Scenariusz zajęć

III etap edukacyjny, język polski

Temat: Czy babcia wnuczkę zrozumie?

Treści kształcenia:

III. Tworzenie wypowiedzi.

2. Świadomość językowa. Uczeń:

2) sprawnie posługuje się oficjalną i nieoficjalną odmianą polszczyzny; zna granice stosowania slangu młodzieżowego.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• Wymienia cechy języka mówionego i pisanego,

• Odróżnia odmianę oficjalną i nieoficjalną języka,

• Nadaje własnym tekstom charakter oficjalny i nieoficjalny,

• Wyszukuje przykłady tekstów charakterystycznych dla obu odmian języka,

• Prezentuje wypowiedzi oficjalne i nieoficjalne w formie nagrań,

• Propaguje postawę prawdomówności, uczciwości.

Nabywane umiejętności:

Uczeń:

• Układa dialog w odpowiedniej odmianie języka,

• Przekształca teksty z oficjalnej odmiany języka na nieoficjalną i odwrotnie,

• Tworzy mapę myśli podsumowującą wiadomości z lekcji,

• Wie, kiedy można i kiedy nie powinno się stosować slangu.

Kompetencje kluczowe:

• Umiejętność uczenia się,

• Porozumiewanie się w języku ojczystym,

• Kompetencje społeczne i obywatelskie.

Środki dydaktyczne:

• Zasób multimedialny: filmy „Jeszcze slang czy już literatura?”, „Paw Królowej” – fragment,

• Sprzęt multimedialny: komputer, ewentualnie podłączony do telewizora/projektor multimedialny/tablica interaktywna,

• Kartki samoprzylepne.

Metody nauczania:

• Problemowe: rozmowa kierowana, dyskusja,

• Praktyczna: ćwiczenia,

• Eksponująca: film.

Formy pracy:

• Zbiorowa jednolita,

• Indywidualna jednolita.

Przebieg zajęć:

Etap wstępny

Nauczyciel wita uczniów. Podejmuje czynności organizacyjne: sprawdzenie obecności, zapisanie tematu zajęć na tablicy. Następnie poświęca chwilę na zapoznanie klasy z celami zajęć.

Etap realizacji

Prowadzący pyta uczniów, czy potrafią wskazać różnicę między językiem mówionym a pisanym. Prosi ich o wypowiedzi, które komentuje, uzupełnia i koryguje. Następnie zachęca do wspólnego wyciągnięcia wniosków: trafne zapisuje na tablicy w formie tabelki, a uczniowie notują je w zeszytach. Przykład:

Nauczyciel zwraca uwagę, że w zależności od sytuacji język pisany, jak i mówiony mogą przybrać formę oficjalną i nieoficjalną. Następnie wprowadza pojęcie slangu:

Slang (żargon) – środowiskowa odmiana języka narodowego, którą posługuje się jakaś zamknięta grupa społeczna bądź zawodowa. Jest elementem scalającym członków wewnątrz grupy, a jednocześnie wyodrębnia tę grupę spośród innych.

Nauczyciel zachęca uczniów, aby podali różne przykłady użycia slangu, z którymi się zetknęli – chwilę później zaprasza ich do obejrzenia filmu z zasobu multimedialnego z fragmentem „Pawia Królowej” Doroty Masłowskiej. Poleca im zanotowanie sformułowań slangowych, które pojawiają się w tekście.

Następnie uczniowie otrzymują po 5 kartek samoprzylepnych, na których zapisują popularne w slangu młodzieżowym zwroty wraz z wyjaśnieniem (mogą zapisać i wyjaśnić także te, które pojawiły się w tekście Masłowskiej). Podchodzą do tablicy i przyklejają kartki według alfabetu, tworząc „słownik” slangu młodzieżowego.

Nauczyciel powinien podkreślić, że używanie slangu nie jest czymś złym, jednak nie można go nadużywać. Należy go bezwzględnie unikać w sytuacjach oficjalnych.

W kolejnym etapie lekcji prowadzący zaprasza uczniów do obejrzenia drugiego filmu z zasobu multimedialnego zawierającego wypowiedź dr Glensk dotyczącą obecności slangu młodzieżowego w literaturze. Po emisji materiału inicjuje dyskusję na temat tego, w jakim celu autorzy wplatają slang do utworów literackich, czy w „Pawiu Królowej” pojawia się prawdziwy język ulicy, czy też jest to wykreowana stylizacja, w jakich jeszcze znanych uczniom utworach literackich pojawia się stylizacja językowa i jakie ma cechy.

Etap końcowy

W ramach podsumowania zajęć prowadzący proponuje uczniom ćwiczenie: zadaniem jest ułożenie w parach dialogu pomiędzy babcią a wnuczką na temat tego, co wydarzyło się w szkole (w wypowiedziach wnuczki należy użyć slangu młodzieżowego). Po chwili chętni uczniowie odczytują dialogi.

Zapis pracy domowej:

Napisz życzenia z okazji urodzin w dwóch wersjach: dla kolegi i dla babci.

Dodatkowo:

Scenariusz może być wykorzystany także na godzinie wychowawczej, na lekcji bibliotecznej.

R1Pf7KpDcRqn3