Cięcie, ujęcie…, czyli montaż filmowy jako metoda twórcza
Cięcie, ujęcie…, czyli montaż filmowy jako metoda twórcza
1. Cele lekcji
a) Wiadomości
Uczeń:
zna główne środki wyrazu sztuki filmowej,
rozumie funkcje montażu jako metody twórczej w sztuce filmowej.
b) Umiejętności
Uczeń:
potrafi określić podstawowe funkcje montażu filmowego,
rozwija wyobraźnię obrazową,
potrafi formułować wnioski,
potrafi pracować zespołowo.
2. Metoda i forma pracy
Praca w grupie, wizualizacja, praca indywidualna.
3. Środki dydaktyczne
Karta pracy z ilustracjami oraz graficznym zapisem montażu (załączniki 1 i załącznik 2)
Słownik wyrazów obcych
Słownik języka polskiego
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Nauczyciel zapoznaje uczniów z tematem lekcji i uświadamia im cele zajęć.
b) Faza realizacyjna
Nauczyciel dzieli klasę na 5 – 6 grup. Każda z nich otrzymuje zestaw ilustracji. Zadaniem uczniów jest wycięcie poszczególnych obrazków i ułożenie ich w takiej kolejności, aby opowiadały one dowolną historię. Mogą je dowolnie dobierać, z zachowaniem zasad przyczynowo‑skutkowych. Następnie prezentują wyniki swojej pracy (załącznik 1).
Nauczyciel prosi uczniów o swobodne spostrzeżenia na temat prezentacji uczniowskich historyjek. Powinno pojawić się spostrzeżenie, że pomimo jednakowych ilustracji, wszystkie historie są inne, obrazki zostały też inaczej ułożone. Uczniowie formułują wniosek, iż o różnicach zadecydował ich pomysł, inwencja twórcza.
Nauczyciel dodaje komentarz podsumowujący ćwiczenie. Tak jak z tych samych słów można ułożyć różne zdania, tak z tych samych ujęć w filmie, mogą powstać całkiem odmienne filmy. Aby powstał film, należy połączyć, zmontować różne ujęcia. Można je przekładać, ciąć lub doklejać. Wszystko zależy od koncepcji reżysera.
Uczniowie wyszukują w dostępnych im słownikach hasła montaż filmowy i zapisują definicję do zeszytu.
Montaż filmowy – proces łączenia i komponowania utrwalonych na taśmie filmowej ujęć, zgodnie z założeniami scenopisu i koncepcją reżysera.
Uczniowie otrzymują w grupach kartki z zapisem graficznym pewnych historii. Ich zadaniem jest odgadnięcie, jaką funkcję spełnił montaż (załącznik 2).
c) Faza podsumowująca
Uczniowie po omówieniu ćwiczenia wyciągają wnioski na temat funkcji montażu:
potrafi opowiadać historię,
organizuje w filmie czas i przestrzeń,
tworzy metafory i symbole,
stwarza rzeczywistość odmienną od rzeczywistości autentycznej.
5. Bibliografia
Reisz K., Montaż filmowy, Impuls & Tekst, Kraków 1997.
Słownik wyrazów obcych, PWN, Warszawa 2004.
Słownik języka polskiego, PWN, Warszawa 2003.
Zaręba R., Język polski. Klasa 4. Streszczenia lektur, Rodompress, Radom 1995.
6. Załączniki
a) Ilustarcje do pracy w grupie
Załącznik 1.
Źródło: R. Zaręba, Język polski. Klasa 4. Streszczenia lektur, Rodompress, Radom 1995.
b) Karta pracy dla grup – Zapis graficzny montażu
Załącznik 2.
Samochód policyjny. | Motocykl. | Samochód policyjny. | Motocykl. |
Uczniowie w klasie. | Uczniowie na boisku szkolnym. |
Mały chłopiec gra w piłkę. | Ten sam chłopiec, lecz w podeszłym wieku spaceruje po ogrodzie. | Młody chłopiec dalej gra w piłkę. | Ten sam chłopiec, lecz jako dziadek przytula swojego wnuczka. |
Młody mężczyzna podchodzi powoli do dziewczyny. | Scena latających gołąbków na tle nieba. | Mężczyzna wręcza kwiaty dziewczynie. | Scena latających gołąbków na tle nieba. |
c) Zadanie domowe
Przygotuj sobie kilka obrazków. Ułóż z nich dwie różne historie, zmień ich kolejność, z niektórych obrazków możesz zrezygnować, dopisz do nich komentarz słowny.
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
brak