Bulimia – choroba naszego wieku
Bulimia – choroba naszego wieku
1. Cele lekcji
Cel ogólny: Akceptacja własnego ciała.
a) Wiadomości
Uczeń wie, co to jest bulimia.
Uczeń zna przyczyny bulimii.
Uczeń zna skutki bulimii.
b) Umiejętności
Uczeń potrafi opisać główne cechy choroby.
Uczeń uświadamia sobie, które części ciała zaniedbuje.
2. Metoda i forma pracy
Metoda pracy:
Łańcuch skojarzeń
Zabawa
Wykład
Zdania niedokończone
Forma pracy:
Indywidualna
Grupowa
Zbiorowa
3. Środki dydaktyczne
Materiały plastyczne (arkusze szarego papieru, kredki, flamastry)
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Rundka wstępna:
Uczniowie po kolei określają swoją gotowość do zajęć w skali od 1 do 10.
Łańcuch skojarzeń:
Uczniowie kolejno wypowiadają skojarzenia z pojęciem bulimia, a następnie zapisują je na arkuszu szarego papieru.
b) Faza realizacyjna
Zabawa – Mapa ciała.
Nauczyciel rozpoczyna zabawę od pytania: Jak obchodzicie się ze swoim ciałem? Dobrze czy niedbale? Po udzieleniu odpowiedzi, uczniowie biorą arkusz szarego papieru, kredki i malują samych siebie. Mają na to 10 minut. Po upływie czasu spokojnie oglądają obraz. Zadanie należy rozpocząć od głowy i przy każdej części ciała uczeń zadaje sobie pytanie: Co ta część ciała bardzo lubi, a czego nie lubi? Swoje odpowiedzi zapisuje na arkuszu papieru obok odpowiedniej części ciała. Na to zadanie uczniowie mają 15 minut. W kolejnym etapie zabawy uczniowie dobierają się czwórkami i przez 15 minut dyskutują na temat swoich obrazów. Następnie każdy uczeń ogląda jeszcze raz swój obraz i postanawia, co da w przyszłości swojemu ciału. Na wykonanie zadania uczniowie mają 5 minut. Na koniec zabawy wszyscy stają w kole. Kolejno każdy uczeń mówi, w jaki sposób będzie lepiej traktował własne ciało.
Propozycje pytań do uczniów po skończonej zabawie:
Czy zabawa podobała wam się?
Czy znacie kogoś, kto jest szczególnie przyjazny dla własnego ciała?
Czy znacie kogoś, kto szczególnie zaniedbuje własne ciało?
Na które części ciała zwracacie na co dzień najmniej uwagi?
O które części ciała dbacie na co dzień najbardziej?
Z kim najczęściej rozmawiacie o swoim ciele?
Wykład – Wilczy głód – bulimia (załącznik 1).
Nauczyciel, nawiązując do wcześniejszej zabawy, tłumaczy uczniom, że są osoby, które niedbale traktują swoje ciało. Uważają, że ich ciało jest brzydkie i ciągle są niezadowoleni ze swojego wyglądu. Osoby tak mogą cierpieć na chorobę zwaną bulimią.
c) Faza podsumowująca
Zdania niedokończone:
Uczniowie kolejno kończą zdania wypowiadane przez nauczyciela:
Na dzisiejszych zajęciach dowiedziałem (-am) się, że…
Dzisiaj na zajęciach ważne dla mnie było…
Na dzisiejszych zajęciach nowe dla mnie było…
Na dzisiejszych zajęciach najbardziej zainteresowało mnie to, że…
5. Bibliografia
Abraham S., Llewellyn‑Jones D., Anoreksja Bulimia Otyłość, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995.
http://pl.wikipedia.org/wiki/Bulimia
6. Załączniki
a) Wykład nauczyciela
Załącznik 1
Wilczy głód – bulimia
Co to jest bulimia? Nazwa bulimia pochodzi od słowa bulimis, co dosłownie oznacza byczy głód (limos – głód, bous – byk). Bulimia określana też jest jako żarłoczność psychiczna, chorobliwe objadanie się. Osoby poddające się napadom niepohamowanego przejadania się, inaczej mówiąc bulimii, stanowią grupę osób z zaburzeniami odżywiania się. Bywa też, że u niektórych pacjentów z bulimią rozwija się anoreksja. Napady bulimii zwykle zaczynają się między 15 a 24 rokiem życia, po okresie zwiększonej troski o swoją sylwetkę i wagę.
Główne cechy bulimii: Bulimia dotyka osoby, które nie akceptują swojego ciała, swojego wyglądu, wagi. Nie czują się dobrze w swoim ciele i pragną za wszelką cenę polepszyć swoje samopoczucie. U osób cierpiących na bulimię występuje przymus pochłaniania dużych ilości jedzenia w krótkim czasie, najczęściej do dwóch godzin. U tych osób napady niepohamowanego przejadania się zdarzają się częściej niż 2 razy w tygodniu. Jest to choroba o zaburzeniu psychicznym, a chorzy na nią zwykle czują się głodni nawet po spożytym posiłku. Podczas napadu bulimii większość osób chorych połyka szybko jedzenie, niemal panicznie wpycha je do ust. Napad może zacząć się o każdej porze dnia i zakończyć się nagle. Osoby te wykazują ciągłe zaniepokojenie swoją sylwetką i wagą, dlatego rygorystycznie ograniczają ilości jedzenia bądź stosują głodówkę między napadami bulimii. Zdarza się, że gimnastykują się intensywnie, by nie przytyć. Ponad połowa osób cierpiących na bulimię wywołuje wymioty w trakcie i pod koniec każdego napadu niepohamowanego przejadania się. Zdarza się, że między napadami stosują środki przeczyszczające czy odwadniające, próbując w ten sposób kontrolować swoją wagę. Większość pacjentów dotkniętych bulimią to kobiety.
Przyczyny bulimii:
samotność,
nuda,
brak bliskiej osoby, z czym chory nie potrafi sobie poradzić,
brak samoakceptacji,
zaburzenia mechanizmów samoregulacji i samokontroli,
uszkodzenie ośrodka sytości w mózgu,
emocjonalne zaniedbanie dziecka w dzieciństwie.
Typy bulimii: Rozpoznano dwa typy. Pierwszy to typ przeczyszczający, w którym, po napadzie żarłoczności, następuje prowokowanie wymiotów oraz używanie środków przeczyszczających. Drugi to typ nieprzeczyszczający, w którym zamiast przeczyszczania się środkami farmakologicznymi i wymuszania wymiotów, chorzy stosują ścisłą dietę (często głodówkę), ograniczając ilość spożywanych pokarmów do minimum bądź też wykonują dużo wyczerpujących ćwiczeń fizycznych.
Zmiany fizyczne i psychiczne i osób cierpiących na bulimię:
niedobory pokarmowe,
uczucie pełna,
zmęczenie,
ospałość,
zły nastrój,
ból głowy,
niepokój,
zaparcia ,
niedociśnienie tętnicze,
dyskomfort w jamie brzusznej,
nieregularne miesiączki lub ich brak,
sucha skóra,
zgrubienia skóry palców (od prowokowania wymiotów),
rany lub blizny na grzbietach dłoni,
uszkodzenie naczyń krwionośnych w oczach,
opuchlizna twarzy i policzków (zapalenia ślinianek),
rozciągnięcie żołądka do znacznych rozmiarów,
zaburzona praca nerek,
osłabienie serca, wątroby i układu pokarmowego,
podrażnienie przełyku, zgaga,
w skrajnych przypadkach – pęknięcie przełyku lub przepony,
niechęć do samej siebie,
stany depresyjne,
poczucie wstydu i upokorzenia,
psychiczne uzależnienie od środków przeczyszczających i odwadniających,
agresywność.
Bulimia nieleczona może doprowadzić do śmierci.
7. Czas trwania lekcji
2 x 45 minut
8. Uwagi do scenariusza
Scenariusz lekcji jest przeznaczony dla klasy drugiej gimnazjum.