Dary natury. Tworzymy dekoracyjne kompozycje z elementów przyrody.
Ważne daty
1597 – Caravaggio tworzy Kosz z owocami
1593‑1594 – Caravaggio maluje Chłopca z koszem owoców
1885 – Augusta Renoir tworzy Bukiet chryzantem
1888 – Vincent van Gogh maluje Dwanaście słoneczników w wazonie
Scenariusz lekcji dla nauczyciela
I. Opanowanie zagadnień z zakresu języka i funkcji plastyki; podejmowanie działań twórczych, w których wykorzystane są wiadomości dotyczące formy i struktury dzieła. Uczeń:
1) wykazuje się znajomością dziedzin sztuk plastycznych: malarstwa, rzeźby, grafiki, architektury (łącznie z architekturą wnętrz), rysunku, scenografii, sztuki użytkowej dawnej i współczesnej (w tym rzemiosła artystycznego); rozumie funkcje tych dziedzin i charakteryzuje ich język; rozróżnia sposoby i style wypowiedzi w obrębie dyscyplin; zna współczesne formy wypowiedzi artystycznej, wymykające się tradycyjnym klasyfikacjom, jak: happening, performance, asamblaż; sztuka nowych mediów;
2) rozróżnia cechy i rodzaje kompozycji w naturze oraz w sztukach plastycznych (odnajduje je w dziełach mistrzów, a także w tworach i zjawiskach przyrody); tworzy różnorodne układy kompozycyjne na płaszczyźnie i w przestrzeni (kompozycje otwarte i zamknięte, rytmiczne, symetryczne, statyczne i dynamiczne); ustala właściwe proporcje poszczególnych elementów kompozycyjnych, umiejętnie równoważy kompozycję, wykorzystując kształt i kontrast form;
3) klasyfikuje barwy w sztukach plastycznych; wykazuje się znajomością pojęć: gama barwna, koło barw, barwy podstawowe i pochodne, temperatura barwy, walor barwy; rozróżnia i identyfikuje w dziełach mistrzów i własnych kontrasty barwne: temperaturowe, dopełnieniowe i walorowe; podejmuje działania twórcze z wyobraźni i z zakresu interpretacji natury, uwzględniające problematykę barwy;
6) rozróżnia gatunki i tematykę dzieł w sztukach plastycznych (portret, autoportret, pejzaż, martwa natura, sceny: rodzajowa, religijna, mitologiczna, historyczna i batalistyczna); niektóre z tych gatunków odnajduje w grafice i w rzeźbie; w rysunku rozpoznaje studium z natury, karykaturę, komiks, rozumie, czym jest w sztuce abstrakcja i fantastyka; podejmuje działania z wyobraźni i z natury w zakresie utrwalania i świadomości gatunków i tematów w sztuce, stosuje w tym zakresie różnorodne formy wypowiedzi (szkice rysunkowe, fotografie zaaranżowanych scen i motywów, fotomontaż).
II. Doskonalenie umiejętności plastycznych – ekspresja twórcza przejawiająca się w działaniach indywidualnych i zespołowych. Uczeń:
1) w zadaniach plastycznych interpretuje obserwowane przedmioty, motywy i zjawiska, stosując środki wyrazu zgodnie z własnym odczuciem; w wyższych klasach podejmuje również próby rysunkowego studium z natury;
4) projektuje graficzne formy użytkowe (zaproszenie, okładka, plakat); kształtuje przestrzenne formy dekoracyjne i scenograficzne – indywidualnie i w zespole; umiejętności te wykorzystuje w przygotowywaniu imprez i uroczystości szkolnych, np. powiązanych z kalendarzem różnego typu świąt;
7) podejmuje działania z zakresu estetycznego kształtowania otoczenia; projektuje i realizuje formy dekoracyjne, podnoszące estetykę otoczenia (wykorzystuje elementy gotowe, aranżując własny pokój, np. projektując nakrycie stołu na uroczystość rodzinną z wykorzystaniem m.in. dekoracji kwiatowej; uwzględnia zasady estetyki podawania potraw).
scharakteryzować pojęcie daru natury;
tworzyć kompozycje dekoracyjne z elementów przyrody;
identyfikować prace impresjonistów, w których widoczne są inspiracje naturą;
definiować pojęcia: ornamentornament, florystykaflorystyka, styl wegetatywnystyl wegetatywny, styl dekoracyjny,styl dekoracyjny, styl formalno‑linearnystyl formalno‑linearny.
Inspiracje naturą
OrnamentyOrnamenty roślinne i zwierzęce zdobiły budowle różnych epok. W sztuce późnego gotyku często spotykanym motywem dekoracyjnym był astwerk, czyli ornament gałęziowy złożony z suchych, bezlistnych i ostro łamiących się gałęzi o dynamicznym przebiegu.
![Ilustracja przedstawia zdjęcie portalu wejściowego w kościele zamkowym w Chemnitz. Drzwi są bogato zdobione postaciami biblijnymi. Dekoracja zajmuje dwie kondygnacje. Całość skonstruowana jest na motywach roślinnych. Głównym elementem są pnie drzewa, pomiędzy które wkomponowano motywy roślinne i postacie. Wejścia strzegą dwie postaci. Łuk nad drzwiami wieńczą dwa duże liście, nad którymi znajdują się dwa aniołki trzymające kulę. Nad nimi umieszczona jest wstęga z tekstem. Kondygnacje dzieli gzyms. U dołu drugiej kondygnacji znajduje się pięć figur. Środkowa scena ukazuje Matkę Boską z Dzieciątkiem. Nad nimi dwa anioły trzymają koronę. Najwyżej umieszczony jest Bóg Ojciec trzymający krucyfiks. Po bokach scenie towarzyszą dwa anioły grające na instrumentach strunowych. Wszystkie sceny zamknięte są od góry łukiem. Przedstawieniom figuralnym towarzyszą dekoracje w postaci plecionki.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1KU7lDglSdXk/1/1iH4qUaMmu7woIOkzcOEnaTS3f88Yeu6.jpg)
Inspiracja naturą stanowiła również ważny element twórczości malarzy impresjonistów, takich jak na przykład Claude Monet czy Auguste Renoir.
Projektowanie i wykonywanie dekoracyjnych kompozycji roślinnych to florystykaflorystyka. Wyróżnia ona trzy najważniejsze style kompozycji roślinnych, a każdy z nich posiada swoje cechy charakterystyczne.
Podstawową zasadą stylu wegetatywnegostylu wegetatywnego jest odwzorowanie w kompozycji naturalnego sposobu rozrastania się roślin. Oznacza to, że można łączyć ze sobą jedynie te rośliny, które rosną ze sobą w naturalnym środowisku i w taki sposób, jak w naturze. Efekt końcowy powinien przypominać naturalną formację roślinną.
Styl dekoracyjnyStyl dekoracyjny polega na zestawieniu różnorodnych roślin układanych w kompozycje z kwiatów o kontrastujących kształtach płatków (kwiaty podłużne i smukłe z kwiatami kulistymi). Istotne jest ciekawe łączenie kwiatów o różnych kolorach i masie. Kompozycja powinna być kulista, dając możliwość oglądania z każdej strony.
W stylu formalno‑linearnymstylu formalno‑linearnym najważniejsze jest uzyskanie efektu opartego na wyrazistej formie i linii. Dużą rolę odgrywa naczynie, gdyż razem z kwiatami powinno tworzyć spójną całość kompozycyjną.
Gdy przyjrzymy się bogactwu przyrody, który nas otacza i którego jesteśmy częścią, również dostrzeżemy, jak różnobarwne i wielokształtne dary ze sobą niosą: kwiaty, zarówno te uprawiane w przydomowych ogródkach, jak i te dziko rosnące na polach, trawy, wybarwione jesienią liście, gałązki wiecznie zielonych drzew, nasiona, ziemia o różnych barwach, czy też kamienie. Od naszej wyobraźni jedynie zależy, jakie kompozycje z nich ułożymy. Skorzystajmy zatem z darów natury i stwórzmy z nich dekoracyjne kompozycje, które upiększą nasze otoczenie.
Zadania
Projektowanie i wykonywanie dekoracyjnych kompozycji roślinnych to:
- florystyka
- flora
- floret
W którym ze stylów dekoracyjnego komponowania roślin najważniejsze jest odwzorowanie sposobu, w jaki rośliny rosną w swoim naturalnym środowisku?
- styl dekoracyjny
- styl wegetatywny
- styl formalno-linearny
Jak nazywa się motyw zdobniczy (np. roślinny) lub zespół takich motywów stosowany między innymi w architekturze?
- rozeta
- spirala
- ornament
Wskaż zdania prawdziwe.
- Caravaggio stworzył obraz pt. Kosz z owocami w 1885 roku.
- W sztuce późnego gotyku spotykanym motywem dekoracyjnym był astwerk, czyli ornament gałęziowy złożony z suchych, bezlistnych i ostro łamiących się gałęzi o dynamicznym przebiegu.
- Podstawową zasadą stylu wegetatywnego jest odwzorowanie w kompozycji naturalnego sposobu rozrastania się roślin.
Wykonaj własną kompozycję z elementów natury. Na lekcję będą potrzebne np. żołędzie, kasztany, liście, kwiaty, ziemia, piasek, kamyki etc. Kompozycję ułóż warstwowo w przeźroczystym naczyniu (np. wazon, słoik).
Słownik pojęć
motyw zdobniczy lub zespół takich motywów stosowany w architekturze, sztukach plastycznych, rzemiośle artystycznym, itp. Wyróżnia się ornamenty geometryczne, organiczne (roślinne, zwierzęce, antropomorficzne), kaligraficzne lub abstrakcyjne.
projektowanie i wykonywanie dekoracyjnych kompozycji roślinnych.
we florystyce styl artystycznego komponowania roślin, którego podstawową zasadą jest odwzorowanie w kompozycji naturalnego sposobu rozrastania się roślin. Efekt końcowy powinien przypominać naturalną formację roślinną.
we florystyce styl artystycznego komponowania roślin, który polega na zestawieniu różnorodnych roślin układanych w kompozycje z kwiatów o kontrastujących kształtach płatków Istotne jest ciekawe łączenie kwiatów o różnych kolorach i masie. Kompozycja powinna być kulista, dając możliwość oglądania z każdej strony.
we florystyce styl artystycznego komponowania roślin, w którym najważniejsze jest uzyskanie efektu opartego na wyrazistej formie i linii. Dużą rolę odgrywa naczynie, gdyż razem z kwiatami powinno tworzyć spójną całość kompozycyjną.
Źródła:
edukator.pl
encyklopedia.naukowy.pl
icons.com.pl