Budowa i funkcje układu hormonalnego
Autor/autorka
Wiesław Grabowski
1. Etap edukacyjny i klasa
szkoła ponadgimnazjalna - liceum - klasa III
2. Przedmiot
biologia
3. Temat zajęć
Budowa i funkcje układu hormonalnego
4. Czas trwania zajęć
45 minut
5. Uzasadnienie wyboru tematu
Temat realizowany zgodnie z podstawą programową z biologii (szkoła ponadgimnazjalna) na poziomie rozszerzonym w klasie III Technikum Żywienia i Usług Gastronomicznych. Temat zgodny z rozkładem materiału Biologia na czasie 2, Wyd. Nowa Era 2013.
6. Uzasadnienie zastosowania technologii
TIK wspomaga zdobywanie wiedzy i umiejętności przez uczniów. Dobierając odpowiednie narzędzia cyfrowe możemy doprowadzić do aktywizacji uczniów podczas zajęć. Wpływa także na uatrakcyjnienie toku lekcji i łatwiejsze docieranie do wielu nowych zasobów informacji. TIK przyczynia się również do zwiększenia efektywności nauczania, wspomaga tradycyjne treści kształcenia. Praca z wykorzystaniem technologii informacyjnej Poza tym zastosowanie technologii ułatwia pracę nauczyciela.
7. Cel ogólny zajęć
Uczeń zna budowę układu dokrewnego (hormonalnego). Potrafi wymieniać główne funkcje tego układu.
8. Cele szczegółowe zajęć
Wymienia gruczoły dokrewne, podaje ich lokalizację i przedstawia ich rolę w regulacji procesów życiowych
Klasyfikuje hormony według kryterium budowy chemicznej oraz przedstawia wpływ hormonów peptydowych i sterydowych na komórki docelowe
Zna przyczyny, diagnostykę, leczenie i profilaktykę cukrzycy
Potrafi opisać antagonistyczne działanie wybranych hormonów (insulina‑glukagon, kalcytonina‑parathormon)
9. Metody i formy pracy
Metody pracy:
Praca z tekstem (podręcznik, platforma internetowa ZPE, karty pracy), dyskusja, pogadanka
Forma pracy: praca w grupach, praca indywidualna
10. Środki dydaktyczne
Podręcznik „Biologia na czasie” cz. 2 F. Dubert, R. Kozik, S. Krawczyński, Biologia na czesie 2 - zakres rozszerzony, Wydawnictwo Nowa Era 2013
Interaktywny ekran dotykowy 65''
Laptopy z dostępem do Internetu (minimum 1 na każdą grupę + dla nauczyciela)
Smartfony własne uczniów
Dostęp do szkolnej sieci Wi‑Fi
Multiteka Wydawnictwa Nowa Era
11. Wymagania w zakresie technologii
Klasopracownia przyrodnicza z dostępem do Internetu
Interaktywny ekran dotykowy 65'' na wyposażeniu klasopracowni
Sieć Wi‑Fi
Nauczyciel:
Laptop nauczycielski
Smartfon własny nauczyciela
Uczniowie:
Interaktywny ekran dotykowy 65''
Laptopy z dostępem do Internetu (minimum 1 na każdą grupę)
Smartfony włąsne uczniów
APLIKACJE:
Narzędzia sieciowe: Google Classroom, Google Forms, Padlet, Mentimenter, ZPE
12. Przebieg zajęć
Aktywność 1
Temat: Doświadczenie uczące „ZACZYNAMY”
Czas trwania: 10 minut
Opis aktywności:
Uczniowie na podstawiem wiedzy, którą posiadają z wcześniejszych etapów edukacyjnych wymieniają znane gruczoły dokrewne. Opisują hormony wydzielane w organizmie człowieka. Dzielą się informacją na temat cukrzycy.
Następnie zapoznają się z materiałem informacyjnym przygotowanym na platformie ZPE. Link: https://zpe.gov.pl/a/uklad-hormonalny/D8fZrWlSe
Uczniowie korzystają z laptopów przygotowanych dla kazdej grupy. Mogą również wykorzystać własne
smartfony. Każdy zespół otrzymuje określoną kartę pracy. Karty pracy uczniowie pobierają z Google Classroom, w zakładce zadania
Zespół 1: Hormony i ich działanie
Należy wypełnić tabelę zawierającą:
- nazwę substancji
- miejsce wydzielania
- działanie
Zespół 2: Lokalizacja gruczołów dokrewych
Na otrzymanym schemacie człowieka należy wrysować (w odpowiednie miejsca) poszczególne gruczoły: przysadka, szyszynka, tarczyca, przytarczyce, grasica, nadnercza, trzustka, jajniki i jądra
Zespół 3: Antagonistyczne działanie hormonów
Na karcie pracy należy stworzyć schemat antagonistycznego działania wybranych dwóch hormonów
Aktywność 2
Temat: „DZIELIMY SIĘ WRAŻENIAMI”
Czas trwania: 12 minut
Opis aktywności:
Z każdej grupy uczniowie wybierają lidera, który dzieli się wrażeniami z wykonanego zadania.
Jednocześnie uczniowie na padlecie wklejają plik graficzny (zdjęcie karty pracy). Link - https://padlet.com/wgrabowski2/7lf41yc1xu5plmpa
udostępniony na Google Classroom
Uczniowie z innych zespołów uzupełniają wypowiedzę lidera.
Nauczyciel podsumowuje zebrane dotychczas informacje, wyświetla własny materiał przygotowany na
platformie e‑podreczniki.
Link: https://moje.zpe.gov.pl/dolacz/34981500
Aktywność 3
Temat: „WNIOSKI I TEORIA”
Czas trwania: 10 minut
Opis aktywności:
Nauczyciel dokonuje krótkiego podsumowania 2 aktywności. Następnie udostępnia link:
https://sites.google.com/zsjablonowo.edu.pl/wiesiugrabowski/strona-g%C5%82%C3%B3wna
gdzie zespoły stworzą krótką prezentację na Sites Google, wykorzystując wszystkie karty pracy, które są wyświetlane na padlecie na dużym ekranie (foto)
W oparciu o wcześniejszą dyskusję uczniowie z pomocą nauczyciela wyciągają wnioski, systematyzują wiedzę na temat budowy i funkcjonowania układu dokrewnego
Aktywność 4
Temat: „JAK TO WYKORZYSTAĆ?, czyli zastosowanie wiedzy w praktyce”
Czas trwania: 9 minut
Opis aktywności:
Uczniowie zapoznają się z filmem „Układ hormonalny” - 3,16 min. oraz „Antagonistyczne działanie hormonów - glukagon” - 0,21 min z zasobów Multiteki Biologia na czasie Następnie dokonuja refleksji nad poznanym materiałem.
Dyskusja - Jak ważna jest rola wydzielanych hormonów na prawidłowe funkcjonownie człowieka? Jak zapobiegać cukrzycy?
13. Sposób ewaluacji zajęć
Ewaluacja zostanie przeprowadzona poprzez wypełnienie w domu ankiety.
Link: https://docs.google.com/forms/d/1II0-bgERRr-_6_Mz9XFhS4vtIw1KipsCIWFRjgIfFxg/edit?usp=sharing
14. Licencja
CC0 1.0 Universal - Przekazanie do Domeny Publicznej. Przejdź do opisu licencji
15. Wskazówki dla innych nauczycieli korzystających z tego scenariusza
Scenariusz może być wykorzystywany przez nauczycieli biologii do przeprowadzania lekcji stacjonarnej lub zdalnej
16. Materiały pomocnicze
17. Scenariusz dotyczy Zintegrowanej Platformy Edukacyjnej
Tak
18. Forma prowadzenia zajęć
dowolna