SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Ewa Malinowska

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Zróżnicowanie przestrzenne zachowań prokreacyjnych Polaków

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa III

Podstawa programowa

XV. Zróżnicowanie społeczno‑kulturowe Polski: regiony etnograficzne, poziom życia, zachowania prokreacyjne Polaków, zalety i wady życia na wsi i w mieście, cechy miast, zaangażowanie w działalność społeczną, preferencje wyborcze, partycypacja społeczna, ubóstwo, wykluczenie i solidarność społeczna.

Uczeń:

3) analizuje zróżnicowanie przestrzenne zachowań prokreacyjnych Polaków i wykazuje ich związek z uwarunkowaniami społeczno‑kulturowymi i polityką prorodzinną państwa.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wyjaśnia pojęcie zachowań prokreacyjnych,

• wskazuje czynniki kształtujące zachowania prokreacyjne,

• omawia zachowania prokreacyjne w Polsce,

• charakteryzuje zróżnicowanie przestrzenne zachowań prokreacyjnych w Polsce i wyjaśnia jego przyczyny,

• przedstawia zmiany zachowań prokreacyjnych w Polsce.

Strategie nauczania: asocjacyjna

Metody i techniki nauczania: blended learning, IBSE

Formy pracy: praca indywidualna, praca w parach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny, zeszyt

Materiały pomocnicze

CBOS, Zachowania prokreacyjne Polaków, Komunikat z badań BS/4/2010.

Skibiński A., Uwarunkowania postaw prokreacyjnych i matrymonialnych młodzieży akademickiej województwa śląskiego, „Studia Ekonomiczne” 2017, nr 309, s. 17–27.

Stępnik K., Decyzje prokreacyjne młodych Polaków w zmieniającym się kontekście kulturowym, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Filozoficzny (praca doktorska pod kierunkiem prof. M. Flis), Kraków 2018.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Wprowadzenie do tematyki zajęć. Przypomnienie/omówienie podstawowych pojęć dotyczących demografii.

• Nauczyciel przedstawia cele lekcji.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel przedstawia uczniom pojęcie zachowań prokreacyjnych. Prowadzi dyskusję na temat tego, co wpływa na takie zachowania i jak mogą być kształtowane.

• Nauczyciel przedstawia uczniom pojęcie polityki pronatalistycznej i antynatalistycznej. Podaje konkretne przykłady takich działań (szczególnie polskie przykłady, ale dla porównania można pokazać przykłady zagraniczne). Omawia skutki polityki pronatalistycznej i antynatalistycznej.

• Uczniowie zastanawiają się nad obecnie stosowanymi rozwiązaniami w zakresie polityki społecznej, które miały przyczynić się do zwiększenia liczby urodzeń. Nauczyciel rozmawia z uczniami na temat skuteczności rozwiązań (np. becikowe, 500+).

• Uczniowie, pracując w parach, zapoznają się z grafikami interaktywnymi. Jedna para omawia jedną grafikę i jeden ze wskaźników. Nauczyciel przydziela uczniom zakres zadań (w zależności od wielkości klasy).

• Poszczególne pary prezentują wyniki analizy danych. Przedstawiają także argumenty wyjaśniające. Pozostali uczniowie weryfikują poprawność wnioskowania pary prezentującej dany wskaźnik. W ten sposób uczniowie przedstawiają wszystkie wnioski. Nauczyciel czuwa nad poprawnością rozumowania i wypowiedzi uczniów.

Faza podsumowująca

• Przypomnienie celów lekcji.

• Podsumowanie wiedzy zaprezentowanej na lekcji.

• Utrwalenie najważniejszych treści, szczególnie tych, które sprawiały uczniom najwięcej problemów podczas zajęć.

• Nauczyciel ocenia pracę uczniów podczas zajęć, biorąc pod uwagę ich możliwości i zaangażowanie.

Praca domowa

• Utrwalenie wiadomości przedstawionych na lekcji.

• Przygotowanie pracy pisemnej na temat zmian zachowań prokreacyjnych w Polsce oraz zróżnicowania przestrzennego tych zachowań w 2018 roku.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Grafika interaktywna może zostać wykorzystana podczas zajęć poświęconych interpretacji danych liczbowych przedstawionych w postaci tabel i wykresów (zakres podstawowy: I. 5). Może znaleźć zastosowanie na lekcji poświęconej strukturze demograficznej ludności Polski oraz przemianom demograficznym w Polsce (zakres podstawowy: XV. 2, XV. 3).