Co dzieje się z ludźmi na bezludnej wyspie? – William Golding Zabicie zwierza

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń:

• zna różne typy narratora,

• zna pojęcie parabola,

• zna treść powieści,

• podaje najważniejsze fakty z życia Williama Goldinga,

• wie, jakie ukryte znaczenia posiada powieść.

b) Umiejętności

Uczeń potrafi:

• określić rolę narratora w powieści,

• rozpoznać rodzaj narratora w różnych utworach,

• wskazać wpływ wydarzeń na zachowanie bohaterów,

• oceniać zachowania postaci,

• świadomie posługiwać się pojęciem parabola.

2. Metoda i forma pracy

Praca z tekstem, poszukująca, referat, dyskusja.

3. Środki dydaktyczne

Podręcznik do kształcenia literackiego.

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Uczniowie w trakcie cichej lektury zapoznają się z fragmentem powieści Williama Goldinga Władca much. [Podręcznik: A. Kowalczykowa, K. Mrowcewicz, Kto czyta, nie błądzi. Literatura i kultura. Gimnazjum 2, Wydawnictwo STENTOR, Warszawa 2000, s. 212‑218.]

b) Faza realizacyjna

Jeden z uczniów prezentuje sylwetkę Williama Goldinga i przedstawia klasie treść powieści Władca much. Następnie nauczyciel dyktuje polecenia, według których będzie przebiegać praca nad tekstem:

1. Przedstaw bohaterów przeczytanego fragmentu. Dokonaj ich krótkiej charakterystyki.

2. Określ, jak sytuacja, w której znaleźli się chłopcy, wpłynęła na ich zachowanie. Jakie cechy bohaterów ujawniły się w chwili znalezienia się na bezludnej wyspie?

3. Na jakiej podstawie dokonałeś opisu postaci? Czy opierałeś się na informacjach wyrażonych przez autora wprost, czy są to twoje wnioski, które wyciągnąłeś
   z analizy zachowań bohaterów?

4. Jak chłopcy dokonali wyboru przywódcy? Które cechy przeważyły?

5. Określ hierarchię, jaką bohaterowie wyznaczyli w grupie.

6. Czy Ralf rzeczywiście nadawał się na władcę? Czy był ktoś, kto praktycznie zajął jego miejsce?

7. Dlaczego Jack zdominował grupę? Jakie cechy charakteru zdecydowały o takim obrocie zdarzeń?

8. Opisz moment zabicia zwierza. Weź pod uwagę następujące elementy:

• Okoliczności zdarzenia.

• Kto był inicjatorem tańca?

• Jakie role przyjęli chłopcy? Kto został ofiarą?

• Dlaczego Golding, mówiąc o Simonie, używa określenia zwierz, nie ujmując go jednocześnie w cudzysłów?

• Opisz jak, podczas ofiarowania, zmieniała się przyroda. Czy widzisz analogie między naturą a zachowaniem chłopców i wydarzeniami na wyspie?

• Określ język opisu. Jakich słów i zwrotów używa autor?

  9. Zastanów się nad rolą narratora? Jak możesz go określić?

W razie potrzeby nauczyciel podaje definicję narratora wszechwiedzącego:

Narrator wszechwiedzący – skonstruowana przez autora fikcyjna osoba opowiadająca
o świecie przedstawionym w utworze. Zajmuje pozycję z zewnątrz, to znaczy dystansuje się wobec opowiadanych postaci i zdarzeń, przyjmuje względem nich czasową odległość. Posiada nieograniczony zakres wiedzy o świecie przedstawionym, zna myśli i uczucia bohaterów, przewiduje ich postępowanie, zna wydarzenia dziejące się w różnych miejscach, zna zakończenie historii.

[Słownik terminów literackich, pod red. J. Sławińskiego, Zakład Narodowy Ossolińskich, Wrocław 1976, s. 259.]

c) Faza podsumowująca

Na zakończenie prowadzący proponuje, by zastanowić się, co znaczy słowo parabola i jak należy je rozumieć w kontekście powieści. Krótka dyskusja i ewentualne wyjaśnienia nauczyciela kończą lekcję.

5. Bibliografia

1. Kowalczykowa A., Mrowcewicz K., Kto czyta, nie błądzi. Literatura i kultura. Gimnazjum 2, Wydawnictwo STENTOR, Warszawa 2000.

2. Słownik terminów literackich, pod red. J. Sławińskiego, Zakład Narodowy Ossolińskich, Wrocław 1976.

6. Załączniki

Zadanie domowe

Porównaj wydźwięk powieści Robinson Cruzoe z wrażeniami, jakie odniosłeś po lekturze fragmentu Władcy much.

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

brak