Nauczysz się
rozwijać kompetencje językowe;
opowiadać o realiach życia w starożytności;
stosować przyimki w tworzonym tekście.
Film edukacyjny – Mare Nostrum RSONBXsVKm8mc Film animowany przedstawia rozmowę w języku łacińskim na temat Morza Śródziemnego, prowadzoną między dorosłym a dzieckiem. Podczas dialogu stosowane są wyrażenia przyimkowe. Na pierwszym ekranie pojawia się tytuł filmu: Przyimki 4. Następna grafika ukazuje mapę świata. Kontynenty przedstawiono na błękitnym tle. Są one podpisane w języku polskim. Mężczyzna mówi: Ecce Mare Nostrum. Następne ujęcie przedstawia zbliżenie Europy. Chłopiec pyta: Quod mare est „Nostrum”? Na kolejnym zbliżeniu ukazane jest Morze Śródziemne wraz z otaczającymi je kontynentami. Po morzu pływają statki. Słychać szum morza i pisk mew. Mężczyzna odpowiada: Rōmānī sīc Mare Mediterraneum appellābant. Na kolejnym ekranie przedstawione jest zbliżenie na Cieśninę Gibraltarską. Wpływają do niej statki. Poza cieśniną, na Oceanie Atlantyckim widnieje znak zakazu wjazdu. Mężczyzna kontynuuje: Nautae antīquī sōlum intrā Mare Nostrum nāvigābant, extra autem non. Statki wycofują się. Na następnym ekranie przedstawiono teren Europy Zachodniej oraz Ocean Atlantycki. Chłopiec pyta: Quid est extrā Mare Nostrum? Na błękitnym tle imitującym wodę oceanu pojawia się napis OCEANUS. Mężczyzna odpowiada: Extrā Mare Nostrum est Ōceanus. Ukazane jest zbliżenie napisu. Mężczyzna mówi: Ōceanus magnus et periculōsus est. Chłopiec pyta: Quā dē causā periculōsus est? W kolejnej scenie z wody wyłania się ogromny wąż morski. W „chmurce” pojawia się podpis: Monstrum. Chłopiec kontynuuje: Num vīvunt ibi monstra? Miejsce potwora morskiego zajmuje starożytny Rzymianin ubrany w tunikę. Nad jego głową w „chmurce” pojawia się wizerunek pyska węża morskiego. Mężczyzna odpowiada: Sīc nautae antīquī crēdēbant. Na Oceanie powstaje wielka fala. Widnieje na niej napis: Unda. Mężczyzna mówi: Certē in Ōceanō undae permagnae sunt. Fala płynie zabierając ze sobą Rzymianina. Na kolejnym ekranie ukazane jest zbliżenie na Cieśninę Sycylijską. Widoczna jest Afryka Północna, Sycylia, Sardynia, fragment Półwyspu Apenińskiego oraz południowa część Grecji. Cieśniną przepływają statki w kierunku wschodnim. Mężczyzna mówi: Nāvēs antīquae in Ōceano nōn navigābant. Na następnym ekranie ukazany jest duży żółty pytajnik. Następna ilustracja przedstawia szarą kolumnę z głowicą jońską. Obok niej stoi potężnie zbudowany mężczyzna z maczugą przerzuconą przez ramię. Nad kolumną widnieje podpis: Columna, nad mężczyzną: Hercules. Mężczyzna kontynuuje: sōlum cis columnās Herculis. Ponownie ukazuje się pytajnik. Chłopiec pyta: Cis quid? Na ekranie pojawia się zbliżenie na Cieśninę Gibraltarską. Po obu jej stronach narysowano kolumny, które łączy tympanon z napisem Fretum Gaditanum. Mężczyzna odpowiada: Ecce columnae Herculis vel fretum Gaditānum. Na kolejnym ekranie widoczne jest całe Morze Śródziemne. Statki płyną w kierunku Oceanu. Mężczyzna mówi: Cis columnās Herculis est Mare Nostrum. Kolejne zbliżenie na Ocean. Mężczyzna kontynuuje: trans eās est Ōceanus. Chłopiec pyta: Et nautae antiquī nōn navigābant trans columnās Herculis, extrā Mare Mediterraneum? Mężczyzna odpowiada: Minime. Ekran ukazuje Ocean. Statki dopływają do Cieśniny Gibraltarskiej i wracają. Mężczyzna mówi: Navigābant sōlum in Marī Nostrō, cis fretum Gaditānum. Z Oceanu wyłania się wąż morski. Chłopiec pyta: Quia ultrā fretum Gaditānum erant monstra? Mężczyzna odpowiada: Quia ultrā fretum erat Ōceanus magnus et ignōtus. Ostatnie ujęcie przedstawia satelitarną mapę ziemi.
Film animowany przedstawia rozmowę w języku łacińskim na temat Morza Śródziemnego, prowadzoną między dorosłym a dzieckiem. Podczas dialogu stosowane są wyrażenia przyimkowe. Na pierwszym ekranie pojawia się tytuł filmu: Przyimki 4. Następna grafika ukazuje mapę świata. Kontynenty przedstawiono na błękitnym tle. Są one podpisane w języku polskim. Mężczyzna mówi: Ecce Mare Nostrum. Następne ujęcie przedstawia zbliżenie Europy. Chłopiec pyta: Quod mare est „Nostrum”? Na kolejnym zbliżeniu ukazane jest Morze Śródziemne wraz z otaczającymi je kontynentami. Po morzu pływają statki. Słychać szum morza i pisk mew. Mężczyzna odpowiada: Rōmānī sīc Mare Mediterraneum appellābant. Na kolejnym ekranie przedstawione jest zbliżenie na Cieśninę Gibraltarską. Wpływają do niej statki. Poza cieśniną, na Oceanie Atlantyckim widnieje znak zakazu wjazdu. Mężczyzna kontynuuje: Nautae antīquī sōlum intrā Mare Nostrum nāvigābant, extra autem non. Statki wycofują się. Na następnym ekranie przedstawiono teren Europy Zachodniej oraz Ocean Atlantycki. Chłopiec pyta: Quid est extrā Mare Nostrum? Na błękitnym tle imitującym wodę oceanu pojawia się napis OCEANUS. Mężczyzna odpowiada: Extrā Mare Nostrum est Ōceanus. Ukazane jest zbliżenie napisu. Mężczyzna mówi: Ōceanus magnus et periculōsus est. Chłopiec pyta: Quā dē causā periculōsus est? W kolejnej scenie z wody wyłania się ogromny wąż morski. W „chmurce” pojawia się podpis: Monstrum. Chłopiec kontynuuje: Num vīvunt ibi monstra? Miejsce potwora morskiego zajmuje starożytny Rzymianin ubrany w tunikę. Nad jego głową w „chmurce” pojawia się wizerunek pyska węża morskiego. Mężczyzna odpowiada: Sīc nautae antīquī crēdēbant. Na Oceanie powstaje wielka fala. Widnieje na niej napis: Unda. Mężczyzna mówi: Certē in Ōceanō undae permagnae sunt. Fala płynie zabierając ze sobą Rzymianina. Na kolejnym ekranie ukazane jest zbliżenie na Cieśninę Sycylijską. Widoczna jest Afryka Północna, Sycylia, Sardynia, fragment Półwyspu Apenińskiego oraz południowa część Grecji. Cieśniną przepływają statki w kierunku wschodnim. Mężczyzna mówi: Nāvēs antīquae in Ōceano nōn navigābant. Na następnym ekranie ukazany jest duży żółty pytajnik. Następna ilustracja przedstawia szarą kolumnę z głowicą jońską. Obok niej stoi potężnie zbudowany mężczyzna z maczugą przerzuconą przez ramię. Nad kolumną widnieje podpis: Columna, nad mężczyzną: Hercules. Mężczyzna kontynuuje: sōlum cis columnās Herculis. Ponownie ukazuje się pytajnik. Chłopiec pyta: Cis quid? Na ekranie pojawia się zbliżenie na Cieśninę Gibraltarską. Po obu jej stronach narysowano kolumny, które łączy tympanon z napisem Fretum Gaditanum. Mężczyzna odpowiada: Ecce columnae Herculis vel fretum Gaditānum. Na kolejnym ekranie widoczne jest całe Morze Śródziemne. Statki płyną w kierunku Oceanu. Mężczyzna mówi: Cis columnās Herculis est Mare Nostrum. Kolejne zbliżenie na Ocean. Mężczyzna kontynuuje: trans eās est Ōceanus. Chłopiec pyta: Et nautae antiquī nōn navigābant trans columnās Herculis, extrā Mare Mediterraneum? Mężczyzna odpowiada: Minime. Ekran ukazuje Ocean. Statki dopływają do Cieśniny Gibraltarskiej i wracają. Mężczyzna mówi: Navigābant sōlum in Marī Nostrō, cis fretum Gaditānum. Z Oceanu wyłania się wąż morski. Chłopiec pyta: Quia ultrā fretum Gaditānum erant monstra? Mężczyzna odpowiada: Quia ultrā fretum erat Ōceanus magnus et ignōtus. Ostatnie ujęcie przedstawia satelitarną mapę ziemi.
Źródło: online skills, licencja: CC0.
Film dostępny na portalu epodreczniki.pl
Źródło: online skills, licencja: CC0.
Film animowany przedstawia rozmowę w języku łacińskim na temat Morza Śródziemnego, prowadzoną między dorosłym a dzieckiem. Podczas dialogu stosowane są wyrażenia przyimkowe. Na pierwszym ekranie pojawia się tytuł filmu: Przyimki 4. Następna grafika ukazuje mapę świata. Kontynenty przedstawiono na błękitnym tle. Są one podpisane w języku polskim. Mężczyzna mówi: Ecce Mare Nostrum. Następne ujęcie przedstawia zbliżenie Europy. Chłopiec pyta: Quod mare est „Nostrum”? Na kolejnym zbliżeniu ukazane jest Morze Śródziemne wraz z otaczającymi je kontynentami. Po morzu pływają statki. Słychać szum morza i pisk mew. Mężczyzna odpowiada: Rōmānī sīc Mare Mediterraneum appellābant. Na kolejnym ekranie przedstawione jest zbliżenie na Cieśninę Gibraltarską. Wpływają do niej statki. Poza cieśniną, na Oceanie Atlantyckim widnieje znak zakazu wjazdu. Mężczyzna kontynuuje: Nautae antīquī sōlum intrā Mare Nostrum nāvigābant, extra autem non. Statki wycofują się. Na następnym ekranie przedstawiono teren Europy Zachodniej oraz Ocean Atlantycki. Chłopiec pyta: Quid est extrā Mare Nostrum? Na błękitnym tle imitującym wodę oceanu pojawia się napis OCEANUS. Mężczyzna odpowiada: Extrā Mare Nostrum est Ōceanus. Ukazane jest zbliżenie napisu. Mężczyzna mówi: Ōceanus magnus et periculōsus est. Chłopiec pyta: Quā dē causā periculōsus est? W kolejnej scenie z wody wyłania się ogromny wąż morski. W „chmurce” pojawia się podpis: Monstrum. Chłopiec kontynuuje: Num vīvunt ibi monstra? Miejsce potwora morskiego zajmuje starożytny Rzymianin ubrany w tunikę. Nad jego głową w „chmurce” pojawia się wizerunek pyska węża morskiego. Mężczyzna odpowiada: Sīc nautae antīquī crēdēbant. Na Oceanie powstaje wielka fala. Widnieje na niej napis: Unda. Mężczyzna mówi: Certē in Ōceanō undae permagnae sunt. Fala płynie zabierając ze sobą Rzymianina. Na kolejnym ekranie ukazane jest zbliżenie na Cieśninę Sycylijską. Widoczna jest Afryka Północna, Sycylia, Sardynia, fragment Półwyspu Apenińskiego oraz południowa część Grecji. Cieśniną przepływają statki w kierunku wschodnim. Mężczyzna mówi: Nāvēs antīquae in Ōceano nōn navigābant. Na następnym ekranie ukazany jest duży żółty pytajnik. Następna ilustracja przedstawia szarą kolumnę z głowicą jońską. Obok niej stoi potężnie zbudowany mężczyzna z maczugą przerzuconą przez ramię. Nad kolumną widnieje podpis: Columna, nad mężczyzną: Hercules. Mężczyzna kontynuuje: sōlum cis columnās Herculis. Ponownie ukazuje się pytajnik. Chłopiec pyta: Cis quid? Na ekranie pojawia się zbliżenie na Cieśninę Gibraltarską. Po obu jej stronach narysowano kolumny, które łączy tympanon z napisem Fretum Gaditanum. Mężczyzna odpowiada: Ecce columnae Herculis vel fretum Gaditānum. Na kolejnym ekranie widoczne jest całe Morze Śródziemne. Statki płyną w kierunku Oceanu. Mężczyzna mówi: Cis columnās Herculis est Mare Nostrum. Kolejne zbliżenie na Ocean. Mężczyzna kontynuuje: trans eās est Ōceanus. Chłopiec pyta: Et nautae antiquī nōn navigābant trans columnās Herculis, extrā Mare Mediterraneum? Mężczyzna odpowiada: Minime. Ekran ukazuje Ocean. Statki dopływają do Cieśniny Gibraltarskiej i wracają. Mężczyzna mówi: Navigābant sōlum in Marī Nostrō, cis fretum Gaditānum. Z Oceanu wyłania się wąż morski. Chłopiec pyta: Quia ultrā fretum Gaditānum erant monstra? Mężczyzna odpowiada: Quia ultrā fretum erat Ōceanus magnus et ignōtus. Ostatnie ujęcie przedstawia satelitarną mapę ziemi.
Zadania R3gYDrHOUXpeM Ćwiczenie 1
Wskaż właściwe uzupełnienie zdań. Zdanie pierwsze: … Możliwe odpowiedzi: 1. Mare Nostrum 2. Ōceanum 3.Fretum Gaditānum 4. Ōceano 5. Mari Nostro est inter Mare Nostrum et … Możliwe odpowiedzi: 1. Mare Nostrum 2. Ōceanum 3.Fretum Gaditānum 4. Ōceano 5. Mari Nostro. Zdanie drugie: Ōceanus est trans … Możliwe odpowiedzi: 1. Mare Nostrum 2. Ōceanum 3.Fretum Gaditānum 4. Ōceano 5. Mari Nostro. Zdanie trzecie: Cis Fretum Gaditānum est … Możliwe odpowiedzi: 1. Mare Nostrum 2. Ōceanum 3.Fretum Gaditānum 4. Ōceano 5. Mari Nostro. Zdanie czwarte: Nautae antīquī ultrā … Możliwe odpowiedzi: 1. Mare Nostrum 2. Ōceanum 3.Fretum Gaditānum 4. Ōceano 5. Mari Nostro, nōn navigābant. Zdanie piąte: Dicēbant: In … Możliwe odpowiedzi: 1. Mare Nostrum 2. Ōceanum 3.Fretum Gaditānum 4. Ōceano 5. Mari Nostro, monstra vivunt. Zdanie szóste: Nautae antīquī sōlum in … Możliwe odpowiedzi: 1. Mare Nostrum 2. Ōceanum 3.Fretum Gaditānum 4. Ōceano 5. Mari Nostro navigābant, nōn extrā … Możliwe odpowiedzi: 1. Mare Nostrum 2. Ōceanum 3.Fretum Gaditānum 4. Ōceano 5. Mari Nostro.
Wskaż właściwe uzupełnienie zdań. Zdanie pierwsze: … Możliwe odpowiedzi: 1. Mare Nostrum 2. Ōceanum 3.Fretum Gaditānum 4. Ōceano 5. Mari Nostro est inter Mare Nostrum et … Możliwe odpowiedzi: 1. Mare Nostrum 2. Ōceanum 3.Fretum Gaditānum 4. Ōceano 5. Mari Nostro. Zdanie drugie: Ōceanus est trans … Możliwe odpowiedzi: 1. Mare Nostrum 2. Ōceanum 3.Fretum Gaditānum 4. Ōceano 5. Mari Nostro. Zdanie trzecie: Cis Fretum Gaditānum est … Możliwe odpowiedzi: 1. Mare Nostrum 2. Ōceanum 3.Fretum Gaditānum 4. Ōceano 5. Mari Nostro. Zdanie czwarte: Nautae antīquī ultrā … Możliwe odpowiedzi: 1. Mare Nostrum 2. Ōceanum 3.Fretum Gaditānum 4. Ōceano 5. Mari Nostro, nōn navigābant. Zdanie piąte: Dicēbant: In … Możliwe odpowiedzi: 1. Mare Nostrum 2. Ōceanum 3.Fretum Gaditānum 4. Ōceano 5. Mari Nostro, monstra vivunt. Zdanie szóste: Nautae antīquī sōlum in … Możliwe odpowiedzi: 1. Mare Nostrum 2. Ōceanum 3.Fretum Gaditānum 4. Ōceano 5. Mari Nostro navigābant, nōn extrā … Możliwe odpowiedzi: 1. Mare Nostrum 2. Ōceanum 3.Fretum Gaditānum 4. Ōceano 5. Mari Nostro.
Poniższe zdania uzupełnij nazwami geograficznymi: Mare Nostrum , Ōceanus , Fretum Gaditānum wpisując je w odpowiednim przypadku (nominatiwie, akkusatiwie albo ablatiwie) i tak, aby treść zdań zgadzała się z obejrzaną prezentacją.
................................ est inter Mare
Nostrum et ...............
Ōceanus est trans ................................. Cis
Fretum Gaditānum est .........................
Nautae antīquī ultrā ................................ nōn navigābant. Dicēbant:
In ............ monstra vivunt.
Nautae antīquī sōlum in ......................
navigābant, nōn extrā .........................
R774dbY9uNPRb Ćwiczenie 2
Uzupełnij zdanie właściwym wyrażeniem przyimkowym. Insula est … Możliwe odpowiedzi: 1. super mare, 2. in mari, 3. trans mare
Uzupełnij zdanie właściwym wyrażeniem przyimkowym. Insula est … Możliwe odpowiedzi: 1. super mare, 2. in mari, 3. trans mare
Do podpisów ilustracji wstaw właściwe wyrażenia przyimkowe podane na końcu zadania, przeciągając je we właściwe miejsca. Podczas wykonywania ćwiczenia staraj się nie korzystać ze słownika.
super mare, trans mare, in marī, per mare
.................
.................
.................
.................
R1C6ppoehKar5 Ćwiczenie 3
Uzupełnij zdanie właściwym wyrażeniem przyimkowym. Piscis non vivit … Możliwe odpowiedzi: 1. extra mare, 2. iuxta mare, 3. ex mari
Uzupełnij zdanie właściwym wyrażeniem przyimkowym. Piscis non vivit … Możliwe odpowiedzi: 1. extra mare, 2. iuxta mare, 3. ex mari
Do podpisów ilustracji wstaw właściwe wyrażenia przyimkowe podane na końcu zadania, przeciągając je we właściwe miejsca. Podczas wykonywania ćwiczenia staraj się nie korzystać ze słownika.
iuxtā mare, extrā mare, ex marī
.................
.................
.................
Tekst i ilustracje Dē pirātīs vel praedōnibus (2).
Senātus Rōmānus constituit classem adversus praedōnēs mittere. Senatores prae cunctīs aliīs virīs Gnaeum Pompēium m3597f87da0f4fec9_0000000000005 Gnaeum Pompēium praeposuērunt et ei imperium extraordinarium imperium extraordinarium imperium extraordinarium dedērunt. Pompēius sine morā contrā pīrātās magnā cum classe m3597f87da0f4fec9_0000000000004 magnā cum classe nāvigāvit, regnum pīrātārum in Asiā oppugnāvit, tōtum per mare m3597f87da0f4fec9_0000000000003 tōtum per mare eōs persecūtus est et intra trēs annōs vīcit. Postea praedōnēs iam paucī erant et classem Rōmānām timēbant.
Pompēius saepē prō patriā pugnavit et secundum multōs Rōmānōs dux omnium optimus fuit. Postea tamen ā Iūliō Caesare m3597f87da0f4fec9_0000000000006 Iūliō Caesare victus est. Certē Pompēius dux Rōmānōrum optimus praeter Caesarem appellāri potest.
Przejdź do poprzedniej ilustracji
Przejdź do następnej ilustracji
RqoYbBiHJyD3y 1 Na ilustracji przedstawiono marmurowe popiersie Pompejusza Wielkiego. Ma on okrągłą twarz, małe oczy, drobne usta i dość duży nos. Czoło pokrywają zmarszczki. Krótkie włosy są starannie ufryzowane.
Autor nieznany „Popiersie Pompejusza Wielkiego”, ok I w, p.n.e., Muzeum Luwr, Paryż, wikimedia.org, CC BY 4.0
Rb6ThGIxE9i2B 1 Na ilustracji przedstawiono marmurowy posąg Pompejusza Wielkiego. Mężczyzna ma krótkie włosy, ubrany jest w długą szatę. Prawą rękę wyciąga w geście adlocutio.
Angelo Puccinelli „Pompejusz Wielki”, 1786 r., Zamek Królewski w Warszawie,
R1CGiQKJ1TQzP 1 Na ilustracji przedstawiono marmurowe popiersie Juliusza Cezara. Mężczyzna ma wysokie czoło, krótkie włosy, duży nos i wąskie usta. Wokół oczu widoczne są zmarszczki.
Autor nieznany „Popiersie Gajusza Juliusza Cezara”, fotografia wykonana przez Andreasa Wahra, ok. I w. n.e., Narodowe muzeum archeologiczne w Neapolu, wikimedia.org, domena publiczna
m3597f87da0f4fec9_0000000000003 m3597f87da0f4fec9_0000000000004 m3597f87da0f4fec9_0000000000005 Gnejusz Pompejusz, znany też jako Pompēius Magnus – Pompejusz Wielki, rzymski wódz i polityk z 1. połowy I w. p.n.e., przez jakiś czas sojusznik (wraz z Markiem Krassusem) Juliusza Cezara, od roku 49 p.n.e. z upoważnienia senatu toczył z nim wojnę domową, podczas której zginął, zamordowany skrytobójczo na rozkaz władcy Egiptu Ptolemeusza.
m3597f87da0f4fec9_0000000000006 Gajusz Juliusz Cezar - rzymski wódz i polityk z 1. połowy I w. p.n.e, po podboju Galii i wojnie domowej z reprezentującym senat Pompejuszem przejął pełną władzę w Rzymie, zamordowany przez spiskowców w senacie rzymskim w idy marcowe (15 marca) 44 r. p.n.e.
Zadania R1HqlTRMHKgWg Ćwiczenie 4
Uzupełnij zdania podanymi przyimkami. Pompēius, praeter praedōnes, pugnāvit … Lista przyimków do przyporządkowania: 1. Adversus 2. Sine 3. Prae 4. Praeter Caesarem. Senātus nullum alium virum … Lista przyimków do przyporządkowania: 1. Adversus 2. Sine 3. Prae 4. Praeter Pompēiō praeposuit. Pompēius adversus pīrātās nāvigāvit … Lista przyimków do przyporządkowania: 1. Adversus 2. Sine 3. Prae 4. Praeter Caesare. Rōmānī … Lista przyimków do przyporządkowania: 1. Adversus 2. Sine 3. Prae 4. Praeter Pompēium aliōs quoque ducēs habēbant.
Uzupełnij zdania podanymi przyimkami. Pompēius, praeter praedōnes, pugnāvit … Lista przyimków do przyporządkowania: 1. Adversus 2. Sine 3. Prae 4. Praeter Caesarem. Senātus nullum alium virum … Lista przyimków do przyporządkowania: 1. Adversus 2. Sine 3. Prae 4. Praeter Pompēiō praeposuit. Pompēius adversus pīrātās nāvigāvit … Lista przyimków do przyporządkowania: 1. Adversus 2. Sine 3. Prae 4. Praeter Caesare. Rōmānī … Lista przyimków do przyporządkowania: 1. Adversus 2. Sine 3. Prae 4. Praeter Pompēium aliōs quoque ducēs habēbant.
"Uzupełnij poniższe zdania przyimkami wybranymi spośród zamieszczonych: adversus , cum , de , prae , praeter , propter , secundum , sine tak, aby powstały poprawne gramatycznie zdania o treści zgodnej z przeczytanym tekstem. "
Pompēius, praeter praedōnes, pugnāvit ................ Caesarem.
Senātus nullum alium virum ............ Pompēiō praeposuit.
Pompēius adversus pīrātās nāvigāvit ............ Caesare.
Rōmānī .............. Pompēium aliōs quoque ducēs habēbant.
R1ARtbDvANXWj Ćwiczenie 5
W których wyrażeniach przyimkowych rzeczownik został podany w akuzatiwie? Możliwe odpowiedzi: 1. cum Caesare, 2. secundum patriam, 3. prae Pompēiō, 4. prō senātoribus, 5. praeter pīrātās
W których wyrażeniach przyimkowych rzeczownik został podany w akuzatiwie? Możliwe odpowiedzi: 1. cum Caesare, 2. secundum patriam, 3. prae Pompēiō, 4. prō senātoribus, 5. praeter pīrātās
Przyimki podane pod tabelą podziel na łączące się z akkusatiwem i ablatiwem, przeciągając je w odpowiednie pola tabeli (tak, aby utworzyły poprawne i sensowne wyrażenia ze znajdującymi się tam już rzeczownikami).
contrā Pompēium, secundum patriam, praeter pīrātās, prō senātoribus, prae Pompēiō, sine patriā, cum Caesare, ob senātōres, adversus adversus, propter perīculum
RU8CexuuyaYDv Ćwiczenie 6
Przyimek cum w nietypowy sposób łączy się z zaimkami osobowymi, względnymi i pytajnymi: zaimek (oczywiście w ablatiwie) stoi na pierwszym miejscu, a przyimek cum za nim i tworzą jeden wyraz, pisany łącznie i wymawiany z jednym akcentem, np. „z nami” = nōbiscum. Przekształć zdanie wg wzoru: Cum Cornēliā saltāmus. > Cornēlia nōbiscum saltat. Cum Cornēliā saltō. Możliwe odpowiedzi: 1. Cornēlia tecum saltat, 3. Cornēlia mecum saltat, 3. Cornēlia vōbiscum saltat.
Przyimek cum w nietypowy sposób łączy się z zaimkami osobowymi, względnymi i pytajnymi: zaimek (oczywiście w ablatiwie) stoi na pierwszym miejscu, a przyimek cum za nim i tworzą jeden wyraz, pisany łącznie i wymawiany z jednym akcentem, np. „z nami” = nōbiscum. Przekształć zdanie wg wzoru: Cum Cornēliā saltāmus. > Cornēlia nōbiscum saltat. Cum Cornēliā saltō. Możliwe odpowiedzi: 1. Cornēlia tecum saltat, 3. Cornēlia mecum saltat, 3. Cornēlia vōbiscum saltat.
Przyimek cum w nietypowy sposób łączy się z zaimkami osobowymi, względnymi i pytajnymi: zaimek (oczywiście w ablatiwie) stoi na pierwszym miejscu, a przyimek cum za nim i tworzą jeden wyraz, pisany łącznie i wymawiany z jednym akcentem, np. „z nami” = nōbiscum. Wpisując takie połączenia zaimków z cum, przekształć poniższe zdania wg wzoru: Cum Cornēliā saltāmus. > Cornēlia nōbiscum saltat.
tēcum , Quōcum , vōbiscum , mēcum
Cum Cornēliā saltō. > Cornēlia .................... saltat.
Cum Cornēliā saltās. > Cornēlia .................... saltat.
Cum Cornēliā saltātis. > Cornēlia .................... saltat.
Quis cum Cornēliā saltat? > .................... Cornēlia saltat?
REKq04SwNENZt Ćwiczenie 7
Podaj łacińskie brzmienie używanych w prawie formuł: 1. Mimo prawa. 2. Obok prawa. 3. Według prawa.
Podaj łacińskie brzmienie używanych w prawie formuł: 1. Mimo prawa. 2. Obok prawa. 3. Według prawa.
Posługując się rzeczownikiem lex , legis f. (prawo, akt prawny ) oraz przyimkami wybranymi spośród podanych: contrā , intra , prae , praeter , secundum , sine podaj łacińskie brzmienie używanych w prawie formuł:
wbrew prawu > ........................
mimo prawa / obok prawa > ..........................
według prawa >............................
Polecenie 1
Oto tekst piosenki z dosłownym tłumaczeniem polskim:
Wysłuchaj jej nagrania i naucz się ją śpiewać, a zapamiętasz (prawie) wszystkie przyimki łacińskie łączące się zawsze z ablatiwem.
R1LFnQK0PTCvW 1 Utwór muzyczny pt. Praepositio jest śpiewany do melodii popularnego rosyjskiego romansu „Oczy czarne”. Pieśń cechuje się powolnym tempem. Sopranistka wykonuje utwór trzykrotnie.
Utwór muzyczny pt. Praepositio jest śpiewany do melodii popularnego rosyjskiego romansu „Oczy czarne”. Pieśń cechuje się powolnym tempem. Sopranistka wykonuje utwór trzykrotnie.
Praepositio, tekst: prof. Mikołaj Szymański, Nagranie własne autorki scenariusza
Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl
Praepositio, tekst: prof. Mikołaj Szymański, Nagranie własne autorki scenariusza
Utwór muzyczny pt. Praepositio jest śpiewany do melodii popularnego rosyjskiego romansu „Oczy czarne”. Pieśń cechuje się powolnym tempem. Sopranistka wykonuje utwór trzykrotnie.
ā, ab, ē, ex, dē, sine, cum, prō, prae: ablatīvō, hei, quaequae iungit sē praepositiō, praepositiō. Nunc cantēmus, hei, ab initiō.
ā, ab, ē, ex, dē, sine, cum, prō, prae: z ablatiwem (hej) łączy się każdy (ten) przyimek, przyimek. Teraz zaśpiewajmy (hej) od początku.
Słowniki wyrażenie przyimkowe wyrażenie przyimkowe
połączenie przyimka i rzeczownika (lub zaimka), np. „do lasu”. „na drodze”, „ze mną”
imperium extraordinarium imperium extraordinarium
nadzwyczajna władza wojskowa – uprawnienia przyznane Pompejuszowi Wielkiemu na mocy uchwały senatu lex Gabinia z 67 r. p.n.e., pozwalające mu na prowadzenie działań przeciwko piratom na obszarze całego Morza Śródziemnego (normalnie dowódcom wolno było walczyć na terytorium określonej prowincji i terenach sąsiadujących)
RQLowpAmC93ri 1 Słownik łacińsko-polski
Słownik łacińsko-polski
Źródło: online skills, licencja: CC0.
Galeria dzieł sztuki
Przejdź do poprzedniej ilustracji
Przejdź do następnej ilustracji
RqoYbBiHJyD3y 1 Na ilustracji przedstawiono marmurowe popiersie Pompejusza Wielkiego. Ma on okrągłą twarz, małe oczy, drobne usta i dość duży nos. Czoło pokrywają zmarszczki. Krótkie włosy są starannie ufryzowane.
Autor nieznany „Popiersie Pompejusza Wielkiego”, ok I w, p.n.e., Muzeum Luwr, Paryż, wikimedia.org, CC BY 4.0
Rb6ThGIxE9i2B 1 Na ilustracji przedstawiono marmurowy posąg Pompejusza Wielkiego. Mężczyzna ma krótkie włosy, ubrany jest w długą szatę. Prawą rękę wyciąga w geście adlocutio.
Angelo Puccinelli „Pompejusz Wielki”, 1786 r., Zamek Królewski w Warszawie,
R1CGiQKJ1TQzP 1 Na ilustracji przedstawiono marmurowe popiersie Juliusza Cezara. Mężczyzna ma wysokie czoło, krótkie włosy, duży nos i wąskie usta. Wokół oczu widoczne są zmarszczki.
Autor nieznany „Popiersie Gajusza Juliusza Cezara”, fotografia wykonana przez Andreasa Wahra, ok. I w. n.e., Narodowe muzeum archeologiczne w Neapolu, wikimedia.org, domena publiczna
m3597f87da0f4fec9_0000000000146 Bibliografia Inga Grześczak, Łacina dla średniozaawansowanych , Wydawnictwo Edgard, Warszawa 2012.
Hubert Wolanin, Gramatyka opisowa klasycznej łaciny w ujęciu strukturalnym , Księgarnia Akademicka, Kraków 2012.
Andrzej Markowski, Szkolny słownik terminów i pojęć gramatycznych , Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1996.
Lidia Winniczuk (red.), Słownik kultury antycznej, Wiedza Powszechna , Warszawa 1986.
Józef Korpanty, Mały słownik łacińsko‑polski , Wydawnictwo szkolne PWN, Warszawa 2012.