz. Biegnie od łuku jarzmowego i dolnego brzegu kości jarzmowej i przyczepia się do powierzchni bocznej gałęzi żuchwy. Mięsień żwacz jest unerwiony przez nerw żwaczowy, a unaczyniony przez tętnicę żwaczową. Mięsień ten odpowiada za ruch uniesienia żuchwy.

4. Mięsień okrężny ust. Tworzy elipsę wokół ust, na szczęce i żuchwie. Jest unerwiony przez nerw twarzowy, a unaczyniony przez tętnicę wargową dolną i górną. Mięsień ten odpowiada za ruch zamykania szpary ust i ich uwypuklenia.

5. Mięśnie podpotyliczne. Składają się z mięśnia prostego głowy tylnego większego, prostego głowy tylnego mniejszego, skośnego głowy górnego i skośnego głowy dolnego. Biegną od pierwszego i drugiego kręgu i przyczepiają się do kości potylicznej. Unerwione są przez gałąź tylną pierwszego nerwu szyjnego, a unaczynione przez tętnicę kręgową i potyliczną. Mięśnie te odpowiadają za ruch wyprostu głowy i obracanie twarzy.

6. Mięsień mostkowo‑obojczykowo‑sutkowy. Biegnie od rękojeści mostka oraz powierzchni przyśrodkowej obojczyka i przyczepia się do kresy karkowej górnej oraz wyrostka sutkowatego. Mięsień mostkowo‑obojczykowo‑sutkowy jest unerwiony przez nerw dodatkowy, nerwy rdzeniowe C2 i C3, a unaczyniony przez gałąź mostkowo‑obojczykowo‑sutkową tętnicy szyjnej zewnętrznej oraz przez tętnicę podobojczykową. Mięsień przez napięcie obustronne odpowiada za ruch zgięcia głowy, a jednostronnie za zgięcie boczne w tę samą stronę z odwróceniem twarzy w przeciwną stronę.

Mięśnie grzbietu, warstwa powierzchowna. Grafika interaktywna. Zawiera ona zdjęcie pleców człowieka. Na grafice zaznaczono lokalizacje mięśni: czworobocznego grzbietu i najszerszego grzbietu.

Na grafice znajdują się punkty interaktywne. Kliknięcie w nie powoduje, że pojawia się ramka z tekstem.

1. Mięsień czworoboczny grzbietu. Biegnie od kresy karkowej górnej, więzadła karkowego, guzowatości potylicznej zewnętrznej oraz wyrostków kolczystych kręgów od C7 do Th12 i przyczepia się do bocznej części obojczyka, wyrostka barkowego łopatki i grzebienia łopatki. Mięsień czworoboczny grzbietu jest unerwiony przez nerw dodatkowy oraz gałązki splotu szyjnego, a unaczyniony przez tętnicę poprzeczną szyi i nadłopatkową. Mięsień ten odpowiada za ruch unoszenia barku (górne włókna), przyciągania łopatki do kręgosłupa (środkowe włókna) oraz obniżenia barku (dolne włókna).

2. Mięsień najszerszy grzbietu. Biegnie od wyrostków kolczystych kręgów od Th7 do L5, od kości krzyżowej, grzebienia łopatki oraz dziesiątego, jedenastego i dwunastego żebra i przyczepia się do grzebienia guzka mniejszego kości ramiennej. Mięsień najszerszy grzbietu jest unerwiony przez nerw piersiowo‑grzbietowy, a unaczyniony przez tętnicę piersiowo‑grzbietową, tętnice międzyżebrowe oraz okalające ramię. Mięsień ten odpowiada za ruch wyprostu, przywiedzenia i rotacji wewnętrznej stawu ramiennego. W wyniku nagłego urazu lub długotrwałego narażenia tkanek na uszkodzenia mogą pojawić się przeciążenia w obrębie narządu ruchu. W pierwszej kolejności dochodzi do zaburzeń równowagi mięśniowej tułowia, czyli osłabienia mięśni fazowych i wzmożonego napięcia mięśni posturalnych. W dalszej kolejności powstają przeciążenia krążka międzykręgowego i stawów międzywyrostkowych kręgów, co jest podstawą do rozwoju zmian zwyrodnieniowych krążka międzykręgowego czy stawów międzywyrostkowych.

Mięśnie grzbietu, warstwa głęboka. Grafika interaktywna. Zawiera ona zdjęcie pleców człowieka. Na grafice zaznaczono lokalizacje mięśni: dźwigacza łopatki, równoległobocznego większego, zębatego przedniego, równoległobocznego mniejszego i prostownika grzbietu.

Na grafice znajdują się punkty interaktywne. Kliknięcie w nie powoduje, że pojawia się ramka z tekstem.

1. Mięsień dźwigacz łopatki. Biegnie od wyrostków poprzecznych kręgów od C1 do C4 i przyczepia się do górnej części brzegu przyśrodkowego łopatki. Mięsień dźwigacz łopatki jest unerwiony przez gałęzie splotu szyjnego od C2 do C3 oraz nerw grzbietowy łopatki, a unaczyniony przez tętnicę szyjną, kręgową i poprzeczną szyi. Mięsień ten odpowiada za ruch unoszenia łopatki.

2. Mięsień równoległoboczny większy. Biegnie od wyrostków kolczystych kręgów od Th2 do Th5 i przyczepia się do brzegu przyśrodkowego łopatki (pomiędzy kątem dolnym łopatki a jej grzebieniem). Mięsień równoległoboczny większy jest unerwiony przez nerw grzbietowy łopatki, a unaczyniony przez tętnicę poprzeczną szyi oraz tętnice międzyżebrowe tylne. Mięsień ten odpowiada za ruch cofania i przywiedzenia oraz unoszenia łopatki.

3. Mięsień zębaty przedni. Biegnie od pierwszego do dziewiątego żebra i przyczepia się do brzegu przyśrodkowego łopatki (po jej wewnętrznej stronie). Mięsień zębaty przedni jest unerwiony przez nerw piersiowy długi, a unaczyniony przez tętnicę piersiową boczną i piersiowo‑grzbietową. Mięsień ten odpowiada za pociąganie barku ku dołowi oraz za ruch obracania łopatki i przyciskania do klatki piersiowej.

4. Mięsień równoległoboczny mniejszy. Biegnie od więzadła karkowego, wyrostków kolczystych kręgów od C7 do Th1 i przyczepia się do brzegu przyśrodkowego łopatki (powyżej grzebienia łopatki). Mięsień równoległoboczny mniejszy jest unerwiony przez nerw grzbietowy łopatki, a unaczyniony przez tętnicę poprzeczną szyi oraz tętnice międzyżebrowe tylne. Mięsień ten odpowiada za ruch cofania i przywiedzenia oraz unoszenia łopatki.

5. Mięsień prostownik grzbietu. Składa się z mięśnia biodrowo‑żebrowego, najszerszego i kolcowego. Biegnie od kości krzyżowej, wyrostków kolczystych odcinka lędźwiowego, niższych kręgów odcinka piersiowego i grzebienia biodrowego i przyczepia się do podstawy czaszki. Mięsień prostownik grzbietu jest unerwiony przez nerwy rdzeniowe od C2 do L3, a unaczyniony przez tętnicę potyliczną, szyjną głęboką, tylne tętnice międzyżebrowe i lędźwiowe. Mięsień ten odpowiada za ruch wyprostu tułowia i głowy.

Mięśnie klatki piersiowej, warstwa powierzchowna. Grafika interaktywna. Zawiera ona zdjęcie klatki piersiowej i brzucha człowieka. Na grafice zaznaczono lokalizacje mięśni: piersiowego większego, międzyżebrowego wewnętrznego, międzyżebrowego zewnętrznego i przepony.

Na grafice znajdują się punkty interaktywne. Kliknięcie w nie powoduje, że pojawia się ramka z tekstem.

1. Mięsień piersiowy większy. Biegnie od przyśrodkowej połowy obojczyka, przedniej powierzchni mostka oraz od siedmiu pierwszych chrząstek żebrowych i przyczepia się do grzebienia guzka większego kości ramiennej. Mięsień piersiowy większy jest unerwiony przez nerw piersiowy przyśrodkowy i boczny, a unaczyniony przez tętnicę piersiowo‑barkową oraz piersiową boczną. Mięsień ten odpowiada za ruch przywiedzenia, rotacji wewnętrznej i zgięcia w stawie ramiennym.

2. Mięsień międzyżebrowy wewnętrzny. Biegnie od dolnego brzegu żebra leżącego powyżej i przyczepia się do górnego brzegu żebra leżącego poniżej. Mięsień międzyżebrowy wewnętrzny jest unerwiony przez nerwy międzyżebrowe od Th1 do Th11, a unaczyniony przez tętnice międzyżebrowe tylne i przednie. Mięsień ten odpowiada za ruch obniżenia żeber (wydech).

3. Mięsień międzyżebrowy zewnętrzny. Biegnie od dolnego brzegu żebra leżącego powyżej i przyczepia się do górnego brzegu żebra leżącego poniżej. Mięsień międzyżebrowy zewnętrzny jest unerwiony przez nerwy międzyżebrowe od Th1 do Th11, a unaczyniony przez tętnice międzyżebrowe tylne i przednie. Mięsień ten odpowiada za ruch uniesienia żeber (wdech).

4. Przepona. Przyczepia się do wyrostka mieczykowatego, łuku żebrowego ściany klatki piersiowej, do jedenastego i dwunastego żebra, kręgów odcinka lędźwiowego oraz do tylnej ściany brzucha. Przepona jest unerwiona przez nerwy przeponowe, a unaczyniona przez tętnice osierdziowo‑przeponowe, mięśniowo‑przeponowe, przeponowe górne i dolne oraz międzyżebrowe. Mięsień ten odpowiada za zwiększenie wymiaru pionowego klatki piersiowej podczas skurczu.

Mięśnie klatki piersiowej, warstwa głęboka. Grafika interaktywna. Zawiera ona zdjęcie klatki piersiowej i brzucha człowieka. Na grafice zaznaczono lokalizację mięśnia piersiowego mniejszego.

Na grafice znajduje się punkt interaktywny. Kliknięcie w ten punkt powoduje, że pojawia się ramka z tekstem.

1. Mięsień piersiowy mniejszy. Biegnie od trzeciego do piątego żebra i przyczepia się do wyrostka kruczego łopatki. Mięsień piersiowy mniejszy jest unerwiony przez nerw piersiowy przyśrodkowy, a unaczyniony przez tętnicę piersiowo‑barkową oraz piersiową. Mięsień ten odpowiada za obniżenie szczytu ramienia i za wysuwanie łopatki.

Mięśnie brzucha, warstwa powierzchowna. Grafika interaktywna. Grafika zawiera zdjęcie klatki piersiowej człowieka. Na grafice zaznaczono lokalizację mięśnia skośnego brzucha.

Na grafice znajduje się punkt interaktywny. Kliknięcie w ten punkt powoduje, że pojawia się ramka z tekstem.

1. Mięsień skośny zewnętrzny brzucha. Biegnie od piątego do dwunastego żebra i przyczepia się do grzebienia biodrowego i kresy białej. Mięsień skośny zewnętrzny brzucha jest unerwiony przez gałęzie przednie poziomu od Th7 do Th12 oraz L1, a unaczyniony przez tętnice dolne międzyżebrowe, tętnicę głęboką okalającą biodro, biodrową zewnętrzną i piersiową boczną. Mięsień ten wytwarza tłocznię brzuszną oraz przez napięcie obustronne mięśni odpowiada za ruch zgięcia tułowia, a jednostronnie za zgięcie boczne w tę samą stronę i rotację tułowia w przeciwną stronę.

Mięśnie brzucha, warstwa głęboka. Grafika interaktywna. Zawiera ona zdjęcia klatki piersiowej i pleców człowieka. Na grafice zaznaczono lokalizacje mięśni: prostego brzucha, skośnego wewnętrznego brzucha, czworobocznego lędźwi i poprzecznego brzucha.

Na grafice znajdują się punkty interaktywne. Kliknięcie w nie powoduje, że pojawia się ramka z tekstem.

1. Mięsień prosty brzucha. Biegnie od grzebienia łonowego, guzka łonowego oraz spojenia łonowego i przyczepia się do wyrostka mieczykowatego i chrząstki od piątego do siódmego żebra. Mięsień prosty brzucha jest unerwiony przez nerwy międzyżebrowe (od szóstego do dwunastego), a unaczyniony przez tętnicę nadbrzuszną górną i dolną. Mięsień ten odpowiada za ruch zgięcia tułowia oraz wzmacnia tłocznię brzuszną.

2. Mięsień skośny wewnętrzny brzucha. Biegnie od grzebienia biodrowego, wiązadła pachwinowego i przyczepia się do trzech lub czterech dolnych żeber, do grzebienia kości łonowej i kresy białej. Mięsień skośny wewnętrzny brzucha jest unerwiony przez gałęzie przednie poziomu od Th7 do Th12 oraz L1, a unaczyniony przez tętnice dolne międzyżebrowe, tętnicę głęboką okalającą biodro oraz nadbrzuszną dolną. Mięsień ten wytwarza tłocznię brzuszną oraz przez napięcie obustronne mięśni odpowiada za ruch zgięcia tułowia, a jednostronnie za zgięcie boczne i rotację tułowia w tę samą stronę.

3. Mięsień czworoboczny lędźwi. Biegnie od wyrostków żebrowych kręgu L5, grzebienia biodrowego oraz więzadła biodrowo‑lędźwiowego i przyczepia się do wyrostków żebrowych kręgów od L1 do L4 i do dolnego brzegu żebra dwunastego. Mięsień czworoboczny lędźwi jest unerwiony przez gałęzie przednie poziomu Th12 oraz od L1 do L4, a unaczyniony przez tętnicę biodrową wewnętrzną, aortę brzuszną i tętnicę podżebrową. Mięsień ten odpowiada za ruch zgięcia bocznego tułowia.

4. Mięsień poprzeczny brzucha. Biegnie od grzebienia biodrowego, wiązadła pachwinowego oraz sześciu dolnych żeber i przyczepia się do grzebienia kości łonowej i kresy białej. Mięsień poprzeczny brzucha jest unerwiony przez gałęzie przednie poziomu od Th7 do Th12 oraz L1, a unaczyniony przez tętnicę głęboką okalającą biodro, nadbrzuszną dolną i górną oraz mięśniowo‑przeponową. Mięsień ten odpowiada za wytwarzanie tłoczni brzusznej.

Mięśnie kończyny górnej, obręcz barkowa. Grafika interaktywna. Zawiera ona zdjęcie pleców człowieka. Na grafice zaznaczono lokalizacje części mięśnia czworobocznego grzbietu: wstępującej, środkowej i zstępującej.

Na grafice znajduje się punkt interaktywny. Kliknięcie w ten punkt powoduje, że pojawia się ramka z tekstem.

1. Mięsień czworoboczny grzbietu. Biegnie od guzowatości potylicznej zewnętrznej, więzadła karkowego i wyrostków kolczystych Th1‑Th12 do końca barkowego obojczyka, wyrostka barkowego łopatki oraz grzebienia łopatki. Mięsień czworoboczny grzbietu podzielony jest na trzy części: zstępującą, środkową i wstępującą. Jest unerwiony przez gałąź zewnętrzną nerwu dodatkowego oraz przez gałązki splotu szyjnego C2‑C4, a unaczyniony przez tętnicę poprzeczną szyi i nadłopatkową. Część zstępująca odpowiada za ruch elewacji obręczy barkowej oraz za zgięcie głowy ku tyłowi, część środkowa za zbliżanie łopatek do kręgosłupa, a część wstępująca za obniżanie obręczy barkowej.

Mięśnie kończyny górnej, bark. Grafika interaktywna. Zawiera ona zdjęcia kończyny górnej i pleców człowieka. Na grafice zaznaczono lokalizacje mięśni: naramiennego, dźwigacza łopatki i równoległobocznego.

Na grafice znajdują się punkty interaktywne. Kliknięcie w nie powoduje, że pojawia się ramka z tekstem.

1. Mięsień naramienny. Biegnie od bocznej jednej trzeciej obojczyka, wyrostka barkowego łopatki, grzebienia łopatki do guzowatości naramiennej kości ramiennej. Dzieli się na trzy aktony: przedni, środkowy i tylny. Mięsień naramienny jest unerwiony przez nerw pachowy, a unaczyniony przez tętnicę piersiowo‑barkową i okalającą ramię tylną. Mięsień ten bierze udział we wszystkich ruchach obręczy barkowej. Akton przedni odpowiada głównie za zgięcie, środkowy za odwiedzenie, a tylny za wyprost.

2. Mięsień dźwigacz łopatki. Biegnie od wyrostków poprzecznych pierwszych czterech kręgów szyjnych do kąta górnego łopatki. Mięsień dźwigacz łopatki jest unerwiony przez gałązki splotu szyjnego od C2 do C3 oraz nerw grzbietowy łopatki, a unaczyniony przez tętnicę szyjną wstępującą, kręgową oraz poprzeczną szyi. Mięsień ten odpowiada za elewację łopatki. Przy ustabilizowanej obręczy barkowej uczestniczy w zgięciu bocznym szyi w stronę napinającego się mięśnia.

3. Mięsień równoległoboczny. Biegnie od wyrostków kolczystych szóstego i siódmego kręgu szyjnego oraz pierwszych czterech kręgów piersiowych i więzadła karkowego do brzegu przyśrodkowego łopatki. Wyróżnia się dwie jego części wskutek podziału przez naczynia: mięsień równoległoboczny mniejszy i większy. Mięsień równoległoboczny jest unerwiony przez nerw grzbietowy łopatki, a unaczyniony przez gałąź zewnętrzną nerwu dodatkowego oraz przez gałązki splotu szyjnego C2‑C4. Mięsień ten odpowiada za przyciąganie łopatki do kręgosłupa z równoczesnym jej unoszeniem.

Mięśnie kończyny górnej, bark. Grafika interaktywna. Zawiera ona zdjęcie klatki piersiowej człowieka. Na grafice zaznaczono lokalizacje mięśni: podobojczykowego, zębatego przedniego, piersiowego większego i piersiowego mniejszego.

Na grafice znajdują się punkty interaktywne. Kliknięcie w nie powoduje, że pojawia się ramka z tekstem.

1. Mięsień podobojczykowy. Biegnie od pierwszego żebra do dolnej powierzchni barkowego końca obojczyka. Mięsień podobojczykowy jest unerwiony przez nerw podobojczykowy, a unaczyniony przez tętnicę nadłopatkową. Mięsień ten odpowiada za obniżenie obojczyka i wysunięcie go do przodu.

2. Mięsień zębaty przedni. Biegnie od powierzchni zewnętrznej żeber od pierwszego do dziewiątego do brzegu przyśrodkowego łopatki. Z uwagi na rozległą budowę i funkcję wyróżnia się część górną, środkową i dolną. Mięsień zębaty przedni jest unerwiony przez nerw piersiowy długi (C5‑C8), a unaczyniony przez tętnicę piersiową boczną oraz piersiowo‑grzbietową. Skurcz całego mięśnia przesuwa obręcz barkową do przodu. Część górna odpowiada za elewację łopatki, a część dolna za wysunięcie dolnego kąta łopatki do przodu.

3. Mięsień piersiowy większy. Biegnie od przyśrodkowej części obojczyka, mostka, żeber od drugiego do szóstego oraz blaszki pochewki mięśnia prostego brzucha do grzebienia guzka większego kości ramiennej. Mięsień piersiowy większy dzieli się na trzy części: obojczykową, mostkową i brzuszną. Jest unerwiony przez nerwy piersiowe przednie, a unaczyniony przez tętnicę piersiowo‑barkową i piersiową boczną. Mięsień ten odpowiada za przywodzenie ramienia, wysuwanie obręczy do przodu oraz rotację wewnętrzną.

4. Mięsień piersiowy mniejszy. Biegnie od żeber, od trzeciego do piątego, do wyrostka kruczego łopatki. Mięsień piersiowy mniejszy jest unerwiony przez nerwy piersiowe przednie, a unaczyniony przez gałęzie piersiowe tętnicy piersiowo‑barkowej. Mięsień ten odpowiada za obniżenie obręczy i wysunięcie jej do przodu.

Mięśnie kończyny górnej, bark. Grafika interaktywna. Zawiera ona zdjęcie pleców człowieka. Na grafice zaznaczono lokalizacje mięśni: obłego mniejszego, obłego większego, najszerszego grzbietu, nadgrzebieniowego i podgrzebieniowego.

Na grafice znajdują się punkty interaktywne. Kliknięcie w nie powoduje, że pojawia się ramka z tekstem.

1. Mięsień obły mniejszy. Biegnie od brzegu bocznego łopatki do guzka większego kości ramiennej. Mięsień obły mniejszy jest unerwiony przez nerw pachowy, a unaczyniony przez tętnicę okalającą łopatkę. Mięsień ten odpowiada za ruch rotacji zewnętrznej.

2. Mięsień obły większy. Biegnie od kąta dolnego łopatki do grzebienia guzka mniejszego kości ramiennej. Mięsień obły większy jest unerwiony przez nerwy podłopatkowe, a unaczyniony przez tętnicę podłopatkową. Mięsień ten odpowiada za ruch przywiedzenia i rotacji wewnętrznej ramienia. Mięsień najszerszy grzbietu. Biegnie od wyrostków kolczystych kręgów piersiowych, od siódmego do jedenastego, grzebienia biodrowego, żeber, od dziesiątego do dwunastego, do grzebienia guzka mniejszego kości ramiennej.

3. Mięsień najszerszy grzbietu jest unerwiony przez nerw piersiowo‑grzbietowy, a unaczyniony przez tętnicę piersiowo‑grzbietową oraz tętnice okalające ramię. Mięsień ten odpowiada za ruch przywiedzenia ramienia, wyprost oraz rotację wewnętrzną.

4. Mięsień nadgrzebieniowy. Biegnie od dołu nadgrzebieniowego łopatki do guzka większego kości ramiennej. Mięsień nadgrzebieniowy jest unerwiony przez nerw nadłopatkowy, a unaczyniony przez tętnicę nadłopatkową. Mięsień ten odpowiada za odwiedzenie ramienia. Jedną z najczęstszych patologii w obrębie mięśni obręczy barkowej jest uszkodzenie mięśnia nadgrzebieniowego, które prowadzi do powstania dysbalansu mięśniowego w barku i rozwoju zespołu ciasnoty podbarkowej.

5. Mięsień podgrzebieniowy. Biegnie od dołu podgrzebieniowego łopatki do guzka większego kości ramiennej. Mięsień podgrzebieniowy jest unerwiony przez nerw nadłopatkowy, a unaczyniony przez tętnicę nadłopatkową. Mięsień ten odpowiada za ruch rotacji zewnętrznej. Uszkodzenie mięśnia podgrzebieniowego wiąże się z brakiem możliwości utrzymania rotacji zewnętrznej barku i uniemożliwieniem wykonywania większości czynności życia codziennego przez chorego.

Mięśnie kończyny górnej, bark. Grafika interaktywna. Zamieszczono tu schemat budowy kończyny górnej człowieka. Na schemacie zaznaczono lokalizacje mięśni: kruczo‑ramiennego i podłopatkowego.

Na grafice znajdują się punkty interaktywne. Kliknięcie w nie powoduje, że pojawia się ramka z tekstem.

1. Mięsień kruczo‑ramienny. Biegnie od wyrostka kruczego łopatki do trzonu kości ramiennej. Mięsień kruczo‑ramienny jest unerwiony przez nerw pachowy, a unaczyniony przez tętnicę okalającą łopatkę. Mięsień ten odpowiada za ruchy zgięcia i przywiedzenia oraz rotacji wewnętrznej.

2. Mięsień podłopatkowy. Biegnie od powierzchni żebrowej łopatki do guzka mniejszego kości ramiennej. Mięsień podłopatkowy jest unerwiony przez nerw podłopatkowy, a unaczyniony przez tętnicę podłopatkową. Mięsień ten odpowiada za ruch rotacji wewnętrznej i przywiedzenia ramienia.

Mięśnie kończyny górnej, bark. Grafika interaktywna. Zawiera ona zdjęcie kończyny górnej człowieka. Na grafice zaznaczono lokalizacje mięśni: trójgłowego ramienia, dwugłowego ramienia i ramiennego.

Na grafice znajdują się punkty interaktywne. Kliknięcie w nie powoduje, że pojawia się ramka z tekstem.

1. Mięsień trójgłowy ramienia. Biegnie od guzka podpanewkowego łopatki (głowa długa), tylną powierzchnię głowy kości ramiennej poniżej bruzdy nerwu promieniowego (głowa środkowa), tylną powierzchnię głowy kości ramiennej powyżej bruzdy nerwu promieniowego (głowa boczna) do wyrostka łokciowego kości łokciowej. Mięsień trójgłowy ramienia jest unerwiony przez nerw promieniowy, a unaczyniony przez tętnicę tylną okalającą ramię oraz głęboką ramienia. Mięsień ten jest mięśniem dwustawowym. W barku głowa długa uczestniczy w ruchach przywiedzenia i wyprostu. W stawie łokciowym mięsień odpowiada za ruch wyprostu.

2. Mięsień dwugłowy ramienia. Biegnie od guzka nadpanewkowego łopatki (głowa długa), wyrostek kruczy łopatki (głowa krótka) do guzowatości kości promieniowej. Mięsień dwugłowy ramienia jest unerwiony przez nerw skórno‑mięśniowy, a unaczyniony przez tętnicę ramienną i pachową. Mięsień ten jest mięśniem wielostawowym. W barku głowa długa uczestniczy w ruchach zgięcia i odwiedzenia, a głowa krótka nieznacznie w ruchu przywiedzenia. W stawie łokciowym skurcz całego mięśnia odpowiada za zgięcie stawu oraz supinację (odwrócenie) przedramienia. Patologią często występującą w obrębie mięśnia dwugłowego jest urazowe zerwanie przyczepu dystalnego, które doprowadza do deformacji brzuśca i osłabienia siły supinacji przedramienia.

3. Mięsień ramienny. Biegnie od dolnej powierzchni trzonu kości ramiennej do guzowatości kości łokciowej. Mięsień ramienny jest unerwiony przez nerw skórno‑mięśniowy, a unaczyniony przez tętnice podobojczykowe łokciowe oraz tętnicę wsteczną promieniową. Mięsień ten odpowiada za ruch zgięcia stawu łokciowego.

Mięśnie kończyny górnej, staw łokciowy. Grafika interaktywna. Zawiera ona zdjęcie przedramienia człowieka. Na grafice zaznaczono lokalizacje mięśni: łokciowego, ramienno‑promieniowego i odwracacza przedramienia.

Na grafice znajdują się punkty interaktywne. Kliknięcie w nie powoduje, że pojawia się ramka z tekstem.

1. Mięsień łokciowy. Biegnie od nadkłykcia bocznego kości ramiennej do wyrostka łokciowego kości łokciowej. Mięsień łokciowy jest unerwiony przez nerw promieniowy, a unaczyniony przez tętnicę międzykostną wsteczną oraz gałęzie tętnicy międzykostnej tylnej. Mięsień ten odpowiada za ruch wyprostu stawu łokciowego.
   2.Mięsień ramienno‑promieniowy. Biegnie od brzegu bocznego kości ramiennej do wyrostka rylcowatego kości promieniowej. Mięsień ramienno‑promieniowy jest unerwiony przez nerw promieniowy, a unaczyniony przez tętnicę poboczną promieniową i wsteczną promieniową. Mięsień ten odpowiada pośrednio za ruch zgięcia oraz ruchy pronacji i supinacji przedramienia (nawracania i odwracania).

2. Mięsień odwracacz przedramienia. Biegnie od nadkłykcia bocznego kości ramiennej do powierzchni bocznej i tylnej kości promieniowej. Mięsień odwracacz przedramienia jest unerwiony przez nerw promieniowy, a unaczyniony przez tętnicę wsteczną międzykostną i wsteczną promieniową. Mięsień ten odpowiada za ruch odwracania przedramienia (supinacji).

Mięśnie kończyny górnej, staw łokciowy. Grafika interaktywna. Zawiera ona zdjęcie przedramienia człowieka. Na grafice zaznaczono lokalizacje mięśni: nawrotnego czworobocznego i nawrotnego obłego.

Na grafice znajdują się punkty interaktywne. Kliknięcie w nie powoduje, że pojawia się ramka z tekstem.

1. Mięsień nawrotny czworoboczny. Łączy koniec dalszy kości łokciowej z końcem dalszym kości promieniowej. Mięsień nawrotny czworoboczny jest unerwiony przez nerw pośrodkowy, a unaczyniony przez tętnicę międzykostną przednią. Mięsień ten odpowiada za ruch pronacji przedramienia (nawracania).

2. Mięsień nawrotny obły. Biegnie od nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej i wyrostka dziobiastego kości łokciowej do bocznej powierzchni trzonu kości promieniowej. Mięsień nawrotny obły jest unerwiony przez nerw pośrodkowy, a unaczyniony przez tętnicę ramienną, promieniową i łokciową. Mięsień ten odpowiada za ruch pronacji przedramienia (nawracania).

Mięśnie kończyny górnej, przedramię. Grafika interaktywna. Zawiera ona zdjęcie przedramienia człowieka. Na grafice zaznaczono lokalizacje mięśni: zginacza promieniowego nadgarstka, dłoniowego długiego, zginacza powierzchownego palców, zginacza długiego kciuka, zginacza łokciowego nadgarstka, zginacza głębokiego palców, zginacza powierzchownego palców.

Na grafice znajdują się punkty interaktywne. Kliknięcie w nie powoduje, że pojawia się ramka z tekstem.

1. Mięsień zginacz promieniowy nadgarstka. Biegnie od nadkłykcia przyśrodkowego do drugiej kości śródręcza. Mięsień zginacz promieniowy nadgarstka jest unerwiony przez nerw pośrodkowy, a unaczyniony przez tętnicę promieniową. Mięsień ten odpowiada za ruch zgięcia dłoniowego nadgarstka oraz odwiedzenia promieniowego.

2. Mięsień dłoniowy długi. Biegnie od nadkłykcia przyśrodkowego do rozcięgna dłoniowego. Mięsień dłoniowy długi jest unerwiony przez nerw pośrodkowy, a unaczyniony przez tętnicę łokciową. Mięsień ten odpowiada za ruch zgięcia dłoniowego nadgarstka i pośrednio za zgięcie palców.

3. Mięsień zginacz powierzchowny palców. Biegnie od nadkłykcia przyśrodkowego do podstawy paliczków środkowych palców od drugiego do piątego. Mięsień zginacz powierzchowny palców jest unerwiony przez nerw łokciowy, a unaczyniony przez tętnicę łokciową. Mięsień ten odpowiada za ruch zgięcia dłoniowego nadgarstka i zgięcia w stawach śródręczno‑paliczkowych i międzypaliczkowych.

4. Mięsień zginacz długi kciuka. Biegnie od kości promieniowej do paliczka dalszego kciuka. Mięsień zginacz długi kciuka jest unerwiony przez nerw międzykostny przedni, a unaczyniony przez tętnicę promieniową i międzykostną przednią. Mięsień ten odpowiada za ruch zgięcia dłoniowego nadgarstka i zgięcia w stawie międzypaliczkowym kciuka.

5. Mięsień zginacz łokciowy nadgarstka. Biegnie od nadkłykcia przyśrodkowego do kości haczykowatej i piątej kości śródręcza. Mięsień zginacz łokciowy nadgarstka jest unerwiony przez nerw łokciowy, a unaczyniony przez tętnicę ramienną. Mięsień ten odpowiada za ruch zgięcia dłoniowego nadgarstka oraz odwiedzenia łokciowego. Patologia przyczepu zginaczy nadgarstka i palców to tak zwany łokieć golfisty. Jest to entezopatia (patologia przyczepu) mięśni zginaczy, która przejawia się silnym bólem i niemożnością wykonywania podstawowych czynności życia codziennego przez chorego.

6. Mięsień zginacz głęboki palców. Biegnie od nadkłykcia przyśrodkowego do kości haczykowatej i piątej kości śródręcza. Mięsień zginacz łokciowy nadgarstka jest unerwiony przez nerw łokciowy, a unaczyniony przez tętnicę ramienną. Mięsień ten odpowiada za ruch zgięcia dłoniowego nadgarstka oraz odwiedzenia łokciowego. Patologia przyczepu zginaczy nadgarstka i palców to tak zwany łokieć golfisty. Jest to entezopatia (patologia przyczepu) mięśni zginaczy, która przejawia się silnym bólem i niemożnością wykonywania podstawowych czynności życia codziennego przez chorego.

7. Mięsień zginacz powierzchowny palców. Biegnie od nadkłykcia przyśrodkowego do podstawy paliczków środkowych palców od drugiego do piątego. Mięsień zginacz powierzchowny palców jest unerwiony przez nerw łokciowy, a unaczyniony przez tętnicę łokciową. Mięsień ten odpowiada za ruch zgięcia dłoniowego nadgarstka i zgięcia w stawach śródręczno‑paliczkowych i międzypaliczkowych.

Mięśnie kończyny górnej, przedramię. Grafika interaktywna. Zawiera ona zdjęcie przedramienia człowieka. Na grafice zaznaczono lokalizacje mięśni: prostownika łokciowego nadgarstka, prostownika promieniowego krótkiego nadgarstka, prostownika palców, prostownika palca małego, prostownika promieniowego długiego nadgarstka, prostownika wskaziciela, odwodziciela długiego kciuka, prostownika długiego kciuka.

Na grafice znajdują się punkty interaktywne. Kliknięcie w nie powoduje, że pojawia się ramka z tekstem.

1. Mięsień prostownik łokciowy nadgarstka. Biegnie od nadkłykcia bocznego kości ramiennej do piątej kości śródręcza. Mięsień prostownik łokciowy nadgarstka jest unerwiony przez nerw promieniowy, a unaczyniony przez tętnicę międzykostną tylną. Mięsień ten odpowiada za ruch zgięcia grzbietowego nadgarstka i odwiedzenia łokciowego.

2. Mięsień prostownik promieniowy krótki nadgarstka. Biegnie od nadkłykcia bocznego kości ramiennej do trzeciej kości śródręcza. Mięsień prostownik promieniowy krótki nadgarstka jest unerwiony przez nerw promieniowy, a unaczyniony przez tętnicę poboczną i wsteczną promieniową. Mięsień ten odpowiada za ruch zgięcia grzbietowego nadgarstka i odwiedzenia promieniowego. Przeciążenia grupy mięśni prostowników nadgarstka i palców doprowadzają do powstania zmian przeciążeniowych i entezopatii (patologii przyczepu) mięśni. Potocznie chorobę tę nazywa się łokciem tenisisty, jednak w rzeczywistości nie ma ona związku z uprawianiem tenisa. W patologii tej obserwuje się w obrębie ścięgien mięśni prostowników zmiany, które doprowadzają do powstania silnych dolegliwości bólowych.

3. Mięsień prostownik palców. Biegnie od nadkłykcia bocznego kości ramiennej do paliczków dystalnych palców od drugiego do piątego. Mięsień prostownik palców jest unerwiony przez nerw promieniowy, a unaczyniony przez tętnicę międzykostną tylną. Mięsień ten odpowiada za ruch zgięcia grzbietowego nadgarstka i wyprost w stawach palców.

4. Mięsień prostownik palca małego. Biegnie od nadkłykcia bocznego kości ramiennej do rozcięgna palca małego. Mięsień prostownik palca małego jest unerwiony przez nerw promieniowy, a unaczyniony przez tętnicę międzykostną tylną. Mięsień ten odpowiada za ruch wyprostu oraz przywiedzenia palca małego.

5. Mięsień prostownik promieniowy długi nadgarstka. Biegnie od nadkłykcia bocznego kości ramiennej do drugiej kości śródręcza. Mięsień prostownik promieniowy długi nadgarstka jest unerwiony przez nerw promieniowy, a unaczyniony przez tętnicę poboczną i wsteczną promieniową. Mięsień ten odpowiada za ruch zgięcia grzbietowego nadgarstka i odwiedzenia promieniowego. Mięsień prostownik wskaziciela. Biegnie od powierzchni tylnej kości łokciowej oraz na błonie międzykostnej do rozcięgna grzbietowego palca wskazującego.

6. Mięsień prostownik wskaziciela jest unerwiony przez nerw promieniowy, a unaczyniony przez tętnicę międzykostną tylną. Mięsień ten odpowiada za ruch zgięcia grzbietowego nadgarstka oraz wyprostu w stawach wskaziciela.

7. Mięsień odwodziciel długi kciuka. Biegnie od tylnej powierzchni kości przedramienia i błony międzykostnej do pierwszej kości śródręcza. Mięsień odwodziciel długi kciuka jest unerwiony przez nerw promieniowy, a unaczyniony przez tętnicę międzykostną tylną. Mięsień ten odpowiada za ruch odwiedzenia kciuka, odwiedzenia promieniowego nadgarstka i słaby ruch zgięcia dłoniowego nadgarstka.

8. Mięsień prostownik długi kciuka. Biegnie od nadkłykcia bocznego kości ramiennej do paliczka dalszego kciuka. Mięsień prostownik długi kciuka jest unerwiony przez nerw promieniowy, a unaczyniony przez tętnicę międzykostną tylną. Mięsień ten odpowiada za ruch zgięcia grzbietowego nadgarstka, wyprostu kciuka oraz przywiedzenia kciuka.

Mięśnie kończyny górnej, ręka. Grafika interaktywna. Zawiera ona zdjęcie ręki człowieka. Na grafice zaznaczono lokalizacje mięśni: glistowatych, odwodziciela palca małego, międzykostnych dłoniowych, zginacza krótkiego kciuka, przeciwstawiacza kciuka, odwodziciela krótkiego kciuka.

Na grafice znajdują się punkty interaktywne. Kliknięcie w nie powoduje, że pojawia się ramka z tekstem.

1. Mięśnie glistowate. Biegną od ścięgna zginacza głębokiego palców do rozcięgna grzbietowego palców od drugiego do piątego. Mięśnie glistowate są unerwione przez nerw łokciowy, a unaczynione przez łuk dłoniowy powierzchowny. Mięśnie te odpowiadają za ruch zgięcia w stawach śródręczno‑paliczkowych i wyprost w stawach międzypaliczkowych.

2. Mięsień odwodziciel palca małego. Biegnie od kości grochowatej do paliczka bliższego palca małego. Mięsień odwodziciel palca małego jest unerwiony przez nerw łokciowy, a unaczyniony przez tętnicę łokciową. Mięsień ten odpowiada za ruch odwiedzenia palca małego.

3. Mięśnie międzykostne dłoniowe. Biegną od strony łokciowej drugiej kości śródręcza i strony promieniowej czwartej i piątej kości śródręcza do rozcięgna grzbietowego palców drugiego, czwartego i piątego. Mięśnie międzykostne dłoniowe są unerwione przez nerw łokciowy, a unaczynione przez łuk dłoniowy głęboki. Mięśnie te odpowiadają za ruch przywiedzenia palców drugiego, czwartego i piątego do palca trzeciego oraz za ruch zgięcia w stawach śródręczno‑paliczkowych i wyprostu w stawach międzypaliczkowych.

4. Mięsień odwodziciel krótki kciuka. Biegnie od kości łódeczkowatej do paliczka bliższego. Mięsień odwodziciel krótki kciuka jest unerwiony przez nerw pośrodkowy, a unaczyniony przez tętnicę promieniową. Mięsień ten odpowiada za ruch przeciwstawiania i odwodzenia kciuka. W zespole kanału nadgarstka objawem przewlekłego charakteru choroby jest zanik mięśnia odwodziciela krótkiego kciuka widoczny jako zanik kłębu kciuka.

5. Mięsień przeciwstawiacz kciuka. Biegnie od kości czworobocznej większej do pierwszej kości śródręcza. Mięsień przeciwstawiacz kciuka jest unerwiony przez nerw pośrodkowy, a unaczyniony przez łuk dłoniowy głęboki. Mięsień ten odpowiada za ruch przeciwstawiania i przywodzenia kciuka.

6. Mięsień zginacz krótki kciuka. Biegnie od troczka zginaczy i drugiej kości śródręcza do paliczka bliższego kciuka. Mięsień zginacz krótki kciuka jest unerwiony przez nerw pośrodkowy i łokciowy, a unaczyniony przez gałąź dłoniową powierzchowną tętnicy promieniowej. Mięsień ten odpowiada za ruch wyprostu kciuka w stawie śródręczno‑paliczkowym oraz odwiedzenia kciuka i ręki.

Mięśnie kończyny górnej, ręka. Grafika interaktywna. Zawiera ona zdjęcie ręki człowieka. Na grafice zaznaczono lokalizacje mięśni: międzykostnych grzbietowych, prostownika krótkiego kciuka, przywodziciela kciuka.

Na grafice znajdują się punkty interaktywne. Kliknięcie w nie powoduje, że pojawia się ramka z tekstem.

1. Mięśnie międzykostne grzbietowe. Biegną od wewnętrznej powierzchni kości śródręcza palców od pierwszego do piątego do rozcięgna grzbietowego palców. Mięśnie międzykostne grzbietowe są unerwione przez nerw łokciowy, a unaczynione przez łuk dłoniowy głęboki. Mięśnie te odpowiadają za ruch odwiedzenia palców drugiego, czwartego i piątego do palca trzeciego oraz za ruch zgięcia w stawach śródręczno‑paliczkowych i wyprostu w stawach międzypaliczkowych.

2. Mięsień prostownik krótki kciuka. Biegnie od tylnej powierzchni kości promieniowej do paliczka bliższego. Mięsień prostownik krótki kciuka jest unerwiony przez nerw promieniowy, a unaczyniony przez tętnicę międzykostną tylną. Mięsień ten odpowiada za ruch wyprostu kciuka w stawie śródręczno‑paliczkowym oraz odwiedzenia kciuka i ręki.

3. Mięsień przywodziciel kciuka. Biegnie od trzeciej kości śródręcza do paliczka bliższego. Mięsień przywodziciel kciuka jest unerwiony przez nerw łokciowy, a unaczyniony przez łuk dłoniowy głęboki. Mięsień ten odpowiada za ruch przywodzenia kciuka i zgięcia w stawie śródręczno‑paliczkowym.

Mięśnie kończyny dolnej, udo. Grafika interaktywna. Zawiera ona zdjęcia kończyn dolnych człowieka z przodu i z tyłu. Na grafice zaznaczono lokalizacje mięśni: biodrowo‑lędźwiowego, napinacza powięzi szerokiej, krawieckiego, pasma biodrowo‑piszczelowego, mięśni: dwugłowego uda, przywodziciela długiego, prostego uda, smukłego, półścięgnistego, półbłoniastego, pośladkowego średniego, pośladkowego wielkiego i przywodziciela wielkiego.

Na grafice znajdują się punkty interaktywne. Kliknięcie w nie powoduje, że pojawia się ramka z tekstem.

1. Mięsień biodrowo‑lędźwiowy. Składa się z mięśnia biodrowego i lędźwiowego większego. Biegnie od tylnej ściany brzucha i przyczepia się do krętarza mniejszego kości udowej. Mięsień biodrowo‑lędźwiowy jest unerwiony przez gałęzie przednie splotu lędźwiowego oraz nerw udowy, a unaczyniony przez tętnice lędźwiowe, tętnicę biodrowo‑lędźwiową oraz okalającą biodro głęboką. Mięsień ten odpowiada za ruch zgięcia w stawie biodrowym i pośrednio przywiedzenie w stawie biodrowym.

2. Mięsień napinacz powięzi szerokiej. Biegnie od powierzchni bocznej grzebienia biodrowego i przechodzi w pasmo biodrowo‑piszczelowe. Mięsień napinacz powięzi szerokiej jest unerwiony przez nerw pośladkowy górny, a unaczyniony przez tętnicę pośladkową górną i okalającą udo boczną. Mięsień ten odpowiada za stabilizację wyprostowanego kolana. Dodatkowo wykonuje zgięcie w stawie biodrowym, odwodzi i rotuje wewnętrznie.

3. Mięsień krawiecki. Biegnie od kolca biodrowego przedniego górnego i przyczepia się do powierzchni przyśrodkowej kości piszczelowej poniżej guzowatości. Mięsień krawiecki jest unerwiony przez nerw udowy, a unaczyniony przez tętnicę udową, okalającą udo boczną i zstępującą kolana. Mięsień ten odpowiada za ruch zgięcia, odwiedzenia i nieznaczny ruch rotacji zewnętrznej w stawie biodrowym. Dodatkowo odpowiada za zgięcie w stawie kolanowym i jego rotację wewnętrzną.

4. Pasmo biodrowo‑piszczelowe. Utworzone jest przez rozcięgna mięśnia napinacza powięzi szerokiej, pośladkowego wielkiego i pośladkowego średniego. Przyczep dalszy znajduje się na głowie strzałki.

5. Mięsień dwugłowy uda. Biegnie od gałęzi kości łonowej i kości kulszowej i przyczepia się do powierzchni przyśrodkowej kości udowej poniżej i przyśrodkowo od guzowatości kości piszczelowej. Mięsień dwugłowy uda jest unerwiony przez nerw zasłonowy, a unaczyniony przez tętnice sromowe zewnętrzne, tętnicę przyśrodkową okalającą udo, udową, zasłonową i biodrową wewnętrzną. Mięsień ten odpowiada za ruch przywiedzenia w stawie biodrowym i zgięcie w stawie kolanowym.

6. Mięsień przywodziciel długi. Biegnie od kości łonowej i przyczepia się do kresy chropawej kości udowej. Mięsień przywodziciel długi jest unerwiony przez nerw zasłonowy, a unaczyniony przez tętnice sromowe zewnętrzne. Mięsień ten odpowiada za ruch przywodzenia i rotację wewnętrzną w stawie biodrowym. Mięsień prosty uda. Wchodzi w skład mięśnia czworogłowego uda. Biegnie od kolca biodrowego przedniego dolnego i przechodzi w ścięgno mięśnia czworogłowego uda, przyczepiając się do guzowatości kości piszczelowej.

7. Mięsień prosty uda jest unerwiony przez nerw udowy, a unaczyniony przez tętnicę udową. Mięsień ten odpowiada za ruch zgięcia w stawie biodrowym oraz wyprost w stawie kolanowym.

8. Mięsień smukły. Biegnie od gałęzi kości łonowej i kości kulszowej i przyczepia się do powierzchni przyśrodkowej kości udowej poniżej i przyśrodkowo od guzowatości kości piszczelowej. Mięsień smukły jest unerwiony przez nerw zasłonowy, a unaczyniony przez tętnice sromowe zewnętrzne, tętnicę przyśrodkową okalającą udo, udową, zasłonową i biodrową wewnętrzną. Mięsień ten odpowiada za ruch przywiedzenia w stawie biodrowym i zgięcie w stawie kolanowym.

9. Mięsień półścięgnisty. Biegnie od guza kulszowego i przyczepia się do powierzchni przyśrodkowej kości piszczelowej. Jest unerwiony przez nerw kulszowy, a unaczyniony przez tętnice przeszywające odchodzące od tętnicy głębokiej uda. Mięsień ten odpowiada za ruch zgięcia w stawie kolanowym. Dodatkowo wykonuje wyprost w stawie biodrowym oraz rotację wewnętrzną w stawie biodrowym i kolanowym.

10. Mięsień półbłoniasty. Biegnie od guza kulszowego i przyczepia się do kłykcia przyśrodkowego kości piszczelowej. Mięsień półbłoniasty jest unerwiony przez nerw kulszowy, a unaczyniony przez tętnice przeszywające odchodzące od tętnicy głębokiej uda. Mięsień ten odpowiada za ruch zgięcia w stawie kolanowym. Dodatkowo wykonuje wyprost w stawie biodrowym oraz rotację wewnętrzną w stawie biodrowym i kolanowym.

11. Mięsień pośladkowy średni. Biegnie od powierzchni pośladkowej kości biodrowej pomiędzy kresą pośladkową przednią a tylną i przyczepia się do krętarza większego kości udowej. Mięsień pośladkowy średni jest unerwiony przez nerw pośladkowy górny, a unaczyniony przez tętnicę pośladkową górną. Mięsień ten odpowiada za ruch odwiedzenia w stawie biodrowym i rotację wewnętrzną uda. Zapobiega opadaniu miednicy po stronie przeciwnej.

12. Mięsień pośladkowy wielki. Biegnie od powierzchni pośladkowej talerza kości biodrowej, kości krzyżowej i guzicznej i przyczepia się do pasma biodrowo‑piszczelowego i guzowatości pośladkowej kości udowej. Mięsień pośladkowy wielki jest unerwiony przez nerw pośladkowy dolny, a unaczyniony przez tętnicę pośladkową dolną i gałąź powierzchowną tętnicy pośladkowej górnej. Mięsień ten odpowiada za ruch wyprostu w stawie biodrowym, odwodzenie uda i rotację zewnętrzną w stawie biodrowym.

13. Mięsień przywodziciel wielki. Biegnie od gałęzi kości kulszowej i łonowej oraz od guza kulszowego i przyczepia się do powierzchni tylnej kości udowej oraz guzka przywodzicieli. Mięsień przywodziciel wielki jest unerwiony przez nerw zasłonowy i kulszowy, a unaczyniony przez tętnicę zasłonową oraz tętnice przeszywające. Mięsień ten odpowiada za ruch przywodzenia i rotację wewnętrzną w stawie biodrowym.

Mięśnie kończyny górnej, udo. Grafika interaktywna. Zawiera ona zdjęcia kończyn dolnych człowieka z przodu i z tyłu. Na grafice zaznaczono lokalizacje mięśni: gruszkowatego, obszernego przyśrodkowego, obszernego bocznego, obszernego pośredniego, przywodziciela wielkiego.

Na grafice znajdują się punkty interaktywne. Kliknięcie w nie powoduje, że pojawia się ramka z tekstem.

1. Mięsień gruszkowaty. Biegnie od powierzchni przedniej kości krzyżowej i przyczepia się do krętarza większego kości udowej. Mięsień gruszkowaty jest unerwiony przez gałęzie z L5, S1 i S2, a unaczyniony przez tętnicę pośladkową górną oraz pośladkową dolną. Mięsień ten odpowiada za ruch rotacji na zewnątrz wyprostowanego uda w stawie biodrowym oraz odwodzenie zgiętego uda w stawie biodrowym.

2. Mięsień obszerny przyśrodkowy. Wchodzi w skład mięśnia czworogłowego uda. Biegnie od kości udowej i przechodzi w ścięgno mięśnia czworogłowego uda, przyczepiając się do guzowatości kości piszczelowej. Mięsień obszerny przyśrodkowy jest unerwiony przez nerw udowy, a unaczyniony przez tętnicę udową. Mięsień ten odpowiada za ruch wyprostu w stawie kolanowym.

3. Mięsień obszerny boczny. Wchodzi w skład mięśnia czworogłowego uda. Biegnie od kości udowej i przechodzi w ścięgno mięśnia czworogłowego uda, przyczepiając się do guzowatości kości piszczelowej. Mięsień obszerny boczny jest unerwiony przez nerw udowy, a unaczyniony przez tętnicę udową. Mięsień ten odpowiada za ruch wyprostu w stawie kolanowym.

4. Mięsień obszerny pośredni. Wchodzi w skład mięśnia czworogłowego uda. Biegnie od powierzchni przedniej i bocznej kości udowej i przechodzi w ścięgno mięśnia czworogłowego uda, przyczepiając się do guzowatości kości piszczelowej. Mięsień obszerny pośredni jest unerwiony przez nerw udowy, a unaczyniony przez tętnicę udową. Mięsień ten odpowiada za ruch wyprostu w stawie kolanowym.

5. Mięsień przywodziciel wielki. Biegnie od gałęzi kości kulszowej i łonowej oraz od guza kulszowego i przyczepia się do powierzchni tylnej kości udowej oraz guzka przywodzicieli. Mięsień przywodziciel wielki jest unerwiony przez nerw zasłonowy i kulszowy, a unaczyniony przez tętnicę zasłonową oraz tętnice przeszywające. Mięsień ten odpowiada za ruch przywodzenia i rotację wewnętrzną w stawie biodrowym.

Mięśnie kończyny górnej, podudzie. Grafika interaktywna. Zawiera ona zdjęcia podudzi człowieka z przodu i z tyłu. Na grafice zaznaczono lokalizacje mięśni: brzuchatego łydki, piszczelowego przedniego, strzałkowego długiego, strzałkowego krótkiego i strzałkowego trzeciego.

Na grafice znajdują się punkty interaktywne. Kliknięcie w nie powoduje, że pojawia się ramka z tekstem.

1. Mięsień brzuchaty łydki. Składa się z dwóch głów. Głowa boczna biegnie od kłykcia bocznego kości udowej, a głowa przyśrodkowa od powierzchni tylnej kości udowej powyżej kłykcia przyśrodkowego kości udowej. Przyczep końcowy to guz piętowy poprzez ścięgno piętowe. Mięsień brzuchaty łydki jest unerwiony przez nerw piszczelowy, a unaczyniony przez tętnice łydkowe oraz gałąź tętnicy podkolanowej. Mięsień ten odpowiada za ruch zgięcia podeszwowego stopy oraz zgięcie w stawie kolanowym.

2. Mięsień piszczelowy przedni. Biegnie od bocznej powierzchni kości piszczelowej i przyczepia się do kości klinowatej przyśrodkowej i pierwszej kości śródstopia. Mięsień piszczelowy przedni jest unerwiony przez nerw strzałkowy głęboki, a unaczyniony przez tętnicę strzałkową i piszczelową przednią. Mięsień ten odpowiada za ruch zgięcia grzbietowego stopy i jej odwracanie.

3. Mięsień strzałkowy długi. Biegnie od trzonu i głowy strzałki oraz kłykcia bocznego piszczeli i przyczepia się do kości klinowatej przyśrodkowej i pierwszej kości śródstopia. Mięsień strzałkowy długi jest unerwiony przez nerw strzałkowy powierzchowny, a unaczyniony przez tętnicę strzałkową i piszczelową przednią. Mięsień ten odpowiada za ruch nawracania stopy i zgięcia podeszwowego.

4. Mięsień strzałkowy krótki. Biegnie od bocznej powierzchni trzonu strzałki i przyczepia się do piątej kości śródstopia. Mięsień strzałkowy krótki jest unerwiony przez nerw strzałkowy powierzchowny, a unaczyniony przez tętnicę strzałkową i piszczelową przednią. Mięsień ten odpowiada za ruch zgięcia podeszwowego i nawracanie stopy.

5. Mięsień strzałkowy trzeci. Biegnie od części dalszej powierzchni przyśrodkowej kości strzałkowej i przyczepia się do piątej kości śródstopia. Mięsień strzałkowy trzeci jest unerwiony przez nerw strzałkowy głęboki, a unaczyniony przez tętnicę strzałkową i piszczelową przednią. Mięsień ten odpowiada za ruch zgięcia grzbietowego i nawracanie stopy.

Mięśnie kończyny dolnej, podudzie. Grafika interaktywna. Zawiera ona zdjęcia podudzi człowieka z boku i z tyłu. Na grafice zaznaczono lokalizacje mięśni: podeszwowego, podkolanowego, płaszczkowatego, strzałkowego długiego, strzałkowego krótkiego i strzałkowego trzeciego.

Na grafice znajdują się punkty interaktywne. Kliknięcie w nie powoduje, że pojawia się ramka z tekstem.

1. Mięsień podeszwowy. Biegnie od powierzchni podkolanowej kości udowej i przyczepia się do guza piętowego poprzez ścięgno piętowe. Mięsień podeszwowy jest unerwiony przez nerw piszczelowy, a unaczyniony przez gałąź tętnicy podkolanowej. Mięsień ten odpowiada za ruch zgięcia podeszwowego stopy i zgięcie stawu kolanowego.

2. Mięsień podkolanowy. Biegnie od kłykcia bocznego kości udowej i przyczepia się do końca bliższego piszczeli. Mięsień podkolanowy jest unerwiony przez nerw piszczelowy, a unaczyniony przez gałąź tętnicy podkolanowej. Mięsień ten odpowiada za ruch inicjowania zgięcia w stawie kolanowym.

3. Mięsień płaszczkowaty. Biegnie od kresy mięśnia płaszczkowatego, brzegu przyśrodkowego kości piszczelowej i górnej części strzałki do guza piętowego poprzez ścięgno piętowe. Mięsień płaszczkowaty jest unerwiony przez nerw piszczelowy, a unaczyniony przez tętnicę piszczelową tylną i strzałkową. Mięsień ten odpowiada za zginanie podeszwowe stopy.

4. Mięsień strzałkowy długi. Biegnie od trzonu i głowy strzałki oraz kłykcia bocznego piszczeli i przyczepia się do kości klinowatej przyśrodkowej i pierwszej kości śródstopia. Mięsień strzałkowy długi jest unerwiony przez nerw strzałkowy powierzchowny, a unaczyniony przez tętnicę strzałkową i piszczelową przednią. Mięsień ten odpowiada za ruch nawracania stopy i zgięcia podeszwowego.

5. Mięsień strzałkowy krótki. Biegnie od bocznej powierzchni trzonu strzałki i przyczepia się do piątej kości śródstopia. Mięsień strzałkowy krótki jest unerwiony przez nerw strzałkowy powierzchowny, a unaczyniony przez tętnicę strzałkową i piszczelową przednią. Mięsień ten odpowiada za ruch zgięcia podeszwowego i nawracanie stopy.

6. Mięsień strzałkowy trzeci. Biegnie od części dalszej powierzchni przyśrodkowej kości strzałkowej i przyczepia się do piątej kości śródstopia. Mięsień strzałkowy trzeci jest unerwiony przez nerw strzałkowy głęboki, a unaczyniony przez tętnicę strzałkową i piszczelową przednią. Mięsień ten odpowiada za ruch zgięcia grzbietowego i nawracanie stopy.

Mięśnie kończyny dolnej, stopa, strona grzbietowa. Grafika interaktywna. Zawiera ona schemat budowy stopy człowieka. Na schemacie zaznaczono lokalizacje mięśni: prostownika krótkiego palucha, prostownika krótkiego palców, odwodziciela palca małego, odwodziciela palucha i międzykostnych grzbietowych.

Na grafice znajdują się punkty interaktywne. Kliknięcie w nie powoduje, że pojawia się ramka z tekstem.

1. Mięsień prostownik krótki palucha. Biegnie od kości sześciennej i klinowatej bocznej do paliczka bliższego palucha. Mięsień ten odpowiada za ruch zgięcia stawu śródstopno‑paliczkowego palucha.

2. Mięsień prostownik krótki palców. Biegnie od kości piętowej do paliczka bliższego palucha i bocznej strony ścięgien mięśnia prostownika długiego palców od drugiego do piątego. Mięsień ten odpowiada za ruch prostowania w stawie śródstopno‑paliczkowym palucha i prostowanie palców od drugiego do czwartego.

3. Mięsień odwodziciel palca małego. Biegnie od guza piętowego do paliczka bliższego palca małego. Mięsień ten odpowiada za ruch odwodzenia palca małego w stawie śródstopno‑paliczkowym.

4. Mięsień odwodziciel palucha. Biegnie od guza piętowego do paliczka bliższego palucha. Mięsień ten odpowiada za ruch odwodzenia i zgięcia palucha w stawie śródstopno‑paliczkowym.

5. Mięśnie międzykostne grzbietowe. Biegną od sąsiadujących ze sobą kości śródstopia do grzbietowego rozcięgna i paliczków bliższych palców od drugiego do piątego. Mięśnie te odpowiadają za ruch odwodzenia palców od drugiego do czwartego w stawach śródstopno‑paliczkowych, ograniczanie prostowania w stawach śródstopno‑paliczkowych i zginania w stawach międzypaliczkowych.

Mięśnie kończyny dolnej, stopa, strona podeszwowa. Grafika interaktywna. Zawiera ona schemat budowy stopy człowieka. Na schemacie zaznaczono lokalizacje mięśni: przywodziciela palucha, odwodziciela palca małego, międzykostnych powierzchniowych, zginacza krótkiego palca małego, czworobocznego podeszwy, zginacza krótkiego palców, glistowatych, zginacza krótkiego palucha i odwodziciela palucha.

Na grafice znajdują się punkty interaktywne. Kliknięcie w nie powoduje, że pojawia się ramka z tekstem.

1. Mięsień przywodziciel palucha. Ma dwie głowy: poprzeczną i skośną. Mięsień ten odpowiada za przywodzenie palucha w stawie śródstopno‑paliczkowym.

2. Mięsień odwodziciel palca małego. Biegnie od guza piętowego do paliczka bliższego palca małego. Mięsień ten odpowiada za ruch odwodzenia palca małego w stawie śródstopno‑paliczkowym.

3. Mięśnie międzykostne podeszwowe. Biegną od kości śródstopia, od trzeciej do piątej, do rozcięgna grzbietowego i paliczków bliższych, od trzeciego do piątego. Mięśnie te odpowiadają za przywodzenie palców od trzeciego do piątego w stawach śródstopno‑paliczkowych. Ograniczają prostowanie palców w stawach śródstopno‑paliczkowych i zginanie w stawach międzypaliczkowych.

4. Mięsień zginacz krótki palca małego. Biegnie od piątej kości śródstopia do paliczka bliższego palca małego. Mięsień ten odpowiada za ruch zgięcia palca małego w stawie śródstopno‑paliczkowym.

5. Mięsień czworoboczny podeszwy. Biegnie od kości piętowej i przyczepia się do ścięgna mięśnia zginacza długiego palców. Mięsień czworoboczny podeszwy odpowiada za ruch zgięcia palców od drugiego do piątego.

6. Mięsień zginacz krótki palców. Biegnie od guza piętowego do paliczków środkowych palców od drugiego do piątego. Mięsień ten odpowiada za ruch zgięcia palców od drugiego do piątego w stawach.

7. Mięśnie glistowate. Biegną od ścięgna zginacza długiego palców do paliczków bliższych palców od drugiego do piątego. Mięśnie te odpowiadają za zgięcie w stawach śródstopno‑paliczkowych i prostowanie w stawach międzypaliczkowych.

8. Mięsień zginacz krótki palucha. Biegnie od kości sześciennej i klinowatej bocznej do paliczka bliższego palucha. Mięsień ten odpowiada za ruch zgięcia stawu śródstopno‑paliczkowego palucha.

9. Mięsień odwodziciel palucha. Biegnie od guza piętowego do paliczka bliższego palucha. Mięsień ten odpowiada za ruch odwodzenia i zgięcia palucha w stawie śródstopno‑paliczkowym.