Ćwiczenia w odejmowaniu ułamków dziesiętnych

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

1. Uczeń utrwala pojęcia odjemnej, odjemnika i sumy.

2. Uczeń utrwala algorytm odejmowania pisemnego ułamków dziesiętnych.

3. Uczeń utrwala pojęcie porównywania różnicowego.

b) Umiejętności

1. Uczeń potrafi odejmować ułamki dziesiętne pamięciowo i pisemnie ze sprawdzeniem.

2. Uczeń pomniejsza ułamki dziesiętne.

3. Uczeń rozwiązuje zadania tekstowe z zastosowaniem odejmowania ułamków dziesiętnych i porównywania różnicowego.

4. Uczeń oblicza wartość prostych wyrażeń arytmetycznych z uwzględnieniem nawiasów i kolejności wykonywania działań.

c) Podstawy

1. Uczeń współpracuje w grupie.

2. Metoda i forma pracy

Metody:

• Metoda czynnościowa

Formy:

• Praca z całą klasą

• Praca w grupach

• Praca indywidualna

3. Środki dydaktyczne

1. Karteczki z ułamkami dziesiętnymi po jednej dla każdego ucznia

2. Kartki z czterema prostokątami podzielonymi na dziesięć i na sto równych części zgodnie z załącznikiem 1, po jednej dla każdego ucznia

3. Kartki z zadaniami tekstowymi zgodnie z załącznikiem 2, po jednej dla każdego ucznia

4. Kartki z wyrażeniami wielodziałaniowymi zgodnie z załącznikiem 3

5. Karteczki z plusami

6. Plansza z napisem „Ułamki dziesiętne”, z numerami uczniów z dziennika i kolumnami kratek odpowiadających kolejnym lekcjom o ułamkach dziesiętnych

4. Przebieg lekcji

Uczniowie piszą 10‑minutową kartkówkę sprawdzającą umiejętność odejmowania ułamków dziesiętnych.

a) Faza przygotowawcza

N – nauczyciel, U – uczniowie

N – Wręcza uczniom karteczki z ułamkami dziesiętnymi, prosi o porównanie ułamków parami w ławkach i obliczenie, o ile jeden jest większy od drugiego.

U – Rozszerzają ułamki do jednakowych części ułamkowych, porównują je, wykonują odejmowanie, głośno podają wyniki.

N – Wyjaśnia, że na lekcji będą doskonalić umiejętność odejmowania ułamków dziesiętnych, podaje temat lekcji.

U – Zapisują: „Ćwiczenia w odejmowaniu ułamków dziesiętnych”.

b) Faza realizacyjna

N – Rozdaje kartki (załącznik 1) z czterema prostokątami, z których dwa podzielono na dziesięć równych części, a dwa na sto równych części, w każdym pokolorowano pewną liczbę części. Prosi o dopasowanie do każdego rysunku równania z niewiadomym odjemnikiem i obliczenie go.

U – Dopasowują równania do prostokątów, obliczają odjemnik, sprawdzają poprawność obliczeń, wklejają kartki do zeszytu.

N –Wręcza kartki (załącznik 2) z zadaniami tekstowymi, po jednej kartce na każdą ławkę. Prosi o przypomnienie pytań stawianych w porównywaniu różnicowym i rozwiązanie zadań.

U – Rozwiązują zadania, głośno odczytują rozwiązania.

N – Daje każdemu uczniowi kartkę z wyrażeniami wielodziałaniowymi (załącznik 3). Prosi o przypomnienie kolejności wykonywania działań, poleca ustalić kolejność działań, wykonać obliczenia.

U – Ustalają i sprawdzają kolejność wykonywania działań, wykonują obliczenia, konsultują wyniki.

c) Faza podsumowująca

N – Daje na każdą ławkę etykietkę z opakowania, prosi o przypomnienie pojęć masy brutto, netto, tara. Poleca odczytać masy netto i brutto, policzyć masę opakowania.

U – Odczytują masę netto i brutto, obliczają tarę.

N – Ocenia pracę uczniów na lekcji. Zadaje pracę domową. Prosi, aby uczniowie, którzy potrafią rozwiązywać zadania z zastosowaniem odejmowania ułamków dziesiętnych i będą umieć samodzielnie odrobić pracę domową, wpisali swoje inicjały na planszy z napisem „Ułamki dziesiętne”, w kolumnie „Ćwiczenia w odejmowaniu ułamków dziesiętnych”, w wierszu ze swoim numerem z dziennika lekcyjnego.

5. Bibliografia

1. H. Lewicka, E. Rosłon, Matematyka wokół nas. Podręcznik dla klasy czwartej, WSiP, Warszawa 2000.

6. Załączniki

a) Karta pracy ucznia

załącznik 1

Dopasuj do rysunków równania, wiedząc, że niewiadoma liczba x odpowiada zamalowanym na rysunkach częściom. Oblicz niewiadomy odjemnik.

1 – x = 0,6

1 – x = 0,70

1 – x = 0,8

1 – x = 0,90

załącznik 2

1. Największa dynia na straganie miała masę 5 kg 65 dag, a najmniejsza 3,83 kg. Postaw pytania, w których porównasz obie dynie, wykonaj obliczenie i odpowiedz na te pytania.

2. Paulina postanowiła w tym samym czasie, co babcia, zrobić szalik na drutach. Po trzech dniach szalik babci miał długość 2,75 m, a szalik Pauliny zaledwie 89 cm. O ile dłuższy szalik zrobiła babcia od Pauliny?

3. Albert znalazł w pokoju dziadka stare czasopisma z 2002 roku. Przeczytał, że „Świat Nauki” kosztował 8 zł 80 gr, a „Wiedza i Życie” 5,90 zł. O ile droższy był „Świat Nauki” od „Wiedzy i Życia”?

załącznik 3

Oblicz, pamiętając o kolejności wykonywania działań:

23,65 – 4,65 + 12,99 = 16,75 + 0,25 – 1,24 =

36,61 – 5,51 – 1,1 = 19,34 – (2,69 + 7,31) =

42,98 – (7,34 – 2,12) = 54,02 – (10,03 – 2,5) – 15 =

b) Zadanie domowe

Zadania 9, 11/266 oraz 12, 13, 16, 17/267 (zamieszczone w poz.[1] bibliografii).

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

Scenariusz lekcji matematyki „Ćwiczenia w odejmowaniu ułamków dziesiętnych” z działu „Ułamki dziesiętne” jest przeznaczony do realizacji w klasie czwartej szkoły podstawowej, pracującej z podręcznikiem H. Lewickiej i E. Rosłon Matematyka wokół nas.

Nauczyciel w trakcie lekcji stosuje ocenianie cząstkowe, wręczając uczniom karteczki z „plusem”. Dziesięć karteczek uczeń może wymienić na ocenę bardzo dobrą.