I. Opanowanie zagadnień z zakresu języka i funkcji plastyki; podejmowanie działań twórczych, w których wykorzystane są wiadomości dotyczące formy i struktury dzieła. Uczeń:
1) wykazuje się znajomością dziedzin sztuk plastycznych: malarstwa, rzeźby, grafiki, architektury (łącznie z architekturą wnętrz), rysunku, scenografii, sztuki użytkowej dawnej i współczesnej (w tym rzemiosła artystycznego); rozumie funkcje tych dziedzin i charakteryzuje ich język; rozróżnia sposoby i style wypowiedzi w obrębie dyscyplin; zna współczesne formy wypowiedzi artystycznej, wymykające się tradycyjnym klasyfikacjom, jak: happening, performance, asamblaż; sztuka nowych mediów;
2) rozróżnia cechy i rodzaje kompozycji w naturze oraz w sztukach plastycznych (odnajduje je w dziełach mistrzów, a także w tworach i zjawiskach przyrody); tworzy różnorodne układy kompozycyjne na płaszczyźnie i w przestrzeni (kompozycje otwarte i zamknięte, rytmiczne, symetryczne, statyczne i dynamiczne); ustala właściwe proporcje poszczególnych elementów kompozycyjnych, umiejętnie równoważy kompozycję, wykorzystując kształt i kontrast form;
II. Doskonalenie umiejętności plastycznych – ekspresja twórcza przejawiająca się w działaniach indywidualnych i zespołowych. Uczeń:
1) w zadaniach plastycznych interpretuje obserwowane przedmioty, motywy i zjawiska, stosując środki wyrazu zgodnie z własnym odczuciem; w wyższych klasach podejmuje również próby rysunkowego studium z natury;
4) projektuje graficzne formy użytkowe (zaproszenie, okładka, plakat); kształtuje przestrzenne formy dekoracyjne i scenograficzne – indywidualnie i w zespole; umiejętności te wykorzystuje w przygotowywaniu imprez i uroczystości szkolnych, np. powiązanych z kalendarzem różnego typu świąt;
6) stosuje różnorodne techniki plastyczne (proste techniki graficzne, rzeźbiarskie, malarskie, elementy obrazowania cyfrowego fotograficznego i z wykorzystaniem wybranych graficznych programów komputerowych).
m7e5d9b6b1099f8a3_0000000000026
Nauczysz się
czym jest ceramika, jakie są przykłady tradycyjnych wyrobów ceramicznych;
z jakich materiałów powstają wyroby ceramiczne;
wskazywać spośród przykładów prace ilustrujące wyroby ceramiczne;
określać właściwości wyrobów ceramicznych, wskazując na ich wady i zalety;
określać i opisać etapy powstawania wyrobów ceramicznych;
wskazywać wyroby ceramiczne, w których artyści zastosowali motywy roślinne lub zwierzęce;
charakteryzować rodzaje ceramiki, takie jak: porcelana, fajans, kamionka;
wykonywać z gliny naczynie ceramiczne w taki sposób, aby zachowało trwałość w procesie wypalania gliny (np. z zastosowaniem techniki lepienia z wałków);
przedstawiać własny wyrób ceramiczny przed grupą i opisać etapy jego powstawania, a także cechy wizualne.
m7e5d9b6b1099f8a3_0000000000068
Ceramika
Rax7DRJLoxVBW1
Proces produkcji wyrobów ceramicznych polega na wymieszaniu surowców (najczęściej gliny), formowaniu, wysuszeniu i wypaleniu w piecu. W wysokich temperaturach zachodzi zjawisko spiekania, w wyniku którego gęstość surowca ulega zmniejszeniu ze względu na usunięcie wody podczas obróbki termicznej. Po wypaleniu materiały ceramiczne można pokryć szkliwem.
Dawniej do ceramiki zaliczano wyroby z naturalnych glin oraz ich mieszanin z dodatkami substancji mineralnych i organicznych. Współcześnie zakres ceramiki obejmuje: ceramikę właściwą (wyroby z glin), szkło, emalie, materiały wiążące (cement, wapno, gips), materiały ścierne, tworzywa szklanokrystaliczne i in.
Przyjrzyj się różnym przykładom tradycyjnej ceramiki: naczyniom, figurkom i elementom dekoracyjnym.
R11UorNJLojhO1
R12cqa5Au1yZK1
RT4XKRTwibQOp1
R1cbgrVFJigIU1
R1WIkfAaqDKNr1
RklBMtut2juOE1
classicmobile
Ćwiczenie 1
Rywqt5ztanMvA1
static
Ćwiczenie 1
Tradycyjne wyroby ceramiczne wyrabiano z:
A - drewna B - szkła z dodatkiem substancji mineralnych C - gliny z dodatkami substancji mineralnych i organicznych
C
classicmobile
Ćwiczenie 2
RNpyle9v9YvkW1
static
Ćwiczenie 2
Wybierz spośród przykładów wyroby ceramiczne.
R8aDxwmxgBDWZ1
B
C
m7e5d9b6b1099f8a3_0000000000135
Właściwości ceramiki
Materiały ceramiczne mają swoje wady i zalety. Zapoznaj się z cechami charakterystycznymi dla wytworów ceramicznych.
Zalety: odporność na działanie wysokich temperatur, a także na wgniatanie, twardość, dobre właściwości mechaniczne.
Wady: kruchość, która uniemożliwia obróbkę mechaniczną wyrobów (można tylko delikatnie szlifować) i utrudnia łączenie materiałów ceramicznych ze sobą lub z innymi materiałami.
W zależności od rodzaju i ilości składników, technologii wytwarzania i sposobu formowania można uzyskać gotowe wyroby o wymaganych właściwościach i kształtach.
classicmobile
Ćwiczenie 3
R1eO1Z7ZGnrTD1
static
Ćwiczenie 3
Cechą charakterystyczną wyrobów ceramicznych jest:
A - kruchość i brak odporności na wysokie temperatury B - kruchość C - odporność na działanie wysokich temperatur i twardość
B
C
Zapoznaj się z etapami procesu wytwarzania wyrobów ceramicznych.
1. Przygotowanie masy do formowania
R1d8pkkBPAhm91
2. Formowanie
R6jnFuRA9hSqQ1
3. Suszenie
Rw0v4JXuZOpjK1
4. Wypalanie
R1EG33i6NPPv91
5. Szkliwienie i zdobienie
RvwLcVNHodpcH1
Naczynia i wyroby artystyczne w końcowej fazie produkcji można zdobić farbami ceramicznymi lub barwnymi szkliwami i dodatkowo wypalać.
classicmobile
Ćwiczenie 4
R1GwvyfmHji5u1
static
Ćwiczenie 4
Niektórzy artyści tworzący wyroby ceramiczne inspirują się m.in. naturą. Zaznacz prace, w których występują motywy roślinne lub zwierzęce.
R1ZuWzb4aPRMw1
A
C
E
classicmobile
Ćwiczenie 5
R14HXMnNfDd5s1
static
Ćwiczenie 5
Uporządkuj według kolejności poszczególne etapy procesu wytwarzania wyrobów ceramicznych.
A - wypalanie B - formowanie C - suszenie D - szkliwienie i zdobienie E - przygotowanie masy do formowania
E,B,C,A,D
Zobacz także
Inna wersja zadania
RFWFv7F7JSLYOm7e5d9b6b1099f8a3_00000000000051
Ćwiczenie 6
m7e5d9b6b1099f8a3_0000000000005
m7e5d9b6b1099f8a3_0000000000005
Uporządkuj według kolejności poszczególne etapy procesu wytwarzania wyrobów ceramicznych.
Odpowiedzi: A - szkliwienie i zdobienie B - wypalanie C - przygotowanie masy do formowania D - suszenie E - formowanie
Rozwiązanie: 1‑C 2‑E 3‑D 4‑B 5‑A
m7e5d9b6b1099f8a3_0000000000167
Wyroby ceramiczne
Do wyrobów ceramicznych zaliczamy naczynia, figurki, a także płytki ceramiczne, które charakteryzują się różnorodnym zabarwieniem, kształtem i zastosowaniem. Stanowią element wykończeniowy pomieszczeń, najczęściej ścian i podłóg. Są naturalne, nietoksyczne, łatwe w utrzymaniu, niepalne, dzięki czemu znajdują zastosowanie m.in. w łazienkach, kuchniach. Niektóre z nich mają właściwości mrozoodporne, dzięki czemu mogą być zastosowane na elewacjach budynków, tarasach, balkonach.
Przyjrzyj się fotografiom ilustrującym różne rodzaje płytek.
Płytki ceramiczne ścienne
RnQDVg4ppclDf1
RBvZs6vVBS9sn1
Płytki ceramiczne podłogowe
R1Ou7Gw0AGwvF1
R1AVvBa6qenXr1
classicmobile
Ćwiczenie 7
R4Gwe7nZ1bANW1
static
Ćwiczenie 7
Przyjrzyj się fotografiom, które przedstawiają różne wyroby ceramiczne. Wybierz te, które przedstawiają płytki ceramiczne.
RgoBRkQICreN71
B
E
F
m7e5d9b6b1099f8a3_0000000000192
Rodzaje ceramiki
Różne typy gliny, gdy są stosowane z różnymi minerałami i warunkami wypalania, służą do wyrobu fajansuFajansfajansu, kamionki, porcelany.
FajansFajansFajans jest ceramiką, która nie została wypalona aż do zeszklenia, a zatem jest przepuszczalna dla wody.
KamionkaKamionkaKamionka wykonana głównie z gliny kamionkowej lub innej niepalnej gliny jest ceramiką szklistą lub półszklistą, Wypalana jest w wysokiej temperaturze, może być szkliwiona.
PorcelanaPorcelanaPorcelana jest materiałem ceramicznym wypalanym w piecu do temperatury od 1200 do 1400°C. Właściwości porcelany obejmują niską przepuszczalność, znaczną wytrzymałość, twardość, kolor biały oraz wysoką odporność na reakcje chemiczne i szok termiczny.
R5LQVN8PE8WrT1
ROIcDmfrJPpL01
RSGxUtD0l3KsB1
classicmobile
Ćwiczenie 8
Rd8FmUIIhhsrf1
static
Ćwiczenie 8
Materiał ceramiczny, bardzo wytrzymały, odporny na szok termiczny, wypalany w piecu w temperaturze od 1200 do 1400°C to:
A - kamionka B - porcelana C - fajans
B
Polecenie 1
Wykonaj z gliny naczynie ceramiczne. Ścianki naczynia możesz budować z wałeczków gliny o szerokości min. 1 cm. Taka grubość ścianki będzie zabezpieczać naczynie przed pęknięciem podczas ewentualnego wypalania.
Z braku możliwość wykonania z gliny - możesz wykorzystać plastelinę i uformować naczynie niewielkich rozmiarów z cienkich wałeczków.
m7e5d9b6b1099f8a3_0000000000205
Słownik pojęć
Ceramika
Ceramika
materiały otrzymywane w wyniku procesu ceramicznego, a także technologia wytwarzania takich materiałów. Proces produkcji wyrobów ceramicznych polega na wymieszaniu surowców (najczęściej gliny), formowaniu, suszeniu i wypaleniu w piecu. Dawniej do ceramiki zaliczano wyroby z naturalnych glin oraz ich mieszanin z dodatkami substancji mineralnych i organicznych. Współcześnie zakres ceramiki obejmuje: ceramikę właściwą (wyroby z glin), szkło, emalie, materiały wiążące (cement, wapno, gips), materiały ścierne, tworzywa szklanokrystaliczne i in.
Fajans
Fajans
ceramika, która nie została wypalona aż do zeszklenia, a zatem jest przepuszczalna dla wody, posiada kolor od białego do jasnokremowego, a jej powierzchnia często powlekana jest nieprzezroczystym szkliwem.
Kamionka
Kamionka
wykonana głównie z gliny kamionkowej lub innej niepalnej gliny jest ceramiką szklistą lub półszklistą. Wypalana jest w wysokiej temperaturze, może być szkliwiona. Wyroby kamionkowe są nieprzezroczyste. Charakteryzują się dużą wytrzymałością mechaniczną, odpornością na działanie kwasów i minimalną nasiąkliwością wodną.
Porcelana
Porcelana
rodzaj przeświecającej ceramiki wysokiej jakości, wynaleziony w Chinach w VII w. Materiał ceramiczny wypalany jest w piecu do temperatury od 1200 do 1400°C. Posiada biały kolor. Właściwości porcelany obejmują niską przepuszczalność, znaczną wytrzymałość, twardość oraz wysoką odporność na reakcje chemiczne i szok termiczny.