Wodociąg wzniesiony ok. 2 r. p.n.e. z inicjatywy Oktawiana Augusta przez Marka Agryppę między Lacus Alsietinus (jez. Martignano w Etrurii) a Rzymem. Ciągnął wodę do Naumachii Augusta (urządzano tam przedstawienia bitew morskich) i młynów znajdujących się na Zatybrzu.

„Nowy Anio” – jeden z akweduktów zbudowanych przez cesarza Klaudiusza w 52 r. n.e. (budowę rozpoczął Kaligula); tak jak Anio Vetus ciągnął wodę z rzeki Anio. Kończył swój bieg w okolicy dzisiejszego Dworca Termini.

Dosł. „Stary Anio”; drugi w kolejności wodociąg wzniesiony w 272 r. p.n.e. Doprowadzał on wodę do Miasta z rzeki Anio. Miał długość ponad 63 km, z czego 300 m akweduktu biegło na arkadowych konstrukcjach nad ziemią.

Dosł. „Woda Appiusza”; wodociąg wzniesiony w 312 r. p.n.e. przez cenzora Appiusza Klaudiusza Cekusa. Doprowadzał on rurami podziemnymi wodę do Miasta ze Wzgórz Albańskich. Miał długość 16 km.

Akwedukt z 52 r. n.e. nazwany imieniem cesarza Klaudiusza, o długości 69 km, miał początek w górach w okolicy Subiaco. Monumentalna odnoga wodociągu ciągnęła się ku wzgórzom Celiusz i Palatyn.

Wodociąg zbudowany przez Marka Agryppę (20 r. p.n.e.). Legenda głosi, że źródło znalazła dziewczyna (łac. virgo) imieniem Trevia. Akwedukt jest czynny do dziś, zasila Fontannę di Trevi.

Wodociąg wzniesiony w 33 r. p.n.e. prawdopodobnie przez Marka Agryppę między Wzgórzami Albańskimi a Rzymem.

Dosł. „Woda Marciusza”; czynny do dziś wodociąg wzniesiony w latach 144–140 r. p.n.e. przez pretora Kwintusa Marciusza Reksa, jeden z najdłuższych. Doprowadzał on wodę do Rzymu z górskich źródeł w okolicy Subiaco (91 km). Kilka ostatnich kilometrów wodociągu ułożono na arkadach.

Ze 109 r. n.e. (czasy Trajana). Łączył źródła okolic jez. Bracciano i Zatybrze. Arkady końcowego odcinka wodociągu wykorzystano do budowy papieskiego akweduktu Aqua Paola (XVII w.). Czynny do dziś.

Powstał za Aleksandra Sewera (ok. 266 r. n.e.). Był to ostatni akwedukt antycznego Rzymu. Ciągnął wodę do Term Nerona.

Forma łuku, który jest wsparty na dwóch filarach, bądź kolumnach.

Łac. aquaeductus; wodociąg doprowadzający rurami wodę do miast z odległych źródeł, często położonych w górach. Arkady akweduktu prowadzono nad i pod ziemią – ponad rzekami, dolinami i wzgórzami. Najstarsze są akwedukty greckie.

Niektóre z antycznych wodociągów są nadal czynne, np. w Rzymie: Aqua Marcia z 144–140 r. p.n.e., Aqua Virgo z 20 r. p.n.e., Aqua Traiana ze 111 r., lub w Hiszpanii w Terragonie i w Segowii oraz we Francji w Nîmes.

Etymologia: aqua, -ae – woda, ducere – prowadzić

Jedna z najwyższych godności w rzymskiej administracji cesarskiej. „Kurator wód” dbał o stan wodociągów.

Najbardziej znana barokowa fontanna Rzymu. Zasila ją woda prowadzona akweduktem Aqua Virgo, zbudowanym przez Marka Agryppę (20 r. p.n.e.). Projekt fontanny wykonał w XVII w. Nicolo Salvi, który uczynił jej tłem fasadę pałacu. Fontanna przypomina łuk triumfalny (łac. arcus triumphalis), przed którym Salvi umieścił sceny mitologiczno‑alegoryczne: pośrodku Neptun górujący ponad dwoma końmi – narowistym i spokojnym, obok posągi Obfitości i Zdrowia, wokół trytony. Dwa reliefy umieszczone w górnej części dekoracji opowiadają historię rzymskiego wodociągu. Na jednym dziewczyna (łac. virgo) imieniem Trevia pokazuje żołnierzom źródło, na drugim Agryppa ogląda plany akweduktu.

Łac. Campus Martius, równina rozciągająca się na północ od Kapitolu w zakolu Tybru. W czasach przed ustanowieniem republiki należała do królów rzymskich, potem stała się własnością ludu (populus Romanus). Tu gromadzono wojska, odbywały się wybory (komicja centurialne). Od III w. p.n.e. zaczęto je powoli zabudowywać. Wzniesiono Circus Flaminius, liczne świątynie, portyki, termy, teatry, stadion etc.