Autor: Tomasz Malinowski

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Cechy współczesnej rodziny

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

I. Człowiek i społeczeństwo.

Uczeń:

2) charakteryzuje – z wykorzystaniem wyników badań opinii publicznej – współczesne typy rodziny; wyjaśnia problemy związane z realizacją różnych funkcji rodziny w Rzeczypospolitej Polskiej.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• rozróżnia, z wykorzystaniem wyników badań opinii publicznej, współczesne typy rodziny;

• wyjaśnia problemy związane z realizacją różnych funkcji rodziny w Rzeczypospolitej Polskiej;

• weryfikuje, na podstawie danych statystycznych, wyobrażenia na temat przeciętnej polskiej rodziny.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• dyskusja;

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• odwrócona klasa;

• analiza materiału źródłowego.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Przed lekcją:

1. Uczniowie podzieleni na grupy zapoznają się z danymi statystycznymi zawartymi w schemacie interaktywnym. Następnie przeprowadzają sondaż uliczny na próbie 50 kobiet i przygotowują prezentacje wyników tego badania.

Faza wstępna:

1. Na podstawie wiadomości zdobytych przed lekcją uczniowie proponują cele zajęć do tematu: „Cechy współczesnej rodziny”.

2. Zaciekawienie i dyskusja: nauczyciel zachęca uczniów do wypowiedzi na temat zagadnień opisanych w tekście otwierającym e‑materiał.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj” i zapisują w zeszycie minimum pięć pytań do tekstu. Uwaga: każde z pytań musi rozpoczynać się od słowa „dlaczego”. Następnie spacerują po klasie i na umówiony dźwięk szukają kogoś do pary, zadają i odpowiadają na pytania sformułowane podczas czytania tekstu.

2. Wybrane osoby podsumowują informacje zdobyte podczas spaceru.

3. Uczniowie pracują w parach. Analizują treść polecenia w sekcji „Przeczytaj”: „Przeanalizuj dane w tabelach. Sprawdź, jaki odsetek twoich rówieśników obojga płci udzielił poszczególnych odpowiedzi. Czy widzisz w tych danych zachodzący proces zmiany? Czy jest on wynikiem, czy przyczyną przemian obyczajowych w społeczeństwie?”. Następnie dyskutują i zapisują wnioski. Wybrane grupy omawiają swoje rozwiązanie i spostrzeżenia na forum klasy.

4. Przedstawienie wyników sondażu ulicznego. Każda grupa prezentuje swoje wyniki, po czym następuje ich omówienie i porównanie z danymi ze schematu interaktywnego. Uczniowie odpowiadają na pytanie: „Czy próba, którą wybraliście do sondażu, była reprezentatywna dla współczesnego społeczeństwa polskiego?”.

Faza podsumowująca:

1. Chętne osoby dzielą się swoimi spostrzeżeniami dotyczącymi przeprowadzonego sondażu.

2. Uczniowie, pracując w parach, tworzą krzyżówkę podsumowującą zajęcia. Pary siedzące obok siebie wymieniają się krzyżówkami i rozwiązują je.

Praca domowa:

Uczniowie rozwiązują ćwiczenia interaktywne wskazane przez nauczyciela.

Materiały pomocnicze:

Franciszek Adamski, Socjologia małżeństwa i rodziny, Warszawa 1982.

Danuta Duch‑Krzysztofek, Małżeństwo, seks, prokreacja. Analiza socjologiczna, Warszawa 1998.

Danuta Duch‑Krzysztofek, Kto rządzi w rodzinie, Warszawa 2007.

Daniel Jabłoński, Lech Ostasz, Zarys wiedzy o rodzinie, małżeństwie, kohabitacji i konkubinacie. Perspektywa antropologii kulturowej i ogólnej, Olsztyn 2001.

Tomasz Szlendak, Socjologia rodziny. Ewolucja, historia, zróżnicowanie, Warszawa 2010.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Uczniowie mogą wykorzystać medium z sekcji „Schemat interaktywny” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.