Choroby układu rozrodczego

Choroby układu rozrodczego przeważnie wywoływane są przez mikroorganizmy chorobotwórcze (patogeny) oraz przez zmiany nowotworowe (najczęściej u osób po 50. roku życia lub u osób z predyspozycjami genetycznymi).

Do najczęstszych objawów chorób układu rozrodczego zaliczane są:

a) u mężczyzn

• nieprzyjemny świąd, pieczenie i zaczerwienienie okolic intymnych

• wyciek ropnej wydzieliny z cewki moczowej

• ból i pieczenie przy oddawaniu moczu.

b) u kobiet

• świąd, pieczenie i zaczerwienienie okolic intymnych

• zaburzenia miesiączkowania

• bóle podbrzusza niezwiązane z miesiączką.

Nieleczone choroby układu rozrodczego mogą prowadzić do groźnych w skutkach uszkodzeń narządów wewnętrznych, do trudności z zajściem w ciążę (niepłodności) lub nawet bezpłodności, czyli trwałej niezdolności do posiadania potomstwa.

Rak szyjki macicy

Przyczyna: najczęściej wirus brodawczaka ludzkiego (HPV).

Zakażenie: kontakt seksualny bez zabezpieczenia z osobą zarażoną wirusem.

Objawy: początkowo bezobjawowo. Później bóle brzucha i okolicy krzyżowej oraz krwawienia z dróg rodnych.

RQ4wZw4LMvZUg

Grafika przedstawia etapy rozwoju raka szyjki macicy. U góry tytuł: Rozwój raka szyjki macicy. Poniżej widać macicę, która ma kształt odwróconego trójkąta, czyli zwęża się ku dołowi. Na dole jest wejście do macicy, znajduje się tam szyjka macicy. Fragment szyjki zaznaczony jest prostokątem. Od prostokąta do obrazka obok prowadzi strzałka. Obrazki obok ukazują sześć kolejnych etapów rozwoju raka szyjki macicy. Obrazek pierwszy prawidłowa szyjka macicy. Widać rzędy różowych komórek o okrągłych jądrach. Obrazek drugi infekcja HPV. Infekcja komórek nabłonka raka szyjki macicy. Na różowym nabłonku szyjki pojawiają się niebieskie komórki. Obrazek trzeci po ponad dwudziestu czterech miesiącach. Niebieskie komórki nowotworowe namnożyły się, widać ich więcej niż na poprzednim obrazku. Mają one nadal kształt zdrowych komórek. Obrazek czwarty stan przednowotworowy. Na rysunku widać liczne niebieskie komórki nowotworowe. Mają one nieregularny kształt i różnej wielkości i kształtu jądra komórkowe. Obrazek piąty po siedmiu do piętnastu latach. Na obrazku nie widać zdrowych różowych komórek. Komórki nowotworowe tworzą wiele warstw. Komórki mają nieregularne kształty i różnej wielkości i kształtu jądra. Obrazek szósty rak szyjki macicy. Komórki nowotworowe zaczynają naciekać poza pierwotną tkankę, guz powiększa się.

Rak piersi (rak sutka)

RUHhLXbutsH8i

Na czarnym tle widoczny jest szary półokrąg przez który przebiegają białe linie. Na górze półokręgu znajduje się biała, niewielka plama, na którą wskazuje czerwona strzałka.

Przyczyna: zmiany w materiale genetycznym.

Zakażenie: nie można zakazić się od drugiej osoby

Objawy: twardość piersi, guzek lub wgłębienie w piersi zmiana kształtu piersi, zmiany skórne piersi, zmiany w wyglądzie brodawki sutkowejbrodawka sutkowabrodawki sutkowej, wyciek wydzieliny z brodawki sutkowej, powiększenie węzłów chłonnych w okolicy piersi.

Rak prostaty

Przyczyna: zmiany w materiale genetycznym.

Zakażenie: nie można się zarazić od drugiej osoby.

Objawy: początkowo bezobjawowo. Później częste oddawanie moczu, trudności w oddawaniu moczu, zaleganie moczu w pęcherzu moczowym.

R1HvEVLxVmoaQ

Ilustracja przedstawia różowy, męski układ płciowy na szarym tle. W kształcie półkola, na samej górze przedstawiony jest pęcherz moczowy, od niego, poniżej, odchodzi prostata w kształcie serca, przez której środek przechodzi podłużna, wąska cewka moczowa. W prawej części prostaty widnieje niebieski, o nieregularnym kształcie, rak prostaty.

Rzężączka

Przyczyna: bakteria dwoinki rzeżączki.

Zakażenie: kontakt seksualny bez zabezpieczenia z osobą zarażoną bakterią. Noworodek może zarazić się podczas porodu.

Objawy: początkowo bóle narządów płciowych, gorączka, zwiększenie wydzielania śluzu z pochwypochwapochwy u kobiet, ropna wydzielina z cewki moczowej u mężczyzn. Później uszkodzenie narządów rozrodczych oraz innych narządów, głównie wewnętrznych. U zakażonych noworodków rzeżączkowe zapalenie spojówek, które prowadzi do ślepotyślepotaślepoty.

R84pUbWCsIY7G

Ilustracja przedstawiająca wysięk z cewki moczowej zawierający bakterie dwoinki rzeżączki. Po lewej stronie, na żółtym tle, widoczne są czerwone, nieregularne okręgi i linie. Po prawej stronie, na białym tle, znajdują się ciemnoróżowe, drobne, nieregularne bakterie, pośród których kilka z nich zakreślona jest niebieskim okręgiem.

Kiła

Rc7wvVKWOosof

Fotografia przedstawia intensywnie różowe, nieregularne fragmenty, na których, w kształcie spirali i wielokątów, znajdują się jasnoróżowe bakterie.

Przyczyna: bakteria krętka bladego.

Zakażenie: kontakt seksualny bez zabezpieczenia z osobą zarażoną bakterią. Podczas ciąży bakteria może się przenieść od zakażonej matki do organizmu dziecka.

Objawy: początkowo bezbolesny guzek na narządach płciowych, który znika bez leczenia, gorączka, powiększenie lokalnych węzłów chłonnych. Następnie pękające guzki odsłaniają owrzodzenia, z których wydobywa się wydzielina zawierająca dużą ilość krętków (co ułatwia dalsze przenoszenie choroby). Po kilku tygodniach wysypka na całym ciele, bóle głowy, gorączka i osłabienie. Później uszkodzenie narządów wewnętrznych, a w przypadku nieleczenia śmierć. U zakażonych płodów dochodzi najczęściej do zaburzeń w rozwoju prowadzących do różnych wad budowy.

Rzęsistkowica

R1ZiRyeMRdAzd

Fotografia przedstawia rzęsistka pochwowego. Po lewej stronie na zielonym tle widoczne są dwa jasno‑fioletowe jednokomórkowce o eliptycznym kształcie. Po prawej stronie znajduje się przybliżenie na jednokomórkowca o ciemnoniebieskim kolorze i kształcie przypominającym prostokąt.

Przyczyna: protist rzęsistek pochwowy.

Zakażenie: kontakt seksualny bez zabezpieczenia z osobą zarażoną protistem lub korzystanie ze wspólnych przedmiotów służących do higieny osobistej okolic intymnych.

Objawy: ból narządów płciowych, świąd i nadmierna wydzielina z pochwy (u kobiet), ból i pieczenie podczas oddawania moczu, białawy wyciek z cewki moczowej, częste oddawanie moczu (u mężczyzn). Czasem bezobjawowo.

Grzybica narządów rodnych

Przyczyna: najczęściej grzyb bielnik biały.

Zakażenie: bielnik biały zazwyczaj naturalnie żyje w organizmie człowieka, jednak jego nadmierne namnożenie powoduje chorobę. Sprzyja temu: spadek odporności organizmu, kuracja antybiotykowaantybiotykantybiotykowa, występowanie innych chorób, np. cukrzycycukrzycacukrzycy, brak higieny osobistej, noszenie obcisłej, syntetycznej bielizny i kąpiel w zanieczyszczonej wodzie. Grzybicą można się także zarazić poprzez kontakt seksualny bez zabezpieczenia z osobą zakażoną grzybem.

Objawy: u kobiet ból narządów płciowych, świąd i nadmierna wydzielina z pochwy. U mężczyzn zaczerwienienie, pieczenie i swędzenie narządów płciowych, biały nalot, nieprzyjemny zapach wydzielin z cewki moczowej.

R1N5Js2ns3tkZ

Fotografia przedstawia obraz mikroskopowy bielnika białego. Na czarnym tle znajduje się żółty półokrąg, na którym widoczne są, połączone ze sobą, owale i okręgi.

Ciekawostka

Bielnik biały jest znany przede wszystkim pod łacińską nazwą Candida albicans (C. albicans), a choroba, którą wywołuje nazywana jest kandydozą. Grzyb ten powszechnie wykorzystuje się jako organizm modelowy, czyli organizm użyteczny w badaniach genetycznych.

R1G9QPo2mGITq

Fotografia przedstawia grzyba Candida albicans wyhodowanego na pożywce. W okrągłym naczyniu na zielonej podstawie znajdują się okrągłe i owalne, połączone ze sobą białe fragmenty grzybów.

W filmie wytłumaczono znaczenie obserwacji ciała oraz wykonywania badań profilaktycznych (badań ginekologicznych, cytologicznych, samodzielnego badania piersi, konsultacji urologicznych, USG narządów rozrodczych i piersi) w celu zapobiegania chorobom układu rozrodczego. Przedstawiono też inne sposoby zapobiegania (w tym szczepienia ochronne, używanie prezerwatyw) i leczenia chorób układu rozrodczego.

Słownik

Zadania

Bibliografia

Internetowa encyklopedia PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN, www.encyklopedia.pwn.pl.

Reece J.B. i in., Biologia Campbella, tłum. K. Stobrawa i in., Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2021.