RIn6RBttVSfvF1
Ilustracja przedstawia baner e‑materiału, na którym wyświetla się tytuł „Czytamy teksty urzędowe”.

Czytamy teksty urzędowe

Źródło: Eduexpert Sp. z o.o. / Evaco Sp. z o.o.

Wstęp

Styl to pojęcie bardzo szerokie, odnoszące się do architektury, literatury, malarstwa, muzyki czy mody. Styl językowy to sposób wyrażania określonej treści poprzez dobór środków językowych, charakterystyczny dla autora, kierunku, gatunku literackiego, dzieła lub okresu.

Pojęcie stylu łączy się z zagadnieniem oficjalnej i nieoficjalnej odmiany języka. Do oficjalnej należy na przykład styl urzędowy, do nieoficjalnej styl potoczny.

Ze stylem urzędowym zetkniesz się wiele razy w dorosłym życiu, kiedy będziesz musiał napisać podanie, pismo do urzędu lub CVCurriculum vitaeCV i list motywacyjny.

RCbxOMm22b4OH1
Źródło: Eduexpert Sp. z o.o. / Evaco Sp. z o.o.
Nauczysz się

rozpoznasz teksty napisane w stylu urzędowym;

rozpoznasz cechy stylu urzędowego;

zredagujesz teksty urzędowe oraz CV;

rozpoznasz w tekście cechy stylu kolokwialnego i zamienisz na styl oficjalny.

1

Cele edukacyjne zgodne z etapem kształcenia

Po zapoznaniu się z e‑materiałem uczeń:

  1. doskonali umiejętność rozumienia tekstu pisanego i słuchanego w zakresie stylu urzędowego,

  2. nabywa umiejętności tworzenia w odpowiedniej formie pism formalnych w kontekście związanym z przyszłą aktywnością zawodową, zyskując świadomość zmienności języka i sposobów porozumiewania się w zależności od kontekstu,

  3. przygotowuje się do skutecznego uczestnictwa w życiu społecznym i zawodowym.

m06b34cc620b9f3f9_1502093859156_0

CZYTAMY TEKSTY URZĘDOWE – audiobook

Rozdziały:

  1. Cechy stylu urzędowego – porady

  2. Prawnik i urzędnik o swojej pracy

  3. Piszemy CV

1
Notatka dla prowadzącego

Notatka dla prowadzącego:

Przed rozpoczęciem pracy z audiobookiem, możesz skorzystać z przygotowanego scenariusza lekcji, który pokazuje, jak włączyć materiały multimedialne w tok lekcji.

RTStkwSrL5x1l1
W prostokątnym polu znajduje się strzałka skierowana w dół (symbol pobierania pliku) i napis „Pobierz załącznik”. Jest to przycisk pozwalający na wyświetlenie, pobranie i zapisanie pliku zawierającego scenariusz lekcji.
Źródło: Eduexpert Sp. z o.o. / Evaco Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Wskazówka

Podczas słuchania i czytania tekstów audiobooka zwróć uwagę na słownictwo stosowane w tekstach urzędowych. Zastanów się, czemu tak ważne jest stosowanie poprawnych form językowych.

R1LWeyDcq9Amt
Na ekranie pokazany jest panel sterowania z aktywnymi klawiszami do odtwarzania zawartości audiobooka. W części górnej części znajdują się trzy klawisze. Pierwszy od lewej „Widok” umożliwia przełączenie między odtwarzaczem dźwiękowym audiobooka oznaczonym jako „Odtwarzacz” na liście wyboru a podglądem treści audiobooka oznaczonym jako „Tekst”. Odtwarzacz dźwiękowy oznaczony jako „Odtwarzacz” przedstawia żółty pasek, na którym podczas odtwarzania pojawia się tekst. Widok „Tekst” prezentuje pełny tekst pojawiający się w nagraniu. Widok „Dynamiczny” stanowi połączenie widoku „Odtwarzacz” i „Tekst". Klawisz środkowy „Książka” umożliwia nawigację po treści audiobooka. Klawisz trzeci od lewej „Więcej” – zawiera informacje o programie. Poniżej oddzielony linią znajduje się panel sterowania odtwarzacza nagrania. Poniżej panelu sterowania znajduje się żółty pasek, na którym w trakcie odtwarzania pokazywany jest tekst nagrania.
j.polski_scen17_audiobook
Źródło: Eduexpert Sp. z o.o. / Evaco Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Wersja tekstowa z wyróżnieniem pojęć

Czytamy teksty urzędowe

Rozdział 1 
Cechy stylu urzędowego – porady

Nagranie przedstawia cechy stylu urzędowego oraz znaczenie przestrzegania jego reguł.

Styl urzędowy należy do oficjalnej odmiany języka. Ludzie posługują się nim często w sytuacjach społecznych, urzędowych i zawodowych. Styl ten stosujesz, kiedy na przykład:

- piszesz podanie o przyjęcie do nowej szkoły,
- piszesz pismo ze skargą do spółdzielni mieszkaniowej,
- składasz wniosek do sądu,
- piszesz list motywacyjny lub podanie o pracę,
- piszesz cv (curriculum vitae), czyli swój życiorys,
- piszesz pismo do urzędu z prośbą o wyjaśnienie sprawy.

Cechy stylu urzędowego to:
• stosowanie czasowników w 1 osoby liczby pojedynczej (np. zwracam się, ukończyłem);
• stosowanie nieosobowych form czasownika (np.: zrobiono, otwarto, poproszono);
• podział tekstu na akapity, paragrafy, punkty, podpunkty, stosowanie wyliczeń, np.:
§ 1, Punkt 1, Punkt 1a;
• stosowanie ustalonych formuł, np.:
Zwracam się z uprzejmą prośbą…,
Piszę w nawiązaniu do ogłoszenia, które pojawiło się…,
Liczę na pozytywne rozpatrzenie mojego podania,
Pismo moje nawiązuje do…,
Z wyrazami szacunku,
Wnoszę o stwierdzenie nabycia/zbycia…,
Niżej podpisani,
Zgodnie z Artykułem… wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych,
Niniejszy,
Uprasza się;

• częste stosowanie strony biernej, np.:
- Zostały przedstawione,
- Są wprowadzone,
- Nie są przestrzegane;
• zwięzłość i precyzja przekazu;
• niewystępowanie obrazowania i wyrażeń o charakterze emocjonalnym, np.:
- Nieodpowiednio mnie potraktowano – zamiast: Było mi bardzo przykro, gdyż pani w sklepie była niemiła,
- Z poważaniem – zamiast: Ciepło pozdrawiam,
- Wnoszę o rozpatrzenie wniosku – zamiast: Serdecznie poproszę o rozważenie, czy moje zapytanie jest poprawne.

Stosowanie powyższych zasad jest bardzo istotne i świadczy o naszym obyciu i kulturze społecznej.

Rozdział 2 
Prawnik i urzędnik o swojej pracy

Nagranie zawiera omówione zasady stosowania stylu urzędowego w pracy prawnika oraz wypowiedź urzędnika o tym, jak powinno wyglądać pismo urzędowe.

Prawnik
Z czym muszą się zmagać początkujący prawnicy, kiedy rozpoczynają swoją przygodę z prawem i pismami urzędowymi?
Adept prawa ma przed sobą wiele wyzwań. związanych nie tylko z etyką zawodową, wielością przepisów i kodeksów, które musi opanować, ale także z zasadami poprawnego tworzenia pism prawniczych. O czym zatem musi pamiętać?

Po pierwsze o tym, że takie pismo jest jego wizytówką i świadczy o jego kompetencjach i przygotowaniu do zawodu. Ważne jest więc, aby było poprawne merytorycznie i zawierało niezbędne elementy. Jakie to elementy?

Istotna jest graficzna strona pisma i logiczne uporządkowanie wypowiedzi. Tekst musi być przejrzysty i czytelny. Konieczne jest podanie daty i miejsca sporządzenia pisma, wskazanie adresata i nadawcy oraz prawidłowe zatytułowanie. Należy stosować akapity, paragrafy i punkty.

Co jest jeszcze istotne?
Należy pamiętać o podaniu odpowiednich odwołań do kodeksów i akt sprawy.
Na zakończenie – na co jeszcze warto zwrócić uwagę?
Precyzja, odpowiedzialność za sprawę i klarowność pisma. Sąd, adwokat, prokurator, wnioskodawca muszą mieć możliwość szybkiego odnalezienia sprawdzonych informacji.

Urzędnik
Wielu ludzi pyta, co powinno zawierać dobrze skonstruowane pismo do urzędu. Oto podstawowe elementy i zasady:
— musi zawierać nagłówek, datę i miejscowość;
— należy podać imię i nazwisko nadawcy, nazwę firmy, adres, telefon, pieczęć, adres e‑mail;
— trzeba podać dane adresata (tytuł zawodowy, naukowy, imię, nazwisko, adres);
— należy wskazać datę i miejsce sporządzenia pisma;
— jeśli został przydzielony numer sprawy – zawsze trzeba go podać;
— należy krótko i w jasny sposób przedstawić zagadnienie, o którym będziemy pisać;
— trzeba podpisać się własnoręcznie;
— teżeli pismo zawiera załączniki, trzeba je wyszczególnić.
Tak skonstruowane pismo pozwoli szybciej załatwić sprawę urzędową.

Rozdział 3 
Piszemy CV

Nagranie zawiera wypowiedzi pracodawców na temat różnych poprawnych i niepoprawnych cv dołączonych do podania o pracę.

CV – to skrót od słów curriculum vitae – czyli bieg, przebieg życia. Jest to pismo użytkowe, które dołączamy do podania o pracę na danym stanowisku. Jego zadaniem jest zwięzłe, klarowne i wyczerpujące poinformowanie przyszłego pracodawcy o przebiegu naszej edukacji i kariery zawodowej.

Zamieściłem ostatnio ogłoszenie, że poszukuję kucharza do mojej nowej restauracji w centrum Gdańska. Przyszło wiele odpowiedzi i wiele CV. Muszę przyznać, że kilka z nich było imponujących: świetne, profesjonalne zdjęcia osób schludnie wyglądających i uśmiechniętych. Nagłówki poszczególnych sekcji – dane osobiste, przebieg wykształcenia, kariera zawodowa, umiejętności, języki, cechy i zainteresowania zostały dobrze wyodrębnione i jasno sformułowane. Niektóre jednak były nieczytelne, te z błędami ortograficznymi i językowymi od razu odrzucałem. Brakowało zdjęć, nie wszyscy też pamiętali o klauzuliKlauzulaklauzuli o przetwarzaniu danych osobowych. Nie były też własnoręcznie podpisane.

Jestem kadrowcemKadrowieckadrowcem w naszej firmie od wielu lat. Widziałam w życiu niejedno cv. Wielu ludzi zapomina o najprostszych zasadach, nawet o podaniu numeru telefonu! Ważne jest podanie przebiegu edukacji i kariery zawodowej w odwróconym porządku chronologicznymChronologiaporządku chronologicznym, czyli od ostatniego (obecnego) zatrudnienia. Często autorzy cv nie podają stopnia opanowania języka lub umiejętności komputerowych, to utrudnia selekcję potencjalnych kandydatów. Chociaż zdarzają się cv idealnie czytelne, konkretne, zachęcające do podjęcia współpracy.

Wielu ludzi nie pamięta, że swoje CV powinno zawsze dostosować do konkretnego ogłoszenia i stanowiska pracy, w mojej firmie reklamowej nie potrzebuję dowiadywać się, że kandydat umie obsługiwać dźwig lub sadzić tulipany w szklarniach, praca przy zbiorze czereśni nie jest też szczególnie istotna. Doceniam, kiedy piszący cv podaje ciekawe zainteresowania i cechy charakteru, ważne w pracy w agencji reklamowej to na przykład kreatywność, umiejętność pracy w zespole, zainteresowanie malarstwem, literaturą, nowoczesnymi technologiami.

Zapamiętaj, twoje CV powinno być czytelne, przemyślane i dostosowane do konkretnego stanowiska pracy.

Polecenie 1

Wynotuj najważniejsze cechy języka urzędowego.

R17SQKvmXf149
(Uzupełnij).
Polecenie 2

Wypisz najważniejsze cechy pisma urzędowego.

R1WBXOeuAham7
(Uzupełnij).
Polecenie 3

Jakie błędy popełniają ludzie piszący cv?

R3FANagyFHwjI
(Uzupełnij).
m06b34cc620b9f3f9_1536660691221_0
m06b34cc620b9f3f9_1502093867461_0

Podsumowanie

Styl urzędowy, obok potocznego, naukowego, artystycznego, retorycznego i publicystycznego, należy do kategorii stylów funkcjonalnych. Spotykamy go w pismach o charakterze urzędowym: aktach prawnych, pismach administracyjnych, podaniach, protokołach, wezwaniach, zarządzeniach. Charakteryzuje się zwięzłym, zwartym i jasnym językiem, którego trzeba się nauczyć. Dysponuje gotowymi zwrotami i formułami. Najważniejszymi cechami tego stylu jest kategoryczność, oddziaływanie na odbiorcę, skłonienie go do odpowiednich działań, bezosobowy charakter, oficjalność.

PRACA DOMOWA

Praca domowa
Polecenie 4.1

Stwórz cv do załączonego ogłoszenia o pracę.

RhZ55iLhX17Ir
(Uzupełnij).
R1VIZhGKFBD3K1
Źródło: Eduexpert Sp. z o.o. / Evaco Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Rm0iOFp97NbNY1
W prostokątnym polu znajduje się strzałka skierowana w dół (symbol pobierania pliku) i napis „Pobierz załącznik”. Jest to przycisk pozwalający na wyświetlenie, pobranie i zapisanie pliku zawierającego załącznik do pracy domowej.
Źródło: Eduexpert Sp. z o.o. / Evaco Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
m06b34cc620b9f3f9_1503905579466_0

Ćwiczenia

Wskazówka

W przypadku braku możliwości rozwiązania zadania z klawiatury lub trudności z odczytem przez czytnik ekranu skorzystaj z innej wersji zadania.

classicmobile
Ćwiczenie 1
RzpKaO99zQ3w71
Na ekranie wyświetla się w ramce Ćwiczenie 1. zatytułowane „Uzupełnianie pisma”. Poniżej znajduje się polecenie o treści: „W podanym piśmie brakuje elementów. Wybierz brakujące fragmenty i dopasuj je do pustych miejsc”. Pod poleceniem znajduje się tekst, a w nim pola, które należy uzupełnić, wybierając odpowiednie kafelki. W prawym dolnym rogu znajdują się klawisze „Zapisz odpowiedź” i „Sprawdź” umożliwiający sprawdzenie poprawności rozwiązania odpowiedzi.
Źródło: Eduexpert Sp. z o.o. / Evaco Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
static
Inna wersja zadania
RdzCHX9uLQcZY
Ćwiczenie 2
Na ekranie wyświetla się inna wersja zadania pierwszego. Ćwiczenie ma tytuł: „Uzupełnianie pisma”. Polecenie brzmi: „W podanym piśmie brakuje elementów. Uzupełnij je w pustych miejscach”. Poniżej zamieszczone jest oficjalne pismo, które zawiera siedem luk. W miejscu luk znajdują się rozwijane listy, na których trzeba zaznaczyć słowo, które powinno uzupełniać dany fragment. W prawym dolnym rogu znajdują się klawisze „Zapisz odpowiedź” i „Sprawdź” umożliwiający sprawdzenie poprawności rozwiązania odpowiedzi.
j.polski_scen17_cw1.1
Źródło: Eduexpert Sp. z o.o. / Evaco Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
classicmobile
Ćwiczenie 3
R1FMVL0eWRIQh1
Na ekranie wyświetla się w ramce Ćwiczenie 2. zatytułowane „Zmiana stylu kolokwialnego na urzędowy”. Poniżej znajduje się polecenie o treści: „Dobierz odpowiednie zwroty z podanego zbioru, aby zamienić styl kolokwialny na urzędowy”. Pod poleceniem znajduje się tekst, a w nim pola, które należy uzupełnić, wybierając odpowiednie kafelki. W prawym dolnym rogu znajdują się klawisze „Zapisz odpowiedź” i „Sprawdź” umożliwiający sprawdzenie poprawności rozwiązania odpowiedzi.
Źródło: Eduexpert Sp. z o.o. / Evaco Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
static
Inna wersja zadania
R19B2pYq3EFpU
Ćwiczenie 4
Na ekranie wyświetla się inna wersja zadania drugiego. Ćwiczenie ma tytuł: „Zamiana stylu kolokwialnego na urzędowy”. Polecenie ćwiczenia brzmi: „Dobierz odpowiednie zwroty do tekstu, aby zamienić styl kolokwialny na urzędowy”. Poniżej znajduje się osiem zdań. Pod każdym zdaniem zamieszczona jest rozwijana lista. Na każdej rozwijanej liście należy zaznaczyć prawidłową odpowiedź. W prawym dolnym rogu znajdują się klawisze „Zapisz odpowiedź” i „Sprawdź” umożliwiający sprawdzenie poprawności rozwiązania odpowiedzi.
j.polski_scen17_cw2.1
Źródło: Eduexpert Sp. z o.o. / Evaco Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
classicmobile
Ćwiczenie 5
RjnjKrlyArqdJ1
Na ekranie wyświetla się w ramce Ćwiczenie 3. zatytułowane „Znajdowanie poprawnej odpowiedzi”. Poniżej znajduje się polecenie o treści: „Do podanych pytań, dobierz jedną, poprawną odpowiedź zgodną z tekstami nagrania”. Pod poleceniem znajdują się trzy pytanie. Należy na nie odpowiedzieć, używając rozwijanej listy, znajdującej się pod każdym ze zdań. W prawym dolnym rogu znajdują się klawisze „Zapisz odpowiedź” i „Sprawdź” umożliwiający sprawdzenie poprawności rozwiązania odpowiedzi.
Źródło: Eduexpert Sp. z o.o. / Evaco Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
static
m06b34cc620b9f3f9_1502358147126_0

Słowniczek

Chronologia
Chronologia

(gr. chronos – czas i logos – słowo, nauka) kolejność następowania po sobie wydarzeń lub zjawisk

Curriculum vitae
Curriculum vitae

(łac. bieg, przebieg życia) życiorys zawodowy, pisany przez osobę ubiegającą się o pracę, w którym podaje się dane osobowe, wykształcenie, doświadczenie

Kadrowiec
Kadrowiec

(fr. cadre – rama, zarys) urzędnik pracujący w biurze kadr, zajmujący się między innymi ewidencją, naborem pracowników

Klauzula
Klauzula

(łac. clausula – zakończenie, zamknięcie) zastrzeżenie, postanowienie lub warunek w umowie. Umieszcza się je w kontraktach, aby sprecyzować prawa i obowiązki stron danej umowy

Kolokwializm
Kolokwializm

(łac. colloquium – rozmowa) wyraz lub wyrażenie niedbałe, używane w swobodnej, potocznej mowie

m06b34cc620b9f3f9_1522759004116_0

Powrót do e‑podręcznika

E‑podręcznik „Kultura odmienia”

http://www.epodreczniki.pl/reader/c/131144/v/latest/t/student-canon

2.3.1.2. Czytamy teksty urzędowe

http://www.epodreczniki.pl/reader/c/131144/v/latest/t/student-canon/m/j0000007V8B1v50