Etapy

lekcji

Przedmiot

nauczania

Kompetencje

kluczowe

Przebieg

zajęć

Środki

dydaktyczne

Metody

nauczania

Formy

pracy

Etap

wstępny

Fizyka

myślenie

matematyczne

i podstawowe

kompetencje

naukowo‑techniczne;

umiejętność uczenia się

Nauczyciel zadaje uczniom przypomnienie wiadomości o cząsteczkowej budowie materii,

oraz obejrzenie przez lupę soli, cukru, w miarę możliwości kamienie szlachetne i półszlachetne w biżuterii mamy, zwracając uwagę na krawędzie powierzchnię i kształty.

podręcznik, notatki,

lupa, kryształki soli, cukru i biżuteria mamy.

problemowa

indywidualna

Etap

realizacji

Odpytanie uczniów z zadanego materiału. Uczniowie opisują zaobserwowane cechy kształtu, krawędzi i powierzchni, np. soli, cukru oraz kamieni z biżuterii. Zauważają, że budowa jest regularna, powtarzająca się i charakterystyczna dla obserwowanych substancji. Ściany są gładkie, a krawędzie ostre.

zbiorowa,

jednolita.

Nauczyciel wyjaśnia, że ciała stałe o regularnej budowie oraz równych gładkich ściankach to kryształy. Atomy (cząsteczki) tworzą w nich regularną (uporządkowaną) sieć krystaliczną – znajdują się blisko siebie, nie mogą się poruszać swobodnie tak jak w gazach i cieczach, ale wykonują drgania wokół położenia równowagi. W podwyższonej temperaturze zwiększa się amplituda drgań.

Uczniowie oglądają film (samouczek) pokazujący model tworzenia się sieci krystalicznej kryształu. Załącznik 2.

Nauczyciel przytacza przykłady ciał amorficznych, których budowa wewnętrzna nie jest regularna np. szkło.

załącznik 2

problemowa

podawcza

Uczniowie oglądają galerię zdjęć – załącznik 1. Z pokazu dowiadują się, że bryłki substancji składających się ze zrośniętych ze sobą kryształów to polikryształy. Całe bryłki będąca jednym kryształem – to monokryształy. Kryształy pękają wzdłuż swoich płaszczyzn łupliwości i powstają gładkie powierzchnie.

załącznik 1

Po wypisaniu wniosków, nauczyciel proponuje uczniom wyhodowanie kryształków soli. Podaje sposób:

Potrzebne pomoce:

- słoik 0,25 l, 

- woda, 

- sól, 

- krótki patyczek lub ołówek,

- kosmata nitka.

Wykonanie doświadczenia:

Przygotuj roztwór nasycony soli kuchennej.

Otrzymaną solankę wlej do słoika do ok ¾ jego wysokości. Do patyczka przywiąż wełniany sznurek. Patyczek połóż na słoiku w ten sposób, aby nitka dotykała dna słoiczka. 

Odstaw słoik w ustronne miejsce. Woda stopniowo będzie parowała ze słoika, a sól będzie ulegała krystalizacji i osadzała się na ściankach słoika oraz na nitce. 

podawcza

problemowa