Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
R19xOy1m20wiF1

Budowla z portykiem - projektuję plan i fasadę pałacu

Źródło: online skills.
1

Scenariusz dla nauczyciela

R1TSDKAxmJyih1
Scenariusz zajęć do pobrania.
Źródło: online skills, licencja: CC0.

I. Opanowanie zagadnień z zakresu języka i funkcji plastyki; podejmowanie działań twórczych, w których wykorzystane są wiadomości dotyczące formy i struktury dzieła. Uczeń

1) wykazuje się znajomością dziedzin sztuk plastycznych: malarstwa, rzeźby, grafiki, architektury (łącznie z architekturą wnętrz), rysunku, scenografii, sztuki użytkowej dawnej i współczesnej (w tym rzemiosła artystycznego); rozumie funkcje tych dziedzin i charakteryzuje ich język; rozróżnia sposoby i style wypowiedzi w obrębie dyscyplin; zna współczesne formy wypowiedzi artystycznej, wymykające się tradycyjnym klasyfikacjom, jak: happening, performance, asamblaż; sztuka nowych mediów;

2) rozróżnia cechy i rodzaje kompozycji w naturze oraz w sztukach plastycznych (odnajduje je w dziełach mistrzów, a także w tworach i zjawiskach przyrody); tworzy różnorodne układy kompozycyjne na płaszczyźnie i w przestrzeni (kompozycje otwarte i zamknięte, rytmiczne, symetryczne, statyczne i dynamiczne); ustala właściwe proporcje poszczególnych elementów kompozycyjnych, umiejętnie równoważy kompozycję, wykorzystując kształt i kontrast form;

II. Doskonalenie umiejętności plastycznych – ekspresja twórcza przejawiająca się w działaniach indywidualnych i zespołowych. Uczeń:

6) stosuje różnorodne techniki plastyczne (proste techniki graficzne, rzeźbiarskie, malarskie, elementy obrazowania cyfrowego fotograficznego i z wykorzystaniem wybranych graficznych programów komputerowych);

III. Opanowanie podstawowych wiadomości z zakresu kultury plastycznej, jej narodowego i ogólnoludzkiego dziedzictwa kulturowego. Uczeń:

1) zna dziedzictwo kulturowe najbliższego otoczenia, wymienia zabytki i dzieła architektury (historycznej i współczesnej);

4) wymienia, rozpoznaje i charakteryzuje najważniejsze obiekty kultury wizualnej w Polsce, wskazuje ich twórców;

5) rozpoznaje wybrane, najbardziej istotne dzieła z dorobku innych narodów.

Nauczysz się

określać ramy czasowe klasycyzmu;

tworzyć różnorodne układy kompozycyjne na płaszczyźnie i w przestrzeni;

wyjaśniać pojęcie portyku, oraz potrafić wskazać go na budowli;

Klasycyzm

Budowle mieszkalne, wznoszone zależnie od potrzeb ludzi, różniące się przeznaczeniem i wystrojem, znane są nam od wieków. Powtarzający się sposób budowania i zdobienia definiował cechy charakterystyczne dla określonego stylu.

R1VA3WXaEY33c1
Łazienki Królewskie w Warszawie - widok na Pałac na wodzie, online-skills, CC BY 3.0

Klasycyzm to okres w sztuce, trwający od XVII do XIX w. Powstał pod wpływem fascynacji kulturą starożytnej Grecji i Rzymu. Rozwinął się w wielu krajach, również w Polsce, w czasie panowania ostatniego króla, Stanisława Augusta Poniatowskiego, wielkiego mecenasa sztuki. Król nie tylko znał się na sztuce, ale i sam tworzył, np. fasadęFasadafasadę Pałacu w Łazienkach warszawskich. Fasada to przednia, reprezentacyjna część, którą widzimy stając przed każdym budynkiem.

Sztuka klasycyzmu wyróżnia się spokojem i harmonią, widocznymi w bryłach kościołów, pałaców oraz dworków. Wystrój ich fasad posiada charakterystyczne, podobne elementy. Plany budowli oparte są głównie na kwadracie, kolePlan budowlikole i prostokącie. Rysunek budynku przedstawiony jest na płaskiej powierzchni, tak, aby było widać kształt murów. W klasycyzmieKlasycyzmklasycyzmie jest to plan, który posiada kształt koła lub kwadratu, z charakterystycznymi portykamiPortykportykami. Portyk jest ozdobą fasady, którego część stanowią wysmukłe kolumny, a zamyka tympanonTympanontympanon

Przykłady budowli z portykiem

R1EV8Ar1ZIkEg1
Ilustracja interaktywna przedstawiająca schemat portyku. Rysunek został wykonany czarną linią. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty z informacjami: Punkt 1: przyczółek Punkt 2: tympanon Punkt 3: fryz Punkt 4: kolumnada Punkt 5: krepidoma
Widok na portyk, online-skills, CC BY 3.0
REw9WtebSlemO1
Ilustracja interaktywna przedstawia rzymską świątynię "Panteon". Zdjęcie ukazuje front budowli ujęty od dołu na portyk z kolumnadą, zwieńczoną trójkątnym tympanonem. Na gzymsie znajduje się łaciński napis. W tle widoczna jest architektoniczna zabudowa Rzymu. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją: Punkt 1: Portyk był bardzo często stosowany w architekturze rzymskiej. W ogólnym założeniu przypominał on greckie stoa i podobnie jak one miał za zadanie chronić części drewniane budowli oraz ludzi przed wpływami atmosferycznymi (np. deszczem).
Portyk w rzymskiej świątyni, online-skills, CC BY 3.0
R1ZEmOetxupQg1
Ilustracja interaktywna przedstawia niebieski dom. Obiekt kryty jest dwuspadowymi dachami. Z boku znajduje się garaż, przed którym stoi auto. Przed domem, pomiędzy trawnikiem znajduje się wąski chodnik. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją: Punkt 1: Portyk to także otwarty ganek kolumnowy lub filarowy, który poprzedza wejście, tworząc główną część fasady budynku. Jeśli stanowi przód elewacji nazywa się go prostylem, a gdy jest w głębi budynku nosi miano in antis.
Niebieski dom z widocznym portykiem, online-skills, CC BY 3.0
R1QYeACFcwoYA1
Ilustracja interaktywna przedstawia widok na dom w Tarnobrzegu z wysuniętym przed jego lico portykiem z czterema kolumnami. Symetryczny obiekt jest pomalowany na żółto i kryty dachówką. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją: Punkt 1: Portyk domu w Tarnobrzegu
Dom w Tarnobrzegu, wikimedia.org, CC BY 3.0
R1SzAbyxrBjsE1
Ilustracja interaktywna przedstawia świątynię Diany w Arkadii, zaprojektowany przez Szymona Bogumiła Zuga. Ukazuje niewielką świątynię z portykiem wspartym. Przed budynkiem spacerują turyści. Dokoła teren porośnięty jest drzewami. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty z informacjami: Punkt 1: Została wybudowana w stylu klasycystycznym i wsparta na czterech kolumnach jońskich. Punkt 2: Świątynię Diany można zwiedzić wewnątrz. Po przekroczeniu drzwi wejściowych nad którymi wyryto słowa z sonetu Petrarki Dove pace trovai d’ogni mia guerra (Tutaj znalazłem spokój po każdej mojej walce) wchodzi się do Westybulu, czyli obszernego, reprezentacyjnego przedsionka stanowiącego połączenie głównego wejścia z innymi pomieszczeniami. Te inne pomieszczenia to Gabinet Etruski, owalna Sypialnia i Panteon. http://prostoprzedsiebie.blog.pl/2016/05/28/park-romantyczny-w-arkadii-kolo-lowicza/#more-6722
Szymon Bogumił Zug, Świątynia Diany, Arkadia, wikimedia.org, CC BY 3.0

Zadania

RRMBp4wjLM3fM1
Ćwiczenie 1
Wymień elementy portyku, które pojawiły się w prezentowanych obiektach.
R1GO0e53Meod4
Ćwiczenie 2
R1EK7CIOQv7rO
Ćwiczenie 3
Wyjaśnij, co to jest portyk.
Polecenie 1

Zapoznaj się ze zdjęciami obiektów sakralnych i świeckich.

Zrób zdjęcia budowli w okolicy, które posiadają cechy charakterystyczne dla klasycyzmu. Mogą to być całe budowle lub poszczególne elementy klasycystyczne.

Polecenie 2

W aplikacji miniPaint narysuj trzy elementy charakterystyczne dla okresu klasycyzmu.

R1WeXxTCzczJ71
Uruchom wyobraźnię i zaplanuj ilustrację do mitologicznej przygody Odyseusza, Syzyfa lub Achillesa. Opowiedz, który epizod z życia bohatera został przez Ciebie wybrany i jaką masz wizję plastyczną. Poproś kogoś z klasy o jej zrealizowanie.
Źródło: ViliusL.
Rkz3MoKihLVK91
Ćwiczenie 4
Wymień nazwy trzech zapamiętanych budowli.
RJArSvuZXLZme
Ćwiczenie 5
W jakim stylu zbudowany jest Pałac w warszawskich Łazienkach? barokowym, renesansowym, czy klasycystycznym?
R1dRE2A3rw8RP
Ćwiczenie 6
W jakim mieście znajduje się Kościół św. Aleksandra: w Warszawie, w Krakowie, czy w Kielcach?
ReY1HCVKx65b4
Ćwiczenie 7
Przyporządkuj definicje do terminów, które opisują. Definicja pierwsza: trójkątne zwieńczenie kolumn w portyku znajdujące się między dwuspadzistym dachem, możliwe terminy do wyboru: 1.kolumna, 2. tympanon, 3. fasada. Definicja druga: pionowa podpora o przekroju koła stosowana jako ozdobny element w architekturze np. podtrzymujący tympanon, możliwe terminy do wyboru: 1.kolumna, 2. tympanon, 3. Fasada. Definicja trzecia: przednia, reprezentacyjna część budynku, możliwe terminy do wyboru: 1.kolumna, 2. tympanon, 3. fasada

Słownik pojęć

Fasada
Fasada

przednia, reprezentacyjna część budynku.

Klasycyzm
Klasycyzm

kierunek w sztuce powszechny od połowy XVIII wieku do ok. 1830 r. wzorujący się na klasycznej sztuce Grecji i Rzymu. Dzieła sprawiają wrażenie ładu, symetrii i rytmu.

Kolumna
Kolumna

pionowa podpora o przekroju koła stosowana jako ozdobny element w architekturze np. podtrzymujący tympanon.

Plan budowli
Plan budowli

rysunek budynku przedstawiony na płaskiej powierzchni, tak aby było widać jaki kształt mają mury. W klasycyzmie jest to koło lub kwadrat.

Portyk
Portyk

część fasady najczęściej prowadząca do drzwi głównych budynku, wsparta na kolumnach.

Tympanon
Tympanon

trójkątne zwieńczenie kolumn w portyku znajdujące się między dwuspadzistym dachem.

Słownik pojęć został opracoawany na podstawie:

K. Zwolińska, Z. Malicki, Mały słownik terminów plastycznych, Wiedza Powszechna, Warszawa 1993.

me12c4cb4187d3890_0000000000185

Galeria dzieł sztuki

me12c4cb4187d3890_0000000000189

Bibliografia

J. A. Chrościcki, Andrzej Rottermund, Atlas architektury Warszawy, Arkady, Warszawa 1977

W. Szolginia, Architektura, Sigma NOT, Warszawa 1992

K. Zwolińska, Z. Malicki, Mały słownik terminów plastycznych, Wiedza Powszechna, Warszawa 1993.