„Dedal i Ikar” – czy to baśń, czy nie baśń?
„Dedal i Ikar” – czy to baśń, czy nie baśń?
1. Cele lekcji
a) Wiadomości
Uczeń:
zna bohaterów mitologicznych – Dedala i Ikara,
wie, czym się różni mit od baśni.
b) Umiejętności
Uczeń potrafi:
odróżnić mit od baśni, fantastykę od fikcji literackiej oraz prawdy,
wyszukać w tekście potrzebne informacje,
wyszukać informacje w słowniku i atlasie.
2. Metoda i forma pracy
Metoda: pogadanka, gra dydaktyczna – „pajęczynka”
Forma: praca z tekstem, praca zbiorowa
3. Środki dydaktyczne
Słowniki wyrazów obcych, podręcznik: Jutro pójdę w świat, mapa Europy, atlasy geograficzne
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Pracą domową było przeczytanie mitu o Dedalu i Ikarze.
b) Faza realizacyjna
Nauczyciel prosi uczniów o przypomnienie treści przeczytanego mitu. Uczniowie siadają w kręgu. Nauczyciel rozpoczyna zabawę zwaną „pajęczyną”. Trzymając kłębek nici i nawijając nić na palec, zaczyna opowiadać treść mitu. W pewnym momencie przerywa i przekazuje kłębek jednemu z uczniów z poleceniem kontynuowania opowiadania. W ten sposób uczniowie opowiedzą cały mit, a nić stworzy pomiędzy nimi „pajęczynę”. W celu rozplątania „pajęczyny” uczniowie odrzucają do siebie kłębek, odwijając nić i wymieniając mity poznane na lekcjach języka polskiego i historii oraz imiona postaci mitologicznych.
Nauczyciel pyta, jakie utwory poznane w klasie IV przypomina uczniom przeczytany tekst. Uczniowie wymienią zapewne kilka tytułów baśni.
Nauczyciel podaje temat, uczniowie go zapisują.
Nauczyciel rozdaje uczniom tabelę do wypełnienia (załącznik 1). Zadanie to zostaje wykonane również na tablicy. Podczas wykonywania ćwiczenia, uczniowie mogą sprawdzać prawdziwość nazw geograficznych w atlasach lub na mapie.
Po uzupełnieniu tabeli nauczyciel zwraca uczniom uwagę na to, że chociaż w „Dedalu i Ikarze”, tak jak w baśniach, występują wydarzenia rzeczywiste i fantastyczne, to w tym pierwszym utworze są one osadzone w konkretnych krajach i miastach.
Uczniowie wymieniają inne podobieństwa i różnice między tymi gatunkami literackimi i zapisują je na tablicy i w zeszytach.
Podobieństwa: wydarzenia realistyczne i fantastyczne, formą wypowiedzi jest opowiadanie
Różnice:
baśń: dobro zawsze zwycięża, wydarzenia nie rozgrywają się w określonym czasie i przestrzeni;
mit: dobro nie zawsze zwycięża, wydarzenia rozgrywają się w określonym miejscu, a czasem i czasie.
c) Faza podsumowująca
Nauczyciel prosi uczniów o przypomnienie definicji mitu (mogą ją znaleźć w słowniku wyrazów obcych). Po odczytaniu definicji nauczyciel zadaje pracę domową.
5. Bibliografia
Dobrowolska H., Jutro pójdę w świat. Podręcznik do kształcenia literackiego i językowego dla klasy piątej szkoły podstawowej, WSiP, Warszawa 1999.
Górski H., Postek S., Podręczny atlas świata, Świat Książki, Warszawa 1998.
Parandowski J., Mitologia, Czytelnik, Warszawa 1982.
Sobol E., Słownik wyrazów obcych. Wydanie nowe, PWN, Warszawa 1997.
6. Załączniki
a) Karta pracy ucznia
Załącznik 1
W micie o Dedalu i Ikarze | ||
prawdziwe są | prawdopodobne są | fantastyczne są |
Tabela po uzupełnieniu przez uczniów
W micie o Dedalu i Ikarze | ||
prawdziwe są | prawdopodobne są | fantastyczne są |
nazwy geograficzne: Morze Ikaryjskie, Ikaria, Sycylia | umiejętności Dedala i jego wynalazki: świder, poziomica, budowla zwana labiryntem. | wygląd Minotaura, lot Dedala i Ikara dzięki skrzydłom wykonanym |
b) Zadanie domowe
Nauczę się opowiadać dzieje Dedala i Ikara. Dla uczniów mających trudności w czytaniu: Nauczę się ładnie czytać mit.
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
brak