SCENARIUSZ ZAJĘĆ

Imię i nazwisko autora: Monika Piechowicz‑Kruk

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Wody artezyjskie i subartezyjskie

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa I

Podstawa programowa:

IV. Dynamika procesów hydrologicznych: ruchy wody morskiej, wody podziemne i źródła, ustroje rzeczne, typy jezior. Uczeń:

2) wyróżnia rodzaje wód podziemnych, w tym występujących w okolicy szkoły oraz wyjaśnia powstawanie źródeł.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wyjaśnia, czym są wody artezyjskie i subartezyjskie,

• wskazuje podobieństwa i różnice między wodami artezyjskimi i subartezyjskimi,

• rozpoznaje wody artezyjskie i subartezyjskie.

Strategie nauczania: konektywizm

Metody nauczania: burza mózgów, miniwykład, pogadanka, grafika interaktywna, metoda kuli śniegowej

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach, praca w grupach, plenum

Środki dydaktyczne: tablica interaktywna/monitor dotykowy lub tablety, kartki A4

Materiały pomocnicze: atlas, mapa świata

Przebieg lekcji

Faza wprowadzająca

• Nauczyciel prosi uczniów, aby dobrali się w pary i prosi ich, aby wypisali na kartkach A4 wszystkie skojarzenia związane z pojęciem „studnia artezyjska”. Po 3 minutach każda grupa wymienia się z inną parą kartką, aby poznać jeszcze inne skojarzenia i skonfrontować je z własnymi. Następnie na plenum uczniowie dzielą się swoimi skojarzeniami. Potem zapoznają się ze wstępem do e‑materiału i konfrontują zapisane notatki w parach. Mogą je uzupełnić o nowe informacje. Następnie wraz z nauczycielem omawiają rezultaty.

• Po pogadance nauczyciel podsumowuje zebrane informacje i przedstawia temat lekcji. Uczniowie zapoznają się z tematem i z celami lekcji.

Faza realizacyjna

• Uczniowie zapoznają się z tekstem bloku tematycznego. Następnie nauczyciel dzieli uczniów na dwuosobowe grupy, które zgodnie z regułą metody kuli śniegowej będą łączyć się w grupy cztero-, następnie ośmio- i ostatecznie szesnastoosobowe. Każda grupa wybiera lidera i opracowuje plakat na podstawie treści w e‑materiale. Zadaniem każdej grupy jest wyłonić podtytuły do głównego tematu i opisać je. Po określonym czasie (np. 5–7 min) pracy pary łącza się w czwórki i dalej razem pracują, wymieniając się informacjami. Po kolejnym wyznaczonym czasie czwórki łącza się w ósemki i znów uczniowie konfrontują zdobyte informacje i zaproponowane treści. Jeśli będzie taka możliwość, można jeszcze doprowadzić do łączenia się w szesnastki lub przejść do pracy na plenum. Na plenum uczniowie proponują najważniejsze hasła lub pojęcia, które wyodrębnili z tekstu i omawiają je, a reszta uczniów może zadawać pytania i porównywać z własnymi spostrzeżeniami. Nauczyciel zapisuje na tablicy zaproponowane przez uczniów pojęcia/hasła.

• Następnie na plenum uczniowie wspólnie zapoznają się z treściami grafiki interaktywnej, po czym w grupach trzyosobowych wykonują polecenie znajdujące się nad nią.

• Każda grupa udziela odpowiedzi wraz z uzasadnieniem. Nauczyciel podsumowuje zebrane informacje w formie miniwykładu i odnosi się do mapy świata.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel podsumowuje etapy lekcji, zestawiając je z założonymi celami i wprowadza do fazy ćwiczeń na podstawie poznanego materiału. Uczniowie wykonują ćwiczenia z e‑materiału.

• Następnie nauczyciel omawia z uczniami wyniki ćwiczeń. Pyta ich o to, co było dla nich nowe lub trudne. Uczniowie dzielą się swoimi doświadczeniami.

Praca domowa

• Wybierz jeden z regionów świata i scharakteryzuj wody artezyjskie lub subartezyjskie, poddając pod analizę warunki, w których one występują i są wykorzystywane przez człowieka.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

• grafika interaktywna może zostać wykorzystana w części podsumowującej lub podczas zajęć na temat: Rodzaje wód podziemnych w Polsce a warunki klimatyczne i geologiczne terenu.