116‑27 p.n.e. – lata życia Marka Terencjusza Warrona, uczonego rzymskiego, autora dzieła gramatycznego i etymologicznego p.t. De lingua Latina
1428‑1498 – okres życia Pomponiusza Letusa, włoskiego humanisty, założyciela Accademii Romana
1
Scenariusz dla nauczyciela
RAFktwZ0KsGVa
I. W zakresie kompetencji językowych. Uczeń: 1. zna i rozpoznaje następujące formy morfologiczne z zakresu gramatyki języka łacińskiego: a) formy fleksyjne rzeczowników regularnych deklinacji I - III; c) formy fleksyjne przymiotników deklinacji I – III, 8. dokonuje następujących transformacji gramatycznych w zakresie morfologii: a) odmienia rzeczowniki regularne deklinacji I - III; c) odmienia przymiotniki deklinacji I–III, q) potrafi korzystać ze słownika łacińsko‑polskiego przy sporządzaniu przekładu; s)dokonuje poprawnego przekładu prozatorskiego tekstu łacińskiego z zakresu tekstów określonych w kanonie na język polski, w tłumaczeniu zachowując polską normę językową. II. W zakresie kompetencji kulturowych. Uczeń: 14. potrafi rozpoznać i poddać interpretacji w kontekście kultury greckiej i rzymskiej oraz kultur późniejszych następujące kluczowe zjawiska z zakresu tradycji antycznej i recepcji antyku: a) obecność tradycji greckiej i rzymskiej we współczesnym życiu publicznym i kulturalnym. III. W zakresie kompetencji społecznych. Uczeń: 5. dzięki poznaniu źródeł kultury polskiej, europejskiej i światowej staje się jej świadomym odbiorcą i uczestnikiem.
Nauczysz się
budować formy gramatyczne rzeczowników;
rozpoznawać i tłumaczyć w tekście łacińskim rzeczowniki wszystkich deklinacji;
wskazywać co najmniej trzy łacińskie słowa, pochodzące z języka greckiego;
Połącz w pary pojęcia z ich definicjami. ludowa potrawa rzymska w ciągu całej starożytności. Możliwe odpowiedzi: 1. Amfibia, 2. Puls, 3. Dupondius, 4. As moneta rzymska wartości dwóch asów. Możliwe odpowiedzi: 1. Amfibia, 2. Puls, 3. Dupondius, 4. As pojazd, który może poruszać się zarówno po lądzie, jak i po wodzie. Możliwe odpowiedzi: 1. Amfibia, 2. Puls, 3. Dupondius, 4. As jednostka monetarna rzymska, miedziana. Możliwe odpowiedzi: 1. Amfibia, 2. Puls, 3. Dupondius, 4. As
Połącz w pary pojęcia z ich definicjami. ludowa potrawa rzymska w ciągu całej starożytności. Możliwe odpowiedzi: 1. Amfibia, 2. Puls, 3. Dupondius, 4. As moneta rzymska wartości dwóch asów. Możliwe odpowiedzi: 1. Amfibia, 2. Puls, 3. Dupondius, 4. As pojazd, który może poruszać się zarówno po lądzie, jak i po wodzie. Możliwe odpowiedzi: 1. Amfibia, 2. Puls, 3. Dupondius, 4. As jednostka monetarna rzymska, miedziana. Możliwe odpowiedzi: 1. Amfibia, 2. Puls, 3. Dupondius, 4. As
Połącz w pary pojęcia z ich definicjami.
Puls, As, Dupondius, Amfibia
ludowa potrawa rzymska w ciągu całej starożytności.
moneta rzymska wartości dwóch asów.
pojazd, który może poruszać się zarówno po lądzie, jak i po wodzie.
jednostka monetarna rzymska, miedziana.
Słowniki
Słownik pojęć
Amfibia
Amfibia
(gr.) pojazd kołowy lub gąsienicowy o wodoszczelnym kadłubie, które może poruszać się zarówno po lądzie, jak i po wodzie.
As
As
jednostka monetarna rzymska, miedziana. Pierwotny ciężki as wagi funta ulegał stopniowym redukcjom, tak iż za czasów Cycerona była to jednostka drobna, używana przysłowiowo w znaczeniu „grosik”. Za czasów republiki awers asa był ozdobiony głową Janusa, rewers - dziobem okrętu, za czasów cesarstwa na awersie umieszczano portret panującego, na rewersie przedstawienia różnorodnej treści.
Dupondius
Dupondius
(łac.) moneta rzymska wartości dwóch asów.
Mergus
Mergus
szlachar, bielaczek lub nurogęś - ptak z rodziny kaczkowatych.
Puls
Puls
łac. zw. też puticula, papka z roztartych (nie zmielonych) ziaren orkiszu z dodatkiem wody i soli; ludowa potrawa rzymska w ciągu całej starożytności; z różnymi dodatkami pojawiała się także na zamożniejszych stołach. Później nazywano tak również podobne potrawy z mąki pszennej, prosa itp.
Słownik łacińsko‑polski
RBVH7eTGSHIEI
Galeria dzieł sztuki
R1HLISzkvrRrL
RlMVProolsJvU
RPDqFyfb3PRVV
RkcLfL7wWPIj5
Rsj6hIcDkDZ02
Bibliografia
J. Wikarjak, Gramatyka opisowa języka łacińskiego, Warszawa 1978.
O. Jurewicz, L. Winniczuk, J. Żuławska, Język łaciński. Podręcznik dla lektoratów szkół wyższych, Warszawa 2012.
I. Lewandowski, J. Wikarjak, Elementa sermōnis Latīnī, Warszawa 1983.
Mała Encyklopedia Kultury Antycznej, Warszawa 1990.
Oryginalna azetka. Encyklopedia PWN, Warszawa 2016.