Autor: Paweł Kaniowski

Temat: Formułowanie zasadnych pytań w odniesieniu do mesjanistycznych tekstów filozoficznych

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele lekcji (językiem ucznia):

• Zdefiniujesz mesjanizm.

• Poznasz ideę Królestwa Bożego na ziemi.

• Przeanalizujesz fragmenty Ojcze nasz Augusta Cieszkowskiego.

• Zapoznasz się z pojęciami misjonizmu, pasjonizmu, apokaliptyzmu.

Cele operacyjne. Uczeń:

• zna i charakteryzuje główne dyscypliny filozoficzne, opisuje ich problematykę i posługuje się odpowiednią terminologią;

• identyfikuje różne problemy, stanowiska i nurty filozoficzne na przykładach pytań i twierdzeń filozofów;

• omawia poglądy filozofów reprezentatywnych dla poszczególnych epok kultury europejskiej.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem komputera;

• dyskusja;

• praca z tekstem;

• mapa myśli;

• ćwiczenia przedmiotowe.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Uczniowie zapoznają się z treściami w sekcji „Przeczytaj”.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel przedstawia uczniom temat lekcji i cele zajęć, które wyświetla przy użyciu tablicy interaktywnej lub rzutnika, oraz wspólnie z uczestnikami zajęć ustala kryteria sukcesu.

2. Krótka rozmowa wprowadzająca w temat lekcji: Czym jest mesjanizm i jakie są jego główne założenia?

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem. Jeżeli przygotowanie uczniów do lekcji jest niewystarczające, nauczyciel prosi o indywidualne zapoznanie się z treścią w sekcji „Przeczytaj”. Każdy uczestnik zajęć podczas cichego czytania wynotowuje najważniejsze kwestie poruszone w cytowanych fragmentach Ojcze nasz Augusta Cieszkowskiego. Następnie wybrani uczniowie odczytują na głos swoje notatki. Jeżeli jest taka konieczność, nauczyciel uzupełnia informacje.

2. Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej materiał z sekcji „Mapa myśli”. Uczniowie po zapoznaniu się z nim dzielą się na grupy i wykonują polecenia:
   - Przeanalizuj poniższą mapę myśli. Rozważ, jakie cechy musi spełniać dana koncepcja, aby można było nazwać ją mesjanizmem.
   - Spróbuj sformułować właściwe pytania o każdą z podanych cech mesjanizmu.
   Po upływie ustalonego wcześniej czasu przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje propozycje odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do nich lub je uzupełniają. Nauczyciel czuwa nad prawidłowym przebiegiem zadania, udzielając uczniom informacji zwrotnej.

3. Ćwiczenia przedmiotowe. Uczniowie dobierają się w pary i wykonują ćwiczenia nr 1‑4. Następnie konsultują swoje rozwiązania z inną parą uczniów i ustalają jedną wersję odpowiedzi.

Faza podsumowująca:

1. W ramach podsumowania uczniowie wykonują ćwiczenie 5. „Własnymi słowami wyjaśnij, czym jest historiozofia.”

2. Wszyscy uczniowie podsumowują zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

Praca domowa:

1. Uczniowie rozwiązują zadania 6‑8.

Materiały pomocnicze:

• Dzieduszycki W., Dokąd nam iść wypada? Mesjanizm polski a prawda dziejów, Kraków 2012.

• Jelonek T., Mesjanizm, Kraków 2009.

• Siwiec M., Mesjanizm polski i jego epigoni, „Słupskie Studia Filozoficzne” 1998, nr 1, s. 157‑176.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Uczniowie zapoznają się z multimedium w sekcji „Mapa myśli” i przygotowują do niego pytania. Następnie zadają je sobie nawzajem, sprawdzając stopień przyswojenia jego treści.