około 1950 r. strategia działań twórczych, inaczej zwana sztuką akcji. Stanowił odpowiedź twórców na abstrakcjonizm, któremu zarzucano posługiwanie się martwym językiem sztuki, całkowicie oderwanym od rzeczywistości. Nurt ten wywodzi się ze sztuk wizualnych ale przekroczył ramy tradycyjnie pojmowanej działalności artystycznej, ponieważ jego podstawą był sam akt tworzenia a nie powstający przedmiot. Działania twórców polegały na przeprowadzaniu w miejscach publicznych akcji, które miały szokować i prowokować widzów. Ich celem było zwrócenie uwagi na określoną ideę lub skomentowanie bieżących problemów społecznych, politycznych i obyczajowych. Przykłady akcjonizmu to zjawiska parateatralne, interdyscyplinarne oddziałujące na wzrok, słuch, smak oraz dotyk. (przedstawiciele: Joseph Beuys, Valie Export, akcjoniści wiedeńscy).

w końcu lat 50. XX wieku. Jest techniką aranżacji przestrzeni, która zmienia tradycyjna relację, odbiorca- obiekt artystyczny. Polega na stworzeniu obszaru odrębnego od otoczenia, zaprojektowanego w sposób zakładający obecność oglądającego tak, aby widz miał wrażenie wchodzenia do wnętrza dzieła. Podczas przebywania w tej przestrzeni, wpływają na niego ze wszystkich stron różnorodne elementy takie jak obrazy, przedmioty, obiekty rzeźbiarskie lub efekty świetlne (twórcy: Alan Kaprow, George Segal, Wojciech Fangor).

około 1960 r. , wydarzenie, zdarzenie to typ akcji artystycznej, której celem jest zniesienie podziału między sztuką a codziennością. Happenerzy tworzyli tzw. Teatr Życia, odrzucając jednak konwencję gry teatralnej, wymóg spójnej fabuły i reżyserii. Zrezygnowali również z prób i nie dopuszczali możliwości powtarzania zdarzenia. Wykorzystywali ponadto element zaskoczenia i przypadku a od widzów oczekiwali aktywności oraz spontanicznego współtworzenia wydarzeń. Aby skłonić osoby niezwiązane ze sztuką, do udziału w przedsięwzięciach artystycznych, twórcy wyszli na ulice. Happenerzy zlikwidowali tradycyjny podział na rolę artysty i widza. Zjawisko happeningu stanowiło sprzeciw wobec dyktatury rozumu, a także przymusu tworzenia dzieł ograniczających swobodę wyobraźni. Z czasem ta forma przekazu stała się narzędziem komunikacji społecznej i sposobem na zwrócenie uwagi na istotne problemy społeczne. ( twórcy: John Cage, Allan Kaprow, Wolf Wostel, Tadeusz Kantor).

technika artystyczna istniejąca od lat 60. XX wieku. To zbiór gotowych lub spreparowanych elementów przekazujących treść, którą widz odczytuje na podstawie znaczeń poszczególnych składników obiektu jak i własnych skojarzeń z nimi związanych. Instalacje są budowane np.: z konstrukcji technicznych, odpadków, materiałów naturalnych, przedmiotów codziennego użytku lub też fragmentów tych przedmiotów. Istotną rolę pełnią też efekty świetlne. Odmianą tej techniki jest wideoinstalacja będąca zaaranżowanym układem ekranów, komputerów, telewizorów lub rzutników. Odtwarzane są na nich filmy i wizualizacje wraz z towarzyszącymi dźwiękami. Instalacja stanowi uniwersalne narzędzie dla artystów eksperymentujących ze środkami przekazu. Twórcy: Dan Flavin, Damien Hirst, Grzegorz Klaman,.

Jest to zjawisko o największym znaczeniu dla sztuki najnowszej. Określa się je również jako sztukę pojęciową lub rzeźbę myśli. Terminy te wskazują na zasadnicze cechy prądu- rezygnację z materialnej postaci dzieł oraz skupienie się na sferze idei. Dzięki temu możliwe było zlikwidowanie rozdźwięku pomiędzy wizją dzieła w umyśle artysty a efektem pracy twórczej. Odpowiednia definicja dzieła wystarczy by określić obiekt. Zjawisko pojawia się ok. 1960 r. Twórcy: Joseph Kossuth, Sol LeWitt, Tadeusz Kantor, Ewa Partum.

jest zjawiskiem wywodzącym się z działalności twórców Fluxus'u i obszarów wideo- art'u. Pojawia się ok. 1990 r. Nazywane jest również sztuką komputerową lub wirtualną. Sztuka mediów wykorzystuje najnowsze technologie cyfrowe i informatyczne. Zaadaptowała też do swoich działań zaawansowane programy komputerowe m.in. graficzne i animacyjne. Twórcy sztuki mediów inspirują się konceptualizmem, działaniami performatywnymi i instalacją. Interesuje ich opowiadanie historii nie odwzorowanych na budowie książki, lecz na strukturze stron internetowych, które pełne są odnośników do kolejnych źródeł i zapraszających czytającego do współudziału. Główne obszary zainteresowań artystów tego nurtu to zagadnienia tożsamości nurtu współczesnego człowieka. Podejmowana jest także tematyka sztuki jako systemu, technologicznych możliwości tworzenia oraz aktywności obywatelskiej i społeczno- kulturalnej. Twórcy: Jenny Holzer i Cindy Sherman.

Ta metoda pracy twórczej pojawia się ok. roku 1965 i wyrosła z happening'u. Polega na działaniu artysty w bezpośrednim kontakcie z widzem, będącym jednak tylko obserwatorem a nie uczestnikiem wydarzenia. Twórca jest wykonawcą wcześniej zaplanowanych działań. Performance to zjawisko obejmujące działalność artystów uznających je za alternatywę dla materialnego przedmiotu sztuki. Działania performatywne mogą mieć zarówno formę wydarzenia parateatralnego jak i prezentacji filmu dokumentującego akcję artystyczną. Przedstawiciele: Fluxus, Marina Abramović, Joseph Beuys, Chris Burden, Zofia Kulig, Katarzyna Kozyra.

body‑art jest rodzajem performance'u, pojawia się ok. 1970 r. Polega na traktowaniu przez artystów swojego ciała jako tworzywa sztuki i znaku budującego specyficzny język. Artysta nie jest tu aktorem lecz obiektem działań artystycznych, który używa własnego ciała do wyrażania ważnych problemów, przekształcając się w żywą rzeźbę- manifest. Ciało twórcy poddawane jest różnorodnym działaniom, często bolesnym, wzbudzającym strach lub wywołującym obrzydzenie. Kontrowersyjne metody stosowane przez artystów mają na celu łamanie tabu i demaskowanie hipokryzji, oraz skłanianie odbiorcy do refleksji. Twórcy: Orlan, Vito Acconci, Marina Abramović, Zofia Kulig, Natalia Lachowicz.

określenie sztuka krytyczna pojawiło się pod koniec lat '90. Termin po raz pierwszy został użyty prawdopodobnie przez Ryszarda W. Kluszczyńskiego. Określenie nie do końca adekwatnie oddaje działania polskich artystów lat '90 ale jest najbliższe temu co twórcy zaliczani do tych obszarów działań tworzyli. Trzeba pamiętać by krytyczności nie rozumieć jako bezpośredniego wyrażania krytyki bo czegoś takiego w tej właśnie twórczości tak naprawdę nie było. Nie jest to sztuka jednoznaczna, nie sytuuje sie poza układem, który krytykuje ale wewnątrz niego. Sprowadza sie do krytycznego opisu rzeczywistości i tworzenia komentarzy na temat współczesności, Jej funkcję krytyczną należy rozumieć jako ukazanie tego co niejasne, nieoczywiste, podskórne i marginalne. Jest bliska zjawiska jak: postmodernizm oporu, sztuka ciała czy object art.

mail‑art jest nurtem, który pojawia się w latach 60. XX wieku. Zaliczanym do tzw. sztuki nowych mediów. Jego najważniejszą ideą nie było tworzenie konkretnych dzieł lecz udostępnianie ich innym za pośrednictwem poczty. Druki, utwory literackie, kolaże, fotografie i drobne przedmioty dostarczano jako list, telegram lub paczkę. Wysyłano często niedokończone dzieła, prosząc adresatów o uzupełnienie pracy. Artyści tego kierunku, podkreślali wagę możliwości tworzenia poza oficjalnymi instytucjami i realizowania międzynarodowych przedsięwzięć bez przekraczania granic i urzędowych procedur. Twórcy: On Kawara, Ray Johnson, Andrzej Partum, Jarosław Kozłowski.

termin obejmujący odbierane wzrokowo formy twórczości artystycznej, nie mieszczące się w kanonach i dziedzinach sztuk pięknych (interdyscyplinarne). Dwudziestowieczni twórcy zakwestionowali dotychczasowe założenia związane z pojmowaniem sztuki, jej właściwości i celów. Wyrazem tych przemian jest funkcjonowanie terminu, sztuki wizualne i obiekt sztuki.

sztuka Wideo, kierunek uaktywnia się ok 1970 r. a do jego powstania przyczynił się koreański artysta należący do grupy Fluxus Nam June Paik, który w 1963 r. stworzył instalację z telewizorów poukładanych poziomo i pionowo wyświetlających różne obrazy. Obecnie artyści mają do dyspozycji wszystkie dostępne nowoczesne technologie, które pomagają w tworzeniu animacji, filmów interaktywnych, wideoperformance'u, stosując montaż komputerowy mogą uzyskać efekt zatrzymania, przyśpieszenia, zwolnienia lub nakładania obrazów na siebie. Tradycyjnie pojmowaną narrację często zastępują deformowane obrazy z różnorodnymi wstawkami np. w postaci fragmentu dzieł muzycznych. Wideo- Art nie ma na celu pokazywania filmów na wzór kina lecz odzwierciedlenie szumu informacyjnego współczesnego świata. Twórców tego nurtu interesuje m.in. problematyka tożsamości i takie zjawiska społeczne jak np. ubóstwo czy wykluczenie. Twórcy: Nam June Paik, Bill Viola, Artur Żmijewski, Zbigniew Libera, Shirin Neshat, Paweł Kwiek.