Ważne daty

Schemat odmiany deklinacji I

R1CO3tZpdBIXh1

Fotografia nieznanego autora przedstawia rzeźbę stojącej kobiety. Włosy ma upięte w kok. Postać z grymasem niezadowolenia spogląda w w prawo. Ubrana jest w długą zakrywającą całe ciało szatę.

RDfUZ9aGikGzQ1

Fotografia przedstawia naczynie autorstwa malarza Persefony pt. „Terakotowy krater dzwonowy”, na którym znajduje się malarstwo czerwonofigurowe. Czarne naczynie posiada pomarańczową podstawkę, czarne ścianki z wystającymi uszami, oraz czarną pokrywę. Na ścianach naczynia znajduje się malunek przedstawiający grupę postaci. Od lewej strony: młoda klęcząca kobieta, ubrana w długą szatę z tiarą na głowie. Po jej lewej stronie widoczny jest mężczyzna ubrany w czapkę z odstającymi uszami oraz w szatę (jej długość sięga do kolan), w ręku trzyma przedmiot podobny do buławy. Z prawej strony widoczne są dwie kobiety – obie są ubrane w długie szaty i trzymają w dłoniach przedmioty – jedna trzyma dwie ostro zakończone tyczki, druga zaś włócznię. Zdjęcie zostało wykonane na szarym tle.

RBDPST2nxxI3T1

Fotografia przedstawia posąg Concordii, który znajduje się na szczycie Kolumny Jubileuszowej. Figura znajduje się na wysokiej kolumnie, oraz dużym cokole, który jest również podstawą masywnej rzeźby. Cokół posiada zdobienia, które imitują liście, oraz kwiaty. Sama rzeźba opiera się na lwach, które strzegą kuli na której znajduje się Concordia – młoda, długowłosa kobieta ze skrzydłami. Jej twarz sprawia wrażenie smutnej, i zatroskanej. W jednej dłoni trzyma przedmiot w kształcie korony, w drugiej widoczne jest pióro.

Rfs1SggM3oBku

Ilustracja interaktywna przedstawia Świątynię Concordii z 430 r. p.n.e. – duży budynek oparty o szereg kolumn, które stoją na czterech schodach. Świątynia jest wykonana z brązowego kamienia i posiada dwuspadowy dach. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Świątynia Concordii, to starożytną grecka świątynia w Dolinie Świątyń w Agrigento na Sycylii. Jest największą i najlepiej zachowaną dorycką świątynią na Sycylii. Należy do najlepiej zachowanych greckich świątyń na świecie., 2. Świątynia została zbudowana w 440-430 r. p.n.e. Nazwa Concordia, pochodzi od łacińskiej inskrypcji. Inskrypcja została znaleziona w pobliżu budowli i nie ma związku ze świątynią. W VI w. Concordia została przekształcona na kościół chrześcijański pod wezwaniem apostołów Piotra i Pawła. Jednak podczas odrestaurowywania budowli w 1785 roku przywrócono jej przedchrześcijański wygląd.

Ilustracja interaktywna przedstawia Świątynię Concordii z 430 r. p.n.e. – duży budynek oparty o szereg kolumn, które stoją na czterech schodach. Świątynia jest wykonana z brązowego kamienia i posiada dwuspadowy dach. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Świątynia Concordii, to starożytną grecka świątynia w Dolinie Świątyń w Agrigento na Sycylii. Jest największą i najlepiej zachowaną dorycką świątynią na Sycylii. Należy do najlepiej zachowanych greckich świątyń na świecie., 2. Świątynia została zbudowana w 440-430 r. p.n.e. Nazwa Concordia, pochodzi od łacińskiej inskrypcji. Inskrypcja została znaleziona w pobliżu budowli i nie ma związku ze świątynią. W VI w. Concordia została przekształcona na kościół chrześcijański pod wezwaniem apostołów Piotra i Pawła. Jednak podczas odrestaurowywania budowli w 1785 roku przywrócono jej przedchrześcijański wygląd.

1

2

1. Świątynia Concordii, to starożytną grecka świątynia w Dolinie Świątyń w Agrigento na Sycylii. Jest największą i najlepiej zachowaną dorycką świątynią na Sycylii. Należy do najlepiej zachowanych greckich świątyń na świecie.

2. Świątynia została zbudowana w 440-430 r. p.n.e. Nazwa Concordia, pochodzi od łacińskiej inskrypcji. Inskrypcja została znaleziona w pobliżu budowli i nie ma związku ze świątynią. W VI w. Concordia została przekształcona na kościół chrześcijański pod wezwaniem apostołów Piotra i Pawła. Jednak podczas odrestaurowywania budowli w 1785 roku przywrócono jej przedchrześcijański wygląd.

Według deklinacji I odmieniają się rzeczowniki i przymiotniki rodzaju żeńskiego zakończone w Nom. sg. na -a, a Gen. sg. -ae.

Wyjątki deklinacji I

Zadania

Iūliam3fd2e7b3a43fbafd_0000000000020Iūlia sum. Prope Posnāniam in vīllā habitōm3fd2e7b3a43fbafd_0000000000021habitō. Vīlla mea magnam3fd2e7b3a43fbafd_0000000000022magna est, sed familia mea parvam3fd2e7b3a43fbafd_0000000000023parva est. Propem3fd2e7b3a43fbafd_0000000000024Prope vīllam meam multae rosae albaem3fd2e7b3a43fbafd_0000000000025rosae albae sunt. Prope vīllam quoquem3fd2e7b3a43fbafd_0000000000026quoque caprāsm3fd2e7b3a43fbafd_0000000000027caprās habēmus. Rosās cum familiā meā cūstōdiōm3fd2e7b3a43fbafd_0000000000028cūstōdiō, quia caprae rosās edunt. Mihi rōsae placent, sed caprae rosās gustant.

Na podstawie: H. Ørberg, Lingua Latina per se illustrata. Pars I: Familia Romana, Grenaa 2003.

Tłumaczeniem3fd2e7b3a43fbafd_0000000000029Tłumaczenie

m3fd2e7b3a43fbafd_0000000000020

R13aT3hYbcbhM1

Fotografia nieznanego autora przedstawia młodą ciemnowłosą kobietę, o szarych oczach, która pozuje na siedząco. Dłonią podpiera twarz. Fotografia została wykonana w pomieszczeniu, ma zamglone tło na którym widoczny jest zarys krzesła.

m3fd2e7b3a43fbafd_0000000000022

(magnus, magna, magnum) – elephantus magnus est. (duży)

R1cCRJmDAUEVd1

Fotografia nieznanego autora przedstawia słonia kroczącego po sawannie. Zwierzę ma jedno kopyto podniesione do góry, ma brązową pomarszczoną skórę. W tle widoczne są rozległe tereny na których widoczne są niskie drzewa i góra. Fotografia została wykonana w bezchmurny dzień.

m3fd2e7b3a43fbafd_0000000000023

(parvus, parva, parvum) – musca est parva. (mały)

RGvECpUffVUJU1

Fotografia nieznanego autora przedstawia muchę siedząca na liściu. Owad posiada duże pomarańczowe oczy w kształcie jajka, owłosione tułowie i odnóża, oraz parę skrzydeł. Owad siedzi i spija rosę z dużego zielonego liścia, na którym siedzi.

m3fd2e7b3a43fbafd_0000000000025

(rosa, rosae; albus, alba, album)

R4aOcvKhc0ixF1

Fotografia nieznanego autora przedstawia kwiat białej róży, która ma osiem warstw płatków. W tle widoczne są liście i łodygi innych kwiatów. Fotografia została wykonana w nocy.

m3fd2e7b3a43fbafd_0000000000027

(capra, caprae)

RR8MFiP83wSAy1

Fotografia nieznanego autora przestawia kozę – która stanowi pierwszy plan fotografii. Zwierzę ma biało-brązową sierść na pysku, czarny nos, czarno-brązowe oczy, odstające uszy oraz dwa czarne rogi. Zdjęcie zostało wykonane w pochmurny dzień, widoczne są szare chmury.

RdrKKrChdWzA31

Czarnobiała fotografia nieznanego autora przedstawia kobietę pozującą wraz z dzieckiem. Kobieta jest uśmiechnięta, ma czarne długie włosy oraz przeciwsłoneczne okulary. Dziewczynka ma długie ciemne spięte włosy oraz smutny wyraz twarzy. W tle widoczna jest rozmazana postać oraz drzewa.

R1ZY0Wn3sxKBu1

Fotografia nieznanego autora przedstawia wnętrze klasy znajdującej się w kraju Dalekiego Wschodu. Na zdjęciu widoczne są dzieci ubrane w niebieskie mundurki oraz czerwone chusty. Jest to klasa żeńska, ponieważ nie widać na zdjęciu chłopców. Wszystkie dziewczynki mają podniesioną rękę do góry – tak jakby zgłaszały się do odpowiedzi. Sala ma beżowe ściany, na której wywieszone są plakaty.

RjirpvkU4n7Lt1

Czarnobiała fotografia nieznanego autora przedstawia kobietę pozującą na tle budynków w centrum miasta. Kobieta ma jasną karnację, długie ciemne włosy. Ubrana jest w ciemną kurtkę oraz dżinsowe spodnie. W tle widoczne są jadące białe auta, oraz budynki stojące w oddali.

RzCP869pbbrZu1

Fotografia nieznanego autora przedstawia dłoń kobiety ze zbliżeniem na palce, na których znajdują się pierścionki. Na palcu wskazującym widoczny jest pierścionek złożony z trzech ogniw. Na pierwszym i trzecim ogniwie widoczny jest motyw kwiatowy, zaś ogniwo środkowe posiada tylko szlachetne kamienie. Na palcu środkowym widoczny jest pierścionek złożony z dwóch ogniw. Górna część złożona jest z niebieskiego kamienia, oraz małych białych kamieni, które otaczają ten większy. Dolna część biżuterii składa się z tworzących półkole małych kamieni szlachetnych.

RhAbBRQrqAFJQ1

Ilustracja nieznanego autora przedstawia postać kobiety o długich włosach. Ubrana jest w pomarańczową bluzkę oraz niebieskie spodnie. Kobieta w dłoniach trzyma wąż, którym podlewa czerwone róże w ogródku. Ilustracja ma białe tło.

R1VibHsmWyxXj1

Fotografia nieznanego autora przedstawia cztery drewniane krzesła znajdujące się w sali. Krzesła mają różne oparcia i siedziska. Stoją one na szarej pobrudzonej od farby podłodze. W tle widoczna jest czarna ściana.

RBmQ47F2Hilxi1

Fotografia nieznanego autora przedstawia piosenkarkę i aktorkę Sophię Abrahao. Kobieta ma ciemne włosy, czarną sukienkę z elementami przezroczystymi. W jednej dloni trzyma bialo-różowe kwiaty, zaś w drugiej czarny mikrofon. Zdjęcie zostało wykonane na niebiesko-fioletowym tle.

RTfQK6svltJPL1

Fotografia przedstawia posąg Concordii, który znajduje się na szczycie Kolumny Jubileuszowej. Figura znajduje się na wysokiej kolumnie, oraz dużym cokole, który jest również podstawą masywnej rzeźby. Cokół posiada zdobienia, które imitują liście, oraz kwiaty. Sama rzeźba opiera się na lwach, które strzegą kuli na której znajduje się Concordia – młoda, długowłosa kobieta ze skrzydłami. Jej twarz sprawia wrażenie smutnej, i zatroskanej. W jednej dłoni trzyma przedmiot w kształcie korony, w drugiej widoczne jest pióro. Na fotografii znajduje się zdanie: Ubi Concordia Ibi Victoria.

RMNwT9b4HqMm61

Obraz Jacquesa Raymonda Brascassata pt. „La Via Appia”, przedstawia widok na via Appię – najstarszy trakt rzymski. Na pierwszym planie znajduje się mężczyzna ubrany w kapelusz, biało-brązową koszulę oraz czarne spodnie. Mężczyzna wchodzi na wzgórze, na którym znajduje się żołnierz na koniu, byk, a w oddali owce wraz z pasterzem. Z prawej strony widoczne są ruiny budynków. W tle widoczna jest góra, nad którą gromadzą się burzowe chmury. Z prawej strony obrazu widnieje napis: Ardua prima via est.

R1Rjwp0bVlyfk1

Fotografia nieznanego autora przedstawia widok na rzeźbę „Publiusza Korneliusza Tacyta” – rzeźba jest wykonana z białego kamienia. Postać to mężczyzna w średnim wieku, o krótkich włosach i krótkiej brodzie, ubrany jest w długą szatę, na nogach widoczne są sandały. Rzeźba znajduje się obok kolumnady wykonanej z jasnego kamienia. Na fotografii znajduje się napis: Historia magistra vitae.

R11PEBRtV4Fbo1

Fotografia nieznanego autora przedstawia malarstwo czerownofigurowe na bliżej nieokreślonym naczyniu, na którym znajdują się dwie walczące postacie – Achilles i Hektor. Achilles znajduje się po lewej stronie, jest nagi, w jednej dłoni trzyma tarczę, a w drugiej włócznię. Jego przeciwnik również jest nagi, w jednej dłoni trzyma tarczę, w drugiej włócznię. Na pasie ma przewieszony miecz. Pod sceną walki widnieje napis: Littera docet, littera nocet.

Słowniki

Galeria dzieł sztuki

R1CO3tZpdBIXh1

Fotografia nieznanego autora przedstawia rzeźbę stojącej kobiety. Włosy ma upięte w kok. Postać z grymasem niezadowolenia spogląda w w prawo. Ubrana jest w długą zakrywającą całe ciało szatę.

RDfUZ9aGikGzQ1

Fotografia przedstawia naczynie autorstwa malarza Persefony pt. „Terakotowy krater dzwonowy”, na którym znajduje się malarstwo czerwonofigurowe. Czarne naczynie posiada pomarańczową podstawkę, czarne ścianki z wystającymi uszami, oraz czarną pokrywę. Na ścianach naczynia znajduje się malunek przedstawiający grupę postaci. Od lewej strony: młoda klęcząca kobieta, ubrana w długą szatę z tiarą na głowie. Po jej lewej stronie widoczny jest mężczyzna ubrany w czapkę z odstającymi uszami oraz w szatę (jej długość sięga do kolan), w ręku trzyma przedmiot podobny do buławy. Z prawej strony widoczne są dwie kobiety – obie są ubrane w długie szaty i trzymają w dłoniach przedmioty – jedna trzyma dwie ostro zakończone tyczki, druga zaś włócznię. Zdjęcie zostało wykonane na szarym tle.

RBDPST2nxxI3T1

Fotografia przedstawia posąg Concordii, który znajduje się na szczycie Kolumny Jubileuszowej. Figura znajduje się na wysokiej kolumnie, oraz dużym cokole, który jest również podstawą masywnej rzeźby. Cokół posiada zdobienia, które imitują liście, oraz kwiaty. Sama rzeźba opiera się na lwach, które strzegą kuli na której znajduje się Concordia – młoda, długowłosa kobieta ze skrzydłami. Jej twarz sprawia wrażenie smutnej, i zatroskanej. W jednej dłoni trzyma przedmiot w kształcie korony, w drugiej widoczne jest pióro.

R8V27mbGSuxhl1

Ilustracja przedstawia fotografię „Świątyni Concordii”. Fotografia ukazuje budynek Świątyni Concordii znajdującej się w Dolinie Świątyń, w Agrigento, na Sycylii, we Włoszech. Budynek składa się z wielu wysokich, pionowych filarów podpierających pozostałości dachu świątyni.

Bibliografia

Cambridge Latin Course, Book I, Cambridge 2002.

Jan Wikarjak, Gramatyka opisowa języka łacińskiego, Warszawa 1978.

Lidia Winniczuk, Lingua Latina; Łacina bez pomocy Orbiliusza, Warszawa 1975.

Nowa Encyklopedia Powszechna, Warszawa 1995.

Słownik pisarzy antycznych, pod redakcję Anny Świderkówny, Warszawa 1990.