Scenariusz lekcji

Autor: Agnieszka Pieszalska

Przedmiot: biologia

Temat: Układ nerwowy somatyczny

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• omawia budowę somatycznego układu nerwowego;

• wyjaśnia, w jaki sposób układ somatyczny pozwala organizmowi reagować na czynniki zewnętrzne środowiska;

• wykazuje, że układ somatyczny łączy ze sobą narządy zmysłów i mięśnie.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• kolektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• analiza tekstu źródłowego;

• ćwiczenia interaktywne

• niedokończone zdania.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• niedokończone zdania (materiał pomocniczy).

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

1. Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się ze wstępem do e‑materiału.

2. Nauczyciel zadaje pytania:

   • Za co odpowiada układ somatyczny?

   • W jaki sposób układ somatyczny łączy ze sobą narządy zmysłów i mięśnie?

3. Nauczyciel podaje cele lekcji i formułuje jej temat.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z treścią e‑materiału Układ nerwowy somatyczny oraz grafiką interaktywną.

2. Nauczyciel dzieli uczniów na trzy grupy. Każdy zespół otrzymuje inne polecenie:

   1. Przeanalizuj grafikę interaktywną, a następnie wymień elementy wchodzące w skład somatycznego odruchu nerwowego.

   2. Posługując się grafiką interatywną, wykaż, że nerwy układu somatycznego łączą zmysły z mięśniami szkieletowymi.

   3. Określ kierunek przewodzenia impulsu nerwowego we włóknach czuciowych i ruchowych.

3. Grupy prezentują ustnie swoje odpowiedzi. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia informacje.

4. Uczniowie wykonują ćwiczenia interaktywne od 1 do 6 zawarte w e‑materiale, naauczyciel sprawdza ich poprawność.

Faza podsumowująca:

Nauczyciel wybiera ucznia, który dokończy czytane przez nauczyciela zdanie (zob. materiały pomocnicze). Jeśli uczeń odpowie poprawnie, wskazuje osobę, która dokończy kolejne zdanie czytane przez nauczyciela. W przypadku udzielenia złej odpowiedzi zdanie kończy chętny uczeń i wskazuje kolejną osobę.

Praca domowa

Wykonaj ćwiczenia interaktywne od 7 do 9.

Materiały pomocnicze

Niedokończone zdania

1. Somatyczny układ nerwowy odpowiada za...

2. Pod względem czynnościowym układ nerwowy dzieli się na...

3. Somatyczny układ nerwowy stanowi część układu...

4. Somatyczny układ nerwowy składa się z...

5. Nerwy somatyczne odpowiadają za...

6. Informacje czuciowe odebrane przez receptory przesyłane są...

7. Informacja z kory mózgowej, będąca odpowiedzią na przyjęty bodziec, jest przesyłana...

8. Rola układu somatycznego polega na...

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania grafiki interaktywnej

Grafikę interaktywną można wykorzystać na lekcji poświęconej budowie i funkcjom rdzenia kręgowego oraz na zajęciach traktujących o budowie i rodzajach nerwów.