Być premierem

Kancelaria Prezesa Rady Ministrów

RjhROm41AZSrg

Wycieczka wirtualna po Kancelarii Prezesa Rady Ministrów

Wycieczka wirtualna po Kancelarii Prezesa Rady Ministrów

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/b/PJqp8z5aj

Kancelaria Prezesa Rady Ministrów

Tu zapadają najważniejsze decyzje w państwie, przyjmowani są szefowie innych państw i delegacje zagraniczne. Usytuowanie gmachu odzwierciedla jego rolę w państwie: mieści się w najbardziej prestiżowym rejonie Warszawy, przy Trakcie Królewskim, naprzeciwko jednego z najpiękniejszych parków w Europie - Łazienek.

Budynek KPRM nie był projektowany ani jako siedziba premiera rządu, ani nawet dla ważnego urzędu, ale dla rosyjskiej szkoły wojskowej, czyli Korpusu Kadetów.

Cały kompleks budynków miał kształt litery „C”, a najbardziej charakterystycznym elementem głównego gmachu była imponująca kopuła wejścia głównego od Alei Ujazdowskich.

W czasie I wojny światowej budynek zmienił swoje przeznaczenie, od 1914 do 1918 roku magistrat ulokował w nim szpital polowy na 1500 łóżek. Po wojnie budynek znów stał się polską szkołą podchorążych piechoty.

W czasie przewrotu majowego w 1926 roku batalion szkoły opowiedział się po stronie rządu, w związku z tym szkołę przeniesiono do innego miasta. Przebudowany wkrótce potem gmach stał się siedzibą Generalnego Inspektoratu Sił Zbrojnych, na którego czele stanął Józef Piłsudski. W jednym ze skrzydeł budynku utworzono Centralną Bibliotekę Wojskową. We wrześniu 1939 gmach został zbombardowany, spłonęły ulokowane w nim zbiory biblioteki. Ocalał jedynie parter budynku i skrzydło północne.

W czasie wojny gmach był siedzibą SS. Rozegrały się w nim tragiczne wydarzenia. Tuż po rozpoczęciu powstania warszawskiego, w zrujnowanym skrzydle południowym SS dokonało egzekucji tysięcy mieszkańców Warszawy.

W styczniu 1945 roku zachowaną część budynku objęły w posiadanie władze Wojska Polskiego. Z końcem 1946 roku zapadła decyzja o przekazaniu całego kompleksu Radzie Państwa.

W 1947 roku rozpoczęła się odbudowa i przebudowa budynków. Powierzono ją Janowi Bogusławskiemu i Stanisławowi Odyńcowi‑Dobrowolskiemu.

Gmach stał się budynkiem reprezentacyjnym, nadbudowano salę kolumnową, co umożliwiło jego podwyższenie, a przed głównym wejściem stanęły wysunięte przed front kolumny. Po remoncie w 1948 roku w gmachu znajdowały się 384 pomieszczenia biurowe i reprezentacyjne. Teraz jest blisko 600 pokoi i trzy kilometry korytarzy.

Od 1953 roku do 1996 roku w budynku mieścił się Urząd Rady Ministrów, po reformie 1997 roku - Kancelaria Prezesa Rady Ministrów.

W 1995 roku cały kompleks budynków wpisano do rejestru zabytków ówczesnego województwa warszawskiego jako przykład architektury reprezentacyjnej Warszawy.

Na zewnątrz

Od 1953 Urząd Rady Ministrów, który w 1997 zmienił nazwę na Kancelarię Prezesa Rady Ministrów, mieści się w Al. Ujazdowskich 1/3.

Wejście

Zyskało reprezentacyjny charakter w czasie przebudowy w latach 1946‑1948. W czasie remontu w 2008 roku przybył w nim niezwykle nowoczesny element – szklana podłoga. Za szklaną taflą, podpartą dla lepszej ekspozycji także szklanymi belkami, widać schody z 1902 roku. Ta ekspozycja jest znakomitym przykładem, jak można w atrakcyjny, nowoczesny sposób wydobywać uroki przeszłości. Takie poszanowanie tradycji powinno obowiązywać nie tylko w architekturze.

Sala świetlikowa

Od 2014 roku im. Tadeusza Mazowieckiego. To w niej do 2003 roku odbywały się posiedzenia rządu. Przed wojną mieściła się tutaj kaplica prawosławna. Obecnie jest miejscem spotkań rządu i stałych komisji.

Hol

Olśniewa przestrzenią i elegancją. Do jego wykończenia użyto stonowanych kolorystycznie marmurów. Na ich tle dobrze prezentują się misterne kraty wykonane według projektu Henryka Grunwalda.

Sala kolumnowa

„Najmłodsza” i najbardziej reprezentacyjna sala w gmachu, powstała w czasie powojennego remontu, może pomieścić nawet tysiąc osób. Elementem wystroju są dekoracje rzeźbiarskie wykonane przez Stanisława Sikorę. „Oddano mu do dyspozycji cztery duże pomieszczenia na parterze budynku. Do pomocy przydzielono rzemieślników‑kamieniarzy, sztukatorów, cieśli i stolarzy” – napisał na portalu sztuka.net Paweł Giergoń, badacz architektury PRL. Dopełnieniem dekoracji są okucia balustrad zaprojektowane i wykonane przez Henryka Grunwalda. W sali kolumnowej organizowane są największe konferencje, uroczystości wręczania medali, dyplomów, ślubowania nowych urzędników.

Sala obrazowa

To miejsce oficjalnych ceremonii z udziałem zagranicznych gości premiera. Tu zapraszani są dziennikarze, gdy szefowie rządu mają zamiar wygłosić ważne oświadczenie. Na ścianach wiszą XX‑wieczne obrazy polskich malarzy, wypożyczone z Muzeum Narodowego, m.in. Tadeusza Makowskiego, Kazimierza Sichulskiego, Witolda Rzegocińskiego.

Sala zegarowa

Gdy spotkanie premiera z szefami rządów czy ambasadorami wymaga rozmów jedynie kilku osób – najczęściej odbywa się właśnie w Sali Zegarowej. Jej ozdobą jest angielski XVIII‑wieczny zegar, najstarszy zabytek w KPRM. Gospodarz podobno zawsze siada tyłem do okna, a przodem do drzwi, dzięki czemu widzi zegar i może kontrolować czas spotkania.

Sala recepcyjna

Połączona z Salą Zegarową, ale utrzymana w zupełnie innym stylu. Wzrok przykuwają oryginalne krzesła kolorystycznie współgrające z kolorami ścian.

Sala okrągłego stołu

Reprezentacyjna, usytuowana w pobliżu dawnego gabinetu premiera, służąca jako miejsce spotkań z delegacjami zagranicznymi. Autorem wystroju i projektantem mebli był Jan Bogusławski.

Sala posiedzeń Rządu

Najbardziej ascetyczna i znana sala, gdyż jest filmowana przed cotygodniowymi posiedzeniami rządu. Przy stole w kształcie litery „O” obradują pod kierunkiem premiera wszyscy ministrowie. Zwyczajowo przed każdym posiedzeniem premier rządu podchodzi do każdego ministra i podaje mu rękę. Gdy premier przywita przybyłych, operatorzy kamer programów informacyjnych muszą opuścić salę. Rząd obraduje bez świadków. Do sali nie wolno wnosić też telefonów komórkowych.

Sala konferencyjna

W niej odbywają się dłuższe konferencje, na których premier lub ministrowie wyjaśniają zawiłości kierowanych do Sejmu ustaw.

Premierzy III RP

Sprawowanie urzędu premiera to wielki zaszczyt, ale i ogromna odpowiedzialność. Prezes Rady Ministrów jest zgodnie z Konstytucją RP dopiero czwartą osobą w państwie (po prezydencie, marszałkach Sejmu RP i Senatu RP), ale w praktyce skupia w swoich rękach niemal całą władzę wykonawczą. Od decyzji, które podejmuje szef rządu, zależy jakość życia wielu milionów ludzi. Znane są dzieje narodów, które pod mądrym przewodnictwem rozkwitały, a pod złym popadały w biedę i chaos.
W historii ostatnich lat szczególną rolę odegrali politycy, którzy pracowali na najwyższych stanowiskach w czasie transformacji ustrojowej, gdy Polska przeobrażała się z państwa zniewolonego, autorytarnegotYLU1nIV5o_000tp001autorytarnego, ze scentralizowaną gospodarką w kraj niepodległy, demokratyczny i wolnorynkowy.

Tadeusz Mazowiecki

Przeciwnicy nazywali go żółwiem, zwolennicy pytali, kto w takim razie jest jastrzębiem?

Został premierem nieoczekiwanie. Miał nim być Bronisław Geremek, ale kandydatura Mazowieckiego pojawiła się podczas rozmów Lecha Wałęsy z braćmi Kaczyńskimi. Misja utworzenia rządu nie była łatwa. Był zobowiązany wziąć pod uwagę interesy Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, której przedstawiciele musieli wówczas znaleźć się w sejmie.

W czasie wygłaszania sejmowego exposé zasłabł, po powrocie na mównicę zażartował: „Znalazłem się w takiej sytuacji jak polska gospodarka, ale wyszedłem z tego i mam nadzieję, że ona też wyjdzie”.

RAeQ33SOk7gWC

Na zdjęciu premier Tadeusz Mazowiecki w rozmowie z obywatelem. W tle znajduje się tłum ludzi.

Jego rząd został zapamiętany przede wszystkim z przeprowadzenia trudnych,
ale koniecznych reform, nazwanych planem Balcerowicza (od nazwiska wicepremiera i ministra finansów – Leszka Balcerowicza). Reformy umożliwiły opanowanie hiperinflacji, rozpoczęcie restrukturyzacji gospodarki i prywatyzację.

Zarzucano Mazowieckiemu, że nie troszczył się o koszty przeprowadzanej transformacji, a najbardziej stracili najubożsi. Przyznać jednak trzeba, że wówczas pojawiły się po raz pierwszy zasiłki dla bezrobotnych, a istotną rolę w rządzie odgrywał minister pracy – Jacek Kuroń. Do historii przeszła zupa – kuroniówka, którą minister gotował dla bezrobotnych.

Rząd Tadeusza Mazowieckiego współtworzyło także czterech ministrów z PZPR, którzy objęli resorty siłowe (MSW i MON). Między innymi gen. Czesław Kiszczak, który jako minister spraw wewnętrznych i szef Służby Bezpieczeństwa niszczył archiwa PRL‑owskich służb specjalnych. Właśnie za powolne zmiany w sektorach siłowych, a także za deklarowaną w exposé „grubą kreskę” rząd Mazowieckiego był najbardziej krytykowany. Już w lecie 1990 roku rozpoczęła się wśród elit solidarnościowych „wojna na górze”. Przybrała ona na sile w czasie kampanii prezydenckiej, w której Tadeusz Mazowiecki wystartował, mając przeciwko sobie Lecha Wałęsę.

Tadeusz Mazowiecki przegrał wybory w pierwszej turze nie tylko z legendarnym przywódcą „Solidarności”, lecz także z nieznanym nikomu Stanem Tymińskim.
26 listopada 1990 r. podał swój rząd do dymisji.

Andrzej Brzeziecki, autor biografii Tadeusza Mazowieckiego wydanej w 2015 roku,
tak ocenia swojego bohatera:

Tadeusz Mazowiecki zmarł w 2013 r., w dniu pogrzebu została ogłoszona żałoba narodowa.

RK5Qn3jxS3bYF

Na zdjęciu premier Tadeusz Mazowiecki, ubrany w koszulę i czarną marynarkę. Premier jest sędziwego wieku. Na pociągłej twarzy widać liczne zmarszczki. Ma siwe włosy.

RDxQA8Fe85UbN

Na zdjęciu premier Jan Krzysztof Bielecki przedstawiony z bocznego profilu, ubrany w marynarkę, koszulę i krawat.

R1eYQRCQbrF2l

Na zdjęciu premier Jan Olszewski, ubrany w niebieską koszulę i krawat, siedzący na fotelu.

Rh8LzZ37TuEvS

Na zdjęciu premier Waldemar Pawlak, ubrany w ciemny garnitur, jasną koszulę i pasiasty krawat.

RTE81gYWYYc9I

Na zdjęciu premier Hanna Suchocka, ubrana w żakiet i białą bluzkę.

RNUK2sXloN7qS

Na zdjęciu premier Józef Oleksy, ubrany w garnitur, koszulę i krawat. W tle znajduje się las, domki letniskowe i samochody.

R2Bu6gGPw4sV8

Na zdjęciu premier Włodzimierz Cimoszewicz, ubrany w garnitur, koszulę i krawat.

R23zklpepv7Xx

Na zdjęciu premier Jerzy Buzek, ubrany w garnitur, koszulę i krawat, na ciemnym tle.

RsJCG5p2kBP7y

Na zdjęciu premier Leszek Miller, ubrany w garnitur, koszulę i krawat. Za nim bezpośrednio znajduje się dwóch mężczyzn, w tym jeden z nich to policjant. W tle widoczny jest obszar zielony - trawa lub murawa boiska.

R9tLh82w0mgaK

Na zdjęciu premier Marek Belka, ubrany w garnitur, koszulę i krawat. W tle znajdują się drewniane meble, a w nich półka z ustawionymi na niej książkami.

RLnHm6hLuWXH4

Na zdjęciu premier Kazimierz Marcinkiewicz, ubrany w garnitur, koszulę i krawat. Przemawia przez mikrofon, stojąc na mównicy, na zewnątrz. W tle widoczne są osoby reprezentujące poczty sztandarowe oraz fotoreporter.

R1B8h3Y70mJ54

Na zdjęciu premier Jarosław Kaczyński, ubrany w garnitur, koszulę i krawat. Tło zdjęcia jest ciemne i rozmyte.

R6xv2y0XzIR30

Na zdjęciu premier Donald Tusk, ubrany w garnitur, koszulę i krawat. W tle znajdują się białe regały z książkami.

R1GSDxzx8NMah

Na zdjęciu premier Ewa Kopacz, ubrana w czarną garsonkę. Ma na sobie okulary, na jej szyi wisi wisiorek. W tle niewyraźne postaci.

RpfH86SOiZnQU

Na zdjęciu premier Beata Szydło z uśmiechniętą twarzą. Ma na sobie białą bluzkę i czarną marynarkę. Na szyi nosi łańcuszek z krzyżem. W tle znajdują się niewyraźne postacie.

Rqx47Fe4XAPab

Na zdjęciu premier Mateusz Morawiecki, ubrany w garnitur, koszulę i krawat. Ma na sobie okulary. W tle z lewej strony znajduje się fragment flagi Polski, z prawej strony fragment flagi Unii Europejskiej.

Premierzy II Rzeczpospolitej

Życiorysy znanych polityków, tych dawnych i obecnych, mogą być barwną lekturą. Przykładem niezwykłej kariery politycznej w II RP był Wincenty Witos, rolnik z małej miejscowości Wierzchosławice, będący trzykrotnie premierem rządu. Duży rozgłos zyskał także Walery Sławek, ponieważ brał udział w napadach na rosyjskie pociągi przewożące carskie ruble. Zdobyte pieniądze przeznaczano na działalność niepodległościową. Wiele anegdot powstało o premierze Felicjanie Sławoju Składkowskim, który nakazał budowanie w całym kraju drewnianych toalet, zwanych później żartobliwie „sławojkami”.

Wincenty Witos, czyli od chłopa do premiera

RmxjhieJ6dKgc

Na zdjęciu znajduje się premier Wincenty Witos, który przemawia do zebranych. Jest ubrany w płaszcz i trzyma w górze prawą rękę z podniesionym ku górze palcem wskazującym. W tle znajdują się drzewa i pole.

Zdaniem historyków największą zasługą Witosa było włączenie chłopów w proces współtworzenia państwa polskiego po 1918 roku. Witos, zdobywając coraz to wyższe stopnie kariery politycznej, nie zerwał związków z rodzinną wsią i przez całe życie zajmował się także uprawą ziemi.

Urodził się we wsi Wierzchosławice w 1874 r. Był działaczem społecznym i samorządowcem od samego początku związanym z ruchem ludowym. Działał w Polskim Stronnictwie Ludowym „Piast”. Sprawował także urząd wójta swojej wsi
od 1909 r. do 1931 r.

W dramatycznym momencie wojny polsko‑bolszewickiej Józef Piłsudski, aby z nim porozmawiać, musiał wysłać po niego samochód:

Kilka dni po tym wydarzeniu powstał Rząd Obrony Narodowej z Witosem na czele. Premierem rządu został Witos jeszcze dwa razy.

Tragicznym przeżyciem był dla niego zamach majowy w 1926 r. Uważał, że przejęcie władzy drogą przemocy jest dużym niebezpieczeństwem dla młodego państwa polskiego. Stanął wówczas na czele przeciwników Piłsudskiego i rządów sanacji, został aresztowany i skazany w tzw. procesie brzeskim, po czym udał się na emigrację.

W 1939 r. powrócił do kraju. W czasie wojny wielokrotnie nakłaniany przez Niemców do kolaboracji zawsze zdecydowanie odmawiał. Wkrótce po zakończeniu wojny został aresztowany przez Rosjan i zmuszany do współpracy, na którą się nie zgodził. Zmarł w 1945 r.

Witos słynął z tego, że podkreślał swoją chłopskość w sposobie bycia i w legendarnym stroju – chodził w butach z cholewami i bez krawata. Prowadził gospodarstwo także wtedy, gdy został wybrany na gospodarza państwa.

Więcej na ten temat można przeczytać na stronie polskieradio.pl, w tekście: Wincenty Witos – premier wierny chłopom:

(http://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/966086,Wincenty-Witos-%E2%80%93-premier-wierny-chlopom).

Walery Sławek – wierny przyjaciel Marszałka Piłsudskiego

RQjdvrtgXYSBd

Na zdjęciu premier Walery Sławek, ubrany w garnitur, koszulę i krawat. Jest ujęty bokiem. Lewą rękę ma wsuniętą do kieszeni spodni, w prawej ręce trzyma książkę.

Był niezwykle odważnym człowiekiem i najbliższym współpracownikiem Józefa Piłsudskiego. Wsławił się organizowaniem licznych akcji bojowych. We wrześniu
1908 r. Sławek brał udział w słynnej akcji pod Bezdanami koło Wilna, podczas której dokonano napadu na rosyjski pociąg przewożący pieniądze. Zwolennicy Polskiej Partii Socjalistycznej nazywali tę akcję ekspriopriacja, co oznaczało rekwizycję carskich pieniędzy uzasadnioną wymogami walki o niepodległość. Zdobyte fundusze
(ok. 200 tys. rubli) przeznaczono na działalność spiskową, tworzenie organizacji strzeleckich oraz na pomoc konspiratorom. Niemal wszyscy uczestnicy tego napadu zrobili kariery polityczne – czterech z nich zostało premierami.

Walery Sławek był działaczem niepodległościowym, członkiem PPS, żołnierzem i politykiem obozu sanacyjnego. Dosłużył się stopnia pułkownika piechoty, sprawował funkcję marszałka sejmu, był liderem obozu sanacji, człowiekiem do zadań specjalnych.

Po przewrocie majowym w 1926 r. trzykrotnie zajmował stanowisko premiera.
W 1927 stanął na czele Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem (BBWR), organizacji politycznej, która była wyrazicielem poglądów sanacji. Walery Sławek był także jednym z twórców konstytucji kwietniowej z 1935 r.

W kwietniu 1939 roku Walery Sławek, prawdopodobnie rozczarowany stanem państwa, targnął się na swoje życie. Sprawa tego samobójstwa nigdy nie została do końca wyjaśniona.

Felicjan Sławoj Składkowski – lekarz i polityk, entuzjasta higieny

RlEbwYiary70E

Na zdjęciu znajduje się premier Felicjan Sławoj Składkowski, który przemawia do urzędników Prezydium Rady Ministrów. Jego ubiór przypomina strój wojskowy, wzbogacony lampasami. Prawą rękę trzyma na wysokości pasa ze ściśniętą piąstką. Urzędnicy są ubrani w formalnym stylu w większości w tonacji czerni. Spotkanie odbywa się w dużej sali wyłożonej kafelkami.

To postać niezwykle barwna. Przeszedł do historii przede wszystkim jako pomysłodawca stawiania toalet zwanych wówczas ironicznie „sławojkami”.

Działalność na polu higieny narodu to nie jedyna rzecz, która budziła emocje u rodaków, inne to nieustanne kontrolowanie pracy urzędników państwowych czy liczne niezapowiedziane wyjazdy w teren po to, aby osobiście przypilnować wykonania poleceń służbowych.

Z wykształcenia był lekarzem. Służył w Legionach Piłsudskiego, walczył z bolszewikami w czasie wojny w dwudziestym roku. Zdobył stopień generała dywizji Wojska Polskiego, był ministrem spraw wewnętrznych i szefem Rady Ministrów.

Na tym stanowisku pobił rekord w Polsce międzywojennej: premierem był ponad trzy lata, od 1936 roku aż do wybuchu wojny. Składkowski to także utalentowany pisarz, który z dużą dawką autoironii opisał swoje życie i działalność polityczną.