Co serwowano przy Okrągłym Stole?
Zadanie na rozgrzewkę
Dopasuj każdy rok protestów społecznych do miasta, w którym do nich doszło. Podpowiedź znajdziesz w lekcji pt.: Powstanie Solidarności i stan wojennyPowstanie Solidarności i stan wojenny.
Dopasuj każdy rok protestów społecznych do miasta, w którym do nich doszło.
1976, 1970, 1970, 1980, 1976, 1968, 1956
Poznań | |
---|---|
Gdańsk | |
Gdynia | |
Warszawa | |
Radom | |
Ursus |
Strajki w 1988 roku
W kwietniu i maju, a potem w sierpniu 1988 roku doszło do kolejnych wystąpień robotników, najpierw w Krakowie (Nowej Hucie) i innych miastach, a potem w Gdańsku.
Spośród postulatów przedstawianych przez strajkujących stoczniowców w Gdańsku wybierz te, o charakterze politycznym. Odpowiedź znajdziesz w lekcji pt.: Powstanie Solidarności i stan wojennyPowstanie Solidarności i stan wojenny.
Zaznacz, jaki głównie charakter miały strajki. Odpowiedź znajdziesz w lekcji pt.: Powstanie Solidarności i stan wojennyPowstanie Solidarności i stan wojenny.
Obrady Okrągłego Stołu
Władze próbowały zakończyć strajki siłą, ostatecznie jednak przystąpiły do negocjacji. Stronę solidarnościową reprezentował Lech Wałęsa. Ustalono, że robotnicy zakończą strajk, a władza i opozycja spotkają się przy tzw. Okrągłym Stole, by ustalić szczegóły porozumienia.
Z Archiwum TVP
Uzupełnij informacje o obradach Okrągłego Stołu.
Obrady Okrągłego Stołu rozpoczęły się 6 lutego 1989 roku w Warszawie, trwały do 5 kwietnia 1989 roku.
Ile to dni?
Ile miesięcy?
Strajk w Stoczni Gdańskiej zakończył się 31 sierpnia 1988 roku.
Oblicz, ile dni zajęło ustalenie warunków rozmów przy Okrągłym Stole.
Ile to tygodni?
Ile miesięcy?
Znajdź w Internecie zdjęcie, przedstawiające obrady Okrągłego Stołu, widziane z lotu ptaka.
Policz, ile (mniej więcej) osób przy nim zasiadało i napisz odpowiedź.
Ustal na podstawie filmu i wymień strony, które uczestniczyły w negocjacjach podczas obrad.
Najważniejsze ustalenia Okrągłego Stołu
W podpisanych porozumieniach przyjęto, że niezbędna jest zmiana ustroju społecznego na taki, który gwarantować będzie pluralizm politycznypluralizm polityczny, demokratyczne powoływanie przedstawicieli władzy, wolność słowa i wolność zrzeszania się.
Tradycja zasiadania uczestników przy okrągłym (a nie np. prostokątnym) stole wywodzi się z czasów legendarnego króla Artura. Dowiedz się, co wówczas symbolizował okrągły stół i zapisz odpowiedź.
Przygotuj krótką informację o wybranym uczestniku strony rządowej i o wybranym uczestniku strony solidarnościowej. Uwzględnij informacje o ich losach przed 1990 rokiem i po nim.
Wybory 4 czerwca 1989 roku
Nie wszyscy kandydaci Solidarności byli powszechnie znani. W kampanii wyborczej postanowiono wykorzystać dwa symbole, które pozwalały wyborcom skojarzyć osoby z obozem Solidarności.
Solidarność otrzymała prawo wydawania własnego dziennika w wyniku porozumień Okrągłego Stołu. W ten sposób po raz pierwszy od 1947 roku pojawił się tytuł prasowy niezależny od władz komunistycznych. Ponieważ pierwszym zadaniem gazety było prowadzenie kampanii wyborczej Solidarności, nazwano ją 'Gazetą Wyborczą'. W wyniku wyborów Solidarność zdobyła wszystkie miejsca w sejmie, na które mogła wystawić swoich kandydatów, oraz 99 na 100 miejsc w senacie. Tak wielkie zwycięstwo było zaskoczeniem dla wszystkich. W tej sytuacji bardzo ważny okazały się artykuły zamieszczane w 'Gazecie Wyborczej'
Premier Tadeusz Mazowiecki
Stało się tak, jak proponowała 'Gazeta Wyborcza': 19 lipca 1989 roku prezydentem został Wojciech Jaruzelski (reprezentant PZPR, czyli partii komunistycznej),
a 24 sierpnia 1989 roku premierem mianowano Tadeusza Mazowieckiego (wieloletniego doradcę Solidarności). Wygłosił on wówczas swoje exposé – czyli przemówienie, w którym określił główne cele swojego rządu.
U naszych sąsiadów
W kolejnych latach po 1989 system komunistyczny upadł nie tylko w Polsce. Przemiany o podobnym charakterze zachodziły w tym czasie także w innych krajach Europy Środkowej i Wschodniej. W niektórych państwach miały nawet większy zasięg, doprowadziły bowiem do zmiany granic i powstania nowych państw.
Mapa - Europa po zmianach wywołanych Jesienią Narodów.
Państwa:
- NRD (Niemiecka Republika Demokratyczna) do 1990 roku.
- Niemcy od 1990 roku.
- ZSRS (Związek Socjalistycznych Republik Sowieckich)
- Jugosławia do 1991 roku.
- Czechosłowacja do 1992 roku.
Pozostałe państwa:
- Rosja, Estonia, Łotwa, Litwa, Kazachstan, Ukraina, Mołdawia, Rumunia, Bułgaria, Republika Czeska, Słowacja, Węgry, Słowenia, Chorwacja, Serbia, Bośnia i Hercegowina, Albania, Macedonia, Grecja, Turcja, Włochy, Szwajcaria, Austria, Francja, Niemcy, Szwecja, Dania, Finlandia, Belgia, Luksemburg, Holandia.
Inne:
- obrady Okrągłego Stołu (II‑IV 1989r.) - Warszawa.
- zburzenie muru berlińskiego w XI 1989 r.
Mapa - Europa po II wojnie światowej.
- Belgia
- Holandia,
- Irlandia,
- Wielka Brytania,
- Norwegia,
- Szwecja,
- Szwajcaria,
- Hiszpania.
- Lichtenstein,
- Luksemburg.
- Austria,
- Finlandia,
- Włochy.
- Grecja,
- Turcja,
Państwa oddzielone żelazną kurtyną:
- Rosyjska FSRS (Rosja)
- Czechosłowacja,
- Węgry,
- Jugosławia,
- Rumunia
- Bułgaria
- Białoruska SRR
- Ukraińska SRR
- Estońska SRR,
- Litewska SRR,
- Łotewska SRR,
- Mołdawska SRR
- Polska,
- Czechosłowacja,
- Węgry.
Mapa - Europa w 2013 roku.
- Belgia,
- Holandia,
- Irlandia,
- Wielka Brytania,
- Norwegia,
- Szwecja,
- Szwajcaria,
- Hiszpania,
- Lichtenstein,
- Luksemburg,
- Austria,
- Finlandia,
- Włochy,
- Grecja,
- Turcja,
- Rosja,
- Czechy,
- Słowacja,
- Węgry,
- Jugosławia,
- Słowenia,
- Chorwacja,
- Bośnia i Hercegowina,
- Czarnogóra,
- Serbia,
- Kosowo,
- Białoruś,
- Ukraina,
- Estonia,
- Litwa,
- Łotwa,
- Mołdawia,
- Polska,
- Czechosłowacja,
- Węgry,
- Bułgaria.
Opisz zmiany, np. terytorialne albo polityczne, jakie zaszły w latach 1988–1992 w wybranym państwie sąsiadującym z Polską.
Podsumowanie
W wyniku rozmów przy Okrągłym Stole na początku 1989 roku komuniści zdecydowali się na pewne ustępstwa wobec Solidarności. 4 czerwca 1989 roku doszło do pierwszych od ponad 40 lat częściowo wolnych wyborów do parlamentu. Solidarność odniosła w nich miażdżące zwycięstwo. W efekcie latem 1989 roku został powołany niekomunistyczny rząd Tadeusza Mazowieckiego, który zapowiedział powrót Polski do demokracji i gospodarki rynkowej.
Przeanalizować exposé [czyt.: ekspoze] premiera.
Rozróżniać postulaty ekonomiczne i polityczne.
Od wielu lat politycy, a także niektórzy historycy spierają się, czy w 1989 roku Solidarność powinna była zawierać kompromisy z władzami PRL, czy wykorzystać siłę poparcia społecznego i w sposób bardziej zdecydowany obalić komunizm. Rozważ argumenty za i przeciw dla każdego rozwiązania.