R1WpN5fiSBiej

Fotografia przedstawiająca dorosłą świnię z czterema młodymi. Zwierzęta znajdują się w pomieszczeniu, w którym na podłodze leżą trociny. Pośrodku leżąca locha, tuż przed nią stoi małe prosię, a na drugim planie, tuż pod ścianą, leży jeszcze kilka prosiąt. Ich kolor jest jasnoróżowy, są pokryte delikatną, jasną szczeciną.

1. Bydło

Bydło domowe pochodzi od żyjącego dziko w dawnych czasach tura. Krowy to dorosłe samice, byki (buhaje) to dorosłe samce rozpłodowe, woły to samce nierozpłodowe, a cielęta to osobniki młode. Dorosłe bydło dostarcza dobrego i w związku z tym dosyć drogiego mięsa zwanego wołowiną. By uzyskać najlepsze walory smakowe tego mięsa, należy poddać je odpowiedniej obróbce termicznej. Jeszcze bardziej ceniona jest cielęcina, czyli mięso z młodego bydła. Dorosłe krowy mleczne dają mleko, które może być spożywane w postaci nieprzetworzonej lub służyć do produkcji wielu różnych artykułów spożywczych – serów, masła, śmietany, jogurtów, kefirów i in.

Skóry bydlęce i cielęce wykorzystywane są w przemyśle skórzanym. Odchody zwierząt stanowią nawóz naturalny. Nawozem może być też tzw. mączka kostna, która bywa dodawana do pasz, co jest zabronione, gdyż grozi wywołaniem u bydła choroby BSE – tzw. choroby szalonych krów.

Do niedawna pogłowiepogłowiepogłowie bydła w Polsce systematycznie spadało. Był to efekt przejścia na gospodarkę rynkową, która przez 20 lat weryfikowała u nas wielkość hodowli. Obecnie łączne pogłowie bydła w Polsce stopniowo rośnie i przekracza już poziom 6 mln sztuk. Przed 1989 rokiem było go jednak prawie dwukrotnie więcej. Wzrost liczebność stad bydła można powiązać ze zniesieniem w 2015 roku tzw. „kwot mlecznych”, które narzucała Unia Europejska w celu regulowania rynku mleka.

R1FuBo93OHR1k

Na ilustracji diagramy słupkowe – pogłowie bydła w Polsce w 1990 roku było 10,1 mln sztuk bydła, w 1995 roku było 7,3 mln sztuk bydła. w 2000 roku było 6,1 mln sztuk bydła, w 2005 roku było 5,4 mln sztuk bydła, w 2010 roku było 5,7 mln sztuk bydła, w 2015 roku było 5,9 mln sztuk bydła a w 2020 roku było 6,2 mln sztuk bydła.

Bydło żywi się głównie trawą, a ponadto sianem i innymi paszami roślinnymi (zielonkami, kiszonkami, otrębami zbożowymi itp.). Rozmieszczenie stad hodowlanych w Polsce dosyć ściśle wiąże się z występowaniem łąk i pastwisk. Dlatego największe pogłowie bydła mamy na pograniczu Podlasia i Mazowsza.

Chów bydła w Polsce w 2022 roku

RZrJgp0GV88fF

Mapa przedstawia ilość sztuk bydła hodowlanego na 100 ha ogółem w podziale na województwa. Największa ilość oznaczona kolorem brązowym w przedziale od 61,7 do 95,7 sztuk była w województwie wielkopolskim i podlaskim, w przedziale 48,2‑61,7 sztuk oznaczonym kolorem ciemno pomarańczowym były wojwództwa kujawsko‑pomorskie i mazowieckie, w następnym przedziale 32,8 do 48,2 oznaczonym kolorem pomarańczowym były województwa warmińsko‑mazurskie, łódzkie i śląskie, w przedziale 25 do 32,8 sztuk oznaczonym kolorem jasnopomarańczowym były województwa pomorskie, lubelskie, świętokrzyskie, małopolskie i opolskie, w przedziale od 13,1 do 25 oznaczonego kolorem piaskowym były województwa zachodnio‑pomorskie i lubuskie, w ostatnim przedziale o wartości od 11,6 do 13,1 oznaczonego najjaśniejszym kolorem były województwa dolnośląskie i podkarpackie.

Duże zagęszczenie bydła występuje też na południu Wielkopolski za sprawą działających tam wielu wysokotowarowych gospodarstw hodowlanych. Zajmują się one m.in. produkcją mleka i osiągają jedne z najlepszych wyników w kraju – przeciętna krowa z województwa wielkopolskiego daje około 6 tys. litrów mleka rocznie. To dużo jak na Polskę, jednak do europejskiej czołówki sporo nam jeszcze brakuje (np. w Danii czy Szwecji średni udój wynosi ponad 8 tys. litrów).

Ogólna produkcja mleka w Polsce od kilku lat utrzymywała się na mniej więcej stałym poziomie, co wynikało z limitów nakładanych przez Unię Europejską. Jednak po uwolnieniu „kwot mlecznych” zaobserwowano wzrost tej produkcji.

2. Trzoda chlewna

Trzoda chlewna to hodowlana nazwa świni domowej pochodzącej od dzika. Wyróżnia się maciory, zwane też lochami (dorosłe samice), knury (dorosłe samce rozpłodowe) i wieprze (dorosłe samce nierozpłodowe) oraz prosięta i warchlaki (osobniki młode). Większość zwierząt to młode tuczniki (świnie karmione intensywnie, przeznaczone do uboju) chowane dla popularnego mięsa – wieprzowiny.

Trzoda chlewna jest ponadto głównym dostarczycielem tłuszczu zwierzęcego w postaci słoniny i sadła. Cenne są też świńskie skóry wykorzystywane m.in. do produkcji butów czy toreb. Z świńskiego włosia, zwanego szczeciną, wyrabia się m.in. szczotki i pędzle.

Pogłowie trzody chlewnej w Polsce systematycznie spada. Jest to wynik m.in. malejącego zapotrzebowania na wieprzowinę – kiedyś zdecydowanie podstawowego mięsa dla Polaków. Obecnie, ze względu na cenę, jemy więcej drobiu.

Dużą część polskiej produkcji zwierzęcej przeznacza się na rynki wschodnioeuropejskie, jednak często jej dostawa jest blokowana przez państwa (z różnych niejasnych, często politycznych powodów). Wywołuje to straty u polskich rolników, którzy niejednokrotnie muszą ograniczać, a nawet likwidować hodowlę. To także przyczynia się do zmniejszenia pogłowia trzody chlewnej w Polsce.

RsN5ATI4AmH5d

Na ilustracji diagramy słupkowe – pogłowie trzody chlewnej w Polsce w 1990 roku było 19,5 mln sztuk trzody chlewnej, w 1995 roku było 20,4 mln sztuk trzody chlewnej, w 2000 roku było 17,1 mln sztuk trzody chlewnej, w 2005 roku było 18,1 mln sztuk trzody chlewnej, w 2010 roku było 15,3 mln sztuk trzody chlewnej, w 2015 roku było 11,6 mln sztuk trzody chlewnej a w 2020 roku było 11,7 mln sztuk trzody chlewnej.

Świnie domowe są zwierzętami „wszystkożernymi”, które szybko przybierają na wadze. Łatwo się też rozmnażają. Z tych powodów chów trzody chlewnej był u nas kiedyś bardzo rozpowszechniony. Każde, nawet najmniejsze gospodarstwo rolne miało przynajmniej jedną sztukę trzody chlewnej.

Warto wiedzieć, że przed 1989 rokiem w Polsce występowały duże niedobory zaopatrzenia sklepów w mięso – przez kilka lat sprzedawano je na kartki, czyli w ściśle określonych ilościach dla każdego mieszkańca. Rolnicy często urządzali świniobicia, by uzyskać mięso nie tylko na własne potrzeby - sprzedawali je „na czarno”.

Dzisiaj w sklepach można kupić praktycznie każdy rodzaj mięsa w dowolnych ilościach, toteż domowe świniobicia – poza niektórymi regionami Polski – należą już raczej do rzadkości. Trzymanie pojedynczych sztuk trzody jest niezbyt opłacalne.

Współczesny chów trzody chlewnej prowadzi się głównie w dużych gospodarstwach wysokotowarowych. Potwierdza to poniższa mapa Polski, która jest zbieżna z mapą towarowości produkcji rolnej. Najbardziej intensywny chów świń ma miejsce w Wielkopolsce oraz na Kujawach, Pomorzu i Opolszczyźnie.

Chów trzody chlewnej w Polsce

Chów trzody chlewnej w 2022 roku

R1EgqtlickZUq

Mapa przedstawia liczbę sztuk trzody chlewnej na 100 ha ogółem w podziale na województwa. Największa liczba oznaczona kolorem bordowym w przedziale od 122,7 do 242,3 sztuk trzody chlewnej w województwie wielkopolskim i łódzkim, w przedziale 67,1‑122,7 sztuk oznaczonym kolorem czerwonym były województwa pomorskie kujawsko‑pomorskie i mazowieckie, w następnym przedziale od 56,8 do 67,1 oznaczonym kolorem jasnoczerwonym były województwa warmińsko‑mazurskie i opolskie, w przedziale 39 do 56,8 sztuk oznaczonym kolorem łososiowym były województwa śląskie i świętokrzyskie, w przedziale od 27,1 do 39 oznaczonego kolorem jasnoróżowym były województwa małopolskie, lubelskie i podlaskie. W ostatnim przedziale o wartości od 19,3 do 27,1 oznaczonego najjaśniejszym kolorem były województwa podkarpackie, dolnośląskie, lubuskie i zachodniopomorskie.

3. Drób

Drób to różnego rodzaju ptactwo udomowione – przede wszystkim kury, kaczki, gęsi i indyki, a ponadto strusie, bażanty, perliczki, przepiórki czy też gołębie. Ptaki te są w zasadzie jedynymi dostarczycielami jaj dla człowieka. Stale i na coraz większą skalę rozpowszechnia się mięso drobiowe, zwłaszcza kurze, ze względu na niską cenę, dobry smak oraz łatwość i szybkość przyrządzenia.

Kaczki i gęsi dostarczają również pierza i puchu, z których wyrabia się m.in. poduszki, kołdry, śpiwory, kurtki. Ptasie odchody wykorzystuje się na nawóz naturalny.

Ciekawostka

W dawnych czasach poranne pianie kogutów służyło mieszkańcom wsi za budzik.

RDOlCXEB1B4TY

Na początku materiału wyświetla się animowana plansza tytułowa z napisem „Geografia. Pianie koguta”. Następnie prezentowana jest fotografia piejącego koguta. Stoi na trawie. Na ogonie posiada duże, czarne, stojące pióra. Na głowie duży, intensywnie czerwony grzebień oraz wydatne i długie narośla pod dziobem. Wokół szyi i na grzbiecie upierzenie ciemnożółte, ciemnopomarańczowe lub jasne, w kolorze zbliżonym do kremowego.

Na początku materiału wyświetla się animowana plansza tytułowa z napisem „Geografia. Pianie koguta”. Następnie prezentowana jest fotografia piejącego koguta. Stoi na trawie. Na ogonie posiada duże, czarne, stojące pióra. Na głowie duży, intensywnie czerwony grzebień oraz wydatne i długie narośla pod dziobem. Wokół szyi i na grzbiecie upierzenie ciemnożółte, ciemnopomarańczowe lub jasne, w kolorze zbliżonym do kremowego.

Film dostępny pod adresem /preview/resource/RDOlCXEB1B4TY

Na początku materiału wyświetla się animowana plansza tytułowa z napisem „Geografia. Pianie koguta”. Następnie prezentowana jest fotografia piejącego koguta. Stoi na trawie. Na ogonie posiada duże, czarne, stojące pióra. Na głowie duży, intensywnie czerwony grzebień oraz wydatne i długie narośla pod dziobem. Wokół szyi i na grzbiecie upierzenie ciemnożółte, ciemnopomarańczowe lub jasne, w kolorze zbliżonym do kremowego.

W chowie drobiu w Polsce zdecydowanie dominują kury, które stanowią ponad 90% całego pogłowia. Blisko 40% z nich to kury nioski hodowane w celu znoszenia jaj. Pozostała część to w zdecydowanej większości tzw. brojlery przeznaczane na mięso. Najmniej liczną grupą są koguty – dorosłe samce rozpłodowe.

Coraz większą popularność w Polsce zdobywa mięso z indyków. Jest ono bardziej wartościowe od kurzego i tylko nieco droższe. Natomiast mięso z kaczek i gęsi wciąż nie zyskuje uznania, głównie ze względu na wysokie ceny, dlatego większość jego produkcji jest wysyłana na rynki europejskie. Także mięso kurze i indycze jest przez nas eksportowane za granicę w dużych ilościach. W 2022 r. Polska zajęła 1. miejsce w Europie w chowie gęsi i 2. w chowie indyków.

Chów kur prowadzony jest głównie w wielkich fermach drobiu, a ponadto w małych gospodarstwach indywidualnych. Kury, podobnie jak świnie, są „wszystkożerne” i dzięki temu ich chów jest w miarę łatwy. Bardzo lubią ziarna zbóż, ale na wsiach można zobaczyć, jak kury całymi dniami chodzą po przydomowych podwórkach, wydziobując drobne części roślin i zwierzęta (owady i inne bezkręgowce).

Kury chowa się w całej Polsce. Poniższa mapa przedstawiająca rozmieszczenie ich chowu w kraju, wykazuje pewne podobieństwo do mapy gęstości zaludnienia. Jest też częściowo odbiciem mapy stopnia urbanizacji. Wynika stąd jeden ogólny wniosek – najwięcej kur chowa się na południu i w centrum Polski, gdzie występuje największe zagęszczenie ludności wiejskiej.

Chów kur w Polsce

Chów kur w 2022 roku

Rb7hoayXljAXq

Mapa przedstawia liczbę sztuk kur na 100 ha ogółem w podziale na województwa. Największa liczba oznaczona kolorem bordowym w przedziale od 1408 do 2080 sztuk kur w województwie wielkopolskim, śląskim, mazowieckim i zachodniopomorskim. W przedziale 1083‑1408 sztuk oznaczonym kolorem czerwonym były województwa kujawsko‑pomorskie, łódzkie, świętokrzyskie i podlaskie. W następnym przedziale od 866 do 1083 oznaczonym kolorem pomarańczowym były województwa lubuskie, opolskie i podkarpackie. W przedziale 680 do 866 sztuk oznaczonym kolorem jasnopomarańczowym były województwa lubuskie, opolskie i podkarpackie. W przedziale od 455 do 680 oznaczonym kolorem jasnożółtym były województwa małopolskie, dolnośląskie i pomorskie.

4. Inne zwierzęta hodowlane w Polsce

Spośród innych zwierząt hodowlanych w Polsce dawniej najbardziej liczne były owce. Uzyskuje się z nich mleko, wełnę, skóry, a także wartościowe mięso – baraninę (mięso z dorosłego osobnika) czy jagnięcinę (mięso z młodego osobnika). Owce wypasane były głównie na górskich pastwiskach. Jednak chów ten załamał się ze względu na małą opłacalność. Ceny ww. produktów owczych są znacznie wyższe niż np. mleka krowiego czy mięsa wieprzowego. Poza tym w Polsce nie ma tradycji jedzenia baraniny.

Podobnie jest w przypadku chowu kóz. Z ich mleka wytwarza się m.in. smakowite kozie sery, które jednak są kilkakrotnie droższe od serów z mleka krowiego.

Niektóre gatunki kóz i niemal wszystkie gatunki owiec pokryte są sierścią, którą co pewien czas trzeba strzyc i dzięki temu uzyskuje się cenną wełnę do wytwarzania wysokiej jakości wyrobów włókienniczych.

Chów owiec w Polsce

Chów owiec w 2022 roku

R13GfRqtLvMxe

Mapa przedstawia liczbę sztuk owiec na 100 ha ogółem w podziale na województwa. Największa liczba oznaczona kolorem granatowym w przedziale od 3,9 do 13,95 sztuk owiec w województwach małopolskim i śląskim. W przedziale 1,8‑3,9 sztuk oznaczonym kolorem ciemnoniebieskim były województwa lubuskie, pomorskie, podlaskie i podkarpackie. W następnym przedziale od 1,37 do 1,8 oznaczonym kolorem niebieskim były województwa warmińsko‑mazurskie, łódzkie i świętokrzyskie. W przedziale 0,96 do 1,37 sztuk oznaczonym kolorem jasnoniebieskim były województwa zachodniopomorskie, kujawsko‑pomorskie, wielkopolskie, dolnośląskie i lubelskie. W przedziale od 0,41 do 0,96 oznaczonym najjaśniejszym kolorem były województwa opolskie i mazowieckie.

Duże znaczenie hodowlane w rolnictwie dawniej miały też konie. Wykorzystywane były głównie jako siła pociągowa i środek transportu. Z koni uzyskuje się także mięso, które jednak w Polsce prawie w ogóle nie jest spożywane (konina jest popularna m.in. we Włoszech i Francji). Mimo to nasza hodowla koni ma swoją uznaną międzynarodową renomę. To dlatego, że zwierzęta te wykorzystuje się obecnie przede wszystkim do celów rekreacyjnych i sportowych. Szlachetne konie arabskie z dużych stadnin w Janowie Podlaskim, Michałowie (świętokrzyskie) czy Mosznej (Opolszczyzna) są obiektem zainteresowania hodowców z całego świata.

R1ahSMBFFiDiz

Na zdjęciu stado koni na pastwisku pod lasem. Na pierwszym planie drewniane ogrodzenie, w tle drzewa liściaste. W centralnej części osiem pasących się koni o siwej, karej lub gniadej maści.

W Polsce od dawna chowa się też zwierzęta futerkowe: króliki, lisy, norki, jenoty, szynszyle, gronostaje, nutrie, wydry, sobole, fretki, tchórzofretki i in. Jak wskazuje nazwa, dostarczają one głównie futer i skór, a rzadziej mięsa (wyjątkiem są króliki chowane przede wszystkim dla mięsa).

Pszczelarstwo zajmuje się wytwarzaniem różnych rodzajów miodu, a także wosku i innych produktów pszczelich. Pszczoły mieszkają w ulach, które są zgrupowane w pasieki.

Natomiast jedwabnictwo polega nie tyle na hodowli, ile na uprawie drzew i krzewów morwy. Na jej liściach motyle – jedwabniki morwowe – wytwarzają kokony, z których po dalszej obróbce można wyprodukować jedwab naturalny.

Hodowla i chów ww. zwierząt nie są skoncentrowane i występują na różnych obszarach Polski.

Do szeroko rozumianej działalności rolniczej zalicza się również hodowla ryb. Dostarcza ona wartościowego mięsa, które zawiera m.in. cenne dla zdrowia człowieka kwasy tłuszczowe omega‑3. Najbardziej znaną hodowlaną rybą słodkowodną jest karp, który corocznie trafia na wigilijne stoły. W stawach hodowlanych trzyma się też m.in.: pstrągi, szczupaki, sumy, sandacze, amury i tołpygi. Jednakże większość ryb dostępnych w sklepach pozyskiwana jest z morza w ramach rybołówstwa. Wysokość tych połowów ustala Unia Europejska, co ma na celu ochronę rynków zbytu poszczególnych państw członkowskich oraz zapobieżenie drastycznemu zmniejszeniu liczebności ryb w morzu. Dla Polski najbardziej odczuwalne było ograniczenie połowów ryb dorszowatych (patrz: tabela poniżej).

Podsumowanie

• Trzy podstawowe grupy zwierząt hodowlanych w Polsce to bydło, trzoda chlewna i drób.

• Bydło chowane/hodowane jest głównie na łąkach i pastwiskach Podlasia oraz północnego Mazowsza, a także w wysokotowarowych gospodarstwach rolnych w Wielkopolsce.

• Trzodę chlewną trzyma się dziś niemal wyłącznie w dużych gospodarstwach wysokotowarowych, których najwięcej jest w Wielkopolsce, na Kujawach i Opolszczyźnie.

• Chów drobiu jest rozpowszechniony w całym kraju, a najbardziej rozwinięty na południu i w centrum, gdzie mieszka dużo ludności wiejskiej.

• Spośród drobiu w Polsce zdecydowanie najwięcej chowa się kur.

• Zwierzęta hodowlane dostarczają przede wszystkim mięsa, a ponadto: mleka, jaj, tłuszczu, skór, futer, pierza, kości.

• W Polsce najwięcej produkuje się mięsa drobiowego, choć jeszcze kilka lat temu prym wiodła wieprzowina.

• Hodowla owiec, kóz i koni ma u nas mniejsze znaczenie. W Polsce do celów użytkowych hoduje się też zwierzęta futerkowe, pszczoły i jedwabniki.

• Działem gospodarki pokrewnym rolnictwu jest rybołówstwo, które obejmuje również hodowlę ryb.

Praca domowa

1. W załączniku znajduje się tabela. Na podstawie informacji znajdujących się w e‑materiale, własnej wiedzy i dostępnych źródeł stwórz pigułkę wiedzy charakteryzującą stan polskiej rolniczej produkcji zwierzęcej.

R1KITEjdxCRFZ

Tabela do wypełnienia. Cztery kolumny, nagłówek i pięć wierszy. Treść nagłówka: zwierzęta hodowlane; Warunki chowu/hodowli; Główne obszary chowu/ hodowli w Polsce; Cel chowu/hodowli. Treść wierszy w pierwszej kolumnie: Bydło; Trzoda chlewna; Owce; Konie; Ryby. Pozostałe pola do wypełnienia.

Tabela do wypełnienia. Cztery kolumny, nagłówek i pięć wierszy. Treść nagłówka: zwierzęta hodowlane; Warunki chowu/hodowli; Główne obszary chowu/ hodowli w Polsce; Cel chowu/hodowli. Treść wierszy w pierwszej kolumnie: Bydło; Trzoda chlewna; Owce; Konie; Ryby. Pozostałe pola do wypełnienia. Pobierz załącznik

Pokaż podpowiedź#15537cwhite

Pokaż podpowiedź

Podając warunki hodowli wskaż, czy jest to chów intensywny, czy ekstensywny.

Pokaż odpowiedź#15537cwhite

Pokaż odpowiedź

R1QvGbG65UT0d

Tabela. Cztery kolumny, nagłówek i pięć wierszy. Treść nagłówka: zwierzęta hodowlane; Warunki chowu/hodowli; Główne obszary chowu/ hodowli w Polsce; Cel chowu/hodowli. Treść kolejnych wierszy. Pierwszy - Bydło; Chów intensywny/ekstensywny w małych gospodarstwach rolnych produkujących na własne potrzeby; Największe pogłowie bydła na 100 ha użytków rolnych znajduje się w woj. podlaskim, wielkopolskim i mazowieckim; Mleko, mięso i skóry. Drugi - Trzoda chlewna; Chow intensywny/znikomo spotykany ekstensywny w małych gospodarstwach rolnych produkujących na własne potrzeby; Największy chow trzody chlewnej obejmuje obszary zachodniej Polski w pasie pomiędzy Wrocławiem a Gdańskiem i Olsztynem. Największe pogłowie trzody chlewnej na 100 ha użytków rolnych znajduje się w woj. wielkopolskim, kujawsko‑pomorskim, łódzkim i pomorskim; Mięso. Trzeci - Owce; Ekstensywna z wieloletnią tradycją. Hodowla owiec w Polsce przekazywana jest z ojca na syna; Główne obszary hodowli znajdują się na terenach o słabszych glebach z dużym odsetkiem łąk i pastwisk. Największe pogłowie na 100 ha użytków rolnych występowało w woj małopolskim, zachodniopomorskim, świętokrzyskim i lubuskim; Mięso, wełna, mleko, skóry i futra. Trzeci. Konie; Ekstensywna, konie wykorzystywane są obecnie bardziej rekreacyjnie; Najwięcej koni hoduje się w wschodniej i centralnej Polsce. Największe pogłowie występują w woj, mazowieckim, lubelskim, wielkopolskim, małopolskim i podlaskim; Sport, rekreacja, handel, siła pociągowa oraz pozyskiwanie mięsa. Czwarty. Ryby; Intensywna; Największe połowy ryb słodkowodnych uzyskiwane są w woj, pomorskim, warmińsko‑mazurskim, małopolskim, dolnośląskim i wielkopolskim; Mięso.

2. Podaj przykłady zwierząt hodowanych w twoich okolicach w ramach działalności rolniczej. Postaraj się, aby tych przykładów było jak najwięcej. Następnie napisz w zeszycie charakterystykę chowu/hodowli zwierząt użytkowych w twoim regionie.

ROag1crHRPa8H

(Uzupełnij).

Pokaż podpowiedź#15537cwhite

Pokaż podpowiedź

Opisując charakterystykę chodu/hodowli zwierząt użytkowych skorzystaj z danych GUS‑u znajdujących się na stronie BDL. Możesz wykorzystać wskaźniki, takie jak pogłowie na 100 ha, produkcję jaj kurzych czy mleka.

Pokaż odpowiedź#15537cwhite

Pokaż odpowiedź

W Polsce głównymi zwierzętami hodowlanymi są: bydło, drób, konie, kozy i owce. Oprócz tych zwierząt w występują również fermy: strusi, norek, alpak, lam, pszczół czy zajęcy i królików.

Słownik

Ćwiczenia