Chochlik Henryk chichocze w hamaku - poznajemy zasady pisowni „ch” i „h”
Temat: Chochlik Henryk chichocze w hamaku. Poznajemy zasady pisowni „ch” i „h”.
Cele lekcji:
kształcące:
- poznanie zasad pisowni „ch” i „h”
zdobycie umiejętności poprawnego pisania
usprawnienie percepcji wzrokowej i ruchowej
Metody lekcji:
podająca (krótkie wprowadzenie nauczyciela)
aktywizująca – ćwiczenia
poszukująca – zadawanie pytań problemowych
Środki dydaktyczne:
- kolorowe flamastry, karteczki, koperty z wyrazami, „Słownik języka polskiego”
Formy pracy:
indywidualna
zbiorowa
grupowa
Przebieg lekcji:
Przywitanie uczniów.
Sprawdzenie obecności.
Podanie tematu.
Przedstawienie uczniom celów lekcji.
Nauczyciel rozdaje każdemu uczniowi kopertę z różnymi zestawami wyrazów zawierających „ch” i „h”. W kopercie znajduje się 12 wyrazów. Np. jeden z zestawów zawiera wyrazy: błahy, druh, wahadło, hej, hop, chorowity, hasać, wahać, hałasować, sucho, blacha, chudy. Drugi zestaw: hejnał, hałas, chichocze, chylą się, huragan, chaotyczny, chucherko, haczyk, harmonia, machina, harcerz, choleryk. Zadanie polega na napisaniu tekstu na dowolny temat, w którym znajdują się wszystkie słowa z zestawu. Można np. zmienić przypadek danego słowa, ale w taki sposób, by pozostała jego forma z „h” i „ch”. Jeśli uczeń nie rozumie któregoś z podanych słów, należy mu je wytłumaczyć.
Następnie na tablicy zostaje narysowana tabelka. Każdy uczeń podchodzi do tablicy i wpisuje wyrazy, które otrzymał w kopercie według wzoru:
ch wymienne na sz | ch na końcu wyrazu | ch przed spółgłoską | ch po literze s | wyrazy z h |
Klasa wspólnie z nauczycielem stara się utworzyć reguły ortograficzne dotyczące pisowni „ch” i „ h”.
Nauczyciel zapisuje na tablicy reguły pisowni.
„Ch” piszemy zawsze wtedy, kiedy w innych formach tego wyrazu lub w wyrazach jemu pokrewnych to „ch” wymienia się na „sz”, np. mucha – musze.
W wyrazach rodzimych, np. chodzić, chować, chorować.
Z reguły po literze – s, np. schludny.
„Ch” zwykle znajduje się na końcu wyrazu.
„Ch” zwykle piszemy przed spółgłoską.
Literę „h” piszemy zawsze wtedy, kiedy w innych formach tego wyrazu lub w formach jemu pokrewnych to „h” wymienia się na g, ż, z, lub dz, np. wahać się – waga.
Literę „h” zawsze piszemy na początku wyrazów, jeżeli to „h” może być opuszczone, np. harfa (Arfa), Hanusia (Anusia).
Literę „h” piszemy też w rozpoczynających wyrazy cząstkach: hiper-, hipo-, np. hipopotam.
Następnie uczniowie dobierają się w pary. Każdy uczeń pisze tekst, w którym znajdują się słowa zawierające literę „ch” i „h” (7 zdań), potem dyktuje koledze. Dyktanda te sprawdzają sobie nawzajem, w razie wątpliwości korzystają ze „Słownika języka polskiego”.
Uczniowie w zeszytach piszą swoim ulubionym kolorem słowa, które sprawiły im największą trudność; mogą je również napisać na znajomym tle, np. z ulubionym bohaterem z bajki.
Nauczyciel rozdaje teksty: w wyrazach znajdują się puste miejsca. Uczeń musi wpisać w kwadracik „ch” (żółtym kolorem), lub „ h” (niebieskim).
karta pracy:
1) oży zając asa po łące. Za nim biegnie yży zajączek. ytry lis natomiast chowa się za drzewem. łopczyk o imieniu ipolit patrzy na łąkę. Krzyczy: ura, ale ładne zwierzątka.
2) abry kołyszą się wśród zbóż. Pies arcuje w polu. ania biegnie obok. Jaki ładny dzień!
3) Ale eca! ultaj biegnie ulicą. Potrącił jakiegoś malua. Ludzie uciekają z odnika na trawnik.
4) umorzasty nauczyciel nie zapowiada nic dobrego. Nasz kolega nie przestrzega zasad igieny. Na korytarzu wielki armider. Pierwszy dzień w szkole mi się niestety nie udał.
Jeśli zostało jeszcze trochę czasu, nauczyciel może rozdać uczniom karty pracy i pomóc im je wypełniać.
Podsumowanie i ocena działań uczniów.
Sporządzenie notatki z lekcji.
Podziękowanie uczniom za udział w lekcji.
Zadanie pracy domowej:
Wytłumacz pisownię wyrazów znajdujących się w temacie lekcji.
Wypisz z dowolnych czytanek z podręcznika pięć słów z „ch” i pięć z „h”. Napisz z nimi zdania.