„Dedal i Ikar” – czy to baśń, czy nie baśń?

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń:

• zna bohaterów mitologicznych – Dedala i Ikara,

• wie, czym się różni mit od baśni.

b) Umiejętności

Uczeń potrafi:

• odróżnić mit od baśni, fantastykę od fikcji literackiej oraz prawdy,

• wyszukać w tekście potrzebne informacje,

• wyszukać informacje w słowniku i atlasie.

2. Metoda i forma pracy

Metoda: pogadanka, gra dydaktyczna – „pajęczynka”

Forma: praca z tekstem, praca zbiorowa

3. Środki dydaktyczne

Słowniki wyrazów obcych, podręcznik: Jutro pójdę w świat, mapa Europy, atlasy geograficzne

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Pracą domową było przeczytanie mitu o Dedalu i Ikarze.

b) Faza realizacyjna

1. Nauczyciel prosi uczniów o przypomnienie treści przeczytanego mitu. Uczniowie siadają w kręgu. Nauczyciel rozpoczyna zabawę zwaną „pajęczyną”. Trzymając kłębek nici i nawijając nić na palec, zaczyna opowiadać treść mitu. W pewnym momencie przerywa i przekazuje kłębek jednemu z uczniów z poleceniem kontynuowania opowiadania. W ten sposób uczniowie opowiedzą cały mit, a nić stworzy pomiędzy nimi „pajęczynę”. W celu rozplątania „pajęczyny” uczniowie odrzucają do siebie kłębek, odwijając nić i wymieniając mity poznane na lekcjach języka polskiego i historii oraz imiona postaci mitologicznych.

2. Nauczyciel pyta, jakie utwory poznane w klasie IV przypomina uczniom przeczytany tekst. Uczniowie wymienią zapewne kilka tytułów baśni.

3. Nauczyciel podaje temat, uczniowie go zapisują.

4. Nauczyciel rozdaje uczniom tabelę do wypełnienia (załącznik 1). Zadanie to zostaje wykonane również na tablicy. Podczas wykonywania ćwiczenia, uczniowie mogą sprawdzać prawdziwość nazw geograficznych w atlasach lub na mapie.

5. Po uzupełnieniu tabeli nauczyciel zwraca uczniom uwagę na to, że chociaż w „Dedalu i Ikarze”, tak jak w baśniach, występują wydarzenia rzeczywiste i fantastyczne, to w tym pierwszym utworze są one osadzone w konkretnych krajach i miastach.

6. Uczniowie wymieniają inne podobieństwa i różnice między tymi gatunkami literackimi i zapisują je na tablicy i w zeszytach.

Podobieństwa: wydarzenia realistyczne i fantastyczne, formą wypowiedzi jest opowiadanie

Różnice:

baśń: dobro zawsze zwycięża, wydarzenia nie rozgrywają się w określonym czasie i przestrzeni;

mit: dobro nie zawsze zwycięża, wydarzenia rozgrywają się w określonym miejscu, a czasem i czasie.

c) Faza podsumowująca

Nauczyciel prosi uczniów o przypomnienie definicji mitu (mogą ją znaleźć w słowniku wyrazów obcych). Po odczytaniu definicji nauczyciel zadaje pracę domową.

5. Bibliografia

1. Dobrowolska H., Jutro pójdę w świat. Podręcznik do kształcenia literackiego i językowego dla klasy piątej szkoły podstawowej, WSiP, Warszawa 1999.

2. Górski H., Postek S., Podręczny atlas świata, Świat Książki, Warszawa 1998.

3. Parandowski J., Mitologia, Czytelnik, Warszawa 1982.

4. Sobol E., Słownik wyrazów obcych. Wydanie nowe, PWN, Warszawa 1997.

6. Załączniki

a) Karta pracy ucznia

Załącznik 1

Tabela po uzupełnieniu przez uczniów

b) Zadanie domowe

Nauczę się opowiadać dzieje Dedala i Ikara. Dla uczniów mających trudności w czytaniu: Nauczę się ładnie czytać mit.

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

brak