Autor: Joanna Kalinowska

Przedmiot: Historia

Temat: Od armii Andersa do zakończenia wojny – przykłady bohaterstwa żołnierzy polskich na frontach II wojny światowej

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wymienia najważniejsze polskie formacje wojskowe działające w czasie II wojny światowej;

• opisuje, czym była armia Andersa i jak przebiegał jej szlak bojowy;

• podaje przykłady najważniejszych bitew stoczonych przez żołnierzy polskich na różnych frontach II wojny światowej.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Od armii Andersa do zakończenia wojny – przykłady bohaterstwa żołnierzy polskich na frontach II wojny światowej”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” i multimedium w sekcji „Film” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i wykonywać polecenia.

2. Chętni/wybrani uczniowie przygotowują prezentację na podstawie informacji zawartych w sekcji „Przeczytaj”.

Faza wstępna:

1. Nauczyciel odczytuje wyświetlony na tablicy temat lekcji oraz cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie” i poleca uczniom lub wybranej osobie, aby sformułowała kryteria sukcesu.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel za pomocą dostępnego w panelu użytkownika raportu sprawdza przygotowanie uczniów do lekcji, m.in. kto zapoznał się z udostępnionym e‑materiałem.
   Nauczyciel poleca uczniom przygotować w parach pytania z nim związane. Czego uczniowie chcą się dowiedzieć? Co ich interesuje w związku z tematem lekcji?

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel przypomina o prezentacjach przygotowanych przez uczniów przed lekcją. Poleca wybranej osobie (lub ochotnikowi), aby zaprezentowała swoją pracę przed resztą klasy. Po prezentacji uczniowie krótko o niej dyskutują, dodają informacje, które ich zdaniem warto uwzględnić. Prowadzący może korygować odpowiedzi i je uzupełniać, udziela też uczniom informacji zwrotnej.

2. Praca z multimedium („Film”). Nauczyciel przypomina, że uczniowie mieli zapoznać się z filmami przed lekcją. Poleca, aby dobrali się w pary i w nich przygotowali odpowiedzi do polecenia 2 (uczniowie wymieniają działania zbrojne przeciw Niemcom, w które angażowały się polskie jednostki wojskowe przed powstaniem armii Andersa), a następnie wskazali poprawne odpowiedzi w poleceniu 5. Nawiązując do polecenia 6, prowadzący zachęca uczniów, aby podali według nich najbardziej bohaterskie działanie bojowe 2 Korpusu Polskiego.

3. Praca z drugim multimedium („Film + Sprawdź się”). Klasa dzieli się na grupy liczące po maksymalnie pięć osób. Uczniowie zapoznają się filmem poświęconym 1 Armii Wojska Polskiego. Każdy zespół opracowuje odpowiedzi do poleceń dołączonych do filmu: uczniowie wymieniają powody, dla których ZSRS zgodził się na udział Polaków w walkach po stronie armii sowieckiej, a także podają, które z działań bojowych z udziałem korpusów 1 Armii Wojska Polskiego okazało się najbardziej przełomowe dla losów II wojny światowej. Po wyznaczonym przez nauczyciela czasie liderzy grup odczytują swoje propozycje odpowiedzi. Nauczyciel komentuje rozwiązania uczniów.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel ponownie wyświetla na tablicy temat lekcji zawarty w sekcji „Wprowadzenie” i inicjuje krótką rozmowę dotyczącą kryteriów sukcesu. Czego uczniowie się nauczyli?

2. Prowadzący omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów, ocenia ją, a także przedstawioną prezentację.

Materiały pomocnicze:

N. Davies, Szlak nadziei. Armia Andersa. Marsz przez trzy kontynenty, tłum. A. Zych, I. Zych, Izabelin–Warszawa 2015.

Układ Sikorski–Majski. Wybór dokumentów, oprac. E. Duraczyński, Warszawa 1990.

Najnowsza historia świata, t. 1, 1945–1963, pod red. A. Patka, J. Rydla, J.J. Węca, Kraków 2000.

J. Tyszkiewicz, E. Czapiewski, Historia powszechna. Wiek XX, Warszawa 2010.

Wskazówki metodyczne:

Uczniowie mogą wykorzystać nagrania filmowe do przygotowania się do lekcji powtórkowej dotyczącej polskiego czynu zbrojnego podczas II wojny światowej.