The digestive and respiratory systems deliver oxygen and nutrients to the body. They have to reach all cells in the body. However, it’s also necessary to remove waste, i.e. carbon dioxide and harmul metabolic products. This is done by the cardiovascular system composes of the heart and blood vessels. It may be compared to a complex network of roads that travel trough the entire body. The major roads are arteriesarteryarteries and veinsveinveins, whereas the capillariescapillariescapillaries are local roads. Blood flows are as a result of the heart beating.
R18pidLAJ7YpR
Ilustracja barwna przedstawia budowę układu krwionośnego człowieka. Na fioletowo oznaczono tą część układu krwionośnego, gdzie jest krew odtlenowana, a na czerwono gdzie jest krew natlenowana. W śródpiersiu znajduje się serce. Po lewej stronie sylwetki człowieka serce oznaczono na fioletowo, są to prawy przedsionek i prawa komora. Do prawego przedsionka uchodzi żyła główna, a z komory prawej wychodzi tętnica płucna. Po prawej stronie sylwetki człowieka serce oznaczono na czerwono, są to lewy przedsionek i lewa komora. Do prawego przedsionka uchodzi żyła płucna, a z komory prawej wychodzi aorta. Na ilustracji są napisy: main vein; pulmonary artery; right vestibule; right chamber; aorta; pulmonary vein; left vestibule; left chamber; heart.
Circulatory system structure
Source: Tomorrow Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
What is blood composed of?
Contrary to appearanes, blood is not only a liquid. It also contains blood cellsblood cellsblood cells. The most common are red blood cells that carry oxygen and carbon dioxide. In addition, there are also white blood cells that protect the body from illnesses and blood platelets that are involved in the formation of blood clots, if a blood vessel is damaged. The liquid part of blood is known as plasmaplasmaplasma, which is composed mainly of water, dissolved proteins and other substances.
R1PEpqVrkymlS
Krwinka czerwona - erytrocyt ma kształt spłaszczonego dysku.
Red blood cells, also known as erythrocytes, carry oxygen to cells. They are shaped like a disc that has been flattened in the middle.
Source: Marcin Sadomski, licencja: CC BY 3.0.
R7ilJ7wJsXAHh
Krwinka biała jest kulista i znacznie większa od czerwonej. Na powierzchni białej kulki gdzieniegdzie wyrostki przypominające grube, krótkie włoski.
White blood cells, also known as leukocytes, are much bigger than red blood cells. They protect the body against microorganisms that manage infiltrate the human body.
Source: Marcin Sadomski, licencja: CC BY 3.0.
R1UT4wGtX1hkN
Płytki krwi to małe fragmenty komórek. Mają kształt płaskich gwiazdek z siedmioma cienkimi ramionami.
Blood clotting is possible thanks to blood platelets, also known as thrombocytes. When you cut yourself, they make it possible for clots – a natural dressing – to form.
Source: Marcin Sadomski, licencja: CC BY 3.0.
How do the heart and blood vessels function?
As you already know, the circulatory system is composed of the heart and blood vessels. The heartheartheart is an organ the size of a closed fist, located to the left side of the chest. It serves as a pump – rhytmically contracting and, by doing so, pumping blood to the arteries. Because this pump is very strong, arteries must be thick, resilient and elastic – otherwise they could tear under the force of blood being pumped. Arteries branch off into increasingly thinner arterioles until they become capillaries. Capillaries carry blood to all cells in the body. Blood then returns to the heart – this time through veins. Blood flows significantly slower and under lower pressure in veins than in the arteries, that’s why their walls are thinner and more fragile. Similarly to arteries, veins form a system of tubes with varied thickness – starting with thin veins which then merge into incresingly thicker veins until they become main veins that carry blood to the heart.
The heart contracts rhythmically, that’s why blood flows to the arteries in waves, causing their tissues to regularly expand slightly. This knowledge is helpful when measuring heart rateheart rateheart rate, also known as the pulse.
Blood vessels
Blood vessels
RXJmvKEdqsuvF
Grafika przedstawiająca fragment rurkowatego naczynia z widocznym przekrojem poprzecznym. Jest to tętnica zbudowana z trzech ścian różnej grubości oraz niewielkim otworze przeznaczonym do przepływu krwi.
Artery. The walls of the artery have a thick layer of muscles. Thanks to this, they can withstand high blood pressure
Source: Andrzej Bogusz, licencja: CC BY 3.0.
R1BXamZ10OJax
Grafika przedstawiająca fragment żyły z widocznym przekrojem poprzecznym. Jest to rurkowate naczynie o trzywarstwowej ścianie i owalnym otworze. Warstwa zewnętrzna i wewnętrzna jest cienka, warstwa środkowa gruba. Wewnątrz żyły są przegrody zapobiegającymi cofaniu się krwi. Podpisano na ilustracji: valve
Vein. The veins have thin walls and baffles, thanks to which the blood does not regress, for example, when veins flow in the legs, and so uphill.
Source: Andrzej Bogusz, licencja: CC BY 3.0.
Task 1
Before performing the show „How to properly measure heart rate?” by the school nurse, write down the research question and the hypothesis. Make observations during the task, and finally - conclusions.
R11rzV8g43WOn
Przed omówieniem „Jak prawidłowo zmierzyć tętno?” przez szkolną pielęgniarkę, sformułuj pytanie badawcze i hipotezę. Na koniec wypowiedz swoje wnioski.
Przed omówieniem „Jak prawidłowo zmierzyć tętno?” przez szkolną pielęgniarkę, sformułuj pytanie badawcze i hipotezę. Na koniec wypowiedz swoje wnioski.
Analysis
RTRkK3ESeHpB8
Exercise 1
Ustaw nazwy krwinek w poprawnej kolejności: od najliczniejszych do najmniej licznych w krwi człowieka: krwinki białe, płytki krwi, krwinki czerwone.
Ustaw nazwy krwinek w poprawnej kolejności: od najliczniejszych do najmniej licznych w krwi człowieka: krwinki białe, płytki krwi, krwinki czerwone.
Source: Marcin Sadomski, GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
RpA3PhAkjbesn
Exercise 2
Ćwiczenie łączenie w pary. Match the pairs: English words with Polish definition. blood cells Możliwe odpowiedzi: 1. główny składnik krwi; składa się z wody, soli, białek oraz mikro- i makroelementów, 2. bardzo cienkie naczynia krwionośne oplatające tkanki ciała; zachodzą w nich wymiana gazowa oraz przekazywanie substancji odżywczych między krwią a komórkami, 3. elementy krwi, 4. naczynie krwionośne transportujące krew od tkanek do serca, 5. narząd zbudowany głównie z mięśnia sercowego, którego skurcze wywołują przepływ krwi w układzie krwionośnym, 6. inaczej puls; rytmiczne rozciąganie naczyń krwionośnych w następstwie skurczów i rozkurczów serca; liczba skurczów serca w ciągu jednej minuty; bada się je na tętnicy szyjnej około 1,5 cm w bok od krtani, 7. tętnica naczynie krwionośne transportujące krew (pod dużym ciśnieniem) od serca do tkanek capillaries Możliwe odpowiedzi: 1. główny składnik krwi; składa się z wody, soli, białek oraz mikro- i makroelementów, 2. bardzo cienkie naczynia krwionośne oplatające tkanki ciała; zachodzą w nich wymiana gazowa oraz przekazywanie substancji odżywczych między krwią a komórkami, 3. elementy krwi, 4. naczynie krwionośne transportujące krew od tkanek do serca, 5. narząd zbudowany głównie z mięśnia sercowego, którego skurcze wywołują przepływ krwi w układzie krwionośnym, 6. inaczej puls; rytmiczne rozciąganie naczyń krwionośnych w następstwie skurczów i rozkurczów serca; liczba skurczów serca w ciągu jednej minuty; bada się je na tętnicy szyjnej około 1,5 cm w bok od krtani, 7. tętnica naczynie krwionośne transportujące krew (pod dużym ciśnieniem) od serca do tkanek plasma Możliwe odpowiedzi: 1. główny składnik krwi; składa się z wody, soli, białek oraz mikro- i makroelementów, 2. bardzo cienkie naczynia krwionośne oplatające tkanki ciała; zachodzą w nich wymiana gazowa oraz przekazywanie substancji odżywczych między krwią a komórkami, 3. elementy krwi, 4. naczynie krwionośne transportujące krew od tkanek do serca, 5. narząd zbudowany głównie z mięśnia sercowego, którego skurcze wywołują przepływ krwi w układzie krwionośnym, 6. inaczej puls; rytmiczne rozciąganie naczyń krwionośnych w następstwie skurczów i rozkurczów serca; liczba skurczów serca w ciągu jednej minuty; bada się je na tętnicy szyjnej około 1,5 cm w bok od krtani, 7. tętnica naczynie krwionośne transportujące krew (pod dużym ciśnieniem) od serca do tkanek heart Możliwe odpowiedzi: 1. główny składnik krwi; składa się z wody, soli, białek oraz mikro- i makroelementów, 2. bardzo cienkie naczynia krwionośne oplatające tkanki ciała; zachodzą w nich wymiana gazowa oraz przekazywanie substancji odżywczych między krwią a komórkami, 3. elementy krwi, 4. naczynie krwionośne transportujące krew od tkanek do serca, 5. narząd zbudowany głównie z mięśnia sercowego, którego skurcze wywołują przepływ krwi w układzie krwionośnym, 6. inaczej puls; rytmiczne rozciąganie naczyń krwionośnych w następstwie skurczów i rozkurczów serca; liczba skurczów serca w ciągu jednej minuty; bada się je na tętnicy szyjnej około 1,5 cm w bok od krtani, 7. tętnica naczynie krwionośne transportujące krew (pod dużym ciśnieniem) od serca do tkanek artery Możliwe odpowiedzi: 1. główny składnik krwi; składa się z wody, soli, białek oraz mikro- i makroelementów, 2. bardzo cienkie naczynia krwionośne oplatające tkanki ciała; zachodzą w nich wymiana gazowa oraz przekazywanie substancji odżywczych między krwią a komórkami, 3. elementy krwi, 4. naczynie krwionośne transportujące krew od tkanek do serca, 5. narząd zbudowany głównie z mięśnia sercowego, którego skurcze wywołują przepływ krwi w układzie krwionośnym, 6. inaczej puls; rytmiczne rozciąganie naczyń krwionośnych w następstwie skurczów i rozkurczów serca; liczba skurczów serca w ciągu jednej minuty; bada się je na tętnicy szyjnej około 1,5 cm w bok od krtani, 7. tętnica naczynie krwionośne transportujące krew (pod dużym ciśnieniem) od serca do tkanek heart rate Możliwe odpowiedzi: 1. główny składnik krwi; składa się z wody, soli, białek oraz mikro- i makroelementów, 2. bardzo cienkie naczynia krwionośne oplatające tkanki ciała; zachodzą w nich wymiana gazowa oraz przekazywanie substancji odżywczych między krwią a komórkami, 3. elementy krwi, 4. naczynie krwionośne transportujące krew od tkanek do serca, 5. narząd zbudowany głównie z mięśnia sercowego, którego skurcze wywołują przepływ krwi w układzie krwionośnym, 6. inaczej puls; rytmiczne rozciąganie naczyń krwionośnych w następstwie skurczów i rozkurczów serca; liczba skurczów serca w ciągu jednej minuty; bada się je na tętnicy szyjnej około 1,5 cm w bok od krtani, 7. tętnica naczynie krwionośne transportujące krew (pod dużym ciśnieniem) od serca do tkanek vein Możliwe odpowiedzi: 1. główny składnik krwi; składa się z wody, soli, białek oraz mikro- i makroelementów, 2. bardzo cienkie naczynia krwionośne oplatające tkanki ciała; zachodzą w nich wymiana gazowa oraz przekazywanie substancji odżywczych między krwią a komórkami, 3. elementy krwi, 4. naczynie krwionośne transportujące krew od tkanek do serca, 5. narząd zbudowany głównie z mięśnia sercowego, którego skurcze wywołują przepływ krwi w układzie krwionośnym, 6. inaczej puls; rytmiczne rozciąganie naczyń krwionośnych w następstwie skurczów i rozkurczów serca; liczba skurczów serca w ciągu jednej minuty; bada się je na tętnicy szyjnej około 1,5 cm w bok od krtani, 7. tętnica naczynie krwionośne transportujące krew (pod dużym ciśnieniem) od serca do tkanek
Ćwiczenie łączenie w pary. Match the pairs: English words with Polish definition. blood cells Możliwe odpowiedzi: 1. główny składnik krwi; składa się z wody, soli, białek oraz mikro- i makroelementów, 2. bardzo cienkie naczynia krwionośne oplatające tkanki ciała; zachodzą w nich wymiana gazowa oraz przekazywanie substancji odżywczych między krwią a komórkami, 3. elementy krwi, 4. naczynie krwionośne transportujące krew od tkanek do serca, 5. narząd zbudowany głównie z mięśnia sercowego, którego skurcze wywołują przepływ krwi w układzie krwionośnym, 6. inaczej puls; rytmiczne rozciąganie naczyń krwionośnych w następstwie skurczów i rozkurczów serca; liczba skurczów serca w ciągu jednej minuty; bada się je na tętnicy szyjnej około 1,5 cm w bok od krtani, 7. tętnica naczynie krwionośne transportujące krew (pod dużym ciśnieniem) od serca do tkanek capillaries Możliwe odpowiedzi: 1. główny składnik krwi; składa się z wody, soli, białek oraz mikro- i makroelementów, 2. bardzo cienkie naczynia krwionośne oplatające tkanki ciała; zachodzą w nich wymiana gazowa oraz przekazywanie substancji odżywczych między krwią a komórkami, 3. elementy krwi, 4. naczynie krwionośne transportujące krew od tkanek do serca, 5. narząd zbudowany głównie z mięśnia sercowego, którego skurcze wywołują przepływ krwi w układzie krwionośnym, 6. inaczej puls; rytmiczne rozciąganie naczyń krwionośnych w następstwie skurczów i rozkurczów serca; liczba skurczów serca w ciągu jednej minuty; bada się je na tętnicy szyjnej około 1,5 cm w bok od krtani, 7. tętnica naczynie krwionośne transportujące krew (pod dużym ciśnieniem) od serca do tkanek plasma Możliwe odpowiedzi: 1. główny składnik krwi; składa się z wody, soli, białek oraz mikro- i makroelementów, 2. bardzo cienkie naczynia krwionośne oplatające tkanki ciała; zachodzą w nich wymiana gazowa oraz przekazywanie substancji odżywczych między krwią a komórkami, 3. elementy krwi, 4. naczynie krwionośne transportujące krew od tkanek do serca, 5. narząd zbudowany głównie z mięśnia sercowego, którego skurcze wywołują przepływ krwi w układzie krwionośnym, 6. inaczej puls; rytmiczne rozciąganie naczyń krwionośnych w następstwie skurczów i rozkurczów serca; liczba skurczów serca w ciągu jednej minuty; bada się je na tętnicy szyjnej około 1,5 cm w bok od krtani, 7. tętnica naczynie krwionośne transportujące krew (pod dużym ciśnieniem) od serca do tkanek heart Możliwe odpowiedzi: 1. główny składnik krwi; składa się z wody, soli, białek oraz mikro- i makroelementów, 2. bardzo cienkie naczynia krwionośne oplatające tkanki ciała; zachodzą w nich wymiana gazowa oraz przekazywanie substancji odżywczych między krwią a komórkami, 3. elementy krwi, 4. naczynie krwionośne transportujące krew od tkanek do serca, 5. narząd zbudowany głównie z mięśnia sercowego, którego skurcze wywołują przepływ krwi w układzie krwionośnym, 6. inaczej puls; rytmiczne rozciąganie naczyń krwionośnych w następstwie skurczów i rozkurczów serca; liczba skurczów serca w ciągu jednej minuty; bada się je na tętnicy szyjnej około 1,5 cm w bok od krtani, 7. tętnica naczynie krwionośne transportujące krew (pod dużym ciśnieniem) od serca do tkanek artery Możliwe odpowiedzi: 1. główny składnik krwi; składa się z wody, soli, białek oraz mikro- i makroelementów, 2. bardzo cienkie naczynia krwionośne oplatające tkanki ciała; zachodzą w nich wymiana gazowa oraz przekazywanie substancji odżywczych między krwią a komórkami, 3. elementy krwi, 4. naczynie krwionośne transportujące krew od tkanek do serca, 5. narząd zbudowany głównie z mięśnia sercowego, którego skurcze wywołują przepływ krwi w układzie krwionośnym, 6. inaczej puls; rytmiczne rozciąganie naczyń krwionośnych w następstwie skurczów i rozkurczów serca; liczba skurczów serca w ciągu jednej minuty; bada się je na tętnicy szyjnej około 1,5 cm w bok od krtani, 7. tętnica naczynie krwionośne transportujące krew (pod dużym ciśnieniem) od serca do tkanek heart rate Możliwe odpowiedzi: 1. główny składnik krwi; składa się z wody, soli, białek oraz mikro- i makroelementów, 2. bardzo cienkie naczynia krwionośne oplatające tkanki ciała; zachodzą w nich wymiana gazowa oraz przekazywanie substancji odżywczych między krwią a komórkami, 3. elementy krwi, 4. naczynie krwionośne transportujące krew od tkanek do serca, 5. narząd zbudowany głównie z mięśnia sercowego, którego skurcze wywołują przepływ krwi w układzie krwionośnym, 6. inaczej puls; rytmiczne rozciąganie naczyń krwionośnych w następstwie skurczów i rozkurczów serca; liczba skurczów serca w ciągu jednej minuty; bada się je na tętnicy szyjnej około 1,5 cm w bok od krtani, 7. tętnica naczynie krwionośne transportujące krew (pod dużym ciśnieniem) od serca do tkanek vein Możliwe odpowiedzi: 1. główny składnik krwi; składa się z wody, soli, białek oraz mikro- i makroelementów, 2. bardzo cienkie naczynia krwionośne oplatające tkanki ciała; zachodzą w nich wymiana gazowa oraz przekazywanie substancji odżywczych między krwią a komórkami, 3. elementy krwi, 4. naczynie krwionośne transportujące krew od tkanek do serca, 5. narząd zbudowany głównie z mięśnia sercowego, którego skurcze wywołują przepływ krwi w układzie krwionośnym, 6. inaczej puls; rytmiczne rozciąganie naczyń krwionośnych w następstwie skurczów i rozkurczów serca; liczba skurczów serca w ciągu jednej minuty; bada się je na tętnicy szyjnej około 1,5 cm w bok od krtani, 7. tętnica naczynie krwionośne transportujące krew (pod dużym ciśnieniem) od serca do tkanek
Match the pairs: English words with Polish definition.
tętnica naczynie krwionośne transportujące krew (pod dużym ciśnieniem) od serca do tkanek, narząd zbudowany głównie z mięśnia sercowego, którego skurcze wywołują przepływ krwi w układzie krwionośnym, inaczej puls; rytmiczne rozciąganie naczyń krwionośnych w następstwie skurczów i rozkurczów serca; liczba skurczów serca w ciągu jednej minuty; bada się je na tętnicy szyjnej około 1,5 cm w bok od krtani, główny składnik krwi; składa się z wody, soli, białek oraz mikro- i makroelementów, bardzo cienkie naczynia krwionośne oplatające tkanki ciała; zachodzą w nich wymiana gazowa oraz przekazywanie substancji odżywczych między krwią a komórkami, naczynie krwionośne transportujące krew od tkanek do serca, elementy krwi
blood cells
capillaries
plasma
heart
artery
heart rate
vein
Summary
Blood carries oxygen and nutrients to cells and removes carbon dioxide and metabollic products.
The circulatory system is composed of the heart and blood vessels: veins, arteries and capillaries. Arteries are vessels through which blood leaves the heart, whereas veins are vessels through which blood returns to the heart.
Blood is composed of plasma and blood cells: red blood cells, white blood cells and platelets.
naczynia włosowate – bardzo cienkie naczynia krwionośne oplatające tkanki ciała; zachodzą w nich wymiana gazowa oraz przekazywanie substancji odżywczych między krwią a komórkami
tętno – inaczej puls; rytmiczne rozciąganie naczyń krwionośnych w następstwie skurczów i rozkurczów serca; liczba skurczów serca w ciągu jednej minuty; bada się je na tętnicy szyjnej około 1,5 cm w bok od krtani
