Scenariusz lekcji: DE VITA ET SCRIPTIS MARCI TULLI CICERONIS.

1. Cele lekcji

a) Wiadomości (cel dydaktyczny): uczeń poznaje informacje na temat życia i twórczości jednego z najsłynniejszych (jeśli nie najsłynniejszego) pisarza Starożytnego Rzymu; poznaje jego sylwetkę, jego dzieciństwo, młodość, wiek męski; uczeń wie, jak wyglądał przebieg kariery politycznej Tego Wielkiego Człowieka; poznaje jego ideały;

uczeń wie, na czym polega cursus honorum, co to jest nobilitas, homo novus;

b) Umiejętności (cel kształcący): uczeń umie przytoczyć z pamięci najważniejsze fakty z życia Cycerona, zwłaszcza dotyczące jego twórczości; uczeń umie słuchać, bo tej przede wszystkim umiejętności wymaga od ucznia lekcja w formie referatu; uczeń potrafi również słuchać biernie, tzn. wyciągać wnioski interpretacyjne dotyczace kolejnych posunięć Cycerona, a także zadawać pytania;

c) Cel wychowawczy: uczeń dzięki poznaniu tak wybitnej osobistości, niesamowitej jednostki, jaką był, niewatpliwie Cyceron, potrafi zwrócić uwagę na to, jakie ideały mogą być ważne (państwo- republika- Roma, rodzina- Tullia, Terentia, przyjaźń‑Attyk);

2. Typ lekcji

lekcja wykładowa- referat nauczyciela (przy mile widzianych pytaniach uczniów)

3. Metoda i forma pracy

  • bezpośrednie: zapisanie numeru i tematu lekcji na tablicy, przywitanie i pożegnanie uczniów po łacinie;

  • pośrednie: referowanie curriculum vitae Cycerona;

  • metoda podawcza: wiadomości dotyczące Cycerona wygłaszane ustnie;

4. Środki dydaktyczne

Kazimierz Kumaniecki, Cyceron i jego współcześni, Warszawa !989, Czytelnik.

Zdjęcie Cycerona

5. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

► Czynności wstępne (2min.): Witam uczniów po łacinie: Salvete carissimi! Sedete! Sprawdzam listę obecności, zapisuję numer (który podają mi uczniowie po łacinie) i temat lekcji na tablicy.

b) Faza realizacyjna

Wprowadzenie nowego materiału (40 min. ):

Lekcja w formie referatu, od uczniów wymagała przede wszystkim skupienia, by dowiedzieli się jak najwięcej o Cyceronie.

Cieszyło mnie niezmiernie, kiedy przed rozpoczęciem na pytanie, co wiedzą o Marku Tulliuszu, jedna z uczennic powiedziała, że był eklektykiem i wyjaśniła owo pojęcie. Bravissimo... Cieszyło mnie również, kiedy w trakcie opowiadania padały niespodziewane pytania ze strony uczniów, jak: -Czy takie rozróżnienie w wymowie na styl attycki, azjański istnieje do dzisiaj? -Czy podczas wyborów było coś takiego, jak kampania wyborcza, plakaty?

Referat przedstawię w punktach:

  1. In tabula: na zielonej tablicy (która swoim kolorem przypomina stary dowód osobisty) kreślę pozorny dowód osobisty Cycerona (gdyby żył w naszych czasach), opowiadam o rodzinie, miejscu, dacie urodzin i śmierci (czego w dowodzie nie ma). Rozdaję uczniom portret Cycerona i mówię, że mogą oprawić go w ramkę i powiesić nad łóżkiem:

Praenomen: Marcus

Nomen gentile: Tullius

Cognomen: Cicero

RHowEIxdSYAkn

cicer cum caule

Pater: Marcus (ród ekwitów)

Mater: Helvia (ród senatorski)

Dies natalis: 3 I 106 p.n.e.

Arpinum

Dies mortis: 7 XII 43 p.n.e.

Frater: Quintus

Liberi: Tullia, Marcus

Uxor (1): Terentia

Uxor (2): Publilia

  1. pochodzenie: ród ekwitów- quam ob rem Cyceron miał utrudniona drogę do urzędów (zwłaszcza- konsula), bo nobilitas nie dopuszczała „ludzi nowych“ (spoza ich warstwy) – Cyceron był więc określany mianem homo novus z racji swojego pochodzenia;

  2. 16 lat- przywdziewa jasną togę; ojciec wysyła synów na nauki do Rzymu: w domach nobilitas: Krassus, Scewola Augur, Mucjusz Scewola Pontifex; Cyceron pobierał tam nauki prawa, retoryki, które w jego późniejszym życiu będą niezwykle przydatne;

  3. 89 p.n.e.- Cyceron odbywa służbę wojskową u boku Pompejusza Strabona;

  4. W Rzymie wybucha wojna domowa między Sullą i Pompejuszem (optymaci => popularzy). Sulla zwycięża i ogłasza listy proskrypcyjne.

  5. Cyceron rozmyśla nad karierą, tzw. cursus honorum. Mówię, jakie stopnie kolejno będzie później zdobywał. W 75 p.n.e. pełni kwesturę, w 69 zostaje edylem, ww 66 obejmuje preturę, a w 63 sięga po konsulat;

Cenzor -

Konsul 63

Pretor 66

Edyl 69

Kwestor 75

  1. 80 p.n.e.- jeden z pierwszych procesów Cycerona, wygłasza mowę: W obronie Roscjusza z Amerii w stylu azjańskim- charakteryzuję krótko, na czym polega ten styl; omawiam też styl attycki;

  2. 79‑77p.n.e.- Cyceron wyjeżdża na studia do Grecji: filozofia: Filon z Laryssy- sceptyk; Molon- retoryka; mówię, jaki wpływ wywarli na poglądy filozoficzne (jeden) i retoryczne (drugi). Cyceron odbywał wycieczki po Grecji, szukał grobów Pitagorasa, Archimedesa.

c) Faza podsumowująca

Podsumowanie i utrwalenie nowego materiału ( 2 min. ): Pytam uczniów, czy wszystko jasne? Dziękuję za słuchanie z uwagą. Na wszelkie pytania odpowiadam, mówię, że ciąg dalszy nastąpi na kolejnej lekcji;

Pożegnanie (1 min.): Żegnam uczniów po łacinie: Valete!

6. Bibliografia

Kazimierz Kumaniecki, Cyceron i jego współcześni, Warszawa !989, Czytelnik.

7. Załącznik

Karta ucznia

Zdjęcie Cycerona (http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:CiceroBust.jpg)

R14Bvu0phOU1j
RTpXGx1CDyryp

Pobierz załącznik

Plik DOC o rozmiarze 140.50 KB w języku polskim