Czy Sztuczna Inteligencja może być artystką? Analiza oraz tworzenie obrazów za pomocą nowoczesnych technologii.
LABORATORIA PRZYSZŁOŚCI
SCENARIUSZ: MLP‑011
SCENARIUSZ ZAJĘĆ DLA: uczniów szkół podstawowych, klasa IV
PROWADZONYCH PRZEZ: nauczycieli kształcenia ogólnego, nauczycieli plastyki
TEMAT: Czy Sztuczna Inteligencja może być artystką? Analiza oraz tworzenie obrazów za pomocą nowoczesnych technologii.
CELE KSZTAŁCENIA – wymagania ogólne
Opanowanie zagadnień z zakresu języka i funkcji plastyki; podejmowanie działań twórczych, w których wykorzystane są wiadomości dotyczące formy i struktury dzieła.
Opanowanie podstawowych wiadomości z zakresu działania sztucznych sieci neuronowych tj. sztucznej inteligencji.
*Kształcenie w zakresie sztuki oraz sztucznej inteligencji.
TREŚCI NAUCZANIA - wymagania szczegółowe
Opanowanie zagadnień z zakresu języka i funkcji plastyki; podejmowanie działań twórczych, w których wykorzystane są wiadomości dotyczące formy i struktury dzieła. Uczeń:
rozróżnia cechy i rodzaje kompozycji obrazu, charakteryzuje pozostałe środki wyrazu artystycznego, takie jak: linia, plama, faktura, przestrzeń, głębia, barwy, światło oraz nastrój;
określa tematykę oraz styl dzieł w twórczości Pabla Picasso;
rozróżnia cechy i rodzaje kompozycji oraz pozostałych środków wyrazu artystycznego w wybranych dziełach P. Picasso.
Opanowanie podstawowych wiadomości z zakresu działania sztucznych sieci neuronowych tj. sztucznej inteligencji. Uczeń:
rozumie, jak działają sztuczne sieci neuronowe w podstawowym zakresie;
korzysta z generatora obrazów DALL‑E 2.
METODY NAUCZANIA:
pogadanka;
elementy metody problemowej.
FORMA ORGANIZACYJNA NAUCZANIA:
nauczanie grupowe.
ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
sztuczna inteligencja w postaci generatora obrazów DALL‑E 2;
wydrukowane w formacie A4, zalaminowane reprodukcje obrazów Pabla Picassa dla uczniów;
laptopy dla grup;
tablica interaktywna z projektorem lub projektor i ekran;
karty pracy;
prezentacja multimedialna.
PRZEWIDYWANY CZAS:
45 minut
PROPONOWANY PRZEBIEG ZAJĘĆ:
Faza przygotowawcza
1. Cel fazy przygotowawczej (zakładany efekt kształcenia)
Pod koniec tej części lekcji uczeń będzie w stanie:
scharakteryzować modernizm oraz kubizm wraz z umiejscowieniem tych pojęć w czasie historycznym;
zinterpretować przedstawiony obraz na swój dowolny sposób odwołując się do przedstawionej przez nauczyciela wiedzy o analizie obrazu oraz stylu malarstwa tj. kubizmu.
2. Informacje, instrukcje, wskazówki techniczne do pracy nauczyciela.
Nauczyciel wprowadza uczniów w cele lekcji, omawia z nimi krok po kroku, jakich treści będzie dotyczyła. Nauczyciel pokazuje uczniom kilka obrazów kubistycznych Pabla Picassa na prezentacji multimedialnej i zachęca uczniów do wyrażenia swoich odczuć na ich temat. Zadaje uczniom pytania pomocnicze, aby zwrócić ich uwagę na charakterystyczne cechy tych dzieł, po czym wprowadza pojęcie modernizmu oraz kubizmu. Nauczyciel pomaga uczniom odnaleźć cechy tych stylów w przedstawionych dziełach.
3. Informacje, instrukcje, wskazówki techniczne do pracy ucznia.
Uczniowie aktywnie uczestniczą w luźnej rozmowie inicjowanej przez nauczyciela, poznają epokę modernizmu oraz stylu kubistycznego, są zachęcani do zadawania pytań na ich temat.
4. Szczegółowo opisane sytuacje dydaktyczne.
Nauczyciel:
Dzisiejsza lekcja ma za zadanie zapoznać Was z twórczością Pabla Picasso oraz epoką modernizmu w malarstwie. Będziemy też eksplorować generator obrazów i sprawdzać czy sztuczna inteligencja jest w stanie z Waszą pomocą odtworzyć jego obrazy. Czy będą one identyczne? Czy będą się różnić od oryginałów? Jeśli tak, to czy to oznacza, że sztuczna inteligencja jest niezależną artystką czy tylko odtwórczynią istniejących dzieł? Sprawdźmy!
5. Materiały graficzne lub załączniki (pliki do stworzenia materiałów)/ multimedia (pliki)
Prezentacja multimedialna z postacią Pabla Picasso oraz jego wybranymi obrazami.
Link do prezentacji: https://docs.google.com/presentation/d/1ylDEYmk5ioVsiHzK8yBNsdjENVQ0MBpCgwdTN6BXkvE/edit#slide=id.g277cd26c523_0_51
Faza zasadnicza
1. Cel fazy zasadniczej (zakładany efekt kształcenia).
Pod koniec tej części lekcji uczeń będzie w stanie:
zidentyfikować cechy kubizmu;
interpretować dzieło Pabla Picassa w wykorzystaniem wiedzy o analizie obrazu;
posługiwać się generatorem obrazów sztucznej inteligencji.
2. Informacje, instrukcje, wskazówki techniczne do pracy nauczyciela.
Nauczyciel dzieli losowo uczniów na 4 zespoły. Każda grupa ma przed sobą jedną z reprodukcji obrazów Pabla Picassa oraz laptop z uruchomionym generatorem obrazów DALL‑E 2. Uczniowie dostają zadanie, aby za pomocą jak najbardziej szczegółowego opisu obrazu, tj. wpisywanych haseł (promptów), wygenerować za pomocą sztucznej inteligencji obraz jak najbardziej podobny do tego, który widzą przed sobą.
3. Informacje, instrukcje, wskazówki techniczne do pracy ucznia.
Twoje zadanie wymaga wzajemnego słuchania się w zespole i uwzględniania pomysłu każdego z jego członków. Dzięki temu powstanie więcej treści i wtedy generator obrazów dostanie dokładniejsze wytyczne do wygenerowania obrazu, jaki chcecie uzyskać.
4. Szczegółowo opisane sytuacje dydaktyczne.
Nauczyciel dzieli uczniów na zespoły i wspólnie z uczniami ustala zasady pracy w grupie, m.in. słuchaj innych, bądź życzliwy, nie bój się mylić lub popełniać błędy, pytaj jeśli nie wiesz, ceń własne oraz innych pomysły. Nauczyciel rozdaje każdej z grup po jednej reprodukcji obrazu Pabla Picassa. Nauczyciel daje uczniom 5 minut, aby przyjrzeć się obrazowi i po tym czasie zachęca uczniów do przedstawienia na głos, co na nim widzą, z czym się on im kojarzy, jakie widzą postaci, przedmioty, barwy, kształty, co się znajduje na pierwszym oraz drugim planie itp. Nauczyciel zachęca uczniów do dowolnej interpretacji tych obrazów.
Nauczyciel zachęca uczniów do wypisania na kartach pracy wszystkich znanych im zagadnień, na które powinni zwracać uwagę przy analizie obrazu. Ta część również trwa 5 minut.
Następuje część praktyczna zadania. Nauczyciel pomaga uczniom uruchomić program do generowania obrazów DALL‑E 2 i uczniowie mają 10 minut na napisanie haseł (promptów) czyli treści, za pomocą których generator stworzy adekwatny do opisu obraz.
Po wyznaczonym czasie nauczyciel prosi każdy zespół o pokazanie wszystkim finalnego wyniku w postaci wygenerowanego obrazu oraz wspólnie wszyscy uczniowie porównują je do oryginałów obrazów. Finalnie nauczyciel zadaje uczniom pytania zachęcając do dyskusji nad problemem czy sztuczna inteligencja też jest artystką.
5. Materiały graficzne lub załączniki (pliki do stworzenia materiałów)/ multimedia (pliki)
Obrazy Pabla Picassa w postaci wydrukowanych oraz zalaminowanych reprodukcji w formacie A4.
Link do obrazów do wydrukowania:
Link do karty pracy:
https://docs.google.com/document/d/11upGQRnwRoycbvr1I4bn3ufbVJ7xee6MOfVjUV-Vqpc/edit
Faza końcowa
1. Cel fazy końcowej (zakładany efekt kształcenia):
sprawdzenie poziomu osiągnięcia celów szczegółowych zajęć. Pod koniec tej części lekcji uczeń będzie w stanie:
przedstawić efekty pracy w grupie;
porównać wygenerowany obraz do oryginału, który uczniowie próbowali odtworzyć;
korzystać z nowoczesnych technologii tj. sztucznej inteligencji;
podjąć się dyskusji czy sztuczna inteligencja jest niezależną artystką czy jedynie odtwórczynią istniejących dzieł.
2. Informacje, instrukcje, wskazówki techniczne do pracy nauczyciela.
Nauczyciel wspólnie z uczniami weryfikuje obrazy wygenerowane przez uczniów oraz kieruje dyskusją.
3. Informacje, instrukcje, wskazówki techniczne do pracy ucznia.
Uczniowie prezentują wyniki pracy zespołu, wyciągają wnioski ze współpracy ze sztuczną inteligencją.
4. Szczegółowo opisane sytuacje dydaktyczne.
Nauczyciel prosi uczniów, aby dokonali podsumowania pracy w zespole oraz współpracy ze sztuczną inteligencją.
EWALUACJA ZAJĘĆ
Nauczyciel prosi uczniów o zapisanie odpowiedzi na dwóch kolorowych karteczkach, pierwszej: Co podobało mi się dzisiaj na lekcji i dlaczego? i drugiej: Co nie podobało mi się i dlaczego? W trakcie opuszczania sali uczniowie przyklejają odpowiedzi pod pytaniami zapisanymi na dwóch różnych miejscach tablicy.
Autorka scenariusza: Ewelina Smereczyńska