Dla nauczyciela
SCENARIUSZ LEKCJI
Imię i nazwisko autora: Magdalena Fuhrmann
Przedmiot: geografia
Temat lekcji: Interpretacja zjawisk geograficznych na wykresach i diagramach
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum ogólnokształcące/technikum, zakres podstawowy, klasa I
Podstawa programowa
I. Wiedza geograficzna
Zaznajomienie z różnorodnymi źródłami i metodami pozyskiwania informacji geograficznej.
II. Umiejętności i stosowanie wiedzy w praktyce
Korzystanie z planów, map fizycznogeograficznych i społeczno‑gospodarczych, fotografii,zdjęć lotniczych i satelitarnych, rysunków, wykresów, danych statystycznych, tekstów źródłowych, technologii informacyjno‑komunikacyjnych oraz geoinformacyjnych w celu zdobywania, przetwarzania i prezentowania informacji geograficznych.
Rozwijanie umiejętności komunikowania się i podejmowania konstruktywnej współpracy w grupie.
III. Kształtowanie postaw
Rozwijanie zainteresowań geograficznych, budzenie ciekawości świata.
Treści nauczania
I. Źródła informacji geograficznej, technologie geoinformacyjne oraz metody prezentacji danych przestrzennych: obserwacje, pomiary, mapy, fotografie, zdjęcia satelitarne, dane liczbowe oraz graficzna i kartograficzna ich prezentacja. Uczeń:
interpretuje dane liczbowe przedstawione w postaci tabel i wykresów.
Kształtowane kompetencje kluczowe
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,
kompetencje cyfrowe,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Cele operacyjne
Uczeń:
wskazuje rodzaje diagramów oraz określa ich zastosowanie;
interpretuje informacje zawarte na diagramach.
Strategie nauczania: asocjacyjna
Metody i techniki nauczania: blended learning, IBSE
Forma zajęć: praca indywidualna, praca w grupie, praca całego zespołu klasowego
Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny, tablica interaktywna, zeszyt, rocznik statystyczny, atlasy geograficzne
Materiały pomocnicze:
M. Pieniążek, B. Szejgiec, M. Zych, Graficzna prezentacja danych statystycznych. Wykresy, mapy, GIS, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2014.
PRZEBIEG LEKCJI
Faza wprowadzająca
Nauczyciel wprowadza uczniów w tematykę zajęć. Pyta, jak inaczej można przedstawić dane zestawione w tabelach?
Nauczyciel prosi chętnego lub wybranego ucznia o odczytanie wprowadzenia do e‑materiału.
Nauczyciel przedstawia cel lekcji.
Faza realizacyjna
Nauczyciel prosi uczniów o odszukanie w atlasie geograficznym kilku przykładów wykresów i diagramów oraz wskazanie, jakie informacje są na nich przedstawione.
Uczniowie zapoznają się z grafiką interaktywną. Dobierają się w pary i przygotowują interpretację zamieszczonych w grafice wykresów (po kliknięciu).
Poszczególne pary na forum klasy przedstawiają interpretacje wybranego wykresu.
Nauczyciel wyświetla wykresy na ekranie multimedialnym (tablicy interaktywnej itp.). Chętni uczniowie interpretują wykresy na forum klasy.
Uczniowie samodzielnie wybierają kilka zjawisk geograficznych (decyduje nauczyciel, w zależności od pozostałego czasu na lekcji) i przygotowują dla nich odpowiedni wykres. W tym celu można wykorzystać bazy Głównego Urzędu Statystycznego i/lub inne zasoby internetowe lub roczniki statystyczne w wersji analogowej. Jeśli w klasie nie ma dostępu do oprogramowania Excel, uczniowie wykresy przygotowują w zeszytach.
Faza podsumowująca
Przypomnienie celów lekcji.
Utrwalenie najważniejszych pojęć, szczególnie tych, które sprawiały uczniom najwięcej problemów podczas zajęć.
Ocena pracy uczniów podczas lekcji, biorąc pod uwagę ich zaangażowanie i poprawność wykonania zadań.
Praca domowa
Przygotowanie pracy pisemnej będącej komentarzem interpretacyjnym do zaprezentowanych podczas lekcji wykresów (nauczyciel wybiera jeden z zawartych w e‑materiale – nieinterpretowany w trakcie lekcji).
Praca długoterminowa – przygotowanie posteru (opcjonalnie w parach) prezentującego dane dotyczące wybranego zjawiska geograficznego. Dane mają zostać przedstawione na wykresach, obok nich ma znaleźć się zwięzła interpretacja.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:
Materiał multimedialny zawarty w e‑materiale może być wykorzystany podczas lekcji powtórzeniowej dotyczącej graficznej prezentacji danych (zakres podstawowy I. 2, I. 5). Grafika interaktywna może zostać wykorzystana w procesie samokształcenia ucznia.