Czesław Miłosz o etyce i moralności

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń:

• zapoznaje się z sylwetką twórczą Czesława Miłosza,

• zapoznaje się z realiami z czasów drugiej wojny światowej: wyglądem miasta, sytuacją obywateli, władzą,

• utrwala wiadomości dotyczące historii Polski czasów II wojny światowej.

b) Umiejętności

Uczeń potrafi:

• przedstawić twórczość Czesława Miłosza i wskazać jej charakterystyczne cechy,

• zilustrować przykładami z utworu sytuację Polski doby II wojny światowej oraz określić stosunek do niej Czesława Miłosza,

• wskazać problematykę występującą w utworach Miłosza,

• dokonać interpretacji wierszy Campo di Fiori i Biedny chrześcijanin patrzy na getto.

2. Metoda i forma pracy

Wykład, dyskusja, nauczanie sytuacyjne, praca analityczna z wierszami Czesława Miłosza.

3. Środki dydaktyczne

Egzemplarze tomiku Poezje Czesława Miłosza.

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

1. Sprawdzenie listy obecności.

2. Wykład: krótka informacja o autorze: wojna - przez, którą Miłosz zwrócił uwagę na problematykę etycznych postaw i wyborów; stosunek poety do poezji: Czymże jest poezja, która nie ocala narodów ani ludzi? (Przedmowa).

3. Swobodna dyskusja na temat świata przedstawionego utworów: Campo di Fiori i Biedny chrześcijanin patrzy na getto.

4. Sposoby poruszania problematyki moralnej przez Czesława Miłosza.

b) Faza realizacyjna

1. Campo di Fiori – rozważania o etyce i moralności.

2. Campo di Fiori – reinterpretacja historii, symbolu tego miejsca z punktu widzenia człowieka XX- wiecznego:

• przypomnienie historii,

• zapoznanie się z postacią włoskiego myśliciela - Giordano Bruno - związanego z owym miejscem,

• Jakie obrazy przedstawia wiersz? - opis.

• Znajdź tragizm sytuacji znajdujący się w utworze.

• W którym miejscu znajduje się moralne przesłanie wiersza? [są to zwrotki 5, 6 i 8. Układają się one w osobny ciąg kompozycyjny i nadają utworowi ponadczasowy, ogólnoludzki sens:

Morał ktoś może wyczyta,

Że lud warszawski czy rzymski

Handluje, bawi się, kocha

Mijając męczeńskie stosy

Ja jednak wtedy myślałem o samotności ginących

Miłosz pozostawia wątpliwości i pytania bez jednoznacznej odpowiedzi. Czy bierne obserwowanie zbrodni z etycznego punktu widzenia równa się jej popełnieniu?]

3. Biedny chrześcijanin patrzy na getto - podmiot liryczny jest niemym obserwatorem zajścia, zaliczony zostaje do grona nieobrzezanych pomocników śmierci:

• Przyjrzyjcie się, jak w słowie oddana została zagłada getta – opis.

• Co poeta próbuje przekazać?

• Jak podmiot liryczny reaguje na widowisko po zagładzie getta?

• W jaki sposób opowiada się tu dramat?

• Czy możemy się doszukiwać tutaj moralności i etyki?

c) Faza podsumowująca

Dyskusja podsumowująca:

1. Jak myślicie z czym wiąże się problematyka moralna wierszy Miłosza?

Nauczyciel uzupełnia: z wojennym doświadczeniem zagłady i pojawiającym się w jego następstwie upadkiem wszelkich norm moralnych.

2. Dyskusja na temat roli i obowiązków poety - sumienia narodu.

3. Dyskusja na temat, czy można bez protestu patrzeć, jak giną ludzie.

5. Bibliografia

Cz. Miłosz, Poezje, Czytelnik, Warszawa 1981.

6. Załączniki

Zadanie domowe

Przygotujcie się do analizy i interpretacji kolejnego utworu Czesława Miłosza - Traktatu moralnego.

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

Lekcja poświęcona analizie wierszy Czesława Miłosza – przeznaczona dla klasy trzeciej liceum ogólnokształcącego.