Imię i nazwisko autora: Anna Ruszczyk

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Gospodarcze skutki deficytu wody w Polsce.

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa 3

Podstawa programowa:

XIV. Regionalne zróżnicowanie środowiska przyrodniczego Polski: podział na regiony fizycznogeograficzne, budowa geologiczna i zasoby surowcowe, ukształtowanie powierzchni, sieć wodna, warunki klimatyczne, formy ochrony przyrody, stan środowiska przyrodniczego.

Uczeń:
9) wyjaśnia przyczyny i skutki niedoboru wody w wybranych regionach Polski;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• charakteryzuje rozmiary niedoboru wody w Polsce;

• ocenia skutki niedoboru wody dla przemysłu, gospodarki komunalnej, rolnictwa i gospodarki leśnej;

• identyfikuje regiony, w których straty gospodarcze związane z deficytem wody są największe;

• proponuje działania zaradcze.

Strategie nauczania: konstruktywizm, konektywizm

Metody nauczania: pogadanka, dyskusja, metody operatywne (analiza i interpretacja treści map, tekstu, mapy myśli), drzewo decyzyjne

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca zbiorowa na forum klasy

Środki dydaktyczne: tablica interaktywna/monitor dotykowy/tablety, e‑materiał, atlas, mapa fizyczna Polski, arkusze papieru, pisaki

Materiały pomocnicze:

E. Bajakiewicz‑Grabowska, Z. Mikulski, Hydrologia ogólna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.

Z. Mikulski, Gospodarka wodna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998.

A. Richling, K. Ostaszewska, Geografia fizyczna Polski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Nauczyciel wprowadza uczniów w tematykę zajęć – pogadanka o znaczeniu wody w życiu i gospodarce człowieka.

• Przedstawienie tematu i celów lekcji.

Faza realizacyjna

• Korzystając z e‑materiału, uczniowie omawiają bilans wodny Polski oraz elementy na niego wpływające.

• Dyskusja na forum klasy: czy Polska posiada wystarczające zasoby wody? Na czym polega deficyt wody w Polsce?

• Uczniowie dobierają się w grupy, każda z nich zapoznaje się z tekstem e‑materiału, dotyczącym czynników naturalnych i antropogenicznych, wpływających na deficyt wód w Polsce – uczniowie analizują informacje, oceniają znaczenie tych czynników.

• Przedstawienie ocen znaczenia czynników naturalnych i antropogenicznych dla powstawania deficytu wody; ewentualna dyskusja.

• Analiza mapy Obszary naturalnego niedoboru wód w Polsce (e‑materiał); rozmiary niedoboru wody w Polsce.

• Wskazanie na mapie fizycznej Polski regionów, w których straty gospodarcze związane z deficytem wody są największe (Obszary zagrożone niedoborem wody: dla rolnictwa, gospodarki komunalnej i przemysłu).

• Nauczyciel przedstawia mapę myśli, zawartą w e‑materiale (multimedium) – uczniowie wspólnie analizują gospodarcze skutki deficytu wody.

• Uczniowie siadają w grupach, nauczyciel rozdaje im arkusze papieru z zapisanym na dole arkusza problemem: Jakie należy podejmować działania w poszczególnych sektorach gospodarki, aby ograniczyć skutki deficytu wody? Które z nich są najbardziej efektywne?

• Uczniowie analizują problem, tworzą możliwe warianty rozwiązania, przedstawiają negatywne i pozytywne skutki każdego z rozwiązań, wyciągają wnioski (tworzą drzewo decyzyjne).

• Omówienie prac – podkreślenie tych działań, które uczniowie uznali za najbardziej efektywne.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel podsumowuje etapy lekcji, zestawiając je z założonymi celami; ocenia pracę uczniów i ich zaangażowanie.

• Uczniowie indywidualnie wykonują ćwiczenia z sekcji „Sprawdź się” e‑materiału.

• Przypomnienie celów lekcji.

Praca domowa

• Prasa pisemna pt. Określ związki przyczynowo- skutkowe między niedoborami wody a rolnictwem.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium: Mapę myśli można wykorzystać podczas lekcji z działu XIV.11): uczeń uzasadnia konieczność działań na rzecz ochrony środowiska przyrodniczego w Polsce (zakres podstawowy). Może także zostać wykorzystana podczas lekcji z zakresu rozszerzonego                 (dział XVIII. 9), dotyczącej działań wspomagających racjonalne gospodarowanie wodą.