| |
| |
| Siła grawitacji jako siła dośrodkowa w ruchu planet dookoła Słońca |
| III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony |
| Cele kształcenia – wymagania ogólne: II. Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem praw i zależności fizycznych. Zakres podstawowy: Treści nauczania – wymagania szczegółowe I. Wymagania przekrojowe. Uczeń: 4) przeprowadza obliczenia liczbowe posługując się kalkulatorem; 15) wyodrębnia zjawisko z kontekstu, nazywa je oraz wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla jego przebiegu. III. Grawitacja i elementy astronomii. Uczeń: 2) wskazuje siłę grawitacji jako siłę dośrodkową w ruchu po orbicie kołowej; oblicza wartość prędkości na orbicie kołowej o dowolnym promieniu; omawia ruch satelitów wokół Ziemi. Zakres rozszerzony - wymagania szczegółowe I. Wymagania przekrojowe. Uczeń: 4) przeprowadza obliczenia liczbowe posługując się kalkulatorem. 15) wyodrębnia zjawisko z kontekstu, nazywa je oraz wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla jego przebiegu. III. Grawitacja i elementy astronomii. Uczeń: 2) wskazuje siłę grawitacji jako siłę dośrodkową w ruchu po orbicie kołowej; oblicza wartość prędkości na orbicie kołowej o dowolnym promieniu; omawia ruch satelitów wokół Ziemi. |
Kształtowane kompetencje kluczowe: | Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje cyfrowe,
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
|
| Uczeń:
dowie się, czym jest i jaką rolę pełni siła dośrodkowa,
zrozumie, jakie prawa rządzą ruchem ciał po okręgu,
oceni, czy siła grawitacji ma charakter siły dośrodkowej,
zastosuje poznane informacje do rozwiązywania problemów rachunkowych.
|
| |
| merytoryczna dyskusja wprowadzająca, obserwacja, rozmowa kierowana |
| praca indywidualna, praca w parach |
| tablica multimedialna / rzutnik |
| |
|
|
Nauczyciel rozpoczyna lekcję poprzez zaciekawienie uczniów tematem, np. poprzez opowiedzenie o ruchu planet Układu Słonecznego bądź pokazania symulacji prezentującej ten ruch. Następnie, zadaniem nauczyciela jest rozpoznanie wiedzy wyjściowej uczniów w kontekście realizowanego tematu oraz nawiązanie do tej wiedzy w merytorycznej dyskusji wprowadzającej (może to być także rozmowa kierowana na temat wielkości opisujących ruch po okręgu – należy tutaj wspomnieć, czym jest okres, częstotliwość, siła dośrodkowa, przyspieszenie dośrodkowe, a także przypomnieć uczniom wzór na obwód koła). Uczniowie powinni przedstawić posiadane informacje na temat pola grawitacyjnego, które poznali na poprzednich lekcjach. |
|
Konstruowanie wiedzy z zakresu nowego tematu: – nauczyciel przypomina uczniom wzór na siłę dośrodkową oraz siłę grawitacyjną, a następnie wiąże te wzory ze sobą, – uczniowie słuchają nauczyciela, – jeden z uczniów (ochotnik bądź osoba wytypowana przez nauczyciela) porównuje przedstawione zależności i przekształca je tak, by wyznaczyć z nich prędkość v, – pozostali uczniowie przypatrują się przeprowadzanym operacjom matematycznym, prosząc o wyjaśnienie kwestii problemowych lub niezrozumiałych (jeżeli takie są), – nauczyciel zachęca uczniów do zadawania pytań, – nauczyciel odpowiada na pytania uczniów, koryguje ich odpowiedzi, ewentualnie naprowadza na właściwy trop.
Kolejny etap lekcji obejmuje rekonstruowanie wiedzy uczniów: – uczniowie na podstawie informacji uzyskanych od nauczyciela rozwiązują samodzielnie zadania (mogą być to zadania zawarte w niniejszym materiale), – uczniowie dobierają się w pary i sprawdzają sobie nawzajem rozwiązania zadań próbując omówić ewentualne problemy, – nauczyciel podchodzi do każdej z par i sprawdza wyniki pracy.
|
|
Nauczyciel przeprowadza z uczniami rozmowę, podczas której omawiają rozwiązywane w trakcie lekcji zadania. Dodatkowo powinien sprowokować uczniów do wskazania problemów napotkanych w czasie samodzielnej pracy. |
|
Zadaniem uczniów jest zapoznanie się z filmem samouczkiem dołączonym do niniejszego materiału oraz wykonać dwa zadania rachunkowe wskazane przez nauczyciela (mogą to być zadania dołączone do niniejszego materiału). |
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium: | Film samouczek może być wykorzystany do samodzielnej pracy ucznia na lekcji. |